Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ

[Michalis]

Τροφή προς Σκέψη και Προσευχή

Διδακτικά και Εσχατολογικά Αποφθέγματα. Πηγή: http://www.imdleo.gr

Η παρατηρούμενη σε όλο τον κόσμο πνευματική κρίση άρα γε δεν είναι προετοιμασία προς μία νέα μεγάλη αναγέννηση; Επομένως, ό,τι τελείται τώρα στις ψυχές μεμονωμένων ατόμων, μπορεί να λάβει χώρα και σε πλήθος ψυχών. Και αυτό είναι δυνατόν να έλθει σαν ισχυρή πλημμύρα, σαν εκτυφλωτική αστραπή στο σκότος του μεσονυκτίου. Η δοθείσα σε μας περίοδος της ιστορίας δύναται και θα όφειλε να αποβεί περίοδος αφομοίωσης του είναι, σε όλες του τις διαστάσεις.

Εάν ο Θεός είναι τέτοιος όπως Τον φανέρωσε ο σταυρωμένος Χριστός, τότε πάντες εμείς, και μόνον εμείς, είμαστε υπεύθυνοι δια πάντα τα κακά που πληρούν άπασα την ιστορία της ανθρωπότητος.
Η Θεία ταπείνωση μπορεί να χαρακτηρισθεί σαν ετοιμότητα, σαν άνοιγμα για την αποδοχή πάντων και πασών των πληγών που προέρχονται από χέρι ανθρώπων, των υπ’ Αυτού κτισθέντων... Και είδα εν πνεύματι ότι η αιτία των αλύτων βασάνων των ανθρώπων δεν ήταν η απουσία ευσπλαχνίας προς εμάς εκ μέρους του Θεού, αλλά αποκλειστικά και μόνο η κατάχρηση του δώρου της ελευθερίας υπό του ανθρώπου, το οποίο μάλιστα δεν μας αφαιρέθηκε ακόμη και μετά την πτώση μας.

Η προσευχή υπέρ του κόσμου είναι η πιο βαριά και αδιέξοδη, με την έννοια ότι το πνεύμα μας ουδέποτε επιτυγχάνει τελείως του σκοπού του. Ευχόμενος υπέρ του εαυτού του ο άνθρωπος μπορεί να γευθεί στο βάθος της καρδιάς του πλημμύρα τρυφερής αγάπης και ειρήνης. Διατηρεί αυτή την κατάσταση κάποιο χρόνο. Κατά την υπέρ του κόσμου όμως προσευχή, ακόμα και την πιο φλογερή και παρατεταμένη, η ψυχή γρήγορα αντιλαμβάνεται ότι βαρύ νέφος αντιπάθειας, όπως και πριν (την προσευχή), κρέμεται πάνω στη γη: Είναι υπερβολικά πολλοί οι άνθρωποι, οι οποίοι «αγάπησαν περισσότερο το σκότος (του μίσους) από το φως (της αγάπης) του Θεού».

Και παράδοξο και θλιβερό: Ο κόσμος σαν σύνολο δεν δέχεται το πνεύμα του Θεού, και η προσευχή επιστρέφει στον προσευχόμενο όχι μόνο με το αίσθημα της μη ικανοποίησης, αλλά και με ακόμη περισσότερη θλίψη. Αυτό βεβαίως δεν είναι αληθινή αίσθηση. Όντως η αναζητούμενη αλλαγή στην πνευματική ατμόσφαιρα της Οικουμένης δεν επήλθε. Εάν όμως δεν υπήρχαν ευχέτες υπέρ του κόσμου, η «εξουσία του σκότους» θα εντεινόταν, με ακόμη μεγαλύτερη δύναμη.

Η προσωπική μας πείρα οδηγεί στην διαπίστωση ότι η ανθρωπότητα στην πλειονότητά της, μέχρι και τη σημερινή ημέρα, δεν έφθασε στο ύψος των εντολών του Ευαγγελίου. Απορρίπτοντας τον Χριστό ως τον αιώνιο Άνθρωπο, και προπαντός ως τον Αληθινό Θεό, υπό οιανδήποτε μορφή, υπό οιανδήποτε πρόθεση, οι άνθρωποι στερούνται του Φωτός της ανάρχου Βασιλείας και της δόξης της υιοθεσίας… Όταν αισθανθούμε τον Χριστό ως Θεό-Σωτήρα, υπερβαίνομε τα όρια του χρόνου και του χώρου· εισερχόμαστε σε εκείνη την μορφή του είναι, στην οποία δεν υπάρχει η έννοια της τραγωδίας

Στην εξαντλητική προσευχή μετανοίας υπέρ όλου του κόσμου ενωνόμαστε πνευματικά με όλη την ανθρωπότητα: Γινόμαστε παγκόσμιοι κατ’ εικόνα της παγκοσμιότητος του Ιδίου του Χριστού, ο οποίος φέρει μέσα Του παν ό,τι υπάρχει. Αποθνήσκοντες μαζί Του και μέσα σ’ Αυτόν, ήδη από εδώ, προγευόμαστε την Ανάσταση.
Για να γνωρίσουμε, καθώς πρέπει, τον Χριστό, είναι απαραίτητο να συμμετάσχουμε και εμείς στα παθήματα Του, και να βιώσουμε, αν είναι δυνατόν, το παν, καθώς και Αυτός ο ίδιος. Έτσι και μόνον έτσι γνωρίζεται ο Χριστός-Αλήθεια· τουτέστιν υπαρξιακά, όχι αφηρημένα, όχι μέσω ψυχολογικής ή θεωρητικής πίστης, η οποία στερείται βιωματικής πείρας.

Τείνουν να χαρακτηρίσουν μερικοί την εποχή μας σαν μετά-Χριστιανική. Εγώ δε προσωπικά, στα όρια των γνώσεών μου περί της ιστορίας του κόσμου και του Χριστιανισμού, έχω πεισθεί ότι ο Χριστιανισμός στις αυθεντικές του διαστάσεις ουδέποτε μέχρι τώρα έγινε δεκτός από τη μεγάλη μάζα, ως όφειλε. Κράτη είχαν την αξίωση να ονομάζονται
«χριστιανικά», και οι λαοί αυτών έφεραν προσωπείο ευσεβείας, όμως «την δύναμιν αυτής ηρνούντο». Έζησαν και ζουν εθνικώς. Όσον και αν φαίνεται παράδοξο, ακριβώς οι χριστιανικές αυτές χώρες κρατούν επί αιώνες το μέγιστο μέρος της οικουμένης στα σιδηρά δεσμά της δουλείας· κατά τους τελευταίους δε χρόνους έχουν περικαλύψει τον κόσμο με σκοτεινό νέφος αναμονής του αποκαλυπτικού πυρός:
Στην παρούσα κρίση του Χριστιανισμού μέσα στις λαϊκές μάζες, είναι τελείως δικαιολογημένο να διακρίνουν αυτές την εξέγερση της φυσικής συνείδησης εναντίον εκείνων των διαστροφών, στις οποίες υποβλήθηκε η Ευαγγελική διδαχή κατά την ιστορική της πορεία.

Ήδη από τη γέννησή μας γινόμαστε κληρονόμοι του Αδάμ. Μπορούμε να ζήσουμε την κατάσταση της πτώσεως, που είναι μια φοβερή απόκλιση από την αγάπη του Πατρός, ως την μόνη πραγματικότητα του ανθρωπίνου είναι. Στον κόσμο ζούμε στην ατμόσφαιρα και τη λατρεία της πτώσεως. Ζούμε στην άνεση και συχνά ντρεπόμαστε να ομολογήσουμε την πίστη μας, να πούμε ότι είμαστε Xριστιανοί.

Μετά από δύο παγκόσμιους πολέμους - οι πόλεμοι είναι η κατεξοχήν αμαρτία - ο σύγχρονος κόσμος έχασε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος.

«Ακηδία», ετυμολογικά σημαίνει απουσία φροντίδας για τη σωτηρία. Εκτός από σπάνιες σχεδόν περιπτώσεις, όλη η ανθρωπότητα ζει σε κατάσταση ακηδίας. Οι άνθρωποι έγιναν αδιάφοροι για τη σωτηρία τους. Δεν αναζητούν τη θεία ζωή. Περιορίζονται στα σχήματα της σαρκικής ζωής στις καθημερινές ανάγκες, στα πάθη του κόσμου και τις συμβατικές πράξεις. Ωστόσο ο Θεός μας έπλασε από το μηδέν «κατ’ εικόνα» του Απολύτου και
«καθ’ ομοίωσίν» Του. Αν η αποκάλυψη αυτή αληθεύει, η απουσία της μέριμνας για τη σωτηρία δεν είναι άλλο παρά ο θάνατος του προσώπου.

Η απελπισία είναι η απώλεια της συνειδήσεως ότι ο Θεός θέλει να μας δώσει την αιώνια ζωή. Ο κόσμος ζει στην απελπισία. Οι άνθρωποι έχουν καταδικάσει οι ίδιοι τον εαυτό τους στο θάνατο. Πρέπει να παλέψουμε σώμα προς σώμα με την ακηδία.

Αν όπως ομολογούμε στο Σύμβολο της πίστεως ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός, ο Σωτήρας του κόσμου, ο Δημιουργός του σύμπαντος, πώς μπορούμε να συμβιβάσουμε αυτή τη θεωρία μας με την (στενή) ιδέα της εθνικότητας, του τόπου, της εποχής;...
Δε γνωρίζω Χριστό Έλληνα, Ρώσο, Άγγλο, Άραβα... Ο Χριστός είναι για μένα το παν, το υπερκόσμιο Είναι.

Στην Γραφή αναφέρεται συχνά ότι ο Χριστός πέθανε για όλο τον κόσμο, για τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων. Μόλις περιορίσουμε το πρόσωπο του Χριστού μόλις το κατεβάσουμε στο επίπεδο των εθνοτήτων, χάνουμε το παν και βυθιζόμαστε στο σκοτάδι. Τότε ανοίγει ο δρόμος προς το μίσος ανάμεσα στα έθνη, προς την έχθρα μεταξύ των κοινωνικών ομάδων.

Όποιος αγαπά τον Χριστό αφομοιώνει και φέρει μέσα του τα αισθήματα που είχε ο Ιησούς Χριστός, ζει την ανθρωπότητα ως ένα Αδάμ, προσεύχεται για τον «Αδάμ παγγενή». Ιδού ο αληθινός Χριστιανισμός.

Εν Χριστώ η συνείδησή μας πλαταίνει, η ζωή μας δε γνωρίζει όρια. Στην εντολή
«αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν», πρέπει να εννοήσουμε το «ως σεαυτόν» με τον εξής τρόπο: Κάθε άνθρωπος, ο «Αδάμ όλος», είναι το είναι μου.

Η Βασιλεία του Χριστού, γράφει ο Άγιος Σιλουανός είναι να φέρουμε στην καρδιά μας όλο το Σύμπαν, και τον Θεό, τον Ίδιο τον Δημιουργό.

Η μετάνοια δεν έχει τέλος πάνω στη γη, γιατί το τέλος της μετανοίας θα σήμαινε ότι γίναμε σε όλα όμοιοι με τον Χριστό.

Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν μπόρεσε να οργανώσει τη ζωή του κατά τέτοιο τρόπο ώστε να έχει αρκετή «σχόλη», ελεύθερο χρόνο, για την προσευχή και την πνευματική θεωρία του Θεού. Και αιτία αυτού είναι το άπληστο πάθος της «φιλοκτημοσύνης». Το πάθος αυτό της πλεονεξίας ο Απόστολος Παύλος ονόμασε ειδωλολατρία και ο Όσιος Ιωάννης της Κλίμακος «απιστίας θυγατέρα»… Η γνησία Χριστιανική ακτημοσύνη είναι άγνωστη, ακατανόητη στον κόσμο. Και εάν τολμήσουμε να ισχυρισθούμε ότι αυτή επεκτεινόμενη απορρίπτει όχι μόνο κτήσεις υλικές, αλλά και διανοητικές, τότε αυτό θα φανεί στην πλειονότητα των ανθρώπων παραφροσύνη!
Άνθρωποι έχοντες επιστημονικές γνώσεις θεωρούν αυτόν τον πνευματικό τους πλούτο σαν την ουσία της ύπαρξής των, μη υποπτευόμενοι παντελώς ότι υπάρχει άλλη, υψηλότερη γνώση, και θησαυρός αληθινά ασύγκριτος προς τον δικό τους “πλούτο”, που μαζί του φέρει βαθειά ειρήνη.
Με την αναζήτηση της υλικής των άνεσης, οι άνθρωποι έχασαν την πνευματική άνεση και ο σύγχρονος υλικός δυναμισμός ο οποίος δεσπόζει επί των πνευμάτων και των καρδιών του αιώνος τούτου, περιβάλλεται όλο και περισσότερο από δαιμονικό χαρακτήρα. Και αυτό δεν είναι εκπληκτικό, καθ’ όσον τίποτε άλλο δεν εκφράζει παρά την δυναμικότητα της αμαρτίας.