Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Η προσευχή είναι «κριτήριον προ κριτηρίου»



– Γέροντα, ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέει ότι η προσευχή είναι «κριτήριον προ κριτηρίου» (1).

– Έτσι είναι.

Όταν ο άνθρωπος προσεύχεται σωστά, τότε η προσευχή είναι «κριτήριον προ κριτηρίου».

Όποιος έχει υγεία πνευματική, όταν πάη να προσευχηθή και αισθανθή την καρδιά του σκληρή,

θα εξετάση από που προέρχεται αυτό, για να το διορθώση.

«Γιατί αισθάνομαι έτσι; θα πή. Μήπως πλήγωσα κάποιον με την συμπεριφορά μου;

Μήπως κατέκρινα ή μου πέρασε λογισμός κατακρίσεως και δεν το κατάλαβα;

Μήπως μου πέρασε κανένας υπερήφανος λογισμός ή υπάρχει μέσαμου κάποιο θέλημα και δεν με αφήνει

να επικοινωνήσω με τον Θεό;».


– Κι άν, Γέροντα, δεν βρίσκη τίποτε;

– Δεν μπορεί· κάτι θα έχη συμβή.

Αν ψάξη στο αρχείο – ανακρίνη δηλαδή τον εαυτό του –, θα βρη τον φάκελλο και θα καταλάβη σε τί έφταιξε.


– Να ανακρίνη, Γέροντα, τον εαυτό του ή να εξομολογηθή στον Θεό;

– Τί να εξομολογηθή, αφού δεν ξέρει τί έχει κάνει;

Πρώτα πρέπει να ανακρίνη τον εαυτό του.

Κι αν δεν βρίσκη τίποτε, τότε να κάνη δυό-τρείς μετάνοιες, να πέση στα γόνατα και να πή:

«Θεέ μου, πάντως σε κάτι έχω σφάλει. Φώτισέ με να καταλάβω τί έκανα».

Μόλις το πη αυτό, αμέσως με την ταπείνωση θα φύγη η ομίχλη του πειρασμού και θα βρη την αιτία.

Βλέποντας δηλαδή ο Θεός την ταπείνωσή του, στέλνει την Χάρη Του και τον φωτίζει να θυμηθή ακριβώς

σε τί έφταιξε, για να τακτοποιηθή.


– Τί βοηθάει, Γέροντα, για να διατηρή κανείς σταθερή την επικοινωνία του με τον Θεό;

– Πολύ βοηθάει η εσωτερική ειρήνη της ψυχής.

Όταν η ψυχή είναι τακτοποιημένη, η προσευχή προχωράει μόνη της.

Γι’ αυτό να μην αφήνης μέσα σου κακία για κανέναν.

Αν έβαλες αριστερό λογισμό για κάποιον, να τον εξαγορευθής στην Γερόντισσα.

Να διώξης και κάθε άλλον αριστερό λογισμό που έχεις, φέρνοντας καλούς λογισμούς.

Με τους καλούς λογισμούς καθαρίζει ο δρόμος, και η προσευχή προχωράει άνετα.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

(1) «Κριτήριον προ κριτηρίου» σημαίνει: «Δικαστήριο προ της τε¬λικής δίκης». Πρβλ. Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου, Κλίμαξ, Λόγος ΚΗ΄, παρ. α΄, σ. 159. «Προσευχή εστι, τω όντως ευχομένω, δικαστήριον και κριτήριον και βήμα Κυρίου προ του μέλλοντος βήματος».

[XAPA]

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

- Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΕΥΧΗ


«Όταν νιώση κανείς
τίς μεγάλες ευλογίες του Θεού,
δυναμώνει, θερμαίνεται η καρδιά,
καί φθάνει και στην αδιάλειπτη προσευχή».



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

- Οι δυσκολίες στην προσευχή

Η ακηδία αχρηστεύει τον άνθρωπο



Γέροντα, τί διαφορά υπάρχει ανάμεσα στην ακηδία και την ραθυμία;

– Ακηδία είναι η πνευματική τεμπελιά, ενώ η ραθυμία αναφέρεται και στην ψυχή και στο σώμα.

Καλύτερα όμως να λείψουν και τα δύο.

Η ακηδία και η ραθυμία μερικές φορές κολλούν και σε ψυχές που έχουν πολλές προϋποθέσεις για πνευματική ζωή,

που έχουν ευαισθησία, φιλότιμο.


Σε έναν αδιάφορο ο πειρασμός δεν κάνει τόσο κακό.

Ένας ευαίσθητος όμως άνθρωπος, αν στενοχωρηθή, νιώθει μετά ακηδία.

Πρέπει να βρη τί τον στενοχώρησε και να το αντιμετωπίση πνευματικά, για να ξαναβρή το κουράγιο

και να πάρη μπρός η μηχανή του.

Να προσέχη να μην αφήνη αθεράπευτες πληγές, γιατί μετά κάμπτεται από τα τραύματά του.

Το ψυχικό τσάκισμα, το οποίο στην συνέχεια φέρνει και το σωματικό, τον αχρηστεύει.

Ο γιατρός δεν βρίσκει τίποτε, γιατί την βλάβη την έχει προκαλέσει ο πειρασμός.

Πόσες ψυχές που έχουν φιλότιμο, ευαισθησία, τις βλέπω αχρηστευμένες!


– Γέροντα, αισθάνομαι εξάντληση και δεν μπορώ να κάνω καθόλου πνευματικά (1) . Αυτό προέρχεται από κούραση ή μήπως είναι από ραθυμία;

– «Από των πολλών μου αμαρτιών ασθενεί το σώμα, ασθενεί μου και η ψυχή» (2) , δεν λέει;

Δεν είναι κούραση σωματική· ψυχικό τσάκισμα είναι.

Αυτό είναι χειρότερο από την σωματική κούραση.

Με το ψυχικό τσάκισμα ξεβιδώνεται κανείς και γίνεται σαν ένα όχημα που όλα τα εξαρτήματά του είναι καλά,

αλλά η μηχανή του είναι διαλυμένη.


– Γέροντα, βλέπω ότι, ενώ πρώτα αγαπούσα τα πνευματικά, τώρα δεν μπορώ να κάνω τίποτε.

– Γιατί δεν μπορείς να κάνης τίποτε; Δεν έχεις δυνάμεις; Εγώ βλέπω ότι έχεις.

Δεν θυμάσαι παλιά, όταν χτιζόταν το μοναστήρι και δούλευες όλη μέρα στο γιαπί, πόσα πνευματικά έκανες;


– Μήπως, Γέροντα, φταίει που έδωσα όλον τον εαυτό μου στις δουλειές;

– Πιό πολύ φταίει που άφησες τον εαυτό σου χαλαρό.

Κοίταξε να τον σκληραγωγήσης· να αγαπήσης την άσκηση.

Εγώ, που έχω μισό πνεύμονα, ξέρεις πόσες μετάνοιες κάνω; Δεν μπορώ να σού πώ.

Μόνο για τα κομποσχοίνια, που κάνω με μικρές μετάνοιες, σού λέω ότι, όταν κουράζεται το ένα χέρι,

κάνω τον σταυρό με το άλλο.


Αυτά σου τα λέω από αγάπη.

Άλλοι δεν έχουν τις προϋποθέσεις που έχεις εσύ, και ξέρεις πώς αγωνίζονται, πώς παλεύουν;

Εσύ για λοκατζής κάνεις! Πώς άφησες έτσι τον εαυτό σου;

Εγώ θα προσεύχωμαι για σένα, αλλά, για να βοηθηθής, πρέπει κι εσύ να κάνης μια προσπάθεια.

Κατάλαβες; Στα πνευματικά πρέπει να δώσης όλον τον εαυτό σου, και τότε θα αποδώσης και στην διακονία σου.


– Γέροντα, μερικές φορές, όταν είμαι στο κελλί, με πιάνει ακηδία.

– Στο κελλί σου δεν προσεύχεσαι, δεν μελετάς;

Όσο μπορείς, να μην αφήνης να περνάη ο χρόνος χωρίς να κάνης τίποτε.

Δεν μπορείς να προσευχηθής; Ας μελετήσης κάτι που σε βοηθάει εκείνη την ώρα.

Διαφορετικά ο διάβολος μπορεί να εκμεταλλευθή την άσχημη κατάστασή σου και να σε εξουθενώση.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012


(1) «Πνευματικό» είναι: ευχή με το κομποσχοίνι, μετάνοιες, πνευματική μελέτη κ.λπ. που κάνει ο μοναχός εκτός της διατεταγμένης Ακολουθίας και του μοναχικού κανόνος. Αυτά γίνονται και από λαϊκούς που αγωνίζονται στον κόσμο.
(2) Τρίτον Μεγαλυνάριον της Μικράς και της Μεγάλης Παρακλήσεως εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον.

[XAPA]

Να μην κόβουμε το σχοινί



– Γέροντα, μετά την επικοινωνία σας με τόσο κόσμο, ενώ το βράδυ φαίνεσθε πολύ ταλαιπωρημένος, το πρωί δεν υπάρχει στο πρόσωπό σας ίχνος από την ταλαιπωρία αυτήν, αλλά είστε φωτεινός. Πώς γίνεται αυτό;

– Έμ, δεν κόβω το σχοινί (1) !

– Μερικές φορές, Γέροντα, όταν λόγω διακονίας δεν πάω στο Απόδειπνο και είμαι πολύ κουρασμένη, λέω: «θά ξαπλώσω και θα λέω την ευχή», αλλά τελικά με παίρνει ο ύπνος και δεν κάνω τίποτε.

– Όχι, ευλογημένη, ακόμη και όταν είσαι πολύ κουρασμένη, να μην πέφτης στο κρεββάτι,

χωρίς να κάνης καθόλου προσευχή.


Να λές ένα «Τρισάγιο» και τον 50ο Ψαλμό, να ασπάζεσαι την εικόνα του Χριστού και της Παναγίας,

να σταυρώνης το μαξιλάρι σου και μετά να ξαπλώνης.

Να βάζης και το ρολόι μια ώρα πριν από την Ακολουθία, για να σηκωθής να κάνης τον κανόνα σου.

Χρειάζεται βία, αλλά να νιώσης την βία ως ανάγκη, να το κάνης με την καρδιά σου.

«Ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός» (2) .


– Και όταν, Γέροντα, δεν έχω καθόλου κουράγιο;

– Να βιάσης τον εαυτό σου να κάνη κάτι πνευματικό.

Να φροντίζης κάθε μέρα να κάνης έστω και λίγη μελέτη και λίγη προσευχή.

Η μελέτη, η προσευχή, η ψαλμωδία είναι βιταμίνες που χρειάζεται κάθε μέρα η ψυχή.

Να μην αφήνουμε την ημέρα να περνάη χωρίς καθόλου προσευχή.

Θυμάμαι στον πόλεμο, όταν περνούσαν μέρες χωρίς να κάνουμε επίθεση, ρίχναμε και καμμιά τουφεκιά.

Αλλιώς θα έλεγαν οι εχθροί: «αυτοί κοιμούνται» και θα μας έκαναν αιφνιδιασμό.


Το ίδιο να κάνουμε και στον πνευματικό αγώνα.

Όταν καμμιά φορά νιώθουμε εξάντληση και δεν μπορούμε να κάνουμε όλα τα πνευματικά μας καθήκοντα,

να μην κόβουμε το σχοινί, την επικοινωνία με τον Θεό· να κάνουμε λίγες μετάνοιες, κανένα κομποσχοίνι.

Να ρίχνουμε δηλαδή κανα-δυό ριπές, για να μη μας αιχμαλωτίση το ταγκαλάκι.

Καί, μόλις συνέλθουμε, να αρχίζουμε πάλι κανονικά τον αγώνα μας.


Όταν κανείς αφήνη τα πνευματικά, αν δεν κάνη έστω και λίγες μετάνοιες, κανένα κομποσχοίνι, μετά αγριεύει.

Δουλειές μπορεί να κάνη, προσευχή όμως όχι.

Βλέπω μοναχούς που κάνουν συνέχεια δουλειές και αφήνουν την μελέτη και την προσευχή.

«Ας κάνω κι αυτό, λένε, ας κάνω και το άλλο», και η προσευχή μένει, και τελικά αγριεύουν, γίνονται σαν κοσμικοί.

Έχω δει εργάτες που μπορεί να πελεκάνε πέτρες μέσα στον ήλιο ή να κόβουν ξύλα όλη μέρα,

αλλά τριπλό μεροκάματο να τους δώσης, μισή ώρα στην εκκλησία δεν μπορούν να σταθούν·

βγαίνουν έξω και καπνίζουν.


Το έχω παρατηρήσει αυτό.

Όταν ο άνθρωπος δεν προσεύχεται, απομακρύνεται από τον Θεό και γίνεται σαν το βόδι· δουλεύει, τρώει, κοιμάται.

Και όσο απομακρύνεται από τον Θεό, τόσο πιο δύσκολα γίνονται τα πράγματα.

Ψυχραίνεται η καρδιά του, και ύστερα δεν μπορεί καθόλου να προσευχηθή.

Για να συνέλθη, πρέπει να μαλακώση η καρ¬διά του, να πάρη στροφή μετανοίας, να συγκλονισθή.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

(1) Ο Γέροντας εννοεί την επικοινωνία με τον Θεό, την προσευχή.
(2) Β΄ Κορ. 9, 7.

[XAPA]

Να έχης την διάθεση να αρχίσης



– Γέροντα, γιατί έχω αμέλεια;

– Αμέλεια; Γιατί σού λείπει το …μέλι! Δεν έχεις, φαίνεται, γλυκαθή από τα πνευματικά.


– Γέροντα, μετά από μια περίοδο αμελείας, βοηθάει να ξεκινήσω σιγά-σιγά; Την μια μέρα να κάνω ένα κομποσχοίνι, την άλλη δύο κ.λπ.;

– Να έχης την διάθεση να αρχίσης και να βιάσης λίγο τον εαυτό σου, για να βάλης μια αρχή.

Ακόμη και κουρασμένος αν είναι κανείς, αν βιάση λίγο τον εαυτό του, περνάει η κούραση και νιώθει καλά.

Αυτή η μικρή προσπάθεια που κάνει, έχει μεγάλη σημασία, γιατί ο Θεός την διάθεση θέλει για να επέμβη·

και αυτό είναι που θα μας σώση, η θεία επέμβαση.


– Γέροντα, ακόμη και όταν έχω χρόνο, δεν έχω διάθεση να κάνω πνευματικά.

– Έ, συμβαίνει καμμιά φορά αυτή η ανορεξία, αλλά χρειάζεται λίγη βία.

Όταν κανείς είναι αδιάθετος, συνήθως δεν έχει όρεξη για φαγητό, αλλά βιάζει τον εαυτό του και τρώει.

Έχει - δέν έχει όρεξη, τρώει κάτι ελαφρύ στην αρχή, γιατί δεν σηκώνει το στομάχι του, και έρχεται σιγά-σιγά η όρεξη.

Αν δεν φάη, πώς θα στυλωθή;

Έτσι κι εσύ, δεν πρέπει να αφήσης τον εαυτό σου ρέμπελο, γιατί θα καταστραφή.

Να του δώσης ελαφριά πνευματική τροφή, ώστε σιγά-σιγά να συνέλθη.

Να κάνης μια προσπάθεια λίγο-λίγο, για να αρχίσης.


– Πράγματι, Γέροντα, η δυσκολία μου είναι να αρχίσω να κάνω πνευματικά.

– Ναί, γιατί τα λάδια σου είναι παγωμένα.

Να κάνης λίγες μετάνοιες, λίγη μελέτη, λίγο κομποσχοίνι, για να ζεσταθή η καρδιά.

Να λές: «Θα κάνω μόνον πέντε μετάνοιες».

Αν πάρη μπρός η μηχανή, μετά δεν θα μπορής να την σταματήσης· φρενάρισμα θα θέλη.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

[XAPA]

Να δίνουμε στην ψυχή την τροφή που επιθυμεί



– Γέροντα, όταν δεν έχω όρεξη για πνευματικά, πώς να βάλω αρχή;

– Να κάνης κάτι πνευματικό που σε ευχαριστεί, και θα σου έρθη η όρεξη και για τα άλλα.

Να απλώσης μπροστά σου την πνευματική τράπεζα και να βρής τί τραβά η όρεξή σου.

Θέλεις να διαβάσης λίγο;

Θέλεις να κάνης ένα κομποσχοίνι;

Θέλεις να κάνης μια Παράκληση;

Θέλεις να διαβάσης Ψαλτήρι ή να κάνης λίγες μετάνοιες;

Αν δεν έχης όρεξη για τίποτε, έ, τότε θέλεις βρεγμένη σανίδα.


– Από εργόχειρο, Γέροντα, μπορώ να αρχίσω;

– Μπορείς, αλλά να λές συγχρόνως και την ευχή.


– Μήπως όμως, Γέροντα, κάνοντας ό,τι με ευχαριστεί, κάνω το θέλημά μου;

– Κοίταξε, στα πνευματικά πρέπει να δίνουμε στην ψυχή την τροφή που επιθυμεί και ζητάει μόνη της.

Έτσι γλυκαίνεται, τρέφεται και παρακινείται για περισσότερα πνευματικά.

Βλέπεις, και όταν αρρωσταίνουμε και ζητά κάτι ο οργανισμός μας, του το δίνουμε, για να γίνουμε καλά.

Μικρός, είχα αρρωστήσει από αναιμία, και ζητούσα να φάω λεμόνι.

Οι δικοί μου όμως, επειδή δεν ήξεραν αν έπρεπε να φάω λεμόνι, δεν μου έδιναν και περίμεναν τον γιατρό.

Και τελικά, όταν ήρθε ο γιατρός, συνέστησε να τρώω λεμόνια, γιατί ο οργανισμός μου είχε ανάγκη

από βιταμίνες που περιέχονται στα λεμόνια.


– Γέροντα, για να αντιμετωπίσω αυτόν τον καιρό την αμέλεια, έκανα μια προσπάθεια να εφαρμόσω ένα πρόγραμμα.

– Το πρόγραμμα καλό είναι, αλλά πρέπει πρώτα να μπή η καρδιά και μετά το πρόγραμμα.


– Μήπως, Γέροντα, να μου βάζατε εσείς ένα πρόγραμμα;

– Το πρόγραμμα που θα σου βάλω, είναι να κάνης ό,τι πνευματικό σε ευχαριστεί.

Να μη στρυμώχνης με άγχος τον εαυτό σου, αλλά να εξετάζης από τί είδους πνευματική τροφή έχει ανάγκη

η ψυχή σου και να της το δίνης.

Όταν νιώθης την ανάγκη να ψάλης, να ψάλλης·

όταν σε τραβάη η μελέτη, να μελετάς·

όταν σε τραβάη η ευχή, να λές την ευχή.


Να κάνης και ό,τι άλλο πνευματικό επιθυμείς, αρκεί να μην καταπιέζης τον εαυτό σου.

Νομίζω ότι κατάλαβες.

Αυτό θα γίνη τώρα στις αρχές, μέχρι να γλυκαθή η ψυχή σου,

και μετά θα μπής σε μια πνευματική σειρά που θα σε τραβάη από μόνη της.

Μήν ανησυχής λοιπόν, με την Χάρη του Θεού θα πάρη μπρός η μηχανή σου και θα τρέχης.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2012

[XAPA]

Να προσευχώμαστε από φιλότιμο



– Γέροντα, με τόση κούραση που έχετε, πώς μπορείτε και προσεύχεσθε;

– Εμένα η προσευχή με ξεκουράζει.

Και έχω δει ότι μόνον η προσευχή ξεκουράζει πραγματικά τον άνθρωπο.

Όταν γίνεται με την καρδιά, διώχνει και την κούραση και τον ύπνο και την πείνα, γιατί θερμαίνεται η ψυχή,

και ύστερα δεν θέλεις ούτε να κοιμηθής ούτε να φάς.

Ζής σε μια υπερφυσική κατάσταση και τρέφεσαι διαφορετικά· σε τρέφουν τα πνευματικά.


– Γέροντα, δεν έχω αγάπη για την προσευχή.

– Δεν έχει θερμανθή ακόμη η καρδιά σου και η προσευχή δεν γίνεται από μέσα· τα κάνεις όλα από μια πειθαρχία, ξερά.

Πώς ξεκινάς την προσευχή σου;


– Αρχίζω, Γέροντα, με την σκέψη ότι πρέπει να προσεύχωμαι για μένα και για όλους.

– Ά, παράξενος άνθρωπος είσαι!

Εσύ πας με ένα «πρέπει»· «πρέπει να προσεύχωμαι, πρέπει να κάνω πνευματικά, πρέπει, πρέπει...», και ζορίζεσαι.

Καλό είναι που υπάρχει μέσα σου αυτή η δύναμη, αλλά να ξεκινάς με έναν ταπεινό λογισμό, με έναν πόνο.

Να δουλέψη, να πονέση η καρδιά, και τότε δεν θα ζορίζεσαι· θα νιώθης χαρά,

θα υπάρχη μέσα σου μια εσωτερική αγαλλίαση.


– Γέροντα, νιώθω ένα σφίξιμο· δεν υπάρχει μέσα μου πνευματικό φτερούγισμα.

– Χαίρεσαι, όταν προσεύχεσαι; Γιατί νομίζω ότι ζορίζεσαι λίγο.

Πηγαίνεις με φιλότιμο να κάνης κάτι, αλλά, χωρίς να το καταλαβαίνης, μπαίνει και λίγος εγωισμός.

«Να κάνω τόσες μετάνοιες, λές, να κάνω τόσα κομποσχοίνια, να αυξήσω τις μετάνοιες, να αυξήσω τα κομποσχοίνια».

Και αυτό όχι για την αγάπη του Χριστού ή για κάποιον που έχει ανάγκη, αλλά για να κάνης πολλά, να αγιάσης.

Δεν λές δηλαδή ταπεινά: «αφού ο Θεός είπε “άγιοι γίνεσθε” (1) , θα κάνω κι εγώ ό,τι μπορώ»,

αλλά πάς με μια ξερή λογική: «πρέπει να αγιάσω».


– Γέροντα, πώς να σφίξω τον εαυτό μου στην προσευχή;

– Γιατί να σφίξης τον εαυτό σου στην προσευχή και να μην προσεύχεσαι από φιλότιμο;


– Πώς θα γίνη αυτό, Γέροντα;

– Αν σκεφθής τις ευεργεσίες του Θεού, θα σκεφθής και τον Θεό, τον Ευεργέτη σου,

και θα συναισθανθής την αχαριστία σου και την αμαρτωλότητά σου και θα ζητήσης το έλεός Του.

Όταν νιώση κανείς τις μεγάλες ευλογίες του Θεού, δυναμώνει, θερμαίνεται η καρδιά,

και φθάνει και στην αδιάλειπτη προσευχή.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

(1) Α΄ Πέτρ. 1, 16. Βλ. και Λευϊτ. 20, 7 και 20, 26.

[XAPA]

Ο περισπασμός στην προσευχή



– Γέροντα, όταν προσεύχωμαι στο κελλί μου, έχω ανησυχία μήπως κάποια αδελφή ανοίξη την πόρτα, και αυτό μου φέρνει περίσπαση.

– Εγώ, αν είμαι σε κατάσταση προσευχής και ανοίξη κάποιος την πόρτα, προτιμώ να με χτυπήση με το τσεκούρι

στο κεφάλι, παρά να με δη εκείνη την ώρα που προσεύχομαι.

Είναι σαν να πετάς και έρχεται ο άλλος και σού σπάζει τα φτερά.

Εσείς δεν έχετε ζήσει ακόμη πνευματικές καταστάσεις την ώρα της προσευχής, για να καταλάβετε πόσο στοιχίζει

σε κάποιον να τον ενοχλήσετε την ώρα που προσεύχεται.


Δεν έχετε νιώσει αυτήν την επικοινωνία με τον Θεό, που ο άνθρωπος φεύγει κατά κάποιον τρόπο από την γή.

Αν είχατε τέτοιες εμπειρίες, θα σεβόσασταν τους άλλους, όταν προσεύχωνται.

Αν υπήρχε αυτή η ευαισθησία η πνευματική, θα σκεφτόσασταν:

«Πώς να διακόψω τον άλλον την ώρα που προσεύχεται;».

Θα καταλαβαίνατε τί μεγάλη ζημία του κάνετε και θα προσέχατε.

Δεν λέω να προσέχετε με άγχος και με σφίξιμο, αλλά με σεβασμό προς τον άλλον που επικοινωνεί με τον Θεό.


Αλλά, αν δεν υπάρχη αυτή η πνευματική ευαισθησία, να υπάρχη τουλάχιστον η κοσμική ευαισθησία,

με την καλή έννοια.

Να συνηθίσετε να χτυπάτε την πόρτα και να λέτε δυνατά:

«Δι’ ευχών των Αγίων Πατέρων», για να είναι ήσυχος ο άλλος και να μην είναι συνέχεια σε επιφυλακή.

Άλλο να είμαι σε εγρήγορση πνευματική και άλλο να είμαι συνέχεια σε επιφυλακή,

μήπως ανοίξουν την πόρτα· αυτό κουράζει, τσακίζει.


– Μπορεί, Γέροντα, κάποια να το κάνη από απλότητα;

– Δεν είναι απλότητα να χτυπάη μια αδελφή την πόρτα της άλλης καί, χωρίς να ακούση το «Αμήν»,

να ανοίγη και να μπαίνη μέσα.

Απορώ, πώς το κάνετε αυτό!

Μπορεί η άλλη να κλαίη στην προσευχή και δεν θέλει να την δούν.

Εγώ, όταν πηγαίνω σε κάποιο γειτονικό Κελλί και ακούω να διαβάζουν την Ακολουθία του Εσπερινού,

μπορεί να κάνω και μία ώρα κομποσχοίνι έξω στο κρύο, για να μην τους διακόψω και κουτσουρέψουν την Ακολουθία.


Αφού τους ακούω ότι ψάλλουν, πώς να ανοίξω την πόρτα;

Πώς να μπώ; Αν μπώ, είναι σαν να έχω δικαιώματα.

Μπορεί εκείνοι να μου δίνουν δικαιώματα, αλλά εγώ δεν το κάνω αυτό· είναι εγωιστικό

, σαν να είμαι κάτι και δεν υπολογίζω τον άλλον.

Να υπάρχη αυτή η εσωτερική ευαισθησία.

Μια φορά, όταν ήμουν στο Σινά, είδα δύο Βεδουινάκια, ένα αγοράκι κι ένα κοριτσάκι, να προσεύχωνται

στον δρόμο με κομπολόγια και γύρισα σιγά-σιγά πίσω, για να τελειώσουν τα καημένα την προσευχή τους

και να συνεχίσω μετά τον δρόμο μου, γιατί δεν υπήρχε άλλο πέρασμα.


– Γέροντα, μόλις αρχίσω να προσεύχωμαι, έρχονται στον νού μου οι εκκρεμότητες που έχω στο διακόνημα.

– Κι εγώ, άμα έχω εκκρεμότητες, δεν μπορώ να ησυχάσω.

Γι’ αυτό, αν θέλης να μην έχης περισπασμό την ώρα της προσευχής, να τακτοποιής γρήγορα-γρήγορα

τις εκκρεμότητες που έχεις και ύστερα να αρχίζης την προσευχή, λέγοντας στον λογισμό σου:

«Όλα είναι τακτοποιημένα καλύτερα από την ψυχή μου. Ας φροντί-σω λοιπόν να τακτοποιήσω και αυτήν».


– Γέροντα, σκέφτομαι ότι, αν είχα κάποια δυσκολία στην ζωή μου, αυτό θα με βοηθούσε στην προσευχή.

– Τί είναι αυτά που λές;

Πόλεμος πρέπει να γίνη, για να ζητήσης τον Χριστό;

Μια καλή εξωτερική κατάσταση είναι η καλύτερη προϋπόθεση για την καλή εσωτερική κατάσταση.

Η προσευχή θέλει να είναι κανείς απερίσπαστος εξωτερικά και τακτοποιημένος εσωτερικά.

Το απερίσπαστο πολύ βοηθάει στην πνευματική ζωή.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

[XAPA]

Στείλτε τον ύπνο σε όσους δεν μπορούν να κοιμηθούν



– Γέροντα, γιατί νυστάζω, όταν προσεύχωμαι;

– Δεν ζής έντονα.

Άφησες χαλαρό τον εαυτό σου και τώρα πάς σπρώχνοντας.

Αν έχης αγωνία για ένα θέμα που σε απασχολεί, μπορείς να κοιμηθής;

Βλέπεις, κάποιος από ευγνωμοσύνη για τον ευεργέτη του μπορεί να μην κοιμηθή μια βραδιά,

για να κάνη προσευχή γι’ αυτόν.

Μετά όμως πρέπει να σκεφθή:

«Καλά, για τον άνθρωπο που με ευεργέτησε, αγρύπνησα·

για τον Θεό, που σταυρώθηκε για μένα, να μην αγρυπνήσω, για να Τον ευχαριστήσω;».


– Γέροντα, μπορεί η υπνηλία να προέρχεται από σωματική αδυναμία;

– Ναί, καμμιά φορά η υπνηλία προέρχεται και από εξάντληση, από υπόταση ή υποθερμία κ.λπ.

Να βρίσκη κανείς την αιτία και να ενεργή ανάλογα.


– Γέροντα, πώς συμβαίνει, ενώ προσεύχεται κανείς με πόνο για κάτι, να τον παίρνη ο ύπνος;

– Αν πραγματικά υπάρχη πόνος για ένα θέμα, τότε δεν τον πιάνει υπνηλία τον άνθρωπο.

Χρειάζεται όμως να βιάση και λίγο τον εαυτό του.

Αν είναι στο κελλί, να ρίξη λίγο νερό στο πρόσωπο, για να φύγη ο ύπνος.


– Στις αγρυπνίες νυστάζω πολύ· τί να κάνω;

– Να τον τσακίζης τον ύπνο.

Στην εκκλησία, επειδή ο άνθρωπος ηρεμεί ψυχικά και κουράζεται σωματικά, νυστάζει.

Αλλά, όταν επιμείνης να μη σε πάρη ο ύπνος, τότε ο ύπνος τσακίζεται και φεύγει.

Βέβαια ύστερα από μιά-δυό ώρες πάλι νυστάζεις, κι εκείνος ο ύπνος είναι βαρύς και πιο δύσκολα τον διώχνεις·

με την επιμονή όμως τσακίζεται και αυτός.

Αν φύγη η πρώτη και η δεύτερη αμαξοστοιχία του ύπνου, πάει μετά ο ύπνος, έφυγε.


– Γέροντα, μπορεί σε μια αγρυπνία και δύο ώρες να προσπαθώ να διώξω τον ύπνο.

– Γιατί δεν τον στέλνεις στα νοσοκομεία, στα ψυχιατρεία;

«Θεέ μου, να λές, δώσε τον ύπνο σε όσους δεν μπορούν να κοιμηθούν, είτε γιατί πονούν είτε γιατί είναι τεντωμένα

τα νεύρα τους».

Να κάνης τον ύπνο χάπι και να τον στέλνης με την προσευχή σε όσους δεν μπορούν να κοιμηθούν

και ταλαιπωρούνται οι καημένοι, κι εσύ μέρα-νύχτα να δοξάζης τον Θεό.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2


- Ο διάβολος πολεμά τον προσευχόμενο


Να μην πιάνουμε κουβεντούλα με τον διάβολο



Γέροντα, ενώ αισθάνομαι την ανάγκη επικοινωνίας με τον Θεό, δεν μπορώ να προσευχηθώ.

– Αν νιώθης την ανάγκη να επικοινωνήσης με τον Θεό, δεν καταλαβαίνω γιατί να μην μπορής να προσευχηθής.

Ίσως να είναι και του πειρασμού.

Ο πειρασμός πάντοτε βάζει τρικλοποδιές, για να μην μπορέση να προσευχηθή ο άνθρωπος.


– Γέροντα, την ώρα της προσευχής με απασχολούν διάφορες δουλειές.

– Να λές: «Αυτό θα το σκεφτώ αργότερα...» και να συνεχίζης να προσεύχεσαι.


– Πιό πολύ, Γέροντα, στενοχωριέμαι, επειδή τις περισσότερες φορές είναι επουσιώδη πράγματα.

– Γι’ αυτό ακριβώς να τα αφήνης για αργότερα, γιατί, αν διακόπτης την προσευχή και ασχολήσαι με αυτά,

ο πειρασμός θα αφήση τα επουσιώδη και θα σού φέρη ουσιώδη, για να σταματήσης τελείως την προσευχή.

Πρέπει να βάζουμε τον εαυτό μας στην θέση του.

Γιατί ξέρεις τί κάνει το ταγκαλάκι;

Στους κοσμικούς φέρνει βρώμικες σκέψεις και το καταλαβαίνουν αμέσως.

Στους πνευματικούς όμως ανθρώπους φέρνει διάφορα μπανταλά (1) και δεν το καταλαβαίνουν.

Αυτό είναι πιο επικίνδυνο, γιατί νομίζουν ότι πάνε καλά, επειδή δεν έχουν βρώμικους λογισμούς, κι έτσι ούτε

ταπεινώνονται, αλλά και ο νούς τους γυρνά δεξιά και αριστερά και η καρδιά τους μένει πέτρα.


– Μερικές φορές, Γέροντα, την ώρα της προσευχής μου έρχεται μια ιδέα· βρίσκω μια λύση για ένα θέμα, η οποία μετά αποδεικνύεται εσφαλμένη.

– Ο διάβολος είναι πονηρός.

Ξέρει ότι, αν την ώρα της προσευχής σού φέρη βρώμικο λογισμό, θα τον τινάξης πέρα.

Γι’ αυτό σου δίνει λύσεις σε κάποιο πρόβλημά σου, οπότε λές:

«Αφού την ώρα της προσευχής το σκέφθηκα, άρα είναι έμπνευση!».

Αν ήθελε ο διάβολος το καλό σου, άλλες ώρες θα σού τα έφερνε αυτά στον νού, όχι την ώρα της προσευχής.

Μπαίνει όμως «ενδιάμεσος» και πιάνει μαζί σου την κουβεντούλα!

Γι’ αυτό να μη δίνης καθόλου σημασία.

«Σ’ ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σου, να του λές, αλλά να μου λείπη!».

Πάει, βλέπεις, με πονηριά να ξεγελάση τον πνευματικό άνθρωπο με πνευματικές σκέψεις, οπότε «η προσευχή αυτού,

όπως λέει ο Δαβίδ, γενέσθω εις αμαρτίαν» (2) .


– Γέροντα, την ώρα της προσευχής έρχονται στον νού μου άσχημοι λογισμοί ή άσχημες εικόνες.

– Αυτό είναι έργο του διαβόλου, για να σε συγχύζη.

Ιδίως όταν είσαι κουρασμένη σωματικά, και περισσότερο όταν σού λείπη ύπνος, βρίσκει το ταγκαλάκι κάποια στιγμή που

είσαι μεταξύ ύπνου και εγρηγόρσεως και σού παρουσιάζει άσχημες εικόνες, για να σού πη μετά ότι είναι δικές σου και

να σε ρίξη σε απελπισία.

Μη δίνης σημασία.

Να λές το «Κύριε ελέησον» και να σκέφτεσαι τον Χριστό, την Παναγία, τους Αγγέλους, για να συγκεντρώνεσαι

στην προσευχή.

Έτσι θα κάνης αντιπερισπασμό στον διάβολο.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

(1) Ο Γέροντας χρησιμοποιούσε την λέξη «μπανταλό» αντί της λέξεως «ανόητο».
(2) Ψαλμ. 108, 7.

[XAPA]

Ο διάβολος εμποδίζει τον άνθρωπο από την προσευχή



– Γέροντα, όταν προγραμματίζω να αγρυπνήσω στο κελλί και παρουσιάζεται κάποιο εμπόδιο, τί φταίει;

– Για να επιτρέψη ο Θεός εμπόδιο, κάτι καλύτερο θα βγή.


– Και όταν, Γέροντα, αυτό γίνεται συνέχεια;

– Τότε θα υπάρχη υπερηφάνεια.


– Δεν καταλαβαίνω, Γέροντα, να υπάρχη υπερηφάνεια.

– Κοίταξε, εξαρτάται και από το πώς τοποθετείς τα πράγματα.

Αν βάζης πρώτα τις δουλειές και ύστερα την προσευχή, δίνεις δικαίωμα στον πειρασμό και σου φέρνει εμπόδια.

Αλλά, όταν κάποιος δίνη μεγαλύτερη αξία στις δουλειές απ’ ό,τι στα πνευματικά, αυτό δεν έχει μέσα υπερηφάνεια;

Και υπερηφάνεια έχει και ανευλάβεια.


– Γέροντα, τί κάνει ο πειρασμός για να εμποδίση κάποιον να προσευχηθή;

– Τί κάνει; Βρίσκει χίλιους δυο τρόπους.

Μόλις αρχίση ο άνθρωπος την προσευχή, μπορεί να του φέρη μετεωρισμό ή προσπαθεί να διασκορπίση τον νού του

με φαντασίες, θορύβους κ.λπ.

Να δης τί γινόταν, όταν ήμουν στην Μονή Στομίου (1) !

Ένα βράδυ είχα πάει να προσευχηθώ μέσα στον ναό.

Η πύλη του μοναστηριού ήταν κλειστή και στην πόρτα του ναού είχα βάλει το μάνταλο.


Κατά τα μεσάνυχτα άρχισε το ταγκαλάκι να χτυπάη το μάνταλο συνέχεια «κρίκι-κρίκι» και δεν σταματούσε,

για να με κάνη να πάω να δώ τί συμβαίνει.

Μπήκα στο Ιερό, για να μην ακούω, και εκεί, πίσω από την Αγία Τράπεζα, κοντά στον Εσταυρωμένο,

έμεινα μέχρι το πρωί.


Ο Σταυρός του Χριστού έχει μεγάλη δύναμη.

Όταν ήμουν δόκιμος μοναχός, με πολεμούσαν πολύ τα ταγκαλάκια.

Το βράδυ, που ήμουν στο κελλί, μου χτυπούσαν συνεχώς την πόρτα και έλεγαν: «Δι’ ευχών των Αγίων Πατέρων».

Άνοιγα την πόρτα καί, παρόλο που δεν έβλεπα κανέναν, με έπιανε φόβος.

Μετά, δεν με χωρούσε ο τόπος· μου ήταν αδύνατον να μείνω μέσα στο κελλί.

Υπέφερα, έκλαιγα, έκανα προσευχή, τίποτε. Έβγαινα έξω.


Ένα βράδυ, μετά το Απόδειπνο, με βλέπει έξω ένας Προϊστάμενος της Μονής.

«Παιδί μου, μου λέει, γιατί δεν πάς στο κελλάκι σου;

Βλέπεις κανέναν Πατέρα να γυρνάη έξω;

Οι Πατέρες κάνουν προσευχή στα κελλιά τους».

Άρχισα να κλαίω και του είπα τί συμβαίνει.

Μου φέρνει τότε λίγο Τίμιο Ξύλο σε ένα κεράκι και μου λέει:

«Πήγαινε, παιδί μου, ήσυχος τώρα στο κελλί σου».


Μόλις έκλεισα την πόρτα, άκουσα αμέσως δυνατά: «Δι’ ευχών των Αγίων Πατέρων».

«Αμήν», είπα.

Ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ένας αστυνομικός με πλήρη στολή.

Τα γαλόνια τα φορούσε λοξά στο μανίκι, όπως παλιά οι αστυνομικοί, και άρχισε να φωνάζη:

«Έ, παλιοκαλόγερε, εσύ αδιάβαστος (2) , τί το έχεις αυτό το ξύλο;».

Και άρχισε να γελάη με τό... «γλυκό» του γέλιο.

Φώναζε, αλλά δεν μπορούσε να πλησιάση, γιατί είχα το Τίμιο Ξύλο.

«Κύριε Ιησού Χριστέ», φώναξα, και έγινε καπνός ο «αστυνομικός»!



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

 
(1) Κατά τα έτη 1958-1962.
(2) Εννοεί δόκιμος μοναχός, χωρίς ρασοευχή.