ΛΟΓΟΙ - ΔΙΔΑΧΕΣ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

[Matina]

ΓΕΡΩΝ ΘΑΔΔΑΙΟΣ. ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ.



Αν σε κάθε οικογένεια υπήρχε έστω και ένα πρόσωπο που υπηρετούσε τον Θεό με ζήλο, τι αρμονία θα υπήρχε στον κόσμο! Θυμάμαι συχνά την ιστορία κάποιας κοπέλας. Συνήθιζε να έρχεται και να συζητάμε, τότε που ήμουν ακόμα στο Μοναστήρι του Τουμάν. Ήρθε κάποια μέρα στο Μοναστήρι μαζί με ένα οργανωμένο γκρουπ προσκυνητών, και μου διαμαρτυρήθηκε λέγοντας: «Δεν το αντέχω πια! Οι άνθρωποι είναι τόσο αγενείς μεταξύ τους!». Και κατόπιν μου είπε ότι θα κοίταζε να βρει άλλη δουλειά. Την απέτρεψα, λέγοντας ότι ήταν λίγες οι δουλειές εκείνο τον καιρό και τα επίπεδα της ανεργίας υψηλά.

Της είπα να πάψει να πολεμά τους συναδέλφους της στη δουλειά. «Μα δεν μάχομαι κανένα!», απάντησε. Της εξήγησα ότι μολονότι δεν μάχεται κανένα σωματικά, εντούτοις με το να είναι δυσαρεστημένη στη θέση της. διεξάγει πόλεμο εναντίον των συναδέλφων της με τους λογισμούς της. Εκείνη αντέτεινε ότι κάθε άλλη αντίδραση θα υπερέβαινε τα όρια αντοχής του καθενός. «Μα ασφαλώς και τα υπερβαίνει», της είπα, «αλλά δεν μπορείς να το κάνεις μόνη σου. Χρειάζεσαι τη βοήθεια του Θεού. Κανείς δεν γνωρίζει αν προσεύχεσαι ή όχι την ώρα της δουλειάς σου. Κατά συνέπεια, όταν αρχίζουν να σε προσβάλλουν, μην τους αντιγυρίζεις τις προσβολές ούτε με λόγια ούτε με αρνητικές σκέψεις. Προσπάθησε να μην τους προσβάλλεις ούτε καν με τους λογισμούς σου' προσευχήσου στον Θεό να τους στείλει έναν άγγελο ειρήνης. Ζήτησε Του επίσης να μην σε ξεχάσει και σένα.

Αυτό δεν θα μπορέσεις να το κάνεις αμέσως, αλλά αν προσεύχεσαι πάντοτε έτσι, θα δεις πώς θα αλλάξουν τα πράγματα με τον καιρό και πώς θα αλλάξουν επίσης και οι άνθρωποι. Κατ' ουσία, θα αλλάξεις κι εσύ». Εκείνο τον καιρό δεν ήξερα αν επρόκειτο να δώσει βάση στη συμβουλή μου.
Αυτό συνέβη στο μοναστήρι του Τουμάν το 1980. Το 1981 με έστειλαν στο μοναστήρι της Βιτόβνιτσα. Κάποια μέρα στεκόμουν πλάι στην κυδωνιά, όταν είδα ένα γκρουπ προσκυνητών να πλησιάζει. Ήταν κι εκείνη μέσα σ' αυτό το γκρουπ και με πλησίασε για να πάρει ευλογία. Και να τι μου είπε: «Αχ πάτερ!


Δεν είχα ιδέα ότι οι άνθρωποι είναι τόσο καλοί!». Τη ρώτησα αν αναφερόταν στους συναδέλφους της στη δουλειά κι εκείνη μου απάντησε θετικά. «Άλλαξαν τόσο πολύ πάτερ, είναι απίστευτο! Κανείς δεν με προσβάλλει πλέον, και βλέπω και σε μένα επίσης τη διαφορά!». Τη ρώτησα αν είχε ειρηνεύσει με όλους και μου απάντησε ότι υπήρχε ένα πρόσωπο μονάχα με το οποίο δεν μπορούσε να ειρηνεύσει για πολύ καιρό. Κατόπιν, καθώς διάβαζε τα Ευαγγέλια, έφτασε κάποια στιγμή στο σημείο όπου ο Κύριος μάς ζητά να αγαπάμε τους εχθρούς μας. Και τότε είπε στον εαυτό της: «Θα αγαπήσεις αυτό το πρόσωπο είτε το θέλεις είτε όχι, διότι αυτό είναι που μας ζητά ο Κύριος». Και τώρα, ξέρετε, είναι οι δυο τους οι καλύτεροι φίλοι!
Μακάρι να υπήρχε έστω και ένας τέτοιος άνθρωπος σε κάθε επιχείρηση, εργοστάσιο ή γραφείο! Έτσι θα ανοιγόταν ο δρόμος προς την ειρήνη. Μόνο ένας άνθρωπος χρειάζεται, ένας άνθρωπος συνδεδεμένος προσευχητικά με τον Θεό, και θα έχουμε παντού ειρήνη — στην οικογένεια, στη δουλειά, στην κυβέρνηση και παντού. Η παρουσία ενός τέτοιου ανθρώπου είναι που μπορεί να μας ελευθερώσει από ζοφερούς και δυσβάστακτους λογισμούς.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΓΕΡΩΝ ΘΑΔΔΑΙΟΣ. ΟΙ ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΖΩΗ ΜΑΣ.

[Matina]

Ν'αγαπάς τον εαυτό σου!

Όταν κάνεις υπερβολές, δεν αγαπάς τον εαυτό σου. (...) Υπάρχει και καλή αγάπη του εαυτού μας! Ένας δεν έτρωγε και μετά έπαθε το νευρικό του σύστημα. Και έλεγε ότι το κάνει για άσκηση. Μα η άσκηση και ο κόπος και η θυσία και όλα θέλουν αυτό που λέμε διάκριση. Διάκριση! Διάκριση θα πει και να φας. Γιατί αν δε φας, μετά δε θα΄χεις δυνάμεις. Και μετά γίνεται ένας φαύλος κύκλος από αποτυχίες. Και νομίζεις εσύ μετά ότι ζεις σωστά για το Θεό, αλλά ζεις για τον εγωισμό σου. Δεν αγαπάς τον εαυτό σου σωστά.
Αγάπα τον εαυτό σου σωστά! Βοήθησέ τον! Συμφιλιώσου μαζί του. Μην πνίγεσαι με ενοχές ενώ δεν έπρεπε πάντα να έχεις αυτές τις ενοχές που έχεις. Άλλα είναι που σου φταίνε.

απόσπασμα από ομιλία του π.Ανδρέα Κονάνου (www.atheataperasmata.com)

[nikolar]

« Επεθύμησε πόρνη ... ... » ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ


Πόρνη επιθυμούσε ο Θεός; Ναι πόρνη.
Εννοώ τη δική μας φύση. Ήταν τρανός και αυτή ταπεινή. Τρανός όχι στη θέση αλλά στη φύση.

Πεντακάθαρος ήταν, ακατάστρευτη η ουσία του, άφθαρτη η φύση του. Αχώρητος στο νου, αόρατος, άπιαστος από τη σκέψη, υπάρχοντας παντοτεινά, μένοντας απαράλλακτος. Πάνω από τους αγγέλους, ανώτερος από τις δυνάμεις των ουρανών. Νικώντας τη λογική σκέψη, ξεπερνώντας τη δύναμη του μυαλού, αδύνατο να τον δεις, μόνο να τον πιστέψεις ...

Έριχνε το βλέμμα του στη Γη και την έκανε να τρέμει ... Ποτάμια έβγαζε στην έρημο ...

Κι αυτός ο τόσο μέγας και τρανός πεθύμησε πόρνη.

Γιατί; Για να την αναπλάσει από πόρνη σε παρθένα.

Για να γίνει ο νυμφίος της. Τι κάνει; Δεν της στέλνει κάποιον από τους δούλους του, δεν στέλνει άγγελο στην πόρνη, δεν στέλνει αρχάγγελο, δεν στέλνει τα χερουβείμ, δεν στέλνει τα σεραφείμ.

Αλλά καταφθάνει αυτός ο ίδιος ο ερωτευμένος.

Επεθύμησε πόρνη. Και τι κάνει; Επειδή δεν μπορούσε να ανέβει εκείνη στα ψηλά, κατέβηκε στα χαμηλά. Έρχεται στην καλύβα της. Τη βλέπει μεθυσμένη. Και με ποιό τρόπο έρχεται; Όχι με ολοφάνερη τη θεότητά του, αλλά γίνεται εντελώς ίδιος μαζί της, μήπως βλέποντάς τον τρομοκρατηθεί, μήπως λαχταρήσει και του φύγει.

Τη βρίσκει καταπληγωμένη, εξαγριωμένη, από δαίμονες κυριευμένη. Και τι κάνει; Την παίρνει και την κάνει γυναίκα του. Και τι δώρα της χαρίζει; Δαχτυλίδι.

Ποιο δαχτυλίδι; Το Άγιο Πνεύμα.

Έπειτα λέγει. Δεν σε φύτεψα στον Παράδεισο;
- Του λέγει, ναι.
- Και πώς ξέπεσες από εκεί;
- ΄Ήλθε και με πήρε ο Διάβολος από τον Παράδεισο.
- Φυτεύτηκες στον Παράδεισο και σε έβγαλε έξω.
Να, σε φυτεύω μέσα μου. Δεν τολμά να με πλησιάσει εμένα.Ο ποιμένας σε κρατάει και ο λύκος δεν έρχεται πια.
- Αλλά είμαι, λέγει, αμαρτωλή και βρώμικη.
- Μη μου σκοτίζεσαι, είμαι γιατρός.

Δώσε μεγάλη προσοχή. Κοίταξε τι κάνει. Ήλθε να
πάρει την πόρνη, όπως αυτή - το τονίζω - ήταν βουτηγμένη στη βρώμα.

Για να μάθεις τον έρωτα του Νυμφίου. Αυτό χαρακτηρίζει τον ερωτευμένο: το να μη ζητάει ευθύνες για αμαρτήματα, αλλά να συγχωρεί λάθη και παραπατήματα.

Πιο πριν ήταν κόρη των δαιμόνων, κόρη της Γης, ανάξια για τη Γη. Και τώρα έγινε κόρη του βασιλιά. Και αυτό γιατί έτσι θέλησε ο ερωτευμένος μαζί της. Γιατί ο ερωτευμένος δεν πολυνοιάζεται για τη συμπεριφορά του.

Ο έρωτας δεν βλέπει ασχήμια. Γι' αυτό και ονομάζεται έρωτας, επειδή πολλές φορές αγαπά και την άσχημη. Έτσι έκανε και ο Χριστός. Άσχημη είδε και την ερωτεύτηκε και την ανακαινίζει.

Την πήρε ως γυναίκα, και ως κόρη του την αγαπά, και ως δούλα του την φροντίζει, και ως παρθένα την προστατεύει, και ως παράδεισο την τειχίζει, και ως μέλος του σώματός του την περιποιείται.

Τη φροντίζει ως κεφαλή της που είναι, τη φυτεύει ως ρίζα, την ποιμαίνει ως ποιμένας.

Ως νυμφίος την παίρνει γυναίκα του, και ως εξιλαστήριο θύμα την συγχωρεί, ως πρόβατο θυσιάζεται, ως νυμφίος τη διατηρεί μέσα στην ομορφιά, ως σύζυγος φροντίζει να μην της λείψει τίποτα.

Ώ, Συ Νυμφίε, που ομορφαίνεις την ασχήμια της νύφης!

[Matina]

« Επεθύμησε πόρνη ... ... » ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ


Πόρνη επιθυμούσε ο Θεός; Ναι πόρνη.
Εννοώ τη δική μας φύση. Ήταν τρανός και αυτή ταπεινή. Τρανός όχι στη θέση αλλά στη φύση.

Πεντακάθαρος ήταν, ακατάστρευτη η ουσία του, άφθαρτη η φύση του. Αχώρητος στο νου, αόρατος, άπιαστος από τη σκέψη, υπάρχοντας παντοτεινά, μένοντας απαράλλακτος. Πάνω από τους αγγέλους, ανώτερος από τις δυνάμεις των ουρανών. Νικώντας τη λογική σκέψη, ξεπερνώντας τη δύναμη του μυαλού, αδύνατο να τον δεις, μόνο να τον πιστέψεις ...

Έριχνε το βλέμμα του στη Γη και την έκανε να τρέμει ... Ποτάμια έβγαζε στην έρημο ...

Κι αυτός ο τόσο μέγας και τρανός πεθύμησε πόρνη.

Γιατί; Για να την αναπλάσει από πόρνη σε παρθένα.

Για να γίνει ο νυμφίος της. Τι κάνει; Δεν της στέλνει κάποιον από τους δούλους του, δεν στέλνει άγγελο στην πόρνη, δεν στέλνει αρχάγγελο, δεν στέλνει τα χερουβείμ, δεν στέλνει τα σεραφείμ.

Αλλά καταφθάνει αυτός ο ίδιος ο ερωτευμένος.

Επεθύμησε πόρνη. Και τι κάνει; Επειδή δεν μπορούσε να ανέβει εκείνη στα ψηλά, κατέβηκε στα χαμηλά. Έρχεται στην καλύβα της. Τη βλέπει μεθυσμένη. Και με ποιό τρόπο έρχεται; Όχι με ολοφάνερη τη θεότητά του, αλλά γίνεται εντελώς ίδιος μαζί της, μήπως βλέποντάς τον τρομοκρατηθεί, μήπως λαχταρήσει και του φύγει.

Τη βρίσκει καταπληγωμένη, εξαγριωμένη, από δαίμονες κυριευμένη. Και τι κάνει; Την παίρνει και την κάνει γυναίκα του. Και τι δώρα της χαρίζει; Δαχτυλίδι.

Ποιο δαχτυλίδι; Το Άγιο Πνεύμα.

Έπειτα λέγει. Δεν σε φύτεψα στον Παράδεισο;
- Του λέγει, ναι.
- Και πώς ξέπεσες από εκεί;
- ΄Ήλθε και με πήρε ο Διάβολος από τον Παράδεισο.
- Φυτεύτηκες στον Παράδεισο και σε έβγαλε έξω.
Να, σε φυτεύω μέσα μου. Δεν τολμά να με πλησιάσει εμένα.Ο ποιμένας σε κρατάει και ο λύκος δεν έρχεται πια.
- Αλλά είμαι, λέγει, αμαρτωλή και βρώμικη.
- Μη μου σκοτίζεσαι, είμαι γιατρός.

Δώσε μεγάλη προσοχή. Κοίταξε τι κάνει. Ήλθε να
πάρει την πόρνη, όπως αυτή - το τονίζω - ήταν βουτηγμένη στη βρώμα.

Για να μάθεις τον έρωτα του Νυμφίου. Αυτό χαρακτηρίζει τον ερωτευμένο: το να μη ζητάει ευθύνες για αμαρτήματα, αλλά να συγχωρεί λάθη και παραπατήματα.

Πιο πριν ήταν κόρη των δαιμόνων, κόρη της Γης, ανάξια για τη Γη. Και τώρα έγινε κόρη του βασιλιά. Και αυτό γιατί έτσι θέλησε ο ερωτευμένος μαζί της. Γιατί ο ερωτευμένος δεν πολυνοιάζεται για τη συμπεριφορά του.

Ο έρωτας δεν βλέπει ασχήμια. Γι' αυτό και ονομάζεται έρωτας, επειδή πολλές φορές αγαπά και την άσχημη. Έτσι έκανε και ο Χριστός. Άσχημη είδε και την ερωτεύτηκε και την ανακαινίζει.

Την πήρε ως γυναίκα, και ως κόρη του την αγαπά, και ως δούλα του την φροντίζει, και ως παρθένα την προστατεύει, και ως παράδεισο την τειχίζει, και ως μέλος του σώματός του την περιποιείται.

Τη φροντίζει ως κεφαλή της που είναι, τη φυτεύει ως ρίζα, την ποιμαίνει ως ποιμένας.

Ως νυμφίος την παίρνει γυναίκα του, και ως εξιλαστήριο θύμα την συγχωρεί, ως πρόβατο θυσιάζεται, ως νυμφίος τη διατηρεί μέσα στην ομορφιά, ως σύζυγος φροντίζει να μην της λείψει τίποτα.

Ώ, Συ Νυμφίε, που ομορφαίνεις την ασχήμια της νύφης!

Σ'ευχαριστώ από τα βάθη της ψυχής μου αδελφέ μου,να είσαι ευλογημένος από τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο πάντοτε.Ό,τι πιο όμορφο έχω διαβάσει στη ζωή μου,τελικά ο Άγιος Ιωάννης ήταν Χρυσορρήμων με όλη την σημασία της έννοιας.Τι λόγια ,τι Θείος Έρως ,τι γραφόμενα με τόση αγάπη!!!

[Michalis]

Εν οψη της Κυριακης της Σαμαρελιτιδος, ενα αποσπασμα απο το βιβλιο του Αρχιμ. Ζαχαριου, ΠΙΣΤΟΙ ΣΤΗΝ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ - Τα τρια σταδια στην θεολογια του Γέροντος Σωφρονίου

6 – ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΔΩΡΕΩΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Ο ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ήλθε στη γη για να ανακαινίσει τα πάντα (Β’ Κορ. 5,17·
Αποκ. 21,5), και κάθε χριστιανός θα μπορούσε να διηγηθεί τη δική του μοναδική
ιστορία της συναντήσεως του με τον Σωτήρα Χριστό. Πράγματι, ο Χριστός
αποκαλύπτει τον Εαυτό Του με ιδιαίτερους και μοναδικούς τρόπους στις
ανθρώπινες υπάρξεις ως πρόσωπα, ομάδες ανθρώπων, ακόμη και έθνη, κάτι που
βλέπουμε καθαρά στη συνάντηση Του με τη Σαμαρείτιδα (Ιωάν. κεφ. 4).
«Ο ουν Ιησούς κεκοπιακώς εκ της οδοιπορίας εκαθέζετο ούτως επι τη
πηγή· ώρα ήν ωσεί έκτη. Έρχεται γυνή εκ της Σαμαρείας αντλήσαι ύδωρ. Λέγει
αυτή ο Ιησούς· δος μοι πιείν». Ο Κύριος ταπεινώνεται στη Σαμαρείτιδα ζητώντας
της νερό, επειδή επιθυμεί να θεραπεύσει τις πληγές της. Της αποκαθιστά την
αξιοπρέπεια, ώστε να την προετοιμάσει να προσλάβει τη γνώση της αλήθειας
Του. Παρόμοια ένας γνήσια πνευματικός άνθρωπος προσποιείται κάποτε ότι
βρίσκεται σε ανάγκη, βάζοντας τον εαυτό του κάτω από τον άλλον, προκειμένου
να τον ωφελήσει. Γκρεμίζει «το μεσότοιχον του φραγμού» (Εφεσ. 2,14), τιμώντας
τον άλλον ως ευεργέτη του.
Ο Γέροντας Σωφρόνιος μου εκμυστηρεύθηκε κάποτε ότι είχε βάλει
τον ευατό του κάτω από όλους, όσοι ήλθαν σε αυτόν, για να μπορέσει να τους
βοηθήσει. Όχι μόνο το κάθισμα του ήταν χαμηλότερο από του συνομιλητή του,
αλλά όλη η στάση του ήταν τόσο ταπεινή και ειλικρινής, που οι άνθρωποι
συγκινούνταν και προετοιμάζονταν ευμενώς να δεχθούν προφητική γνώση για
τον εαυτό τους. Αυτή είναι η οδός που ο Ίδιος ο Κύριος διδάσκει στους Αγίους
Του.
Η Σαμαρείτιδα θα έμεινε οπωσδήποτε κατάπληκτη από το αίτημα του
Κυρίου. Φυσικά, και μόνη η φωνή του Σωτήρα θα ήταν αρκετή, για να την
θεραπεύσει. Αιφνιδιάσθηκε που της μίλησε ένας Εβραίος· ήταν εύκολο να Τον
αναγνωρίσει από την ενδυμασία και την ομιλία Του. Αληθινά, κάθε συνάντηση
με τον Θεό αποτελεί έκπληξη. (Εντούτοις η μεγαλύτερη όλων των εκπλήξεων
μας περιμένει την ημέρα της Κρίσεως, η οποία θα καταπλήξει τους δικαίους, και
πόσο μάλλον τους αδίκους). Πράγματι, δεν περιγράφεται με λόγια το θάμβος
της, όταν συνάντησε τον Θεό εν σαρκί: «Πώς συ Ιουδαίος ών παρ’ εμού πιείν
αιτείς, ούσης γυναικός Σαμαρείτιδος; Ου γαρ συγχρώνται Ιουδαίοι Σαμαρείταις»1.
Ο Κύριος αισθάνθηκε την αμηχανία της και της απαντά με μεγάλη
λεπτότητα: «Ει ήδεις την δωρεάν του Θεού, και τις εστιν ο λέγων σοι, δος μοι
πιείν, συ αν ήτησας αυτόν, και έδωκεν αν σοι ύδωρ ζων». (Όταν ο προφήτης
Ησαΐας κάνει λόγο για «ύδωρ ζων», εννοεί το Άγιο Πνεύμα, το οποίο επρόκειτο
να φέρει ο Μεσσίας στη γη με την έλευση Του στον κόσμο [Ησ. 12,3· 41,18· 44,3]).

1 Οι Σαμαρείτες επέσυραν την καταφρόνηση , ακόμη και το μίσος , σε τέτοια έκταση , που οι
Εβραίοι δεν έπιαναν τίποτε από όσα είχαν προηγουμένως αγγίξει εκείνοι . Θεωρούνταν
ακάθαρτος , αιρετικός λαός , ο οποίος είχε αποσκιρτήσει από την αυθεντική θρησκευτική
παράδοση . Οι Σαμαρείτες , από την πλευρά τους , αισθάνονταν πικρία για την Εβραϊκή εχθρότητα


Ο Σωτήρας ζητεί από τον άνθρωπο γήινο νερό, σε αντάλλαγμα του οποίου
προσφέρει το άφθαρτο ουράνιο ύδωρ της αιώνιας ζωής. Ζητεί μόνο πράγματα
που είναι εφικτά στο ανθρώπινο επίπεδο· μια ελάχιστη εξυπηρέτηση, καλή
διάθεση, κάποιον πνευματικό ζήλο και λίγη μετάνοια. Όπως το εκφράζει η
Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου: «Αντί των επιγείων, τα επουράνια· αντί των
προσκαίρων, τα αιώνια· αντί των φθαρτών, τα άφθαρτα»2. Με πόση ευγένεια
μεταχειρίζεται ο Κύριος τη Σαμαρείτιδα, καθώς αναφέρεται στον Εαυτό Του σε
τρίτο πρόσωπο! Καλύπτεται στην αφάνεια με σκοπό να περιορίσει την
αποκάλυψη Του, εναρμονίζοντας την με την αντιληπτική ικανότητα της
Σαμαρείτιδος, εφόσον αυτή δεν γνωρίζει ακόμη Ποιος είναι. Όπως
προαναφέρθηκε, εκείνοι που γνωρίζουν πώς να προσφέρουν πνευματική
βοήθεια στους ανθρώπους βάζουν πρώτα τον εαυτό τους κάτω από τους άλλους,
όπως ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο οποίος έδωσε όλο τον χώρο, όλη την τιμή
στον Νυμφίο Χριστό. Τέτοιοι άνθρωποι είναι φίλοι του Νυμφίου, γιατί
αντικατοπτρίζουν τον μεγάλο πόθο Του να εισέλθουν οι συνάνθρωποι τους σε
ακόμη πιο βαθειά προσωπική κοινωνία με τον Θεό και μάλιστα με απόλυτη
ελευθερία.
«Λέγει αυτώ η γυνή· Κύριε, ούτε άντλημα έχεις, και το φρέαρ εστί
βαθύ· πόθεν ουν έχεις το ύδωρ το ζων; Μη συ μείζων εί του πατρός ημών Ιακώβ,
ός έδωκεν ημίν το φρέαρ, και αυτός εξ αυτού έπιε και οι υιοί αυτού και τα
θρέμματα αυτού;» Επικαλείται την ίδια την υπόσταση του έθνους της με την
αναφορά της στον πατριάρχη Ιακώβ, τον κοινό τους προπάτορα. Αυτό
σηματοδοτεί την αρχή της αναβάσεως του νου της προς πνευματικότερες
έννοιες, παρότι παραμένει ακόμη προσηλωμένη στα γήινα. Εξακολουθεί να
βλέπει τον Κύριο ως έναν συνηθισμένο Εβραίο, τώρα όμως είναι ανοιχτή στο
ενδεχόμενο να είναι ίσως μεγαλύτερος από τον μέγιστο προπάτορα της Ιακώβ‐
Ισραήλ.
Ο Ιησούς συνεχίζει αργά να διευρύνει την αντίληψη της: «Πας ο πίνων εκ
του ύδατος τούτου διψήσει πάλιν· ός δ’ αν πίη εκ του ύδατος ού εγώ δώσω αυτώ,
ου μη διψήση εις τον αιώνα, αλλά το ύδωρ ό δώσω αυτώ, ου μη διψήση εις τον
αιώνα, αλλά το ύδωρ ό δώσω αυτώ, γενήσεται εν αυτώ πηγή ύδατος αλλομένου
εις ζωήν αιώνιον». Εδώ ο Κύριος συγκαταβαίνει στην αφέλεια της, στη φυσική
της νόηση, έτσι ώστε να διεγείρει μέσα της δίψα για το ζωντανό ύδωρ του
Πνεύματος. Αν πιούμε από το νερό αυτό με πόθο, η ατελεύτητη ζωή του Θεού θα
σβήσει τη δίψα μας για την αιωνιότητα. Πράγματι, εκείνος που αξιώνεται τέτοιας
δωρεάς της χάριτος θα μεταπηδά ολοένα προς τα υψηλότερα, αφού πλέον
διαθέτει πνευματικές πτέρυγες ικανές να τον ανυψώνουν πάνω από τον κόσμο
αυτό και να τον εισάγουν στον άλλο3._

Ο Κύριος αποσκοπεί να μεταδώσει στη Σαμαρείτιδα μια πίστη, που
θα την ανυψώσει σε ένα άλλο επίπεδο. Στο επίπεδο εκείνο, όπου θα μπορεί να
προσλάβει την αιώνια αλήθεια, που τόσο πολύ ποθεί Εκείνος να της μεταδώσει.
Η γυναίκα συναισθάνεται την αλήθεια των λόγων του Κυρίου. Νιώθει την
πνευματική τους δύναμη, αλλά ακόμη είναι ανίκανη να συλλάβει το τίμιο δώρο
που της μεταδίδεται από τον ζωηφόρο λόγο και τη ζωοποιό παρουσία του Κυρίου
Ιησού. Όταν διαβάζουμε το Ευαγγέλιο, αισθανόμαστε συχνά τη θεϊκή δύναμη
του λόγου Του, όπως διαισθανόμαστε και το απροσμέτρητο βάθος της αλήθειας
που κρύβει μέσα του. Αλλά επειδή είμαστε ακόμη γήινοι, αδυνατούμε να
εισδύσουμε στα μυστήρια του βαθύτερου νοήματος του. Έτσι η κατανόηση μας
περιορίζεται στο διανοητικό ή ψυχολογικό επίπεδο, ενώ η βαθειά αλήθεια του
λόγου Του εμπεριέχει το άφατο μυστήριο της αιώνιας εν Χριστώ ζωής.
Η Σαμαρείτιδα, στη σκέψη ότι ο Κύριος μπορεί να την προμηθεύει για
πάντα με νερό, σαν από κάποια μαγική πηγή, ώστε να μη χρειαστεί ποτέ ξανά
να αντλήσει από το πηγάδι, αναφωνεί: «Κύριε, δος μοι τούτο το ύδωρ, ίνα μη
διψώ μηδέ έρχομαι ενθάδε αντλείν». Ο Κύριος όμως, στον Οποίο τα πάντα είναι
γνωστά, χρειάζεται πρώτα να την ελέγξει για τον τρόπο της ζωής της. Είναι
ανάγκη να αλλάξει η γυναίκα, προκειμένου να μπορέσει να υποδεχθεί την
άφθαρτη δωρεά του Πνεύματος. Έλεγχος δεν σημαίνει απόδοση κατηγορίας ή
επίπληξη με τέτοιο τρόπο που θα προκαλέσει ενδεχομένως απόγνωση. Μάλλον
πρόκειται για προφητική ρήση, η οποία εμπεριέχει τέτοια διάκριση, που φωτίζει
τον ακροατή να ασπασθεί οικειοθελώς τον λόγο αυτό και να αναλάβει την
εκπλήρωση του με έμπνευση. Οι αληθινοί Προφήτες αποδεικνύονται
απόλυτα εκλεπτυσμένοι στη διάκριση τους. Παραδίδουν τον λόγο του Θεού με
μεγάλη επιμέλεια, αναγνωρίζοντας πλήρως το άλλο πρόσωπο. Σκοπός τους
είναι να αφυπνίσουν στον ακροατή τους το φιλότιμο, που θα του επιτρέψει να δει
την αμαρτωλότητα του. Ύστερα φυσιολογικά θα αρχίσει να μισεί και να
αποκηρύττει τον αμαρτωλό εαυτό του με τον πόθο να τιμήσει τον λόγο της
χάριτος που του δόθηκε., (Προσωπικη σημειωση: Τα λογια αυτα αποτελουν
την λυση στο ερωτημα που τοσο πολυ μας αποσχολει ολον αυτον τον καιρο. Ποια λογια
ειναι αληθινη προφητεια και ποια οχι. Οτι μας ξυπνα το φιλοτιμο, οτι μας σπρωχνει προς μετανοια
ειναι αληθινο. Αντιθετως, οτι μας δημιουργει φοβο, τρομο και πνευματικη αναστατωση ειναι ψευτικο)
Ας παρατηρήσουμε τον τρόπο, με τον οποίο ο Κύριος εκπληρώνει τον
σκοπό Του για τη Σαμαρείτιδα. Ο μεγάλος πόθος Του είναι να την σώσει. Σε
κανένα όμως στάδιο της συναναστροφής Του μαζί της δεν την καταναγκάζει ή
της επιβάλλει τη θεία θέληση Του. Της συμπεριφέρεται με μεγάλη ευγένεια,
αφήνοντας την πάντοτε ελεύθερη να δεχθεί τη δωρεά Του ή όχι. Της αποδίδει
τιμή, ακόμη και την ώρα που την ελέγχει για την ατάσθαλη ζωή της.
Προκειμένου να την ανυψώσει από την αξιοθρήνητη κατάσταση, στην οποία είχε
βυθισθεί, στο πνευματικό αξίωμα του αποστόλου και μάρτυρα, πρέπει πρώτα να
χειρουργήσει τον κακοήθη όγκο της ψυχής της και πραγματοποιεί την επέμβαση
αυτή με εξαιρετική λεπτότητα. Σαν να της λέει, «αν πραγματικά επιθυμείς τη
δική μου δωρεά του ζώντος ύδατος, πρέπει πρώτα να επιδείξεις κάποια
προθυμία, για να θεραπευθείς», γι’ αυτό και της λέει: «Ύπαγε, φώνησον τον
άνδρα σου και ελθέ ενθάδε». Η γυναίκα αποκρίνεται απλώς: «Ουκ έχω άνδρα».
Ντρέπεται υπερβολικά να πει περισσότερα. Καθώς ο Κύριος είναι παντογνώστης
δεν απαιτεί από αυτήν όλη την αλήθεια. Με την ευγένεια Του ανέχεται και συγκαταβαίνει
στην συγκαλυμμένη αλήθεια των λόγων της. Συμπληρώνει
την απάντηση της, χωρίς να την προσβάλλει, οικοδομώντας πάνω στο ελάχιστο
μέρος της αλήθειας που Του προσφέρει: «Καλώς είπας ότι άνδρα ουκ έχω· πέντε
γαρ άνδρας έσχες, και νυν όν έχεις ουκ έστι σου ανήρ· τούτο αληθές είρηκας».
Τόσο απαλοί είναι οι λόγοι του Κυρίου σε μια ανθρώπινη ύπαρξη βυθισμένη στην
αμαρτία, ώστε κερδίζει την εμπιστοσύνη της. Δεν υπάρχει πια ανάγκη να
αντιστέκεται και Του παραδίδεται ολοκληρωτικά.
Όταν είναι ανάγκη να μιλήσουμε με κάποιον για την αλήθεια, οφείλουμε
κατ’ αρχάς να του επιβεβαιώσουμε το σπέρμα της αλήθειας που φέρει ήδη μέσα
του. Ο άγιος Σιλουανός συνιστούσε την ίδια προσέγγιση ως προς τους μη
Ορθοδόξους πιστούς. Πίστευε ότι, αν κατηγορήσουμε τους ανθρώπους για την
ομολογία της λανθασμένης πίστεως τους, ποτέ δεν θα ανοιχθούν σε όσα
επιθυμούμε να μοιρασθούμε μαζί τους. Αν ωστόσο τους βεβαιώσουμε ότι καλώς
πιστεύουν στον Κύριο και τιμούν τους Αγίους (παρόλο που γνωρίζουμε ότι η
πίστη τους είναι ελλιπής), τότε θα μας ακούσουν, γιατί αυτή είναι η στάση του
Κυρίου και εκπηγάζει από τον λόγο Του4. Ο Κύριος δεν είναι όπως εμείς. Χωρίς
ποτέ να αποδοκιμάζει, περιμένει υπομονετικά. Μας αποκαλύπτεται ευγενικά και
θέτει το ερώτημα αν Τον αγαπάμε. Τέτοια προσέγγιση γεμάτη ευγένεια και
σεβασμό μπορεί να σώσει, ενώ η επίπληξη μπορεί να τραυματίσει και να
οδηγήσει σε απόγνωση. Όπως λέει ο άγιος Σιλουανός:
«Ο Κύριος μας αγαπά και μας δέχεται με πραότητα, χωρίς καμιά
επίπληξη, όπως δεν επέπληξε ο ευαγγελικός Πατέρας τον άσωτο υιό, [αλλά τον
τίμησε υπερβολικά] και σε τίποτα δεν τον κατεδίκασε. Ω, με πόση πραότητα και
μακροθυμία οφείλουμε κι εμείς να διορθώνουμε τον αδελφό μας, ώστε να
γιορτάζει η ψυχή για την επιστροφή του. Το Άγιο Πνεύμα διδάσκει την ψυχή με
άρρητο τρόπο να αγαπά τους ανθρώπους»5.
Σε άλλο σημείο ο Άγιος γράφει:
«Που θα έβρισκες τέτοιον πατέρα, ο οποίος θα πέθαινε στον σταυρό για τα
εγκλήματα των παιδιών του; Είναι συνηθισμένο να θλίβεται ο πατέρας και να
λυπάται τον γιο του, που πρέπει να καταδικασθεί για τα εγκλήματα του.
Εντούτοις, παρόλη την ευσπλαχνία του, θα πει: “Δεν έκανες καλά και δίκαια
τιμωρείσαι, ανάλογα με τα φαύλα έργα σου”. Ο Κύριος όμως ποτέ δεν θα μας πει
κάτι παρόμοιο. Αυτός και σε μας θα πει αυτό που είπε στον απόστολο Πέτρο:
“Αγαπάς Με;” Έτσι θα πει και στον παράδεισο σε όλους: “Με αγαπάτε;” Κι αυτοί
θα απαντήσουν: “Ναι, Κύριε, Σε αγαπάμε. Εσύ μας έσωσες με τα παθήματα Σου
στον Σταυρό και τώρα μας χάρισες τη Βασιλεία των ουρανών”»6.
Ο Θεός μας είναι αγαθός και φιλάνθρωπος. Με χαρά δέχεται και αρδεύει
τον σπόρο της αλήθειας μας και μας ανιστά από οποιαδήποτε πτώση μας_
Καλλιέργησε το σπέρμα της αλήθειας της Σαμαρείτιδας με μεγάλη τρυφερότητα,
ώσπου ωρίμασε και εξελίχθηκε σε επίγνωση της Αλήθειας Του.
Η γνώση αυτή αποτελεί θαυμάσια δωρεά του Θεού. Η συμπεριφορά του
Κυρίου προς τη Σαμαρείτιδα είναι προφητική, διότι σε Αυτόν εμπερικλείεται όλη
η θεϊκή αλήθεια. Και εκείνη, με τη σειρά της, αποκρίνεται προφητικά
ομολογώντας την αλήθεια Του και την αλήθεια για τον εαυτό της παρά την
κατάσταση της. Ακούει με προσήλωση τον λόγο του Χριστού και, παρόλο που
είναι Εβραίος, δέχεται διόρθωση από Αυτόν7. Η καρδιά της αλλοιώθηκε χάρη στη
λεπτή προσέγγιση του Κυρίου, που διασφάλισε την αξιοπρέπεια και την
ελευθερία της.
«Λέγει αυτώ η γυνή· Κύριε, θεωρώ ότι προφήτης εί συ». Δεν λέει: «Ναι, όσα
λες είναι σωστά», αλλά: «Είσαι προφήτης». Με άλλα λόγια: «Γνωρίζεις την
αλήθεια για όλα τα πράγματα. Παρόλο που με βλέπεις όπως είμαι, ο μοναδικός
σκοπός σου είναι να με σώσεις». Όταν η θεία χάρη αγγίζει την καρδιά και
ελέγχει τον τρόπο ζωής μας, όταν μας φωτίζει, ώστε να συναισθανθούμε τις
ελλείψεις και τις αμαρτίες μας, μας εφοδιάζει συγχρόνως και με τη δύναμη
να διορθώσουμε τους τρόπους μας. Μας εμπνέει να ξεκινήσουμε αγώνα εναντίον
του κακού που κρύβεται μέσα μας. Μέσα στον πόθο Του να μας σώσει, θα μας
εντοπίσει ο Θεός, όπου και αν βρεθούμε. Αλλά αν επιθυμούμε να παραμείνουμε
κοντά Του, μετά τη στροφή μας προς Αυτόν και τη συνάντηση μαζί Του, έχουμε
χρέος να επιμεληθούμε τη ζωή μας. Οφείλουμε να την τακτοποιήσουμε όσο η
πρώτη χάρη είναι ακόμη μαζί μας, γιατί αυτή εργάζεται μέσα μας και βοηθεί να
αποκτήσουμε καλές συνήθειες. Αν όμως επιδείξουμε αμέλεια στη διάρκεια της
ευφρόσυνης αυτής περιόδου, θα αποδειχθούμε ανίσχυροι να φυλάξουμε τον
εαυτό μας, όταν αργότερα η χάρη υποχωρήσει.
Έχοντας ομολογήσει τον Κύριο ως Προφήτη, η Σαμαρείτιδα, βρίσκεται
τώρα αντιμέτωπη με το ερώτημα πώς να διορθώσει τη ζωή της, πώς να σταθεί με
τιμιότητα και να βαδίσει ανεπίληπτα ενώπιον του Θεού. Το ερώτημα αυτό έχει
σχέση σε τελευταία ανάλυση με την αιωνιότητα, επομένως με τη λατρεία του
αληθινού Θεού. Τώρα η γυναίκα επιθυμεί να εδραιωθεί στη θεία δωρεά, οπότε το
ζήτημα της αληθινής λατρείας έχει γι’ αυτήν ζωτική σημασία: «Οι Πατέρες ημών
εν τω όρει τούτω προσεκύνησαν· και υμείς λέγετε ότι εν Ιεροσολύμοις εστίν ο
τόπος όπου δει προσκυνείν». Στην ουσία θίγει ένα δογματικό πρόβλημα: «Σε
ποια θρησκεία λατρεύουν οι άνθρωποι τον Θεό εν αληθεία;» Πόσο σημαντικό
είναι να ασπασθεί κανείς το σωστό δόγμα! Φαίνεται ασήμαντο το δόγμα, όταν
ζούμε μακριά από τον Θεό σε ένα αποκλειστικά διανοητικό ή ηθικό μόνο

7 Προφητεία στην Καινή Διαθήκη είναι η εξαγγελία της αιώνιας Αλήθειας περί του Ενός,
του Χριστού, ο Οποίος ήλθε και πάλιν έρχεται. « Πηγαίνοντας προς τα κάτω» και τοποθετώντας
τον εαυτό του στην οδό του Κυρίου ο άνθρωπος καθίσταται αληθινός και ελκύει το Πνεύμα της
Αληθείας. Γίνεται γι’ αυτό ικανός να αποκαλύπτει το θέλημα του Θεού στους ανθρώπους, αφού
έχοντας γίνει αληθινός αποβαίνει προφητικός. Η προφητεία στην Παλαιά Διαθήκη, από την
άλλη πλευρά, αποσκοπούσε στην προπαρασκευή των ανθρώπων να δεχθούν Εκείνον, ο Οποίος
επρόκειτο, τότε ακόμη, να έλθει._

επίπεδο. Τη στιγμή όμως που αποφασίζουμε να πλησιάσουμε τον Θεό και να
ενωθούμε μαζί Του, αποκτά ύψιστη σημασία η ορθή αντίληψη για το Ποιος
είναι ο Θεός, αφού, εν μέρει, μέσω αυτής της αντιλήψεως οδηγούμαστε στην
απόκτηση του πληρώματος της ζωής Του.
Ο Ιησούς τότε ανυψώνει τη Σαμαρείτιδα ακόμη περισσότερο, δεικνύοντας
της ότι η αληθινή λατρεία δεν εξαρτάται πια από συγκεκριμένο ναό σε
συγκεκριμένο τόπο: «Γύναι, πίστευσον μοι ότι έρχεται ώρα, ότε ούτε εν τω όρει
τούτω ούτε εν Ιεροσολύμοις προσκυνήσετε τω Πατρί». Ο Χριστός δεν αναφέρεται
απλώς σε έναν κάπως γνωστό Θεό, αλλά στον ουράνιο Πατέρα Του, του Οποίου
όλοι είμαστε παιδιά. «Υμείς προσκυνείτε ό ουκ οίδατε, ημείς προσκυνούμεν ό
οίδαμεν· ότι η σωτηρία εκ των Ιουδαίων εστίν». (Ας σημειωθεί ότι ο Κύριος ποτέ
δεν ομιλεί σε ψυχολογικό ή αποκλειστικά διανοητικό επίπεδο. Δεν χρησιμοποιεί
πλατειασμούς ή διαλεκτική, όπως κάνουν οι άνθρωποι. Ως Θεός προφέρει μόνο
αιώνιες αλήθειες. Ομοίως οι Άγιοι, όταν αναφέρονται στον Θεό, δεν επιχειρούν
να πείσουν ή να αποδείξουν τα λεγόμενα. Η ενδότατη γνώση τους για τον Θεό
συνιστά απόδειξη της αλήθειας Του. Οι ακροατές τους δεν αντικρούουν τους
λόγους τους, γιατί μεταδίδουν τη χάρη του Θεού που πληροφορεί τις καρδιές των
ανθρώπων για την αιώνια αλήθεια, και δεν αφήνουν περιθώριο για
αντιπαράθεση). Ο Χριστός δεν προσπαθεί να αποδείξει ότι οι Εβραίοι
πρεσβεύουν ορθά, ενώ οι Σαμαρείτες εσφαλμένα. Απλώς διασαφηνίζει ότι οι
Εβραίοι αποδείχθηκαν πιστοί στη διαθήκη του Θεού με τον Ισραήλ, παρόλο που η
λατρεία τους πρέπει ακόμη να τελειωθεί. Σε αυτό ακριβώς το σημείο της ιστορίας
ωστόσο, ο Κύριος καταδεικνύει την απόλυτη αλήθεια για το Ποιος είναι ο
Θεός και πως πρέπει να λατρεύεται, αφού Αυτός ο Ίδιος είναι η Απόλυτη
Αλήθεια. Οι θεοί των ειδωλολατρών είναι οπωσδήποτε ψεύτικοι· και οι ίδιοι οι
Σαμαρείτες έπεσαν σε αίρεση. Οι Εβραίοι στο μεταξύ αναμένουν το πλήρωμα της
θεϊκής αποκαλύψεως.
Ο Χριστός είναι το πλήρωμα της αποκαλύψεως, και η δυνατότητα της
ορθής λατρείας είναι τώρα εφικτή: «Έρχεται ώρα, και νυν εστι …» Η ώρα αυτή
αρχίζει με την παρουσία του Κυρίου στη γη, γιατί η Βασιλεία του Θεού είναι
εγγύς – μαζί μας και μέσα μας. Από την ώρα αυτή και στο εξής, «οι αληθινοί
προσκυνηταί προσκυνήσουσι τω Πατρί εν πνεύματι και αληθεία». Επομένως, η
γνώση του ανθρώπου και η αντίληψη του για τον Θεό τώρα εκπληρώνονται,
εφόσον η αληθινή λατρεία του αληθινού Θεού αποκαλύπτεται εν τω Χριστώ και
δι’ Αυτού. Οι πιστοί δεν θα προσκυνούν πλέον έναν άγνωστο Θεό αλλά τον Θεό
Πατέρα, και αυτό θα γίνεται μόνο «εν πνεύματι και αληθεία». Θα Τον λατρεύουν
με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και εν Χριστώ, τω Υιώ και Λόγω του Θεού, γιατί
Αυτός είναι η Αλήθεια (Ιωάν. 14,6). Ο Θεός θα λατρεύεται εν τη αληθεία του
λόγου Του, που αποκαλύπτεται στον άνθρωπο πάνω στη γη στο Πρόσωπο του
Ιησού Χριστού.
Επιπλέον, «ο Πατήρ τοιούτους ζητεί τους προσκυνούντας Αυτόν». Δηλαδή,
ο Πατήρ αναζητεί εκείνους που έχουν επίγνωση ότι δεν είναι δυνατόν να Του
αποδίδεται λατρεία με την ανθρώπινη λογική, όπως πρέσβευαν οι Έλληνες ή
σύμφωνα με την αντίληψη των Εβραίων, οι οποίοι είχαν περιορίσει τον_
Κύριο στο έθνος τους και στη γη των πατέρων τους. Αλλά ο ένας και αληθινός
Θεός δεν υπόκειται σε καμιά ανθρώπινη σύλληψη και είναι αδύνατο να
περικλεισθεί από οτιδήποτε. Ο ένας αληθινός Θεός είναι Πνεύμα, και οι αληθινοί
προσκυνητές Του Τον λατρεύουν εν τω Πνεύματι Του, στον χώρο της καρδιάς, με
απόλυτο τρόπο, όλες τις ώρες και σε όλους τους τόπους της δεσποτείας Του. Η
αληθινή λατρεία δεν είναι δυνατόν ποτέ να αναμιχθεί με εθνικισμό ή με
οποιοδήποτε άλλο στοιχείο του κόσμου αυτού.
«Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας Αυτόν εν πνεύματι και αληθεία
δει προσκυνείν». Ο Θεός είναι και Πατήρ και Πνεύμα· και όσοι Τον προσκυνούν
προσφέρουν λατρεία «εν τη αληθεία» της μετανοίας. Η αλήθεια αυτή εμπνέεται
από το Πνεύμα της Αληθείας που εκπορεύεται από τον Πατέρα και χαρακτηρίζει
τον άνθρωπο, όταν μετανοεί εν πνεύματι και αληθεία, με όλη την καρδιά και την
ψυχή του, και διψά και ποθεί τον Θεό με όλο το είναι του. Και η απόλυτη, τέλεια
οδός της αληθινής λατρείας Του ξεκινά γνωρίζοντας Τον, όπως ο υιός γνωρίζει
τον πατέρα του. Αυτή είναι η αληθινή θρησκεία, η θρησκεία της καρδιάς,
αποκεκαλυμμένη εσχάτως από τον Κύριο Ιησού, τον Υιό του Θεού. Μέσω της
πίστεως μας στο Πρόσωπο Του ανακαλύπτουμε την Πατρότητα Του και
γινόμαστε τέκνα Του αληθινά, τέκνα της ημέρας, τέκνα του φωτός, τέκνα της
αλήθειας Του.
«Λέγει αυτώ η γυνή· οίδα ότι Μεσσίας έρχεται ο λεγόμενος Χριστός· όταν
έλθη εκείνος, αναγγελεί ημίν πάντα. Λέγει αυτή ο Ιησούς· εγώ ειμι ο λαλών σοι».
Έχοντας δει τον Κύριο ως έναν συνηθισμένο Εβραίο, στη συνέχεια ως
άνθρωπο που υπερέβαινε σε μεγαλοσύνη τον πατριάρχη Ιακώβ, έπειτα ως
Προφήτη, η Σαμαρείτιδα είναι τώρα έτοιμη να Τον ομολογήσει ως τον Χριστό, ως
τον Μεσσία. Ο Κύριος την οδήγησε σε τέτοια πληρότητα γνώσεως, ώστε έγινε
ικανή να ευαγγελισθεί τους ομοεθνείς της, που θα ομολογήσουν: «Ουκέτι δια την
σην λαλιάν πιστεύομεν· αυτοί γαρ ακηκόαμεν, και οίδαμεν ότι ούτος εστιν
αληθώς ο Σωτήρ του κόσμου, ο Χριστός».
Η υπέροχη αυτή αφήγηση δείχνει με μεγάλη ευκρίνεια πως η διάνοια του
ανθρώπου ανυψώνεται σταδιακά προς την αληθινή γνώση του Θεού, από τη
στιγμή που θα δεχθεί τον λόγο του Χριστού. Πρώτα ανακαλύπτει τη θεϊκή
δύναμη του λόγου αυτού και η πίστη του κραταιώνεται. Στη συνέχεια αποδέχεται
την αλήθεια του Χριστού‐Θεού, καθοδηγούμενος από το ορθό δόγμα. Ο νοερός
οφθαλμός του καθαίρεται και αρχίζει να βλέπει διαυγώς με Ποιόν βρίσκεται σε
επαφή. Φως εκχέεται σε όλη την ψυχή του, έως ότου η καρδιά του πλημμυρίζει
από το θεϊκό φως του Ηλίου της δικαιοσύνης. Γίνεται τέκνο της ημέρας, αφού ο
Εωσφόρος έχει ανατείλει στην καρδιά του. Τότε ενώνεται με τον Θεό και Τον
λατρεύει εν πνεύματι και αληθεία. Με όλη την καρδιά του προσφέρει λατρευτική
προσκύνηση σε Αυτόν τον Θεό, ο Οποίος τον τίμησε με τη χάρη Του, γνωρίζοντας
ότι Αυτός μόνος είναι ο ένας αληθινός Θεός και Σωτήρας του κόσμου._

[Matina]

Πρόσεχε τον εαυτό σου



«Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Μιά φράση, πού λέγεται συχνά-πυκνά ὡς ἔκφραση ἐνδιαφέροντος και ἀγάπης, μέ περιεχόμενο ὅμως ἰδιαίτερα ἐγωκεντρικό καί ὑλιστικό. «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Πρόσεχε, δηλαδή, τήν ὑγεία σου, τή δίαιτά σου, τήν ἐμφάνισή σου, τή δουλειά σου…

Ἡ ἴδια ἀκριβῶς φράση, ἀλλά μέ διαμετρικά ἀντίθετη ἔννοια, συναντᾶται ἀρκετές φορές καί στήν Ἁγία Γραφή: «Πρόσεχε σεαυτῷ».

Τήν ἀκριβή ἑρμηνεία τῆς θείας αὐτῆς προσταγῆς μᾶς ἀναπτύσσει σέ μιά ὑπέροχη ποιμαντική του ὁμιλία ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας. Σύμφωνα μέ τούς μελετητές τοῦ ἔργου του, ὁ λόγος Εἰς τὸ Πρόσεχε σεαυτῷ - ὡς «λόγο ἀξιοθαύμαστο καί γεμάτο ἀπό κάθε σοφία» τόν ἀξιολογεῖ ὁ ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνός- εἶναι ὁ σπουδαιότερος ἠθικός λόγος του καί ἀποτελεῖ ἐπιτομή τῆς ὀρθόδοξης ἀνθρωπολογίας.

Ὁ ἅγιος ἱεράρχης μᾶς καλεῖ νά μαζέψουμε τόν νοῦ μας ἀπό τή μάταιη περιπλάνηση στήν κενότητα τῆς κοσμικῆς ζωῆς καί νά τόν στρέψουμε προσεκτικά στον ἐσωτερικό μας ἄνθρωπο, γιά νά γνωρίσουμε τόν πραγματικό μας ἑαυτό. Τί εἴμαστε; Ποιοί εἴμαστε; Ἀπό ποῦ ἤρθαμε καί ποῦ πηγαίνουμε; Ποιός εἶναι ὁ ἀληθινός σκοπός τῆς ζωῆς μας; Ποιά τά κύρια καί ποιά τά δευτερεύοντα στοιχεῖα τῆς ὑπάρξεώς μας; Τί ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή μας, μέ ποιά αἰσθήματα ζεῖ, σέ ποιά κατάσταση βρίσκεται; Ἡ εἰλικρινής αὐτοεξέταση μᾶς ὁδηγεῖ στην αὐτογνωσία. Κι αὐτή, ἀφοῦ συνταιριαστεῖ μέ τή μετάνοια, τόν πνευματικό ζῆλο καί τήν ἄγρυπνη φροντίδα μας γιά τήν τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν, μᾶς ἀνεβάζει σταδιακά στή θεογνωσία. Ἔτσι, ἡ προσοχή τοῦ ἑαυτοῦ μας γίνεται τελικά μιά ἐνατένιση τοῦ Θεοῦ, μιά αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας. «Πρόσεχε σεαυτῷ, ἵνα προσέχῃς Θεῷ», τονίζει ὁ θεοφόρος ἅγιος στό τέλος τοῦ λόγου του.

Ἡ ἀποκλειστική προσκόλληση τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου στήν ἄμετρη ἱκανοποίηση τῶν ἀτομικῶν του βιοτικῶν ἀναγκῶν τόν ἔχει στερήσει ἀπό τήν κοινωνία με τόν ἀληθινό Θεό καί τόν συνάνθρωπό του καί τόν ἔχει ὁδηγήσει σέ τραγικά ὑπαρξιακά ἀδιέξοδα.

Γι’ αὐτό εἶναι, νομίζουμε, ἐπίκαιρος ὁ ἀφυπνιστικός καί καθοδηγητικός λόγος τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὅπως μάλιστα αὐτός βιώνεται στήν ὀρθόδοξη παράδοσή μας. Τόν προσφέρουμε σέ ἐλεύθερη νεοελληνική ἀπόδοση, μέ τήν εὐχή νά προκαλέσει στίς καλοπροαίρετες ψυχές θεϊκές ἀλλαγές, σάν ἐκεῖνες πού ἔνιωθε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὅταν μελετοῦσε τούς λόγους τοῦ ὁμόψυχου φίλου του. «Ὅταν ἐντρυφῶ στούς ἠθικούς λόγους τοῦ Βασιλείου», ἔλεγε, «ἐξαγνίζομαι στήν ψυχή καί τό σῶμα καί γίνομαι ναός πού δέχεται τόν Θεό, ὄργανο πού τίς χορδές του χτυπᾶ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ξαναρυθμίζω τότε τή ζωή μου σύμφωνα μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα καί μέ μιά θεϊκή ἀλλαγή γίνομαι ἄλλος ἄνθρωπος».


Μέγας Βασίλειος

[Matina]

ΓΕΡΩΝ ΘΑΔΔΑΙΟΣ. Οι συγγενείς ψυχές αναζητούν η μία την άλλη τόσο εδώ όσο και στην άλλη ζωή.



Οι ευχές και οι στόχοι μας σ' αυτή τη ζωή δεν θα είναι άσχετοι. Ένας πνευματικός άνθρωπος παλεύει να επιτύχει τη Βασιλεία των Ουρανών, και ένας άνθρωπος του κόσμου τούτου αγωνίζεται για τα πράγματα του κόσμου τούτου. Σε μια πρώτη επαφή, ίσως δίνεται η εντύπωση ότι είναι πολύ μικρή η διαφορά ανάμεσα σε έναν άνθρωπο που πίστευε στην ιδέα της επίγειας δικαιοσύνης και έδωσε ίσως ακόμα και τη ζωή του για την εκπλήρωση αυτής της ιδέας, και σε έναν άνθρωπο που πίστευε στην ιδέα της ουράνιας δικαιοσύνης, που δεν πρόκειται ποτέ να εκπληρωθεί σ' αυτό τον κόσμο. Η διαφορά όμως είναι τεράστια.

Κι έτσι, παρά την φαινομενική πίστη, εντιμότητα και θυσιαστικότητα ενός ανθρώπου που παλεύει για δικαιοσύνη σ' αυτό τον κόσμο, οι επιθυμίες του ανθρώπου αυτού συνεχίζουν να αναπτύσσονται σε λάθος κατεύθυνση, ακόμα και μετά θάνατον, και θα ανακαλύψει τον εαυτό του να συντάσσεται με τους λάθος ανθρώπους! Οι συγγενείς ψυχές αναζητούν η μία την άλλη τόσο εδώ όσο και στην άλλη ζωή.



ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΓΕΡΩΝ ΘΑΔΔΑΙΟΣ. ΟΙ ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΘΟΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΖΩΗ ΜΑΣ.

[Matina]

Ο Θεός λυπάται όταν δεν Τον ενοχλούμε



Έχουμε μεγάλη δύναμη ως πλήρωμα της Εκκλησίας, αν προσευχώμαστε με οδύνη ψυχής και ταπεινή καρδιά. Δεν χρειάζεται να περάσουμε το πέλαγος, ούτε να κάνουμε μεγάλες αποδημίες∙ κάθε ένας και κάθε μία, και όταν συναντιώνται στην Εκκλησία και όταν μένουν μέσα στο σπίτι, ας παρακαλούμε με πολλή κατάνυξη το Θεό και οπωσδήποτε θα εισακουσθούν οι προσευχές μας.

Από πού είναι φανερό αυτό; Από το ότι επιθυμεί πολύ πάντοτε να καταφεύγουμε κοντά Του, και να Τον παρακαλούμε σε όλες τις περιπτώσεις και να μην κάνουμε τίποτε ή να λέμε τίποτε χωρίς Αυτόν. Διότι οι άνθρωποι, όταν τους ενοχλούμε συνέχεια για τις διάφορες υποθέσεις μας, μας συμπεριφέρονται εχθρικά∙ ο Θεός όμως κάνει το εντελώς αντίθετο∙ και όχι όταν Τον ενοχλούμε συνέχεια για τα προβλήματά μας, αλλά και όταν δε το κάνουμε αυτό, τότε προ πάντων αγανακτεί. Άκουσε λοιπόν γιατί κατηγορεί τους Ιουδαίους λέγοντας∙ «Λάβατε απόφασι, αλλά χωρίς εμένα και κάνατε συνθήκες, αλλά χωρίς το πνεύμα μου» (Ης. 30,2). Διότι η συνήθεια αυτών που αγαπούν είναι η εξής∙ θέλουν να εκπληρώνουν όλα τα θελήματα εκείνων που αγαπούν και χωρίς αυτούς δεν θέλουν να κάνουν ή να πουν τίποτε. Γι’ αυτό και ο Θεός όχι μόνον εδώ αλλά και αλλού τα ίδια επαναλαμβάνει λέγοντας∙ «Έκαναν βασιλείς, αλλά όχι δια μέσω εμού∙ έκαναν άρχοντες και δε μου το γνώρισαν» (Ωσηέ 8, 4).

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

[Matina]

ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ: ΤΑΠΕΙΝΩΘΕΙΤΕ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΧΩΜΑ ΚΑΙ ΘΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΕΛΕΙΟΙ!



Σκοπός τής ζωής μας είναι νά γίνουμε τέλειοι καί άγιοι. Νά αναδειχθούμε παιδιά τού Θεού καί κληρονόμοι τής βασιλείας τών ουρανών. Άς προσέξουμε μήπως, γιά χάρη τής παρούσας ζωής, στερηθούμε τή μέλλουσα, μήπως, από τίς βιοτικές φροντίδες καί μέριμνες, αμελήσουμε τό σκοπό τής ζωής μας.

Η νηστεία, η αγρυπνία καί η προσευχή από μόνες τους δέν φέρνουν τούς επιθυμητούς καρπούς, γιατί αυτές δέν είναι ο σκοπός τής ζωής μας, αποτελούν τά μέσα γιά νά πετύχουμε τό σκοπό.

Στολίστε τίς λαμπάδες σας μέ αρετές. Αγωνιστείτε ν’ αποβάλετε τά πάθη τής ψυχής. Καθαρίστε τήν καρδιά σας από κάθε ρύπο καί διατηρήστε τήν αγνή, γιά νά έρθει καί νά κατοικήσει μέσα σας ο Κύριος, γιά νά σάς πλημμυρίσει τό Άγιο Πνεύμα μέ τίς θείες δωρεές.

Παιδιά μου αγαπητά, όλη σας η ασχολία καί η φροντίδα σ’ αυτά νά είναι. Αυτά ν’ αποτελούν σκοπό καί πόθο σας ασταμάτητο. Γί’ αυτά νά προσεύχεστε στό Θεό. Νά ζητάτε καθημερινά τόν Κύριο, αλλά μέσα στήν καρδιά σας καί όχι έξω από αυτήν. Καί όταν Τόν βρείτε, σταθείτε μέ φόβο καί τρόμο, όπως τά Χερουβείμ καί τά Σεραφείμ, γιατί η καρδιά σας έγινε θρόνος τού Θεού. Αλλά γιά νά βρείτε τόν Κύριο, ταπεινωθείτε μέχρι τό χώμα, γιατί ο Κύριος βδελύσσεται τούς υπερήφανους, ενώ αγαπάει καί επισκέπτεται τούς ταπεινούς στήν καρδιά.

Άν αγωνίζεσαι τόν αγώνα τόν καλό, ο Θεός θά σέ ενισχύσει. Στόν αγώνα εντοπίζουμε τίς αδυναμίες, τίς ελλείψεις καί τά ελαττώματά μας. Είναι ο καθρέφτης τής πνευματικής μας καταστάσεως. Όποιος δέν αγωνίστηκε, δέν γνώρισε τόν εαυτό του.

Προσέχετε καί τά μικρά ακόμα παραπτώματα. Άν σάς συμβεί από απροσεξία κάποια αμαρτία, μήν απελπιστείτε, αλλά σηκωθείτε γρήγορα καί προσπέστε στό Θεό, πού έχει τή δύναμη νά σάς ανορθώσει.

Μέσα μας έχουμε αδυναμίες καί πάθη καί ελαττώματα βαθιά ριζωμένα, πολλά είναι καί κληρονομικά. Όλα αυτά δέν κόβονται μέ μία σπασμωδική κίνηση ούτε μέ τήν αδημονία καί τή βαρειά θλίψη, αλλά μέ υπομονή καί επιμονή, μέ καρτερία, μέ φροντίδα καί προσοχή.

Η υπερβολική λύπη κρύβει μέσα της υπερηφάνεια. Γί’ αυτό είναι βλαβερή καί επικίνδυνη, καί πολλές φορές παροξύνεται από τό διάβολο, γιά ν’ ανακόψει τήν πορεία τού αγωνιστή.

Ο δρόμος πού οδηγεί στήν τελειότητα είναι μακρύς. Εύχεστε στό Θεό νά σάς δυναμώνει. Νά αντιμετωπίζετε μέ υπομονή τίς πτώσεις σας καί, αφού γρήγορα σηκωθείτε, νά τρέχετε καί νά μή στέκεστε, σάν τά παιδιά, στόν τόπο πού πέσατε, κλαίγοντας καί θρηνώντας απαρηγόρητα.
Αγρυπνείτε καί προσεύχεστε, γιά νά μήν μπείτε σέ πειρασμό.

Μήν απελπίζεστε, άν πέφτετε συνέχεια σέ παλιές αμαρτίες. Πολλές απ’ αυτές είναι καί από τή φύση τους ισχυρές καί από τή συνήθεια. Μέ τήν πάροδο τού χρόνου, όμως, καί μέ τήν επιμέλεια νικιούνται. Τίποτα νά μή σάς απελπίζει.

Από τή σειρά τών φυλλαδίων «Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ» τής Ιεράς Μονής Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής

[Ιουλίττα]

http://www.agioritikovima.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=11817

http://users.uoa.gr/~nektar/orthodoxy/tributes/agios-nektarios/peri_blasfhmias.htm


Αγίου Νεκταρίου - Λόγος περί βλασφημίας
(Νεοελληνική απόδοση)


Βλασφημία! Λέξη φοβερή, λέξη που προκαλεί αποτροπιασμό, λέξη που φανερώνει ασέβεια προς το Θεό.

Η βλασφημία είναι έκφραση μίσους κατά του Θεού, είναι αποτέλεσμα βρώμικης καρδιάς και χαρακτηρίζει πονηρή ψυχή. Η βλασφημία προκαλείται από άνθρωπο που είναι αιχμάλωτος στους δαίμονες και στην ψυχή και στο σώμα.

Ο βλάσφημος εξουσιάζεται από τον πονηρό δαίμονα, είναι η φωνή που εξέρχεται από το βάθος της κακίας, είναι η ηχώ του Ταρτάρου.

Ο βλάσφημος αγανακτεί κατά του Θεού και βγάζει από την πονηρή καρδιά του βλάσφημες εκφράσεις, γεμάτες χολή και ασέβεια!

Ο βλάσφημος αγανακτεί και βρίζει το Θεό δημιουργό που τον έφερε στη ζωή από το μηδέν!

Αγανακτεί και βρίζει Αυτόν που τον φύλαξε κάτω από τη σκέπη της Χάριτός Του, για να μη χαθεί η ύπαρξή του!

Βλασφημεί τον χορηγό όλων των αγαθών, Αυτόν που γεμίζει τους ανθρώπους από αγάπη και φιλανθρωπία.

Βρίζει τον αγαθό και φιλάνθρωπο Θεό, που προσφέρει πλούσιες τις δωρεές Του ακόμη και στον βλάσφημο.

Βρίζει Αυτόν που γεμίζει με καλοσύνη όλο τον κόσμο. Βρίζει Αυτόν που συγκρατεί όλο το σύμπαν πάνω στο μηδέν.

Βρίζει Αυτόν που όλη η δημιουργία, η ορατή και η αόρατη, τον σέβεται, Αυτόν που όλη η κτίση δοξολογεί.

Ο βλάσφημος είναι αποστάτης και εχθρός του Θεού. Απομακρύνθηκε από τον Θεό και ο Θεός απομακρύνθηκε απ' αυτόν.

Ο βλάσφημος πήγε με την παράταξη του διαβόλου, γιατί αυτού τα έργα αγάπησε και στρατιώτης αυτού έγινε.

Ο βλάσφημος αγωνίζεται με τη βοήθεια των δαιμόνων εναντίον της Βασιλείας του Θεού.

Ο βλάσφημος αρνείται το βάπτισμά του, αρνείται τον ίδιο τον Χριστό.

Ο βλάσφημος, ως μέλος της κοινωνίας, είναι επικίνδυνος, γιατί δεν σέβεται το Θεό και από την ασέβεια αυτή προέρχονται όλα τα κακά.

Ο βλάσφημος μπορεί να παραβαίνει κάθε ηθικό και πολιτικό νόμο χωρίς κανένα ενδοιασμό, αφού δεν σέβεται τον Θεό.

Ο βλάσφημος είναι επικίνδυνος στην κοινωνία, γιατί πορώθηκε η καρδιά του, η δε πορωμένη καρδιά έχασε την ευαισθησία της συνειδήσεως, αυτός δε που έχασε αυτή την ευαισθησία είναι ικανός να πράξει κάθε κακούργημα.

Τους βλάσφημους η κοινωνία πρέπει να τους τιμωρεί για το δικό της συμφέρον, διότι είναι μέλη σάπια και απειλούν να μολύνουν ολόκληρη την κοινωνία.

Τους βλάσφημους οφείλει η κοινωνία να τιμωρεί, για να μην επισύρει την οργή του Θεού εναντίον της.

Ποιός μπορεί να εγγυηθεί για τον ηθικό χαρακτήρα του βλάσφημου, ποιός μπορεί να στηρίξει τις ελπίδες του ή να στηρίξει την εμπιστοσύνη του σ' αυτόν; Πώς αυτός που βλασφημεί τα ιερά πρόσωπα θα σεβαστεί τα ανθρώπινα; Πώς μπορεί να εκπληρώσει το καθήκον προς την κοινωνία, όταν για το ύψιστο των καθηκόντων του προς το Θεό ασεβεί;

Ο βλάσφημος είναι στερημένος κάθε αρετής και είναι αιχμάλωτος κάθε πάθους.

Πώς μπορεί ο βλάσφημος να είναι τίμιος επαγγελματίας, τίμιος εργάτης, όταν συμπεριφέρεται άτιμα και αχάριστα προς το Θεό;

Πώς μπορεί να γίνει καλός και χρήσιμος φίλος;

Πώς μπορεί ο βλάσφημος να είναι συνεπής στις συναλλαγές του, όταν δεν σέβεται τον Ιησού Χριστό και Θεό μας;

Πώς μπορεί να είναι καλός συνέταιρος όταν κανένα δεν σέβεται;

Τον βλάσφημο πρέπει να τον αποφεύγουμε ως επικίνδυνο και για μας και για την οικογένειά μας.

Ο βλάσφημος είναι κακός γιός. Ως αχάριστος προς το Θεό πώς μπορεί να είναι ευγνώμων προς τους γονείς του; Τους βλάσφημους γιούς οι γονείς οφείλουν να τους διώχνουν από τα σπίτια τους για να μην έλθει η οργή του Θεού πάνω τους.

Ο βλάσφημος δεν μπορεί να είναι καλός σύζυγος, ούτε καλός πατέρας και κάποια στιγμή θα ξεσπάσει πάνω του η οργή του Θεού .

Φύγετε μακριά από τους βλάσφημους. Γιά τους βλάσφημους ο Θεός διατάσσει στην Αγία Γραφή (Λευ. 24, 16) να λιθοβολούνται. Θεία απόφαση, άρα και δίκαια, διότι ο προς τον Θεό ασεβής είναι ασεβέστερος των ασεβέστερων. Αυτός που συμπεριφέρεται με ασέβεια προς το Θεό δεν θα είναι και προς τους συνανθρώπους του ασεβής;

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός μας προτρέπει ούτε ένας λόγος αργός να μη βγαίνει από το στόμα μας, γιατί θα δώσουμε λόγο την ημέρα της Κρίσεως. Εάν λοιπόν θα ζητηθούν ευθύνες για ένα λόγο αργό, πού μπορεί να κρυφθεί ο βλάσφημος; Στον ουρανό, αλλά ο Ουρανός είναι θρόνος του Θεού. Στον Άδη; Ναί, στα Τάρταρα του Άδη! Γιατί, λέγει ο Κύριος, αυτός που οργίζεται κατά του πλησίον του είναι ένοχος στη γενεά του πυρός και εάν τέτοια ευθύνη έχει ο κατά του πλησίον οργισθείς, ποιά ευθύνη θα έχει ο κατά του Θεού, του Ιησού Χριστού και της Παναγίας βλασφήμων;

Οι Άγιοι της Εκκλησίας θεωρούν τον βλάσφημο χειρότερο και από τον δαίμονα, γιατί ο μεν σατανάς ακούγοντας το όνομα, το υπέρ παν όνομα, το Θείον του Θεού όνομα, φρίττει και τρέμει, ο δε βλάσφημος με αχαριστία και ασέβεια Αυτόν βλασφημεί.

Ο Μέγας Βασίλειος λέγει περί των βλασφήμων αυτό: Αυτός που αμαρτάνει παραβαίνει το Νόμο, ο δε βλάσφημος ασεβεί στην Θεότητα. Εάν ο παραβάτης του Νόμου του Θεού κολάζεται, πόσον μάλλον ο βλάσφημος που βρίζει τον Νομοθέτη;

Τελειώνοντας, σας παρακαλώ να βοηθήσετε τους βλάσφημους να μετανοήσουν, να πλησιάσουν στο ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως και να ζητήσουν το έλεος και την συγγνώμη του αγίου Θεού και να σταματήσουν το βρώμικο αυτό πάθος, διαφορετικά απομακρυνθείτε από κοντά τους, όπως φεύγετε μακριά από μία οχιά, μήπως και διορθωθούν, πράγμα που εύχομαι.