Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Η συναίσθηση της αμαρτωλότητος συγκινεί τον Θεό

Η αναγνώριση του σφάλματος μας



- Γέροντα, ο Άββας Ισαάκ λέει ότι πρέπει να αισθάνεσαι στην προσευχή σαν παιδί (1).

- Ναι, άλλα να νιώθης ότι είσαι ένα άτακτο παιδί. Να αναγνωρίζης ότι στενοχώρησες τον Πατέρα σου και να κλαις γι' αυτό.

Τότε θα νιώθης τα χάδια τα θεϊκά. Όχι να λες: «Επειδή είμαι παιδί, ο Θεός πρέπει να μ' αγαπάη και να με συγχωρή, ας κάνω αταξίες».



- Γέροντα, ανησύχησα, όταν διάβασα στον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης ότι, για να επικαλεσθούμε - ­Πατέρα, τον Θεό, πρέπει να έχουμε φθάσει στην απάθεια (2), αλλιώς είναι ­ύβρις και λοιδορία. (3).

- Ευλογημένη, μη στενοχωριέσαι. Αυτό το έγραψε ο Άγιος για όσους ζουν ρέμπελα και αμαρτωλά.

Όταν όμως αμαρτάνη κανείς, αλλά συναισθάνεται βαθιά την ενοχή του, τότε μπορεί να ονομάζη ­Πατέρα. τον Θεό.



- Γέροντα, αισθάνομαι ότι δεν είμαι εντάξει απέναντι στον Θεό, και αυτό με πονάει.

- Από την στιγμή πού αισθάνεσαι ότι δεν είσαι εντάξει και λες ταπεινά «ήμαρτον, Θεέ μου», ο Θεός συγχωρεί, βοηθάει και χαριτώνει, και αν σε βρη στην κατάσταση αυτήν ο θάνατος, θα σωθής.

Γιατί δεν λές απλώς πως δεν είσαι εντάξει και μένεις σε έναν στραβό δρόμο, αλλά αγωνίζεσαι. Δεν είσαι, Θεός φυλάξοι, σε δαιμονική κατάσταση.

Λίγο-πολύ, εδώ στο μοναστήρι, όλες οι αδελφές, με την βοήθεια του Θεού, είστε εν μετανοία.

Ύστερα, να ξέρης, ο πνευματικός άνθρωπος, όταν αισθάνεται ότι είναι χάλια, δέχεται την θεία Χάρη, γιατί είναι ένα ξέπλυμα αυτή η συναίσθηση που έχει για την αμαρτωλότητά του.

Εγώ, όταν κάποιος με πόνο μου λέει: «είμαι τέτοιος, τέτοιος», τον χαίρομαι, γιατί, αφού αναγνωρίζει τα σφάλματα του, θα ελευθερωθή από αυτά.

Βρήκα κάποτε έναν άνθρωπο που έμενε σε ένα καλύβι με τα γατιά, με τα σκυλιά.

Ούτε φωτιά άναβε, γιατί φοβόταν μην κάψη το καλύβι. Ήταν τελείως εγκαταλελειμμένος!

Τον πόνεσα, τον λυπήθηκα, αλλά εκείνος μου είπε: «Μη με λυπάσαι, μωρέ καλόγερε. εγώ πρέπει να βασανισθώ.

Αν ήξερες τι έχω κάνει, δεν θα με λυπόσουν. Για μένα, κι εδώ που είμαι, πολύ είναι».

Έ, αυτόν, ό,τι κι αν έχη κάνει, δεν θα τον οικονομήση ο Θεός;

Και τώρα (4) πού ήμουν στο νοσοκομείο, ήρθε μιά γυναίκα, που τα χέρια της ήταν τρυπημένα από τις μεταγγίσεις!

Ήταν τελείως χάλια! Δεν είχε η φουκαριάρα φλέβα για φλέβα!

«Δέν έχω κανένα καλό, μου λέει. Μήπως με λυπηθή από αυτά ο Θεός και με πάρη στον Παράδεισο!

Έχω εκείνο, εκείνο το ελάττωμα... ». Και έλεγε-έλεγε ένα σωρό κουσούρια.

Τί λεπτή εργασία έκανε στον εαυτό της! Εγώ σε τέτοια κατάσταση άλλον άνθρωπο δεν ειδα!



- Γέροντα, άκουσα κάποιον να λέη: «Έχω τον λογισμό ότι ο Χριστός θα φερθή με επιείκεια». Είναι σωστός αυτός ο λογισμός;

- Όταν ο άνθρωπος έχη μεγάλη ταπείνωση, αναγνωρίζη το σφάλμα του, αισθάνεται την ενοχή του σε μεγάλο βαθμό και υποφέρη, τότε ο Χριστός θα φερθή με επιείκεια και θα τον συγχώρηση.

«Παιδί μου, θα του πη, μην το σκέφτεσαι πιά. πάει, έληξε».

Αν όμως δεν συναισθάνεται την ενοχή του και αναπαύη τον λογισμό του ότι ο Χριστός θα φερθή με επιείκεια και ευσπλαχνία, αυτό είναι πολύ επικίνδυνο.

Δηλαδή ο Χριστός θα βράβευση τους αμαρτωλούς;

Η καλή αναγνώριση του εαυτού μας συγκινεί τον Θεό και μας δίνει βοήθεια θεϊκή και χαρά παραδεισένια.

Αν μας βοηθούσε και η μη αναγνώριση, ο Θεός ούτε και αυτήν θα μας την ζητούσε.



- Γέροντα, είπατε «η καλή αναγνώριση» του εαυτού μας, υπάρχει και κακή αναγνώριση;

- Ναι, μπορεί να έχη κανείς λανθασμένη γνώση του εαυτού του, να τον δικαιολογή και να αναπαύη τον λογισμό του.

Γι' αυτό, όταν λέω ότι υπάρχει αναγνώριση του σφάλματος, εννοώ ότι υπάρχει έστω και μιά μικρή προσπάθεια για διόρθωση.

Σου χρωστάω π.χ. πεντακόσιες χιλιάδες δραχμές και, όταν σε βλέπω, λέω: «σου χρωστάω και πεντακόσιες χιλιάδες», αλλά δεν με απασχολεί να επιστρέψω το χρέος. απλώς αναγνωρίζω ότι έχω ένα χρέος.

Μετά από λίγο πάλι το σκέφτομαι και σου λέω: «ναι, ναι, έχω και ένα χρέος».

Αυτό δεν θα πη αναγνώριση.

Όταν αναγνωρίζη κανείς πραγματικά ότι έχει ένα χρέος, δεν κοιμάται. ψάχνει να βρή πως να το εξοφλήση.

Και τότε, όταν λέη «έχω ένα χρέος», πληροφορείται και ο άλλος, από τον τρόπο που το λέει, ότι πράγματι τον απασχολεί το θέμα.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002


(1) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΙΘ' , σ. 58 κ.έ.

(2) Ώς όρος της αγιοπατερικής γλώσσας δηλώνει την μακαρία εκείνη κατάσταση κατά την οποία, μετά από μακροχρόνια άσκηση, παύουν να ενεργούν τα πάθη και ο άνθρωπος φθάνει με την Χάρη του Θεού ­εις
μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χρίστου..

(3) Βλ. Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Εις την προσευχήν, Λόγος Β' , ΡG 44, 1141Α.

(4) Το 1994, στο Θεαγένειο νοσοκομείο.

[XAPA]

Συναίσθηση της αμαρτωλότητος και πρόοδος στον αγώνα



- Γέροντα, όταν κανείς δέν πηγαίνη καλά στον αγώνα του, είναι σωστό να λέη: «Τέτοιος είσαι και θα είσαι. Τίποτε καλύτερο δεν περιμένω από σένα»;

- Αν αντιμετωπίζη έτσι την κατάσταση του, μπορεί να πλανηθή. να φθάση να πη:

«Όσοι είναι να πάνε στον Παράδεισο, θα πάνε. Επομένως, γιατί να αγωνισθώ; ».

Δηλαδή οι Άγιοι άγιασαν χωρίς αγώνα;

Αυτός, ενώ δεν αγωνίζεται, περιμένει να διορθωθή, να ελευθερωθή από τα πάθη του.

Κάνει σαν εκείνον τον γέρο που ήθελε να φάη μούρα και καθόταν κάτω από τήν μουριά με ανοιχτό το στόμα και περίμενε να πέση κανένα μούρο στο στόμα του.



- Γέροντα, πώς θα καταλάβω αν έχω πνευματική πρόοδο;

- Αν έχης συναίσθηση της αμαρτωλότητός σου, θα έχης και πνευματική πρόοδο.

Όσο μεγαλύτερες βλέπεις τις αμαρτίες σου, τόσο μεγαλύτερη συναίσθηση θα αποκτάς και τόσο θα προοδεύης.



- Μπορεί, Γέροντα, κάποιος να αναγνωρίζη το σφάλμα του και να μην προοδεύη;

- Όταν ο άνθρωπος αναγνωρίζη το σφάλμα του και πέφτη ξανά, χωρίς να θέλη, σημαίνει ότι υπάρχει υπερηφάνεια ή προδιάθεση για υπερηφάνεια, και γι' αυτό δεν τον βοηθάει ο Θεός να προκόψη.

Το να συναισθανθή κανείς την αμαρτωλότητά του, είναι μεγάλη δύναμη, μεγάλη υπόθεση.

Μετά σιχαίνεται τον εαυτό του, ταπεινώνεται, αποδίδει όλα τα καλά στην φιλανθρωπία και στην αγαθότητα του Θεού και αισθάνεται μεγάλη ευγνωμοσύνη.

Γι' αυτό ο Θεός αγαπάει περισσότερο τους αμαρτωλούς που αναγνωρίζουν την αμαρτωλότητά τους, μετανοούν και ζουν με ταπείνωση, παρά εκείνους που αγωνίζονται πολύ, αλλά δεν αναγνωρίζουν την αμαρτωλότητα τους και δεν έχουν μετάνοια.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

Να ζητάμε ταπεινά το έλεος του Θεού για την διόρθωση μας




- Γέροντα, όταν οι Πατέρες λένε ότι μετάνοια είναι να αποφασίση κανείς να μην ξανακάνη τα προηγούμενα αμαρτήματα και να λυπάται γι' αυτά, σημαίνει ότι διαρκώς πρέπει να τα θυμάται;

- Όχι, δεν θυμάται κάθε αμαρτία χωριστά, αλλά έχει συνέχεια την συναίσθηση της αμαρτωλότητός του.

Μέχρις ενός σημείου πρέπει να σκέφτεται κανείς ένα σφάλμα του και ύστερα να ζητά ταπεινά το έλεος του Θεού και, αν δεν υπάρχη υπερηφάνεια, ο Θεός θα βοηθήση.

Ιδίως όταν κάποιος είναι ευαίσθητος, καλύτερα είναι να ξεχνά παλιές αμαρτίες του, αφού έχουν τακτοποιηθή με την μετάνοια και την εξομολόγηση.

Μπορεί το ταγκαλάκι να του θυμίζη παλιές του αμαρτίες και να τον ζαλίζη με λογισμούς, για να του τρώη την ώρα και να τον περισπά από την προσευχή.

Ένας όμως που δεν είναι ευαίσθητος και βλέπει να γεννιέται μέσα του υπερηφάνεια, τότε καλά είναι να φέρνη στον νου του τις αμαρτίες του,
για να ταπεινώνεται.



- Γέροντα, μπορεί κάποιος να έχη συναίσθηση της αμαρτωλότητός του και να μην έχη μετάνοια;

- Ναί, αν δεν έχη ταπείνωση.

Όταν στην μετάνοια ανακατεύεται ο εγωισμός, συνέχεια ο άνθρωπος σκέφτεται: «πώς το έκανα αυτό, πώς το είδαν οι άλλοι, τί ιδέα θα σχηματίσουν; », και βασανίζεται.

Το «πώς το έκανα πάλι» και το «πώς κατήντησα» έχει εγωισμό. δεν έχει μετάνοια.

Πρέπει να καταλάβη ότι έσφαλε και να ζητήση ταπεινά το έλεος του Θεού.

«Θεέ μου, να πη, έσφαλα, συγχώρεσε με. Τέτοιος παλιάνθρωπος είμαι.

Λυπήσου με. Αν δεν με βοηθήσης, χειρότερος μπορώ να γίνω, καλύτερος δεν μπορώ να γίνω.

Μόνος μου δεν πρόκειται να διορθωθώ», και να προσπαθήση να μην το ξανακάνη.

Πολλοί άνθρωποι πού έσφαλαν και πόνεσαν, γιατί πλήγωσαν τον Θεό και όχι γιατί ξέπεσαν στα μάτια των ανθρώπων, άγιασαν.

Όταν κάποιος ζη κοσμικά και κόβη μετά τις σχέσεις του με το κοσμικό πνεύμα, έλκεται πολλές φορές από αυτό, χωρίς να το θέλη.

Δεν πρέπει όμως να απογοητεύεται. Νομίζω, σ' αυτήν την περίπτωση, πρόοδος είναι και το ότι αρχίζει η καλή ανησυχία, που ελέγχει την
ψυχή για τα σφάλματα που έκανε και για ό,τι έπρεπε να κάνη, αλλά δεν έκανε.

Σιγά-σιγά γίνεται μιά πάλη, ταπεινώνεται ακουσίως ο άνθρωπος και απελπίζεται με την καλή απελπισία, δηλαδή απελπίζεται από το εγώ του.

Τότε όλα τα αποδίδει στην Χάρη του Θεού και πιστεύει αληθινά εκείνο που είπε ο Κύριος: ­Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν.(1).

Αν στην συνέχεια αγωνισθή φιλότιμα, με πολλή ταπείνωση, ελπίζοντας στην παντοδυναμία του Θεού, ο Καλός Θεός θα τον ελεήση.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

(1) Ίω. 15,5.

[XAPA]

11 Ιουλίου η ανάμνηση του θαύματος της Αγία Ευφημίας και στην λύση που επέφερε στην εν Χαλκηδόνα Δ’ Οικουμενικήτη σύνοδο.






Ο Γέροντας Παϊσιος

και η Αγία Ευφημία



Πηγή: Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, σελίδες: 224-228

Εκδοσις Καλύβης Αναστάσεως, Καψάλα, Άγιον Όρος



Ήταν στην αυλή της Καλύβης του ο Γέροντας (Παΐσιος), όταν τον επισκέφθηκε κάποιο πνευματικό του τέκνο.

Επανελάμβανε συνεχώς από την καρδιά του: «Δόξα σοι ο Θεός», πάλιν και πολλάκις.

Σε μια στιγμή ο Γέροντας του είπε: «Αχρηστεύεται κανείς με την καλή έννοια»;

-Ποιός, Γέροντα;

-Ήσυχα καθόμουν στο Κελλί μου, ήρθε και με παλάβωσε. Ωραία περνούν επάνω.

-Τι συμβαίνει, Γέροντα;

-Θα σου πω, αλλά μην το πεις σε κανέναν.

Του διηγήθηκε τότε το έξης: «Είχα γυρίσει από τον κόσμο, όπου είχα βγει για ένα εκκλησιαστικό θέμα. (Με το μακαρίτη Τρίτση).

Την Τρίτη, κατά η ώρα 10 το πρωί, ήμουν μέσα στο Κελί μου και έκανα τις Ώρες.

Ακούω χτύπημα στην πόρτα και μια γυναικεία φωνή να λέει: «Δι' ευχών των αγίων Πατέρων ημών…». Σκέφθηκα:

«Πώς βρέθηκε γυναίκα μέσα στο Όρος;». Εν τούτοις ένιωσα μια θεία γλυκύτητα μέσα μου και ρώτησα:

-Ποιος είναι;

-Η Ευφημία! (απαντά).

-Σκεφτόμουν, «ποια Ευφημία; Μήπως καμιά γυναίκα έκανε καμιά τρέλα και ήρθε με ανδρικά στο Όρος; Τώρα τι να κάνω;».

Ξαναχτυπά. Ρωτάω: «Ποιος είναι;». «Η Ευφημία», άπαντα και πάλι.

Σκέφτομαι και δεν ανοίγω. Στην τρίτη φορά που χτύπησε, άνοιξε μόνη της η πόρτα, που είχε σύρτη από μέσα.

Άκουσα βήματα στον διάδρομο. Πετάχτηκα από το Κελί μου και βλέπω μια γυναίκα με μανδήλα.

Την συνόδευε κάποιος, που έμοιαζε με τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο οποίος εξαφανίσθηκε.

Παρ’ όλο πού ήμουν σίγουρος ότι δεν είναι του πειρασμού, γιατί λαμποκοπούσε, την ρώτησα ποια είναι·

-Η μάρτυς Ευφημία, (απαντά).

-Αν είσαι η μάρτυς Ευφημία, έλα να προσκυνήσουμε την Αγία Τριάδα. Ό,τι κάνω εγώ να κάνης και συ.

Μπήκα στην Εκκλησία, κάνω μια μετάνοια λέγοντας: «Εις το όνομα του Πατρός». Το επανέλαβε με μετάνοια. «Και του Υιού». «-Και του Υιού», είπε με ψιλή φωνή.

-Πιο δυνατά, ν’ ακούω, είπα και επανέλαβε δυνατότερα.

-Ενώ ήταν ακόμα στο διάδρομο έκανε μετάνοιες, όχι προς την Εκκλησία, αλλά προς το Κελί μου.

Στην αρχή παραξενεύτηκα, αλλά μετά θυμήθηκα ότι είχα μια μικρή χάρτινη εικονίτσα της Αγίας Τριάδος, κολλημένη σε ξύλο, πάνω από την πόρτα του Κελιού μου.

Αφού προσκυνήσαμε και για τρίτη φορά.

-«Και του Αγίου Πνεύματος»

Μετά είπα: «Τώρα, να σε προσκυνήσω και εγώ». Την προσκύνησα και ασπάστηκα τα πόδια της και την άκρη της μύτης της.

Στο πρόσωπο το θεώρησα αναίδεια να την ασπασθώ.

-Ύστερα κάθισε η Αγία στο σκαμνάκι και εγώ στο μπαουλάκι και μου έλυσε την απορία που είχα (στο εκκλησιαστικό θέμα).

-Μετά μου διηγήθηκε την ζωή της.

Ήξερα ότι υπάρχει μια αγία Ευφημία, αλλά τον βίο της δεν τον ήξερα. Όταν μου διηγείτο τα μαρτύρια της, όχι απλώς τα άκουγα, αλλά σαν να τα έβλεπα· τα ζούσα. Έφριξα! Πα, πα, πα!

-Πώς άντεξες τέτοια μαρτύρια; ρώτησα.

-Αν ήξερα τι δόξα έχουν οι Άγιοι, θα έκανα ό,τι μπορούσα να περάσω πιο μεγάλα μαρτύρια.

-Μετά απ’ αυτό το γεγονός για τρεις μέρες δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Σκιρτούσα και συνεχώς δόξαζα τον Θεό. Ούτε να φάω, ούτε τίποτα… συνεχώς δοξολογία».

Σε επιστολή του αναφέρει: «Σ’ όλη μου τη ζωή δεν θα μπορέσω να εξοφλήσω την μεγάλη μου υποχρέωση στην αγία Ευφημία, η οποία ενώ ήταν άγνωστη μου και χωρίς να είχε καμιά υποχρέωση, μου έκανε αυτή την μεγάλη τιμή…».

Διηγούμενος το γεγονός πρόσθεσε με ταπείνωση ότι παρουσιάστηκε η αγία Ευφημία, «όχι γιατί το αξίζω, αλλά επειδή με απασχολούσε εκείνο τον καιρό ένα θέμα που είχε σχέση με την κατάσταση της Εκκλησίας γενικά, και για δύο άλλους λόγους».

Εντύπωση έκανε στον Γέροντα «πώς αυτή η μικροκαμωμένη και αδύνατη άντεξε τόσα μαρτύρια; Να πεις ήταν καμία… (εννοούσε σωματώδης και δυνατή). Μια σταλιά ήταν».

Μέσα σε αυτήν την παραδεισένια κατάσταση συνέθεσε προς τιμήν της Αγίας ένα στιχηρό προσόμοιο:

«Ποίοις ευφημιών άσμασιν ευφημήσωμεν την Ευφημίαν, την καταδεχθείσαν από άνωθεν και επισκεφθείσασαν κάτοικον μοναχόν ελεεινόν εν τη Καψάλα. Εκ τρίτου την θύραν πάλιν του έκρουσε τετάρτη ηνοίχθη μόνη εκ θαύματος και εισελθούσα με ουράνιον δόξαν, του Χριστού η Μάρτυς, προσκυνούντες ομού Τριάδα την Αγίαν».

Και ένα εξαποστειλάριο κατά το «Τοις μαθηταίς συνέλθωμεν…», που άρχιζε: «Μεγαλομάρτυς ένδοξε του Χρίστου Ευφημία, σ’ αγαπώ πολύ-πολύ μετά την Παναγία…». (Φυσικά αυτά δεν τα είχε για λειτουργική χρήση, ούτε τα έψαλλε δημοσίως).

Παρά την συνήθειά του βγήκε πάλι στην Σουρωτή και έκανε τις αδελφές μετόχους αυτής της ουράνιας χαράς. Με την βοήθειά του και τις οδηγίες του αγιογράφησαν την Αγία, όπως του εμφανίσθηκε.

Ο Γέροντας φιλοτέχνησε το αρνητικό της εικόνος της Αγίας σε μήτρα ατσάλινη με την οποία έκανε πρεσσαριστά εικονάκια και τα μοίραζε ευλογία στους προσκυνητές εις τιμήν της αγίας Ευφημίας.

Κατά το σκάλισμα δυσκολεύτηκε να κάνη τα δάχτυλα του αριστερού της χεριού.

Είπε: «Παιδεύτηκα να κάνω το χέρι της, αλλά μετά έβαλα έναν καλό λογισμό: «Ίσως επειδή και εγώ την παίδεψα την καημένη».

[XAPA]

Η λύπη για τα σφάλματα μας



- Γέροντα, πως θα βοηθηθή κανείς να μην ξανακάνη το ίδιο σφάλμα;

- Αν πονέση πραγματικά για το σφάλμα του, δεν θα το ξανακάνη.

Πρέπει να υπάρχη εσωτερική συντριβή με ειλικρινή μετάνοια, για να διορθωθή. Γι' αυτό λέει ο Αββάς Μάρκος ο Ασκητής:

«Αν ο άνθρωπος δεν στενοχωρηθή κατ' αναλογίαν του σφάλματος του, εύκολα περιπίπτει εις το αυτό σφάλμα»(1).

Δηλαδή, αν είναι μικρό το σφάλμα, χρειάζεται μικρότερη μετάνοια, αν είναι μεγαλύτερο, μεγαλύτερη μετάνοια.

Όταν κανείς δεν πιάνη το μέγεθος της πτώσεως του και δεν λυπάται ­κατ' αναλογίαν του σφάλματος., τότε εύκολα πέφτει στο ίδιο ή και σε μεγαλύτερο σφάλμα.



- Πώς θα καταλάβουμε ότι δεν λυπηθήκαμε ­κατ’ άναλογίαν του σφάλματος.;

- Απόδειξη αν πέφτετε πάλι στο ίδιο σφάλμα.

Ύστερα, όταν παρακολουθήτε τον εαυτό σας, να μην κάνετε μόνο διάγνωση.

Εσείς συνέχεια κάνετε μικροβιολογικές εξετάσεις, βρίσκετε το μικρόβιο, το κοιτάτε και λέτε: «πρέπει να το σκοτώσω», αλλά δεν αρχίζετε θεραπεία.

Εντάξει, διαπιστώσατε ότι έχετε μιά πάθηση. Τακ, να κοιτάξετε πως θα την θεραπεύσετε.

Τί ωφελεί να κάνετε συνέχεια αναλύσεις-αναλύσεις, χωρίς να προσπαθήτε να διορθωθήτε;

Λέτε: «έχω εκείνο το πάθος, έχω το άλλο», άλλά δεν τα κόβετε και παραμένετε στα ίδια μοιρολογώντας.

Έτσι σπαταλάτε τις δυνάμεις σας και χαραμίζεστε. Χαραμίζετε το μυαλό σας, την καρδιά σας.

Αρρωσταίνετε από την στενοχώρια και ύστερα δεν κάνετε τίποτε.

Έπειτα, όταν γίνετε καλά, αρχίζετε: «Και γιατί τότε αρρώστησα και πώς αρρώστησα; ».

Δεν λέω, θα παρακολουθήτε τον εαυτό σας, δεν θα αφήνετε τα σφάλματα σας να περνάνε απαρατήρητα, αλλά μέχρις ενός σημείου, βρε παιδάκι μου, καί η στενοχώρια!

Όχι αδιαφορία, αλλά όχι και κακομοιριά!

Έκανες κάτι που δεν ήταν σωστό; Το σκέφτηκες; Το είδες; Το αναγνώρισες; Το εξομολογήθηκες; Προχώρα. μη σκαλώνης.

Κράτησε το μόνο στον νου σου, για να προσέξης άλλη φορά, αν σου δοθή παρόμοια αφορμή.

Η στενοχώρια για τα σφάλματα μας είναι άσκοπη, όταν δεν προσπαθούμε να τα διορθώσουμε.

Είναι σαν να κλαίμε έναν άρρωστο συνέχεια, χωρίς να του προσφέρουμε βοήθεια για να ανάρρωση.



- Και όταν, Γέροντα, δίκαια ταλαιπωρήσαι για ένα σφάλμα σου, και τότε δεν πρέπει να λυπάσαι;

- Όχι, πρέπει να λυπάσαι, αλλά η λύπη να είναι ανάλογη, σύμμετρη με το σφάλμα σου.

Αν δεν πόνεσης, θα είσαι «τραλαλά» και θα ξαναπέσης στο ίδιο λάθος. δεν θα διορθωθής.

Όταν όμως από την λύπη της μετανοίας περνάς στην απόγνωση, τότε σημαίνει ότι έχεις λυπηθή περισσότερο από όσο έπρεπε.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να δώσης στον εαυτό σου λίγο κουράγιο και να αντιμετώπισης το σφάλμα με λίγη «καλή αδιαφορία».




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

(1) Βλ. Όσιου Μάρκου του' Ασκητού, Περί των οιομένων εξ έργων δικαιούσθαι, κεφ. σιε' , Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών, τόμος Α' , εκδ. ¨Αστήρ³, Αθήναι 1984, σ. 124

[XAPA]

Αυτομεμψία όχι απελπισία



- Γέροντα, είναι εύκολο εξαρχής να συναισθανθούμε σε βάθος την αμαρτωλότητά μας;

- Ο Θεός από αγάπη δεν επιτρέπει στην αρχή της πνευματικής μας ζωής να συναισθανθούμε την αμαρτωλότητά μας, για να μην καμφθούμε.

Υπάρχουν φιλότιμες και ευαίσθητες ψυχές που δεν θα το άντεχαν και θα πάθαιναν ζημιά.

Θαμπώνει τα μάτια μας και δεν βλέπουμε όλα μαζί τα σφάλματα μας.

Μπορεί π.χ. να έχουμε κουτσουλιές στο μανίκι μας, και εμείς να νομίζουμε ότι είναι λουλούδια.

Προχωρώντας στον αγώνα μας, λίγο-λίγο, επιτρέπει ο Θεός να αρχίσουμε να βλέπουμε τα σφάλματα μας και μας δίνει και δύναμη να αγωνισθούμε, για να τα διορθώσουμε.

Η λεπτή εργασία βλάπτει, όταν δεν ύπάρχη πείρα.

Το ίδιο συμβαίνει και με την συναίσθηση των ευεργεσιών του Θεού.

Αν έβλεπε ο άνθρωπος τις ευεργεσίες του Θεού στην αρχή της πνευματικής του ζωής, θα πάθαινε πνευματική αιμορραγία.

Γιατί, όταν κανείς βλέπη τις ευεργεσίες του Θεού και συναισθάνεται την αχαριστία του, μετά λειώνει.



- Γέροντα, δεν βλέπω τα σφάλματα μου και η καρδιά μου είναι πέτρα.

- Μερικές φορές επιτρέπει ο Θεός να μη βλέπουμε τα σφάλματα μας και να είναι η καρδιά μας πέτρα, γιατί μπορεί ο διάβολος να μας ρίξη στην απελπισία.

Ο άνθρωπος πρέπει να σκέφτεται την αμαρτωλότητά του με διάκριση.

Η μετάνοια που έχει μέσα της άγχος και απελπισία δεν είναι από τον Θεό. έχει βάλει και το ταγκαλάκι την ουρίτσα του.

Πρέπει να προσέξη κανείς, γιατί μπορεί ο διάβολος να τον πιάση από τα δεξιά, από την μετάνοια, και να τον πετάξη στα αριστερά, στην θλίψη και στην απογοήτευση, ώστε να τον τσακίση ψυχικά και σωματικά και να τον αχρηστέψη.

Φέρνει δηλαδή την άλλη συντριβή, που έχει άγχος, για να τον κάνη συντρίμμια.

Μπορεί λ.χ. να του πη: «Είσαι πολύ αμαρτωλός, δεν θα σωθής». Δήθεν ενδιαφέρεται για την ψυχή του, και του δημιουργεί άγχος και
απελπισία!

Μα δεν θα αφήσω τον διάβολο να κάνη ό,τι θέλει.

Όταν ο διάβολος σου λέη: ¨είσαι αμαρτωλή», να του λες: «Τί σε ενδιαφέρει εσένα; Όταν θέλω εγώ, θα πω ότι είμαι αμαρτωλή, όχι όταν θέλης εσύ».



- Γέροντα, πού οφείλεται η μελαγχολία που έρχεται πολλές φορές στην ψυχή;

- Η μελαγχολία και το πλάκωμα της ψυχής οφείλονται συνήθως σε τύψεις από ευαισθησία, και τότε ο άνθρωπος χρειάζεται να εξομολογηθή, για να μπόρεση να βοηθηθή από τον πνευματικό.

Γιατί, αν είναι ευαίσθητος, μπορεί το σφάλμα που έκανε να είναι πολύ μικρό, αλλά ο εχθρός διάβολος να το μεγαλοποιή. να του το δείχνη με μικροσκόπιο, για να τον ρίξη στην απελπισία και να τον αχρηστέψη.

Μπορεί να του πη λ.χ. ότι τάχα στενοχώρησε πολύ τους άλλους, ότι τους δυσκόλεψε κ.λπ., και να τον κάνη να στενοχωριέται πιο πολύ από όσο αντέχει.

Αφού ενδιαφέρεται ο διάβολος, γιατί δεν πηγαίνει να πειράξη την συνείδηση ενός αναίσθητου άνθρωπου;

Αλλά τον αναίσθητο τον κάνει να θεωρή μηδαμινό ένα μεγάλο σφάλμα του, για να μην έρθη σε συναίσθηση.

Πρέπει ο άνθρωπος να γνωρίση τον εαυτό του όπως είναι, και όχι όπως τον παρουσιάζει ο εχθρός διάβολος, διότι αυτός ενδιαφέρεται για το κακό μας.

Ποτέ να μην απελπίζεται, αρκεί να μετανοή, γιατί και οι αμαρτίες του είναι λιγώτερες από του διαβόλου και ελαφρυντικά έχει, επειδή πλάσθηκε από χώμα και από απροσεξία γλίστρησε και λασπώθηκε.

Για να γίνη σωστός αγώνας, πρέπει να γυρίζουμε την ρόδα αντίθετα από εκεί που την γυρίζει ο διάβολος.

Αν μας λέη ότι είμαστε κάτι, να καλλιεργούμε την αυτομεμψία.

Αν μας λέη ότι δεν είμαστε τίποτε, να λέμε: «Ο Θεός θά μέ έλεήση».

Έτσι απλά αν κινήται ο άνθρωπος, με εμπιστοσύνη και ελπίδα στον Θεό, μπαίνει στην ζωή του η μετάνοια, η ταπείνωση, και ανεβαίνει σε πνευματικά ύψη.



- Δηλαδή, Γέροντα, η αυτομεμψία δεν βοηθάει στον πνευματικό αγώνα;

- Βοηθάει, αλλά θέλει διάκριση.

Μπορεί π.χ. να λέη κανείς στον εαυτό του: «Είσαι ανόητος... ».

Να το λέη όμως με ταπείνωση, για να κοροϊδέψη τον διάβολο, αλλά και με λεβεντιά, όχι με κακομοιριά.

Αυτομεμψία, όχι απελπισία.

Σημείο πνευματικής ωριμότητος είναι να πιστέψω ότι δεν κάνω τίποτε, να απογοητευθώ με την καλή έννοια από τον εαυτό μου, από το εγώ μου. να νιώθω πως με ό,τι κάνω προσθέτω συνέχεια μηδενικά και να συνεχίζω τον αγώνα μου ελπίζοντας στον Θεό.

Τότε ο Καλός Θεός, όταν δη τα μηδενικά της αγαθής μου προαιρέσεως, θα με λυπηθη, θα πρόσθεση στην αρχή την μονάδα και θα πάρουν αξία τα μηδενικά μου και θα πλουτίσω πνευματικά.

Μέσα στην ταπεινή κατάσταση της απογοητεύσεως από τον εαυτό μου κρύβεται η καλή πνευματική κατάσταση.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

Πνευματική εργασία με φακό



- Γέροντα, πώς μπορεί κανείς να βλέπη τον εαυτό του πάντοτε αμαρτωλό;

- Όταν τον έξετάζη προσεκτικά.

Όσο πιο προσεκτικά τον εξετάζη, τόσο πιο αμαρτωλό τον βλέπει.



- Κάποιος που έχει πολλές φροντίδες, πώς θα βοηθηθή να κάνη αυτήν την εργασία;

- Καλά είναι μέσα στην ήμερα να λέη λίγο την ευχή και να έχη και κάποια ώρα περισυλλογής.

Βλέπετε, ο μπακάλης κάθε βράδυ μετράει τα χρήματα του.

Αν δεν παρακολουθούσε τι κερδίζει και τι χρωστάει, θα χρεωκοπούσε και θα έμπαινε στην φυλακή.



- Γέροντα, μερικοί άνθρωποι δεν ξέρουν τι να πουν στην εξομολόγηση.

- Αυτό δείχνει ότι δεν κάνουν λεπτή εργασία στον εαυτό τους.

Αν δεν κάνουμε λεπτή εργασία στον εαυτό μας, τότε και τα χοντρά μάς ξεφεύγουν.

Πρέπει να καθαρίσουμε τα μάτια της ψυχής μας.

Ένας τυφλός δεν βλέπει τίποτε. Ένας που έχει ένα μάτι, ε, αυτός βλέπει, αλλά πιο καλά βλέπει αυτός που έχει και τα δυο μάτια γερά.

Και αν έχη και τηλεσκόπιο και μικροσκόπιο, θα βλέπη και τα μακρινά και τα κοντινά πολύ καθαρά.

Ένα ξυλόγλυπτο εικονάκι λ.χ. μπορώ να το τελειώσω σε τρεις ώρες.

Αν όμως το αφήσω λίγες μέρες και το ξαναδώ, βρίσκω αρκετές ελλείψεις.

Το ίδιο μπορεί να το δουλέψω και μια εβδομάδα και έναν μήνα και δύο χρόνια.

Το ίδιο μπορώ να το δουλεύω και πέντε χρόνια, αν θέλω.

Αλλά μετά πρέπει να δουλεύω με φακό.

Θέλω να πω ότι και η πνευματική εργασία δεν έχει τελειωμό.

Όσο προχωράει κανείς πνευματικά, καθαρίζουν τα μάτια της ψυχής του πιο πολύ-πιο πολύ, και βλέπει τα σφάλματα του όλο και μεγαλύτερα, και έτσι ταπεινώνεται και έρχεται η Χάρις του Θεού.

Οι Άγιοι που έλεγαν: «είμαι αμαρτωλός, ελεεινός», το πίστευαν, γιατί τα μάτια της ψυχής τους είχαν γίνει μικροσκόπια.

Όσο προχωρούσαν, αποκτούσαν ισχυρότερο μικροσκόπιο και έβλεπαν ότι είναι πιο αμαρτωλοί.

Να, τώρα βλέπω με γυμνό μάτι το χέρι μου και μου φαίνεται όμορφο.

Αν όμως το δώ με φακό, θα δω αυτές τις τρίχες, που καλά-καλά τώρα δεν τις βλέπω, σαν κυπαρισσάκια!

«»Βρέ παιδάκι μου, τί είμαι; άγριάνθρωπος; », θα πω.

Αν δουλεύετε έτσι πνευματικά, θα σιχαθήτε τον παλαιό εαυτό σας.

Ο παλαιός μας άνθρωπος είναι ένας κακός ενοικιαστής μέσα μας και, για να φύγη, πρέπει να γκρεμίσουμε το σπίτι και να αρχίσουμε να χτίζουμε την νέα οικοδομή, τον καινό άνθρωπο.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’


ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Η μετάνοια έχει μεγάλη δύναμη

­Εις εαυτόν ελθών....(1)



Ο Θεός είναι πολύ κοντά μας, αλλά και πολύ ψηλά.

Για να «κάμψη» κανείς τον Θεό, ώστε να κατεβή να μείνη μαζί του, πρέπει να ταπεινωθή και να μετανοήση. Τότε ο πολυεύσπλαχνος θεός, βλέποντας την ταπείνωση του, τον υψώνει ως τους Ουρανούς και τον αγαπάει πολύ.

­Χαρά έσται εν τω ουρανώ επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι.(2), λέει το Ευαγγέλιο.

Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο τον νου, για να αναλογίζεται το σφάλμα του, να μετανοή και να ζητάη συγχώρηση.

Ο αμετανόητος άνθρωπος είναι σκληρό πράγμα.

Είναι πολύ ανόητος, επειδή δεν θέλει να μετανοήση, για να απαλλαγή από την μικρή κόλαση που ζη, η οποία τον οδηγεί στην χειρότερη, την αιώνια.

Έτσι στερείται και τις επίγειες παραδεισένιες χαρές, οι οποίες συνεχίζουν στον Παράδεισο, κοντά στον Θεό, με τις πολύ μεγαλύτερες χαρές, τις αιώνιες.

Όσο ο άνθρωπος βρίσκεται μακριά από τον Θεό, είναι εκτός εαυτού.

Βλέπεις, στο Ευαγγέλιο γράφει ότι ο άσωτος υιός ­εις εαυτόν ελθών είπε-πορεύσομαι προς τον πατέρα μου..

Δηλαδή, όταν συνήλθε, όταν μετάνοιωσε, τότε είπε: «Θα επιστρέψω στον πατέρα μου».

Όσο ζούσε στήν αμαρτία, ήταν εκτός εαυτού, δεν ήταν στα λογικά του, γιατί η αμαρτία είναι έξω από την λογική.



- Γέροντα, ο Αββάς Αλώνιος λέει: ­Εάν θέλη ο άνθρωπος, από πρωί εως εσπέρας γίνεται εις μέτρον θείον.(3). Τί εννοεί;

- Η πνευματική ζωή δεν θέλει χρόνια.

Σε ένα δευτερόλεπτο μπορεί να βρεθή κανείς από την κόλαση στον Παράδεισο, αν μετανοήση.

Ο άνθρωπος είναι τρεπτός. Μπορεί να γίνη άγγελος, μπορεί να γίνη διάβολος. Πα πα πα, τί δύναμη έχει η μετάνοια! Απορροφά την
θεία Χάρη.

Έναν λογισμό ταπεινό να φέρη στον νου του ο άνθρωπος, σώθηκε.

Έναν λογισμό υπερήφανο να φέρη, αν δεν μετανοήση και τον βρη ο θάνατος, πάει, χάθηκε.

Βέβαια, ο ταπεινός λογισμός πρέπει να συνοδεύεται και από τον εσωτερικό αναστεναγμό, την εσωτερική συντριβή.

Γιατί ο λογισμός είναι λογισμός, αλλά υπάρχει και η καρδιά. ­Όλη ψυχή και διάνοια και καρδία.(4), λέει ο υμνωδός.

Νομίζω όμως ότι ο Αββάς εδώ εννοεί μιά πιο μόνιμη κατάσταση.

Χρειάζεται ένα διάστημα, για να φθάση κανείς σε καλή κατάσταση.

Σφάλλω, μετανοώ, συγχωρούμαι αυτήν την στιγμή.

Αν έχω αγωνιστικό πνεύμα, μπορώ σιγά-σιγά να σταθεροποιήσω μιά κατάσταση, αλλά μέχρι τότε ταλαντεύομαι.



- Γέροντα, ένας άνθρωπος ηλικιωμένος μπορεί να βοηθήση πνευματικά τον εαυτό του;

- Ναι, ίσα-ίσα, όταν κανείς γεράση, του δίνεται η δυνατότητα να μετανοήση, γιατί φεύγουν οι ψευδαισθήσεις.

Πρώτα, επειδή είχε σωματικές δυνάμεις και δεν δυσκολευόταν, δεν καταλάβαινε τις αδυναμίες του και νόμιζε ότι βρισκόταν σε καλή κατάσταση.

Τώρα που έχει δυσκολίες και γκρινιάζει, βοηθιέται να καταλάβη ότι δεν είναι εντάξει, ότι χωλαίνει, και να μετανοήση.

Αν αξιοποίηση πνευματικά τα λιγώτερα χρόνια της ζωής του που του έμειναν και χρησιμοποίηση και την πείρα που του άφησαν τα περισσότερα χρόνια της ζωής του που πέρασαν, δεν θα τον αφήση ο Χριστός, θα τον ελεήση.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

(1) Λουκ. 15, 17
(2) Λουκ. 15, 7
(3) Τό Γεροντικόν, Αββάς Αλώνιος γ', σ. 20.
(4) Άπό το τρίτο τροπάριο της ζ' ωδής του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος στην Παναγία.

[XAPA]

Τα δάκρυα της μετανοίας



Η μετάνοια είναι το βάπτισμα των δακρύων. Με την μετάνοια ο άνθρωπος ξαναβαπτίζεται, αναγεννιέται.

Ο Απόστολος Πέτρος με την άρνηση του πρόδωσε κατά κάποιον τρόπο τον Χριστό, αλλά, επειδή ­ έκλαυσε πικρως.(1), έλαβε την άφεση για την πτώση
του.

Δηλαδή η ειλικρινής μετάνοια που είχε, τον ξέπλυνε, τον καθάρισε πάλι.

Βλέπεις, ο θεός πρώτα έκανε την γη, την θάλασσα, όλη την δημιουργία, και ύστερα πήρε χώμα και έπλασε τον άνθρωπο.

Ο άνθρωπος πρώτα γεννιέται σαρκικά και μετά, στο Βάπτισμα, αναγεννιέται πνευματικά από το δημιούργημα του θεού, το νερό, και από το Αγιο Πνεύμα, την θεία Χάρη, - ­εξ ύδατος και Πνεύματος.(2) - και γίνεται νέος άνθρωπος.



- Δηλαδή, Γέροντα, ο θεός, όπως τότε πήρε το χώμα και έπλασε τον άνθρωπο, έτσι τώρα στο Βάπτισμα χρησιμοποιεί το νερό, για να τον ανάπλαση;

- Ναι, το νερό έχει το νόημα του καθαρίσματος, γι' αυτό ο Ιερεύς κατά το Βάπτισμα βουτάει τον άνθρωπο στο νερό.

Ξεπλένεται ο άνθρωπος από το προπατορικό αμάρτημα, καθαρίζεται από τις αμαρτίες, τον επισκιάζει η Χάρις του Θεού, ενδύεται τον Χριστό, και
γίνεται νέος, αναγεννημένος, άνθρωπος.

Αυτό είναι το Έργο του Βαπτίσματος. Το είπε ξεκάθαρα ο Χριστός στον Νικόδημο, όταν τον ρώτησε πώς μπορεί ο άνθρωπος να
ξαναγεννηθή:

­Αμήν αμήν λέγω σοι, εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, ου δύναται εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού.(3).

Με το Βάπτισμα γίνεται το νέο τέλειο δημιούργημα του Θεού μετά την πτώση.

Γι' αυτό ο άνθρωπος, όταν δεν μολύνη το Άγιο Βάπτισμα, έχει πολλή θεία Χάρη.

Αλλά, και όταν το μολύνη, υπάρχει το βάπτισμα της μετανοίας.

Αν συναισθανθή το σφάλμα του και πόνεση γι' αυτό, ξεπλένεται κατά κάποιον τρόπο με τα δάκρυα της μετανοίας, και έρχεται (4) πάλι η Χάρις του Θεού.



- Γέροντα, εγώ χρόνια τώρα έχω να κλάψω για ένα σφάλμα μου. Δεν έχω ούτε ένα δάκρυ. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχω πραγματική μετάνοια;

- Δεν πονάς για ένα σφάλμα που κάνεις;


- Πονάω, αλλά ίσως είναι ρηχός ο πόνος.

- Από τα δάκρυα μη βγάζης συμπέρασμα. Είναι βέβαια τα δάκρυα ένα χαρακτηριστικό της μετανοίας, αλλά δεν είναι το μόνο χαρακτηριστικό.

Μερικοί εκεί που κλαίνε, εκεί γελάνε.

Ο καρδιακός πόνος και ο εσωτερικός αναστεναγμός είναι τα εσωτερικά δάκρυα, που είναι ανώτερα από τα εξωτερικά.

Ένας, ο καημένος, έλεγε: «Τί σκληρός που είμαι, πάτερ! Ούτε ένα δάκρυ!

Η καρδιά μου είναι σαν πέτρα. Τί σκληροκαρδία! Αχ! ».

Ενώ ήταν πολύ ευαίσθητος, αισθανόταν ότι ήταν πολύ σκληρός, γιατί δεν έκλαιγε.

Αναστέναζε όμως βαθιά, βογγούσε ο καημένος, και έβλεπες έναν αναστεναγμό να βγαίνη από τα βάθη της καρδιάς του!

Ενώ άλλος κλαίει-γελάει και είναι σαν τον ανοιξιάτικο καιρό.

Βλέπει λ.χ. κάποιον δυστυχισμένο, συγκινείται, κλαίει λίγο, κι ένα κι ένα λέει: «α, εγώ πως συμμετέχω στον πόνο του άλλου! ». '

Ή, αν προσευχηθή και χύση λίγα δάκρυα, λέει: «α, η προσευχή μου εισακούεται, γιατί γίνεται μετά δακρύων! » και αναπαύει τον λογισμό του.

Υπάρχουν και τα απαρηγόρητα δάκρυα. Αυτά είναι ταγκαλίστικα. Δεν έχουν μετάνοια, αλλά θιγμένο εγωισμό.

Τότε ο άνθρωπος κλαίει εγωιστικά για την πτώση του. Πληγώνεται, γιατί με τις απροσεξίες του ξέπεσε στα μάτια των άλλων, και όχι γιατί λύπησε τον Θεό, και υποφέρει διπλά.

Στον ανταρτοπόλεμο ένας καπετάνιος από τους αντάρτες - ο Θεός να του χαρίζη μετάνοια - είχε πιάσει έναν φτωχό οικογενειάρχη που είχε εννιά παιδιά, τον έβαλε κάτω και τον χτυπούσε αλύπητα, επειδή δεν συμφωνούσε με την ιδεολογία του.

Αυτός ο άνθρωπος μάλιστα ήταν κάποτε στην υπηρεσία του.

Φώναζε ο καημένος: «Καλά, δεν με λυπάσαι, εννιά παιδιά έχω. δεν θυμάσαι που σε κουβαλούσα και στην πλάτη μου; Τί σου έκανα; ».

Κάποιος από τους συντρόφους του καπετάνιου, όταν τον είδε να τσαλαπατά τόσο σκληρά αυτόν τον άνθρωπο, του φώναξε:

«Έ, τί σου έκανε; Δεν τον λυπάσαι; Οικογενειάρχης άνθρωπος είναι».

Αμέσως εκείνος βάζει κάτι κλάματα, επειδή θίχτηκε ο εγωισμός του από την παρατήρηση του συντρόφου του!

Αυτά τα κλάματα είναι εγωιστικά. είναι σαν την μεταμέλεια του Ιούδα.

Παρέδωσε τον Χριστό και μετά πήγε στους Φαρισαίους να πη ­ήμαρτον., αλλά εκείνοι του είπαν: «Τί μας το λες ότι αμάρτησες; ». Oπότε προσεβλήθη, πείσμωσε, τους πέταξε τα αργύρια και πήγε και κρεμάσθηκε από εγωισμό(5).

Ενώ, αν μετανοούσε και πήγαινε και έλεγε στον Χριστό «ευλόγησον», θα σωζόταν.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002


(1)Ματθ. 26,75 και Λουκ. 22,62
(2) Ίω. 3,5.
(3) Ίω. 3,5
(4) Έρχεται η Χάρις: Ο Γέροντας χρησιμοποιεί αυτήν την έκφραση με την σημασία του «ενεργοποιείται, φανερώνεται ενεργώς».
(5) Βλ. Ματθ. 27,3-5.

[XAPA]

Το εργόχειρο που δεν τελειώνει ποτέ



- Γέροντα, τί είναι το χαροποιό πένθος;

- Είναι η χαρά που προέρχεται από την λύπη για ένα σφάλμα μας.

Στο χαροποιό πένθος υπάρχει και πόνος και χαρά, γι' αυτό λέγεται και χαρμολύπη.

Λυπάται ο άνθρωπος από φιλότιμο που λύπησε τον Χριστό, χαίρεται όμως, γιατί νιώθει θεία παρηγοριά.

Ο αμαρτωλός, όταν μετανοήση ειλικρινά, συγχωρείται από τον Θεό, αισθάνεται μέσα του θεία παρηγοριά και μπορεί να φθάση σε πνευματική αγαλλίαση.



- Γέροντα, ο άνθρωπος που αγωνίζεται μπορεί σε όλη του την ζωή να ζη την μετάνοια;

- Ναι, αν αγωνίζεται σωστά, δεν βλέπει την πρόοδο του, αλλά μόνον τις πτώσεις του και ζη σε συνεχή μετάνοια.

Δεν ξέρει ότι στην αρχή πάλευε με ένα δαιμόνιο και ύστερα μπορεί να παλεύη με ένα τάγμα.

Γιατί, όσο περισσότερη δύναμη καταβάλλει κανείς, για να ξερριζώση ένα πάθος και να απόκτηση μιά αρετή, τόσο περισσότεροι εχθροί μαζεύονται και τραβάνε και αυτοί από κάτω τις ρίζες.

Τότε, ενώ δεν βλέπει πρόοδο, ωστόσο προοδεύει θετικά.

Και μπορεί, μέχρι να πεθάνη, να ζη σ' αυτήν την κατάσταση, να μη βλέπη πρόοδο, να νομίζη ότι δεν προχωρεί, επειδή έχει πτώσεις, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει πρόοδος, γιατί συνεχώς αυξάνει τον αγώνα του και παλεύει όλο και με περισσότερα ταγκαλάκια.

Η μετάνοια για τον αγωνιζόμενο είναι ένα εργόχειρο που δεν τελειώνει ποτέ.

Τους πεθαμένους τους κλαίνε, τους θάβουν, τους ξεχνούν...

Τις αμαρτίες μας θα τις κλαίμε συνέχεια, μέχρι να πεθάνουμε, αλλά με διάκριση και με ελπίδα στον Χριστό που σταυρώθηκε, για να μας αναστήση πνευματικά.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002