ΑΓΙΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΑΝ

[inanm7]

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ

Εάν ρίξουμε μία ματιά στο αγιολόγιο του Οκτωβρίου, θα δούμε ανάμεσα στις συνηθισμένες ομάδες αγίων της Εκκλησίας μας που είναι οι προφήτες, οι απόστολοι, οι πατέρες και διδάσκαλοι, οι μάρτυρες, οι όσιοι και οι άγιοι ανάργυροι, υπάρχουν στις 4 και 8 Οκτωβρίου εκπρόσωποι μιας ειδικής ομάδας αγίων, που είναι κυρίως γυναίκες, και οι οποίες μαρτύρησαν κατά ένα ιδιόρρυθμο και ιδιότυπο τρόπο. Ας δούμε τις άγιες αυτές.

Στις 4 Οκτωβρίου γιορτάζει η αγία Δομνίνα με τις κόρες της Βερνίκη και Προσδόκη. Έζησαν στα χρόνια των διωγμών των Ρωμαίων ειδωλολατρών εναντίον των Χριστιανών. Ενώ αυτές πίστευσαν στον Χριστό, ο σύζυγος της Δομνίνας και πατέρας των δυό κοριτσιών, παρέμεινε ειδωλολάτρης και τις πίεζε συνεχώς να αλλαξοπιστήσουν. Αυτές κατοικούσαν κοντά στην Αντιόχεια και καταλαβαίνοντας ότι θα έχουν να αντιμετωπίσουν οξύ ενδοοικογενειακό πόλεμο, εκτός του διωγμού των ειδωλολατρών, έφυγαν στην Έδεσσα της Βορείου Μεσοποταμίας. Οι ειδωλολάτρες, ειδοποιηθέντες από τον πατέρα, τις κατεδίωξαν και αφού τις συνέλαβαν άρχισαν να τις μεταφέρουν προς την Ιεράπολη της Φρυγίας όπου θα προσπαθούσαν δια της βίας και των βασανισμών να τις εξαναγκάσουν νʼ αρνηθούν τον Χριστό.

Συνέβαινε όμως κάτι φοβερό τότε στην περίοδο των διωγμών. Μερικοί ειδωλολάτρες ικανοποιούσαν τις σαρκικές ορέξεις τους πάνω στις υποψήφιες γυναίκες μάρτυρες καταλαβαίνοντας ότι αυτό τις στοίχιζε πάρα πολύ και ότι ήταν ένα είδος εξουθενωτικού μαρτυρίου προ του κυρίως μαρτυρίου. Και πράγματι για τις πιστές γυναίκες αυτό ήταν το σοβαρώτερο και χειρότερο μαρτύριο. Ήταν ατιμωτικό και εξευτελιστικό• ήταν μία ιδιότυπη άρνηση του Χριστού, αφού εξαναγκαζόταν να κάνουν κάτι που ήταν αμαρτία, αν και χωρίς την θέληση τους βέβαια. Όταν λοιπόν έφθασαν σʼ ένα μέρος που ενωνόταν οι ποταμοί Λύκος και Μαίανδρος και καθίσανε να διανυκτερεύσουν, η Δομνίνα αντελήφθη ότι άρχισαν να τις κοιτάζουν οι στρατιώτες, κατά ένα τρόπο δηλωτικό του τι έμελλε να επακολουθήσει. Τότε αντιλαμβανόμενη την κρισιμότητα της καταστάσεως, βρήκε μία δικαιολογία, και πήρε τις κόρες της να πάνε προς τη συμβολή των ποταμών δήθεν για να πλυθούν, και εκεί αφού έκαναν την προσευχή τους έπεσαν και πνίγηκαν. Αυτοκτόνησαν για να μη σπιλωθούν τα σώματά τους έστω και χωρίς τη θέλησή τους. Κι ενώ η Εκκλησία μας δεν επιτρέπει την αυτοκτονία και δεν τελεί την νεκρώσιμο ακολουθία στον αυτόχειρα (ΙΔ΄ κανών Τιμοθέου Αλεξανδρείας) παρά μόνον στη περίπτωση που είναι ψυχοπαθής και δεν έχει συναίσθηση των πράξεών του, στην περίπτωση που εξετάζουμε όχι μόνο την επιτρέπει αλλά και την τιμά.

Ο οικουμενικός και μεγάλος πατέρας της Εκκλησίας μας, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σε ομιλία του λέγει ότι η Δομνίνα υπήρξε για τις κόρες της νυμφαγωγός προς τον Χριστό και έκανε ένα βάπτισμα-εννοεί τον πνιγμό- το οποίο «δευτέροις ρύποις ου μολύνεται» κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο. Η Δομνίνα προσέφερε τα παιδιά της θυσία στον Θεό όπως ο Αβραάμ και έπειτα τον ίδιο τον εαυτό της. Υπήρξε θύτης και θύμα συγχρόνως. Όχι γιατί φοβήθηκε το μαρτύριο αλλά γιατί θέλησε να διαφυλάξει την αγνότητά τους από βεβήλωση που θα συνέβαινε αν και παρά τη θέλησή τους. Ευαισθησίες και λεπτότητες που η Εκκλησία μας προσέχει και τιμά δεόντως.

Στις 8 Οκτωβρίου γιορτάζει μία άλλη αγία, η Πελαγία, η οποία ζούσε και αυτή στην Αντιόχεια την περίοδο των διωγμών, ήταν ορφανή και μόλις 15 ετών. Όταν ήρθαν να την συλλάβουν οι ειδωλολάτρες επειδή ήταν χριστιανή, γνωρίζοντας τι συνέβαινε στις περιπτώσεις αυτές, ζήτησε άδεια από τους στρατιώτες να την επιτρέψουν να ντυθεί με τα ρούχα εξόδου. Όταν εκείνη την επέτρεψαν, ανέβηκε στο ψηλότερο μέρος του οίκου της και έπεσε κάτω και σκοτώθηκε.

Ο ιερός Χρυσόστομος υπήρξε και στη περίπτωση αυτή ο ανυπέρβλητος εγκωμιαστής.

Γράφει μεταξύ άλλων τα εξής: «Όπως τα ελάφια όταν περικυκλωθούν από τους κυνηγούς και κινδυνεύουν να αιχμαλωτισθούν ή να φονευθούν και να γίνουν βορρά των κυνηγών, πέφτουν στις άγριες χαράδρες που ζούν και τσακίζονται, έτσι και η Πελαγία -η ελαφίνα του Χριστού- ξέφυγε τους χαμερπείς κυνηγούς της. Όπως σηκώνεται ένα τεράστιο κύμα και προσπαθεί να καταποντίσει ένα μαργαριτοφόρο καράβι και εν τέλει αντί να το καταποντίσει το σπρώχνει και κείνο εισέρχεται νωρίτερα στο λιμάνι, έτσι και οι διώκτες της Πελαγίας κυνηγώντας την, την ανάγκασαν να εισέλθει νωρίτερα στον παράδεισο. Όπως ο Ιωσήφ στην Αίγυπτο έφυγε αφήνοντας το χιτώνα του στα χέρια της κυρίας του, έτσι και η ψυχή της Πελαγίας έφυγε αμόλυντη αφήνοντας το σώμα στα χέρια των διωκτών. Η πτώση της Πελαγίας ήταν κεραυνός που κατέκαψε το διάβολο. Κτύπημα απροσδόκητο και αναπάντεχο στους διώκτες της που νόμισαν ότι ήταν δική τους. Παρθενία και μαρτύριο τα στολίδια της Πελαγίας. Μʼ αυτά ας στολίζουμε και εμείς το σώμα μας. »

Το παράδειγμα των αγίων αυτών γυναικών το μιμήθηκαν αναρίθμητες Ελληνίδες ατομικά ή ομαδικά την περίοδο της τουρκοκρατίας όταν αντιμετώπισαν παρόμοιες καταστάσεις και κινδύνους. Ας θυμηθούμε τις Σουλιώτισες, τις Ναουσιώτισες και τόσες άλλες μεμονωμένες περιπτώσεις που για να μη ατιμασθούν ή για να μη εγκλεισθούν στα χαρέμια της Ανατολής γκρεμίσθηκαν στο Ζάλογγο, στην Αραπίτσα και σʼ άλλα απόκρημνα μέρη. Οι γυναίκες αυτές δεν είναι μόνο εθνικές ηρωίδες αλλά και άγιες γυναίκες της Εκκλησίας μας. Θα πρέπει δε ακολουθώντας το παράδειγμα της αρχαίας Εκκλησίας να τις αναγνωρίσουμε και επίσημα άγιες συνθέτωντας την ακολουθία τους και τελώντας σε καθoρισμένη ημερομηνία τη μνήμη τους. Θα είναι η καλύτερη προσφορά προς την νεολαία μας που ψάχνει απεγνωσμένα για πρότυπα αλλά και προς τους εαυτούς μας που χρειάζονται ανακαίνιση και αναζωπύρωση προς τελεία εφαρμογή των εντολών του ευαγγελίου, τις οποίες αθετούμε καθημερινά χωρίς να εξαναγκαζόμαστε, αλλά ωθούμενοι από τους αμαρτωλούς μας πόθους.