Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Μήν κάνης δικό σου ό,τι σού έδωσε ο Θεός



– Γέροντα, υπερηφανεύομαι για τις σωματικές ικανότητες και για τα πνευματικά χαρίσματα που νομίζω πώς έχω.

– Γιατί να υπερηφανεύεσαι; Εσύ «εποίησας τον ουρανόν και την γήν»; (1)

Πρόσεξε, μην κάνης δικό σου ό,τι σού έδωσε ο Θεός καί, ό,τι σού λείπει, μην προσπαθής να δείχνης ότι το έχεις.

Να λές στον εαυτό σου: «Ο Θεός, επειδή ήμουν αδύνατη, μου έδωσε μερικά χαρίσματα,

γιατί αλλιώς θα στεναχωριόμουν και θα ήμουν κακορρίζικη.

Εκείνο που πρέπει να κάνω τώρα είναι να τα αξιοποιήσω, για να πλουτήσω πνευματικά.

Δόξα σοι, Θεέ μου! Σ᾿ ευχαριστώ, που με λυπήθηκες και με βοήθησες».


Εσύ θεωρείς ότι είναι δικά σου όλα τα χαρίσματα που έχεις· είναι όμως δικά σου;

«Τί έχεις ό ουκ έλαβες;» (2)

Εδώ χρειάζεται η εξυπνάδα, εδώ πρέπει να δουλέψης το μυαλό και να καταλάβης ότι όλα τα χαρίσματα είναι του Θεού.

Λίγο αν μας εγκαταλείψη η Χάρις του Θεού, τίποτε δεν θα μπορούμε να κάνουμε.

Είναι απλά τα πράγματα.

Έχει, ας υποθέσουμε, κάποιος μερικές ικανότητες και υπερηφανεύεται γι᾿ αυτές.

Πρέπει να σκεφθή: Που τις βρήκε; Του τις έδωσε ο Θεός.


Αυτός τί έκανε; Τίποτε.

Δίνει λ.χ. ο Θεός σε κάποιον λίγο παραπάνω μυαλό και μπορεί να έχη μια μεγάλη επιχείρηση και να ζη άνετα.

Να υπερηφανευθή ότι τα καταφέρνει; Λίγο να τον εγκαταλείψη ο Θεός, μπορεί να χρεωκοπήση και να πάη φυλακή.

Πάντως, όποιος έχει χαρίσματα, αλλά δεν έχει ταπείνωση και πληγώνει με την προκλητική συμπεριφορά του τον πλησίον του,

αναγκάζει τον Χριστό να πάρη το κατσαβιδάκι και να του λασκάρη λίγο την βίδα, για να ταπεινωθή ακουσίως.


Ας υποθέσουμε, κάποιος θέλει να βγάλη έναν βράχο και παιδεύεται,

γιατί δεν έχει πολύ μυαλό, ώστε να βρη έναν τρόπο να τον μετακινήση.

Οπότε τον πλησιάζει ένας άλλος που είναι λίγο έξυπνος και του λέει: «Βρέ χαμένε, δεν σού κόβει;».

Παίρνει αμέσως έναν λοστό, τον κάνει μοχλό και βγάζει εύκολα τον βράχο.

Έ, αφού φέρεται έτσι, δεν είναι δίκαιο να πάρη το κατσαβίδι ο Θεός και να του λασκάρη λίγο το μυαλό;

Μερικοί που είναι μεγάλοι ρήτορες παθαίνουν μεγάλες διαλείψεις και φθάνουν σε σημείο να μην μπορούν ούτε μια λέξη να πούν!

Έτσι ταπεινώνονται. Αν άφηνε ο Θεός κάποιον συνέχεια ρήτορα–ρήτορα κι εκείνος υπερηφανευόταν, τί θα γινόταν;


Τον καθέναν ο Θεός τον φρενάρει με κάποιον τρόπο, για να μην πάθη ζημιά.

Πρέπει πολύ να προσέξουμε τα χαρίσματα που μας έδωσε ο Θεός να μην τα οικειοποιούμαστε,

αλλά να ευχαριστούμε τον Θεό και να έχουμε την ανησυχία μην τυχόν δεν ανταποκρινόμαστε σ᾿ αυτά.

Συγχρόνως να πονάμε για τους άλλους που δεν αξιώθηκαν να λάβουν τέτοια χαρίσματα

από τον Θεό και να προσευχώμαστε γι᾿ αυτούς.

Και όταν βλέπουμε έναν άνθρωπο να υστερή σε κάτι, να λέμε με τον λογισμό μας:

«Εάν αυτός είχε τα χαρίσματα που έδωσε σ᾿ εμένα ο Θεός, θα ήταν τώρα άγιος,

ενώ εγώ δεν τα αξιοποίησα, και επιπλέον αδικώ τον Θεό κάνοντας δικά μου τα χαρίσματα που μου έδωσε».


Ο Θεός βέβαια δεν στενοχωριέται, όταν ο άνθρωπος οικειοποιήται τα χαρίσματα που του δίνει·

δεν μπορεί όμως να του δώση άλλα, για να μην τον βλάψη.

Ενώ, αν κάποιος κινήται απλά και ταπεινά, γιατί αναγνωρίζει ότι τα χαρίσματα που έχει είναι του Θεού,

τότε ο Θεός θα του δώση και άλλα.


Με την υπερηφάνεια κάνουμε τον εαυτό μας δυστυχισμένο, επειδή τον απογυμνώνουμε

από τα χαρίσματα που μας δίνει ο Θεός, αλλά στενοχωρούμε και τον Θεό, που πονάει,

γιατί μας βλέπει δυστυχισμένους.

Γιατί, ενώ έχει άφθονα πλούτη να μας δωρίση, δεν μας τα δίνει, για να μη μας βλάψη.

Γιατί τί γίνεται; Αν μας δώση κάποιο χάρισμα, βλέπουμε τους άλλους σαν μυρμήγκια

και τους πληγώνουμε με την υπερήφανη συμπεριφορά μας.

Αν δεν μας δώση, απελπιζόμαστε.


Οπότε και ο Θεός λέει: «Αν τους δώσω κάποιο χάρισμα,

υπερηφανεύονται, βλάπτουν τον εαυτό τους και στους άλλους φέρονται με αναίδεια.

Αν δεν τους δώσω, είναι ταλαίπωροι, βασανισμένοι. Κι εγώ δεν ξέρω τί να κάνω».

Να ευχαριστούμε τον Θεό όχι μόνο για τα χαρίσματα που μας έχει δώσει,

αλλά και για το ότι μας έχει κάνει ανθρώπους,

ενώ Νοικοκύρης είναι και μπορούσε να μας κάνη και φίδια και σκορπιούς και χελώνες και μουλαράκια και γαϊδουράκια.

«Ο Θεός, να λέμε, μπορούσε να με κάνη μουλάρι και να έπεφτα σε αδιάκριτα χέρια

και να με φόρτωναν εκατόν πενήντα κιλά βάρος και να με χτυπούσαν, αλλά δεν με έκανε.


Μπορούσε να με κάνη φίδι ή σκορπιό, αλλά δεν με έκανε.

Μπορούσε να με κάνη χελώνα, γουρούνι, βάτραχο, κουνούπι, μύγα κ.λπ., αλλά δεν με έκανε.

Τί με έκανε; Με έκανε άνθρωπο. Εγώ έχω ανταποκριθή σε όσα μου έδωσε; Όχι».


Αν ο άνθρωπος δεν εξετάζη τα πράγματα με αυτόν τον τρόπο, ενώ φαίνεται στους ανθρώπους δίκαιος,

είναι ο μεγαλύτερος άδικος του κόσμου, γιατί δεν αδικεί ανθρώπους, αλλά τον Θεό, που του έδωσε τόσα χαρίσματα.

Όταν όμως τα εξετάζη με αυτόν τον τρόπο, ακόμη κι αν φθάση σε πνευματικά μέτρα

και κάνη χιλιάδες θαύματα την ημέρα, πάλι δεν θα του πη ο λογισμός ότι κάτι κάνει,

γιατί όλα τα αποδίδει στον Θεό και αυτός ελέγχεται συνέχεια μήπως δεν έχει ανταποκριθή σε όσα του έδωσε ο Θεός.

Και τότε αρχίζει από αυτήν την ζωή η μία Χάρις να διαδέχεται την άλλη και η άλλη την άλλη,

και έτσι γίνεται χαριτωμένος άνθρωπος, επειδή η ταπείνωση του έγινε πλέον κατάσταση.

Και όταν τα αποδίδη όλα στον Θεό και γίνη ευγνώμων δούλος του Θεού,

θα ακούση στην άλλη ζωή το «εύ, δούλε αγαθέ και πιστέ! επί ολίγα ής πιστός, επί πολλών σε καταστήσω». (3)



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


(1) Δ’ Βασ. 19, 15· Νεεμ. 9, 6· Εσθήρ 4, 17· Ησ. 37, 16· Ιερ. 39, 17.
(2) Α’ Κορ. 4, 7.
(3) Ματθ. 25, 21 και 25, 23

[XAPA]

ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ


ΚΑΤΑΚΡΙΣΗ: Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΔΙΚΙΑ



«Μόνον ο Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον
Αυτός γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων.
Εμείς, επειδή δεν ξέρουμε
τήν δίκαιη κρίση του Θεού,
κρίνουμε "κατ᾿ όψιν", εξωτερικά,
καί γι᾿ αυτό πέφτουμε έξω και αδικούμε τον άλλον».


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε» (1)


Η κατάκριση είναι γεμάτη από αδικία



– Γέροντα, εύκολα κρίνω και κατακρίνω.

– Η κρίση που έχεις, είναι, φυσικά, χάρισμα που σού έδωσε ο Θεός, αλλά την εκμεταλλεύεται το ταγκαλάκι και σε

κάνει να κατακρίνης και να αμαρτάνης. Γι᾿ αυτό, μέχρι να εξαγνισθή η κρίση σου και να έρθη ο θείος φωτισμός, να

μην την εμπιστεύεσαι. Όταν κανείς ασχολήται με τους άλλους και τους κρίνη, ενώ ακόμη δεν έχει εξαγνισθή η

κρίση του, πέφτει συνέχεια στην κατάκριση.


– Και πώς, Γέροντα, θα εξαγνισθή η κρίση μου;

– Πρέπει να την λαμπικάρης. Μπορεί να έχης καλή διάθεση και μια δύναμη μέσα σου, αλλά πιστεύεις ότι κρίνεις

πάντοτε σωστά. Η κρίση σου όμως είναι ανθρώπινη, κοσμική. Προσπάθησε να απαλλαγής από το ανθρώπινο στοιχείο,

να αποκτήσης ανιδιοτέλεια, για να έρθη ο θείος φωτισμός και να γίνη η κρίση σου πνευματική, θεϊκή. Τότε η κρίση

σου θα είναι σύμφωνη με την δικαιοσύνη του Θεού και όχι με την ανθρώπινη δικαιοσύνη· με την αγάπη και την

ευσπλαχνία του Θεού και όχι με την λογική την ανθρώπινη.


Μόνον ο Θεός κρίνει δίκαια, γιατί μόνον Αυτός γνωρίζει τις καρδιές των ανθρώπων. Εμείς, επειδή δεν ξέρουμε την

δίκαιη κρίση του Θεού, κρίνουμε «κατ᾿ όψιν»(2) , εξωτερικά, και γι᾿ αυτό πέφτουμε έξω και αδικούμε τον άλλον.

Η ανθρώπινη κρίση μας δηλαδή είναι μια μεγάλη αδικία. Είδες τί είπε ο Χριστός: «Μη κρίνετε κατ᾿ όψιν, αλλά την

δικαίαν κρίσιν κρίνατε»(3).


Θέλει πολλή προσοχή· ποτέ δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς ακριβώς έχουν τα πράγματα.

Πριν από χρόνια σε ένα μοναστήρι στο Άγιον Όρος ήταν ένας πολύ ευλαβής διάκος.

Κάποτε όμως φόρεσε ρούχα κοσμικά και γύρισε στην πατρίδα του. Τότε πολλοί Πατέρες είπαν διάφορα εναντίον του.

Αλλά τί είχε γίνει; Κάποιος του είχε γράψει ότι οι αδελφές του ήταν ακόμη ατακτοποίητες καί, επειδή φοβήθηκε μήπως

παραστρατήσουν, πήγε να τις βοηθήση. Έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο και ζούσε πιο καλογερικά από ό,τι

προηγουμένως. Μόλις τακτοποίησε τις αδελφές του, άφησε την δουλειά του και πήγε πάλι σε μοναστήρι, για να μείνη.

Ο ηγούμενος, όταν είδε ότι τα ήξερε όλα, τυπικό, διακονήματα κ.λπ., τον ρώτησε που τα έμαθε και εκείνος άνοιξε την

καρδιά του και του τα είπε όλα. Τότε ο ηγούμενος ενημέρωσε τον επίσκοπο, και εκείνος τον χειροτόνησε αμέσως ιερέα.

Μετά πήγε σε ένα απομακρυσμένο μοναστήρι και εκεί ζούσε πολύ πνευματική ζωή, με πολλή άσκηση. Έφθασε σε αγία

κατάσταση και βοήθησε πνευματικά πολλούς ανθρώπους. Μερικοί που δεν ξέρουν τί απέγινε μπορεί ακόμη να τον

κατακρίνουν (4) .

Το παράδειγμα αυτό αναφέρεται σε μία ενέργεια, η οποία σύμφωνα με τους κανόνες της Εκκλησίας και την

εκκλησιαστική τάξη δεν μπορεί να θεωρηθή σωστή. Ο Γέροντας το ανέφερε, για να τονίση ότι η «κατ᾿ όψιν» κρίση,

όσο σωστή και αν φαίνεται, μπορεί να αδικήση τον άλλον.


Πόσο πρέπει να προσέχουμε την κατάκριση! Πόσο αδικούμε τον πλησίον μας, όταν τον κατακρίνουμε!

Αν και στην πραγματικότητα με την κατάκριση αδικούμε τον εαυτό μας και όχι τους άλλους, διότι

μας αποστρέφεται ο Θεός.

Τίποτε άλλο δεν αποστρέφεται τόσο πολύ ο Θεός όσο την κατάκριση, γιατί ο Θεός είναι δίκαιος και η κατάκριση είναι

γεμάτη από αδικία.


«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

(1) Ματθ. 7, 1
(2) Ιω. 7, 24.
(3) Ό.π.
(4) Το παράδειγμα αυτό αναφέρεται σε μία ενέργεια, η οποία σύμφωνα με τους κανόνες της Εκκλησίας και την εκκλησιαστική τάξη δεν μπορεί να θεωρηθή σωστή. Ο Γέροντας το ανέφερε, για να τονίση ότι η «κατ᾿ όψιν» κρίση, όσο σωστή και αν φαίνεται, μπορεί να αδικήση τον άλλον.

[XAPA]

Πώς φθάνουμε στην κατάκριση



– Γέροντα, γιατί πέφτω συχνά στην κατάκριση;

– Επειδή ασχολείσαι πολύ με τους άλλους.

Περιεργάζεσαι τις αδελφές και θέλεις από περιέργεια να μαθαίνης τί κάνει η μιά, τί κάνει η άλλη·

έτσι μαζεύεις υλικό, για να έχη το ταγκαλάκι να εργάζεται και να σε ρίχνη στην κατάκριση.


– Γιατί, Γέροντα, ενώ πρώτα δεν έβλεπα τα ελαττώματα των άλλων, τώρα τα βλέπω και κατακρίνω;

– Τώρα βλέπεις τα ελαττώματα των άλλων, γιατί δεν βλέπεις τα δικά σου.


– Από που προέρχονται, Γέροντα, οι λογισμοί κατακρίσεως;

– Από την ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας – δηλαδή από την υπερηφάνεια – και από την τάση να δικαιολογούμε τον εαυτό μας.


– Γέροντα, η κατάκριση έχει έλλειψη αγάπης;

– Έμ, τί έχει; Και έλλειψη αγάπης έχει και αναίδεια έχει.

Όταν δεν έχης αγάπη, δεν βλέπεις με επιείκεια τα λάθη των άλλων,

οπότε τους ταπεινώνεις μέσα σου και τους κατακρίνεις.

Πάει μετά το ταγκαλάκι και τους βάζει να κάνουν και άλλο σφάλμα·

το βλέπεις εσύ, τους κατακρίνεις πάλι και ύστερα συμπεριφέρεσαι με αναίδεια.


– Μερικές φορές, Γέροντα, με στενοχωρεί η αδελφή με την οποία συνεργάζομαι και την κατακρίνω.

– Που ξέρεις εσύ με πόσα ταγκαλάκια πολεμάει εκείνη την ώρα η αδελφή;

Μπορεί να την πολεμούσαν πενήντα δαίμονες, για να την ρίξουν, ώστε να σε κάνουν να πής: «Ά, τέτοια είναι».

Ύστερα, όταν δούν ότι την κατέκρινες, θα έρθουν πεντακόσιοι δαίμονες να την ρίξουν πάλι μπροστά σου,

για να την κατακρίνης ακόμη περισσότερο.

Μπορεί λ.χ. να της πης: «Αδελφή, μη βάζης αυτό το πράγμα εκεί· εδώ είναι η θέση του».

Την άλλη μέρα θα την κάνη το ταγκαλάκι να ξεχάση τί της είπες και να το βάλη πάλι στην ίδια θέση.

Θα κάνη και καμμιά άλλη αταξία και θα λές με τον λογισμό σου:

«Μά χθές της είπα να προσέξη και σήμερα το έβαλε πάλι εκεί! Έκανε κι άλλη αταξία!».

Οπότε την κατακρίνεις και δεν μπορείς να συγκρατηθής και να μη μιλήσης.

«Αδελφή, της λές, δεν σού είπα να μη το βάζης εκεί; Αυτό είναι ακαταστασία.

Με έχει σκανδαλίσει η συμπεριφορά σου!». Αυτό ήταν!

Ο διάβολος έκανε την δουλειά του.


Σε έβαλε να την κατακρίνης, αλλά και να ψυχρανθής μαζί της.

Και εκείνη, επειδή δεν ξέρει ότι εσύ ήσουν αιτία για την απροσεξία της, θα νιώθη τύψεις που σε σκανδάλισε και θα πέση σε λύπη.

Βλέπετε με τί πονηριά εργάζεται το ταγκαλάκι κι εμείς το ακούμε;

Γι᾿ αυτό προσπαθήστε να μην κρίνετε κανέναν· να κρίνετε μόνον τα ταγκαλάκια που, ενώ ήταν Άγγελοι,

κατήντησαν δαίμονες καί, αντί να μετανοήσουν, γίνονται πιο πονηροί και κακοί και βάλθηκαν με μανία

να καταστρέψουν τα πλάσματα του Θεού.

Ο πονηρός δηλαδή παρακινεί τους ανθρώπους να κάνουν παραξενιές και αταξίες,

και ο ίδιος πάλι βάζει λογισμούς σε άλλους ανθρώπους, για να κρίνουν και να κατακρίνουν,

και έτσι νικάει και τους μεν και τους δέ.

Και αυτοί μεν που νικούνται και κάνουν αταξίες, αισθάνονται μετά την ενοχή τους και μετανοούν,

ενώ οι άλλοι που κατακρίνουν δικαιώνουν τον εαυτό τους,

υπερηφανεύονται και καταλήγουν στην ίδια πτώση με τον πονηρό, την υπερηφάνεια.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Με την κατάκριση φεύγει η Χάρις του Θεού



– Όταν, Γέροντα, μου περνάη ένας λογισμός εις βάρος του άλλου, είναι πάντοτε κατάκριση;

– Δεν το καταλαβαίνεις εκείνη την ώρα;


– Μερικές φορές αργώ να το καταλάβω.

– Κοίταξε να καταλαβαίνης το συντομώτερο την πτώση σου και να ζητάς συγχώρηση

και από την αδελφή την οποία κατέκρινες και από τον Θεό, γιατί αυτό γίνεται εμπόδιο στην προσευχή.

Με την κατάκριση φεύγει αυτομάτως η Χάρις του Θεού και δημιουργείται αμέσως ψυχρότητα στην επικοινωνία σου με τον Θεό.

Πώς να κάνης μετά προσευχή; Η καρδιά γίνεται πάγος, μάρμαρο.

Η κατάκριση και η καταλαλιά είναι οι μεγαλύτερες αμαρτίες και απομακρύνουν την Χάρη του Θεού

περισσότερο από κάθε άλλο αμάρτημα.

«Όπως το νερό σβήνει την φωτιά, λέει ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος,

έτσι και η κατάκριση σβήνει την Χάρη του Θεού» (1).


– Γέροντα, νυστάζω πολύ στην πρωινή Ακολουθία.

– Μήπως κατέκρινες καμμιά αδελφή;

Εσύ βλέπεις εξωτερικά τα πράγματα και κατακρίνεις, γι᾿ αυτό νυστάζεις μετά στην Ακολουθία.

Από την στιγμή δηλαδή που κατακρίνει κανείς και δεν αντιμετωπίζει τα πράγματα πνευματικά,

μαζεύονται δέκατα πνευματικά και αποδυναμώνεται.

Και όταν αποδυναμωθή, ή νυστάζει ή έχει αυπνία.


– Γέροντα, συχνά πέφτω και στην γαστριμαργία.

– Κοίταξε, εκείνο που τώρα πρέπει να προσέξης πολύ είναι η κατάκριση.

Αν δεν κόψης την κατάκριση, ούτε από την γαστριμαργία θα μπορέσης να απαλλαγής.

Ο άνθρωπος που κατακρίνει, επειδή διώχνει την Χάρη του Θεού, μένει αβοήθητος και δεν μπορεί να κόψη τα ελαττώματά του.

Και αν δεν καταλάβη το σφάλμα του, για να ταπεινωθή, θα έχη συνέχεια πτώσεις.

Αν όμως το καταλάβη και ζητήση την βοήθεια του Θεού, τότε ξαναέρχεται η Χάρις του Θεού.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Βλ. Ιωάννου του Σιναΐτου, Κλίμαξ, μεταγλωττισθείσα υπό Ιερεμίου Σιναΐτου, εκδοθείσα το πρώτον εν έτει 1774 εν Βενετία, Λόγος Ι´, η´, εκδ. «Αστήρ», Αθήναι 1969, σ. 145.

[XAPA]

Όποιος κατακρίνει τους άλλους, πέφτει στα ίδια σφάλματα



– Γέροντα, πώς συμβαίνει, όταν κατακρίνω μια αδελφή για κάποιο σφάλμα της, σε λίγο να κάνω κι εγώ το ίδιο σφάλμα;

– Αν κατακρίνη κανείς τον άλλον για ένα σφάλμα του και δεν καταλάβη την πτώση του,

ώστε να μετανοήση, συνήθως πέφτει στο ίδιο σφάλμα, για να το καταλάβη.

Ο Θεός δηλαδή από αγάπη επιτρέπει να αντιγράφη ο άνθρωπος την κατάσταση αυτού τον οποίο κατέκρινε.

Αν πής λ.χ. ότι κάποιος είναι πλεονέκτης και δεν καταλάβης ότι κατέκρινες,

ο Θεός παίρνει την Χάρη Του και επιτρέπει να πέσης κι εσύ στην πλεονεξία· αρχίζεις τότε να μαζεύης.

Μέχρι να καταλάβης την πτώση σου και να ζητήσης συγχώρεση από τον Θεό, θα λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι.

Για να σε βοηθήσω, θα σου πω κάτι από τον εαυτό μου.


Όταν ήμουν στην Ιερά Μονή Στομίου, έμαθα για μια συμμαθήτριά μου από το Δημοτικό

ότι είχε παραστρατήσει και έκανε ζημιά κάτω στην Κόνιτσα.

Προσευχόμουν λοιπόν να την φωτίση ο Θεός να ανεβή στο μοναστήρι, για να της μιλήσω.

Είχα ξεχωρίσει και μερικά κομμάτια περί μετανοίας από την Αγία Γραφή και από Πατερικά.

Μια μέρα λοιπόν ήρθε με δυο άλλες γυναίκες.

Μιλήσαμε και έδειξε ότι κατάλαβε.

Στην συνέχεια ερχόταν συχνά με το παιδί της και έφερνε κεριά, λάδι, λιβάνι για τον ναό.


Μια φορά κάποιοι γνωστοί προσκυνητές από την Κόνιτσα μου λένε: «Πάτερ, αυτή η γυναίκα υποκρίνεται.

Εδώ φέρνει κεριά και λιβάνι και κάτω συνεχίζει με τους αξιωματικούς».

Όταν ξαναήρθε, την βρήκα στην εκκλησία να ασπάζεται τις εικόνες, και της έβαλα τις φωνές:

«Φύγε από ᾿δώ, της είπα, έχεις βρωμίσει όλη την περιοχή!...».

Η καημένη έφυγε κλαίγοντας. Δεν πέρασε πολλή ώρα και αισθάνθηκα μεγάλο σαρκικό πόλεμο.

«Τί είναι αυτό; λέω. Ποτέ μου δεν είχα τέτοιον πειρασμό. Τί συμβαίνει;».

Δεν μπορούσα να βρώ την αιτία. Κάνω προσευχή, τα ίδια· οπότε παίρνω τον ανήφορο για την Γκαμήλα (1) .

«Καλύτερα να με φάνε οι αρκούδες», είπα.


Προχώρησα αρκετά μέσα στο βουνό· ο πειρασμός δεν υποχωρούσε.

Βγάζω τότε ένα τσεκουράκι που είχα κρεμασμένο στην μέση μου και δίνω τρεις τσεκουριές στο πόδι μου,

μήπως και με τον πόνο φύγη ο πειρασμός.

Το παπούτσι γέμισε αίμα, αλλά τίποτε.

Σε μια στιγμή ήρθε στον νού μου εκείνη η γυναίκα και τα λόγια που της είχα πεί.

«Θεέ μου, είπα τότε, εγώ για λίγο έζησα αυτήν την κόλαση και δεν μπορώ να την αντέξω,

κι αυτή η ταλαίπωρη που ζη συνέχεια αυτήν την κόλαση!...

Συγχώρεσέ με που την κατέκρινα».

Αμέσως ένιωσα μια δροσιά θεϊκή και εξαφανίσθηκε ο πόλεμος.

Βλέπεις τι κάνει η κατάκριση (2) ;



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Γκαμήλα ονομάζεται η βουνοκορφή της Πίνδου Πάπιγγο-Τύμφη, επειδή το σχήμα της μοιάζει με καμήλα.
2) Ο Γέροντας αποκαλύπτοντας εξομολογητικά το γεγονός αυτό, αποκαλύπτει συγχρόνως το μαρτυρικό του φρόνημα, το οποίο πήγαζε από την αγάπη του για τον Χριστό. Η αγάπη αυτή κατέφλεγε την καρδιά του και τον παρακινούσε προς κάθε υπερβολή ασκήσεως και οδύνης. Το κίνητρο δηλαδή για την αντιμετώπιση αυτήν του πειρασμού δεν ήταν το μίσος προς το σώμα, αλλά η αγάπη του για τον Χριστό. (Παρόμοια παραδείγματα μαρτυρούνται και στους βίους των Αγίων. Βλ. Βίος Οσίου Μαρτινιανού, 13 Φεβρουαρίου). Ο Γέροντας ανέφερε το γεγονός αυτό, για να τονίση ότι με την κατάκριση απομακρύνεται από τον άνθρωπο η Χάρις του Θεού· σε καμμιά περίπτωση δεν θα υπεδείκνυε παρόμοια αντιμετώπιση ενός σαρκικού πειρασμού.

[XAPA]

Αν παραβλέπουμε τα σφάλματα των άλλων, θα παραβλέψη και ο Θεός τα δικά μας



– Γέροντα, σήμερα στην διαλογή των ελιών κατέκρινα μερικές αδελφές,
γιατί έβλεπα ότι δεν έκαναν προσεκτικά την δουλειά τους.

– Κοίταξε να αφήσης τις κρίσεις και τις κατακρίσεις, γιατί μετά θα σε κρίνη κι εσένα ο Θεός.

Εσύ δεν βάζεις καμμιά ελιά λίγο χαλασμένη με τις καλές;


– Όχι, Γέροντα, προσέχω να μη βάζω.

– Αν μας κάνη τέτοιο καλό διάλεγμα ο Χριστός στην Κρίση, χαθήκαμε!

Ενώ, αν τώρα παραβλέπουμε τα σφάλματα των άλλων και δεν τους κατακρίνουμε,

θα μπορούμε τότε να πούμε στον Χριστό: «Χριστέ μου, βάλε με κι εμένα σε καμμιά άκρη μέσα στον Παράδεισο!».


Θυμάστε τί γράφει το Γεροντικό για έναν αμελή μοναχό που σώθηκε, επειδή δεν κατέκρινε;

Όταν ήρθε η ώρα να πεθάνη, ήταν πολύ χαρούμενος και ειρηνικός.

Τότε ο Γέροντάς του, για να ωφεληθούν οι Πατέρες που είχαν μαζευτή από τα γύρω Κελλιά, τον ρώτησε:

«Αδελφέ, πώς δεν φοβάσαι τον θάνατο, αφού έζησες με αμέλεια;».

Και ο αδελφός του απάντησε: «Είναι αλήθεια ότι έζησα με αμέλεια·

από τότε όμως που έγινα μοναχός προσπάθησα να μην κατακρίνω κανέναν,

οπότε τώρα θα πω στον Χριστό: Χριστέ μου, είμαι ένας ταλαίπωρος,

αλλά τουλάχιστον την εντολή Σου "μή κρίνετε, ίνα μη κριθήτε" (1), την τήρησα».

«Μακάριος είσαι, αδελφέ, του είπε τότε ο Γέροντας, γιατί σώθηκες χωρίς κόπο» (2).


– Γέροντα, μερικοί πνευματικοί άνθρωποι, όταν βλέπουν κάποιον να ζη αμαρτωλά, λένε: «Ά, αυτός, έτσι που πάει, είναι για την κόλαση!».

– Άχ, αν οι κοσμικοί άνθρωποι θα πάνε στην κόλαση από τις καταχρήσεις,

οι πνευματικοί άνθρωποι θα πάνε από τις κατακρίσεις...

Για κανέναν δεν μπορούμε να πούμε ότι θα πάη στην κόλαση.

Ο Θεός δεν ξέρουμε πώς εργάζεται.

Τα κρίματα του Θεού είναι άβυσσος.

Κανέναν να μην καταδικάζουμε, γιατί έτσι παίρνουμε την κρίση από τα χέρια του Θεού· πάμε να γίνουμε θεοί.

Αν μας ρωτήση ο Χριστός την ημέρα της Κρίσεως, ας πούμε την γνώμη μας...



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ματθ. 7, 1.
2) Βλ. Το Μέγα Γεροντικόν, τόμος Α´, κεφ. Γ´, παρ. 51, έκδ. Ι. Ησυχαστηρίου «Το Γενέσιον της Θεοτόκου», Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1994, σ. 344.

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

- Ο αγώνας κατά της κατακρίσεως


Αν στραφούμε στον εαυτό μας, δεν θα κατακρίνουμε



– Γέροντα, όταν βλέπω κάποια αταξία στο διακόνημα, κατακρίνω μέσα μου.

– Εσύ, να κοιτάς την ευταξία την δική σου και όχι τις αταξίες των άλλων.

Να είσαι αυστηρή με τον εαυτό σου και όχι με τους άλλους. Τί δουλειά έκανες σήμερα;


– Ξεσκόνιζα.

– Ξεσκόνιζες τους άλλους ή τον εαυτό σου;


– Δυστυχώς τους άλλους.

– Κοίταξε, θα αρχίσης να κάνης δουλειά στον εαυτό σου, όταν πάψης να ασχολήσαι με το τί κάνουν οι άλλοι γύρω σου.

Αν ασχολήσαι με τον εαυτό σου και πάψης να ασχολήσαι με τους άλλους,

θα βλέπης μόνον τα δικά σου σφάλματα και στους άλλους δεν θα βρίσκης κανένα σφάλμα.

Τότε θα απελπισθής με την καλή έννοια από τον εαυτό σου και θα κατακρίνης μόνον τον εαυτό σου.

Θα αισθάνεσαι την αμαρτωλότητά σου και θα αγωνίζεσαι να απαλλαγής από τις αδυναμίες σου.

Ύστερα, όταν θα βλέπης στους άλλους κάποια αδυναμία, θα λές: «Μήπως εγώ ξεπέρασα τις αδυναμίες μου;

Πώς λοιπόν έχω τέτοια απαίτηση από τους άλλους;».

Γι᾿ αυτό να μελετάς και να παρακολουθής συνέχεια τον εαυτό σου, για να αποφεύγης την κρυφή υπερηφάνεια,

και να έχης αυτομεμψία με διάκριση, για να αποφεύγης την εσωτερική κατάκριση· έτσι θα διορθωθής.


– Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ γράφει: «Εάν αγαπάς την καθαρότητα, εισελθών έργασαι εν τη αμπέλω της καρδίας σου, εκρίζωσον εκ της ψυχής σου τα πάθη, έργασαι μη γνώναι κακίαν ανθρώπου» (1). Τί εννοεί;

– Εννοεί να στραφής στον εαυτό σου και να κάνης δουλειά στον εαυτό σου.

Οι Άγιοι πώς αγίασαν; Είχαν στραφή στον εαυτό τους και έβλεπαν μόνον τα δικά τους πάθη.

Με την αυτοκριτική και την αυτομεμψία που είχαν, έπεσαν τα λέπια από τα μάτια της ψυχής τους

και έφθασαν να βλέπουν καθαρά και βαθιά.


Έβλεπαν τον εαυτό τους κάτω από όλους τους ανθρώπους και όλους τους θεωρούσαν καλύτερους από τον εαυτό τους.

Τα δικά τους σφάλματα τα έβλεπαν μεγάλα και τα σφάλματα των άλλων πολύ μικρά,

γιατί έβλεπαν με τα μάτια της ψυχής τους και όχι με τα γήινα μάτια.

Έτσι εξηγείται όταν έλεγαν: «Εγώ είμαι χειρότερος από όλους τους ανθρώπους».

Τα μάτια της ψυχής τους είχαν καθαρίσει και είχαν γίνει διόπτρες,

γι᾿ αυτό και έβλεπαν τα μικρά τους σφάλματα – τα ξυλαράκια – σαν δοκάρια.


Εμείς όμως, ενώ τα σφάλματά μας είναι δοκάρια, δεν τα βλέπουμε ή τα βλέπουμε σαν ξυλαράκια (2).

Κοιτάμε τους άλλους με το μικροσκόπιο και βλέπουμε τα δικά τους αμαρτήματα μεγάλα,

ενώ τα δικά μας δεν τα βλέπουμε, γιατί δεν καθάρισαν τα μάτια της ψυχής μας.

Η βάση είναι να καθαρίσουν τα μάτια της ψυχής.

Όταν ο Χριστός ρώτησε τον τυφλό: «πώς βλέπεις τώρα τους ανθρώπους;», εκείνος Του απάντησε: «σάν δένδρα» (3)

γιατί δεν είχε αποκατασταθή όλο το φως του.

Όταν αποκαταστάθηκε όλο το φως του, τότε έβλεπε καθαρά.

Θέλω να πω ότι ο άνθρωπος, όταν φθάση σε καλή πνευματική κατάσταση, όλα τα βλέπει καθαρά,

όλα τα σφάλματα των άλλων τα δικαιολογεί, με την καλή έννοια, γιατί τα βλέπει με το θεϊκό μάτι και όχι με το ανθρώπινο.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Βλ. Του Οσίου πατρός ημών Ισαάκ, Τα ευρεθέντα ασκητικά, Επιστολή Δ´, εκδ. Βασ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1977, σ. 383.
2) Βλ. Ματθ. 7, 3.
3) Βλ. Μάρκ. 8, 24.

[XAPA]

Αν δικαιολογούμε τους άλλους, δεν θα τους κατακρίνουμε



– Γέροντα, όταν μου περνούν λογισμοί υπερηφανείας και κατακρίσεως, προσπαθώ να δικαιολογώ τους άλλους. Αυτό είναι πτώση ή αγώνας;

– Αγώνας είναι. Όταν κάποιος χαζεύη με ανοιχτό το στόμα και μπή μια μύγα στο στόμα του, θα την φτύση.

Αλλά καλύτερα είναι να προσέχη να μην μπή.


– Συχνά όμως, Γέροντα, βλέποντας τί κάνουν οι άλλοι τους κατακρίνω.

– Εδώ που τα λέμε, δεν μπορείς να μη βλέπης τί γίνεται γύρω σου.

Πρέπει όμως να αποκτήσης διάκριση, ώστε να δίνης στους άλλους ελαφρυντικά και να τους δικαιολογής.

Τότε θα τους βλέπης σε καλή κατάσταση.


– Γέροντα, την ώρα της Ακολουθίας έχω λογισμούς γιατί μια αδελφή δεν έρχεται στο αναλόγιο να ψάλη, γιατί μια άλλη ψάλλει σιγανά, και συνέχεια κατακρίνω.

– Έ, καλά, γιατί δεν σκέφτεσαι ότι η αδελφή ίσως είναι κουρασμένη

ή είχε έναν πόνο και δεν μπόρεσε να κοιμηθή, και γι᾿ αυτό δεν ψάλλει;

Ξέρω αδελφές πού, και άρρωστες να είναι και να μην μπορούν να σύρουν τα πόδια τους από τον πυρετό,

θα αγωνισθούν να μη γίνη αυτό αντιληπτό, για να μην τις πούν να φύγουν από το διακόνημα

και πάη άλλη αδελφή στην θέση τους και δυσκολευθή. Αυτό δεν σε συγκινεί;


– Με συγκινεί, Γέροντα, αλλά δεν καταφέρνω πάντα να δικαιολογήσω μια αδελφή, όταν φέρεται άσχημα.

– Σκέφθηκες ποτέ ότι η αδελφή μπορεί να φέρεται άσχημα, για να κρύψη την αρετή της;

Εγώ γνωρίζω ανθρώπους που κάνουν επίτηδες αταξίες και τους κακολογούν όσοι δεν ασχολούνται με τον εαυτό τους.

Ή μπορεί κάποια αδελφή να φερθή άσχημα, επειδή είναι κουρασμένη, αλλά αμέσως μετανοιώνει·

εσύ την κατακρίνεις, ενώ εκείνη έχει ήδη μετανοιώσει για την άσχημη συμπεριφορά της.

Στα μάτια των ανθρώπων είναι ταπεινωμένη, στα μάτια όμως του Θεού είναι ψηλά.


– Γέροντα, έχω μια στενότητα· δεν έρχομαι στην θέση του άλλου, για να τον δικαιολογήσω.

– Να βλέπης με πόνο τον άλλον που σφάλλει και να δοξάζης τον Θεό για όσα σού έχει δώσει,

γιατί μετά ο Θεός θα σού πή:

«Εγώ, παιδί μου, τόσα σού έδωσα, κι εσύ γιατί μου φέρθηκες σκληρά;». Να βλέπης πλατιά τα πράγματα.

Να σκέφτεσαι το παρελθόν του ανθρώπου, τις ευκαιρίες που του δόθηκαν να καλλιεργήση τον εαυτό του και τις

ευκαιρίες που είχες εσύ και δεν τις αξιοποίησες.

Έτσι θα συγκινηθής από τις δωρεές που σού χάρισε ο Θεός, θα Τον δοξολογήσης γι᾿ αυτές και θα ταπεινωθής,

επειδή δεν ανταποκρίθηκες.

Παράλληλα θα νιώσης αγάπη και πόνο για τον αδελφό που δεν είχε τις δικές σου ευκαιρίες

και θα κάνης γι᾿ αυτόν καρδιακή προσευχή.


Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν εγκλήματα μεγάλα, αλλά έχουν πολλά ελαφρυντικά.

Ποιός ξέρει οι άνθρωποι αυτοί πώς είναι στα μάτια του Θεού;

Εάν δεν μας βοηθούσε ο Θεός, μπορεί κι εμείς να ήμασταν αλήτες.

Κάποιος εγκληματίας έκανε λ.χ. είκοσι εγκλήματα και τον κατακρίνω και δεν σκέφτομαι τί παρελθόν έχει.

Ποιός ξέρει πόσα εγκλήματα μπορεί να έκανε ο πατέρας του!...


Από μικρό παιδί τί κλοπές θα τον έβαζαν να κάνη!

Ύστερα, όταν ήταν νέος, πόσα χρόνια θα έζησε μέσα στις φυλακές και θα καθοδηγήθηκε από άλλους έμπειρους φυλακισμένους.

Αυτός θα μπορούσε να είχε κάνει όχι είκοσι αλλά σαράντα εγκλήματα και συγκρατήθηκε.

Ενώ εγώ με την κληρονομικότητα και με την αγωγή που είχα, θα έπρεπε τώρα να έκανα θαύματα.

Έκανα; Όχι. Άρα είμαι αναπολόγητος.

Αλλά, ακόμη και είκοσι θαύματα αν έκανα, ενώ μπορούσα να κάνω σαράντα, πάλι θα ήμουν αναπολόγητος.

Με αυτούς τους λογισμούς διώχνουμε την κατάκριση και ανοίγουμε μία ρωγμή στην σκληρή καρδιά μας.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα



– Γέροντα, τί θα με βοηθήση να μην κατακρίνω;

– Όλα είναι πάντοτε έτσι όπως τα σκέφτεσαι εσύ;


– Όχι, Γέροντα.

– Έ, τότε να λές: «Δεν σκέφτομαι πάντοτε σωστά· πολλές φορές κάνω λάθος.

Νά, στην τάδε περίπτωση σκέφθηκα έτσι και βγήκε ότι είχα άδικο.

Στην τάδε περίπτωση έκρινα και έπεσα έξω, οπότε τον αδίκησα τον άλλον.

Επομένως δεν πρέπει να ακούω τον λογισμό μου».

Ο καθένας μας λίγο–πολύ έχει περιπτώσεις που έπεσε έξω στην κρίση του.

Αν φέρη στον νού του τις περιπτώσεις που έκρινε και έπεσε έξω, τότε θα αποφεύγη την κατάκριση.

Αλλά και μια φορά να μην έπεσε έξω και να είχε δίκαιο, που ξέρει τα ελατήρια του άλλου;

Ξέρει πώς έγινε κάτι; Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα.


Κι εγώ, όταν ήμουν νέος, είχα την κατάκριση ψωμοτύρι.

Επειδή ζούσα λίγο προσεκτικά και είχα μια ψευτοευλάβεια, ό,τι μου φαινόταν στραβό, το έκρινα.

Γιατί, όταν στον κόσμο ζη κανείς λίγο πνευματικά, μπορεί να βλέπη πολλά κουσούρια στους άλλους και να μη βλέπη αρετές.

Εκείνους που καλλιεργούν την αρετή μπορεί να μη τους βλέπει, γιατί ζουν στην αφάνεια,

αλλά να βλέπη τους άλλους που κάνουν αταξίες και να τους κατακρίνη.

«Αυτός, λέει, κάνει έτσι, εκείνος περπατάει έτσι, ο άλλος κοιτάζει έτσι...».


Ξέρετε τί είχα πάθει μια φορά;

Είχαμε πάει με έναν γνωστό μου να λειτουργηθούμε σε ένα μοναστήρι στο Μονοδένδρι, εννιά ώρες περίπου μακριά από την Κόνιτσα.

Όταν μπήκαμε στον ναό, ο γνωστός μου στάθηκε στο αναλόγιο, για να ψάλη, και εγώ πήγα στο στασίδι πίσω από τον ψάλτη·

παρακολουθούσα κι έψελνα σιγανά.

Κάποια στιγμή ήρθε μια γυναίκα με μαύρα, σχετικά νέα, στάθηκε δίπλα μου και συνέχεια με κοιτούσε.

Με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της· με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της...

Είχα αγανακτήσει. «Βρέ, παιδάκι μου, έλεγα μέσα μου, τί σόι άνθρωπος είναι αυτή;

Μέσα στον κόσμο, μέσα στην εκκλησία, τί κοιτάζει έτσι;».


Εγώ τις αδελφές μου, όταν περνούσαν στον δρόμο δίπλα μου, δεν τις έβλεπα.

Πήγαιναν μετά στο σπίτι και έκαναν παράπονα στην μάνα μας: «Με είδε ο Αρσένιος (1), έλεγαν, και δεν μου μίλησε!».

«Καλά, μου έλεγε μετά η μητέρα μου, βλέπεις τις αδελφές σου στον δρόμο και δεν τις μιλάς;».

«Εγώ θα κοιτάζω αν αυτή που περνάει δίπλα μου είναι η αδελφή μου; της έλεγα.

Ένα σωρό σόι έχουμε (2). Αυτό θα κάνω;».

Θέλω να πώ, είχα κάτι τέτοιες ακρότητες.

Να περνά τώρα δίπλα σου η αδελφή σου και να μην της μιλάς!


Τέλος πάντων... Μόλις λοιπόν τελείωσε η Θεία Λειτουργία, πήγε αυτή η μαυροφόρα και παρακάλεσε τον ιερέα

να μου πη να πάω στο σπίτι της, γιατί έμοιαζα πολύ με το παιδί της που είχε σκοτωθή στον πόλεμο!

Όταν πήγα στο σπίτι της, είδα την φωτογραφία του παιδιού της· πραγματικά, μοιάζαμε σαν αδέλφια!

Αυτή η καημένη με κοιτούσε μέσα στην εκκλησία και έκανε τον σταυρό της σαν να έβλεπε το παιδί της.

Κι εγώ έλεγα: «Την αθεόφοβη, μέσα στην εκκλησία πώς κοιτάζει!».

Ώ, μετά ξέρετε πώς με είχε λειώσει αυτό το περιστατικό;

«Για δές, είπα, εσύ να έχης τέτοιους λογισμούς, ότι ποιός ξέρει τί γυναίκα είναι και μέσ᾿ στην εκκλησία

να μη ντρέπεται καθόλου..., και αυτή η φουκαριάρα να έχη χάσει το παιδί της και να έχη τον καημό της!».


Μια άλλη φορά κατέκρινα τον αδελφό μου που ήταν φαντάρος.

Μου έστειλε μήνυμα ο σιτιστής: «Έδωσα στον αδελφό σου δύο μπετόνια με λάδι· τί έγιναν τα μπετόνια;».

«Μά, αυτός εκεί πέρα, είπα, έφερνε στο σπίτι τους στρατιώτες και τους φιλοξενούσαμε,

τώρα πώς τόκανε αυτό, να πάρη λάδι από τον στρατό;».

Οπότε πιάνω και γράφω στον αδελφό μου αγανακτισμένος ένα γράμμα...

Κι εκείνος μου απαντάει: «Τα μπετόνια να τα ζητήσης από την νεωκόρο της κάτω εκκλησίας»!

Αυτός το λάδι το είχε στείλει στην εκκλησία της κάτω Κόνιτσας, γιατί ήταν φτωχή.

«Χρόνια πολλά, είπα τότε στον εαυτό μου.

Την άλλη φορά κατέκρινες εκείνη την φουκαριάρα· τώρα τον αδελφό σου.

Άλλη φορά τίποτε-τίποτε!».


Θέλω να πώ, όταν είδα ότι έπεφτα έξω στις κρίσεις μου, εξέταζα τον εαυτό μου:

«Στην τάδε περίπτωση είχα πει για τον άλλον ότι ενήργησε έτσι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Άλλη φορά άλλο συμπέρασμα είχα βγάλει κι αλλιώς ήταν».

Έτσι έβαλα τον εαυτό μου στην θέση του.

«Άλλη φορά, είπα, δεν θα κρίνης καθόλου. Τελεία-παύλα!

Είσαι στραβός και όλα στραβά και ανάποδα τα βλέπεις.

Κοίταξε να γίνης σωστός άνθρωπος».

Και μετά, όταν μου φαινόταν κάτι στραβό, έλεγα:

«Κάτι καλό θα είναι, αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω· όσες φορές έβαλα αριστερό λογισμό, έπεσα έξω».

Όταν πλέον σιχάθηκα τον εαυτό μου, με την καλή έννοια, όλους τους δικαιολογούσα·

για τους άλλους έβρισκα πάντα ελαφρυντικά και μόνον τον εαυτό μου κατέκρινα.


Αλλά, εάν ο άνθρωπος δεν παρακολουθή τον εαυτό του, όλα τα περνάει απαρατήρητα και μετά στην Κρίση θα είναι αναπολόγητος.

Θέλει παλληκαριά, για να κοπή η κατάκριση (3).

Λοιπόν:

Καλή Αρχή. STOP.

STOP των κριτικών λογισμών. Αμήν.

Καλή εξάγνιση του νού και της καρδιάς. Αμήν.




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Το κατά κόσμον όνομα του Γέροντα.
2) Ο Γέροντας είχε επτά αδέλφια. Αυτήν την εποχή οι τρεις μεγαλύτερες αδελφές του είχαν ήδη δημιουργήσει οικογένεια.
3) Ο Γέροντας έγραψε τα ακόλουθα υπό τύπον τηλεγραφήματος προς δόκιμη αδελφή.

[XAPA]

ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ

- ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΑΥΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ

Ζήλεια - Θυμός - Λύπη

«Όταν ο άνθρωπος φθάση να χαίρεται
γιά την πρόοδο των άλλων,
τότε ο Χριστός θα του δώση όλη την πρόοδο των άλλων
καί θα χαίρεται όσο χαίρονται όλοι οι άλλοι,
καί τότε φυσικά θα είναι πολλή και η πρόοδός του και η χαρά του».


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

- Το δηλητήριο της ζήλειας

Η ζήλεια είναι από τα μεγαλύτερα πάθη


– Γέροντα, ζηλεύω μια αδελφή.

– Ξέρω ποιά αδελφή ζηλεύεις...

Έμαθα όμως ότι κι εκείνη ζηλεύει εσένα!

Εγώ θα εύχωμαι και οι δυο σας να ζηλεύετε τον ζηλωτή Ηλία και εκείνος να σάς διώξη την ζήλεια

και να σάς δώση από τον δικό του θείο ζήλο. Αμήν.


– Όταν, Γέροντα, ζηλεύω, προσπαθώ να τοποθετηθώ λογικά.

– Αν εξ αρχής προσπαθήσης να μη ζηλέψης, δεν είναι πιο καλά;

Η ζήλεια είναι γελοίο πράγμα.

Λίγη σκέψη χρειάζεται, για να ξεπεράση την ζήλεια κανείς·

δεν χρειάζεται να κάνη μεγάλους αγώνες και πολλή άσκηση, γιατί είναι ψυχικό πάθος.

Πρόσεξε, μην αφήσης ποτέ το πάθος της ζήλειας να σε κυριέψη, γιατί είναι ένα από τα μεγαλύτερα πάθη.

Ξέρεις από την ζήλεια που μπορεί να φθάση ο άνθρωπος;

Στον φθόνο και στην διαβολή.

Και οι διαβολές κάνουν πολύ μεγαλύτερο κακό από τον φθόνο.


– Γέροντα, τί έχει μέσα η ζήλεια;

– Και τί δεν έχει!... Υπερηφάνεια έχει, εγωισμό έχει, φιλαυτία έχει...

Δεν έχει αγάπη ούτε φυσικά και ταπείνωση.


– Δηλαδή, Γέροντα, αν κανείς ζηλεύη, αποκλείεται να έχη αγάπη;

– Και βέβαια αποκλείεται!

Δεν είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να έχη συγχρόνως ζήλεια και αγάπη.

Κι αν ακόμη έχη λίγη αγάπη, η αγάπη του δεν είναι καθαρή, γιατί μέσα στην αγάπη του είναι ο εαυτός του.

Η ζήλεια μουρνταρεύει την αγάπη και την καλωσύνη, όπως το ψόφιο ποντίκι μουρνταρεύει όλο το λάδι, όταν πέση μέσα στο πιθάρι.


– Γέροντα, εγώ νομίζω ότι ζηλεύω, επειδή μέσα μου δεν νιώθω γεμάτη.

– Πώς να νιώθης γεμάτη, όταν τα θέλης όλα δικά σου;


– Όταν όμως επιθυμώ κάτι που δίνεται σε μια άλλη αδελφή;

– Αφού ο Θεός είπε: «ουκ επιθυμήσεις όσα τω πλησίον σού εστι» (1), πώς να επιθυμήσουμε κάτι που έχει ο άλλος;

Ούτε τις βασικές εντολές να μην τηρήσουμε;

Μετά η ζωή μας γίνεται κόλαση.

«Έκαστος πειράζεται υπό της ιδίας επιθυμίας» (2), λέει ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος.

Αυτές οι επιθυμίες θα βασανίζουν τις ψυχές και στην κόλαση.

Κι αν μας πάρη ο Θεός στον Παράδεισο, χωρίς να έχουμε απαλλαγή από την ζήλεια,

και εκεί δεν θα βρούμε ανάπαυση, γιατί θα έχουμε τις ίδιες παράλογες επιθυμίες.




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Βλ. Έξ. 20, 17· Δευτ. 5, 21.
2) Ιακ. 1, 14.