Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Η φτερούγα της θελήσεως



Ο κόσμος εύκολα επηρεάζεται και προς το καλό και προς το κακό. Προς το κακό επηρεάζεται πιο εύκολα, γιατί εκεί κανοναρχεί και ο διάβολος.

Πες σε έναν λ.χ. να κόψη το τσιγάρο, γιατί βλάπτει.

Μόλις θα αποφασίση να το κόψη, θα πάη ο διάβολος και θα του πη:

«Εκείνο το τσιγάρο έχει λιγώτερο φαρμάκι, το άλλο έχει φίλτρο και καθαρίζει... Κάπνισε από 'κείνα δεν θα σε βλάψουν».

Θα του βρη δηλαδή μια δικαιολογία, για να μην το κόψη• θα του βρη... μια λύση!

Γιατί ο διάβολος μπορεί να μας βρη ένα σωρό δικαιολογίες. Και εκείνο το τσιγάρο που του προτείνει, μπορεί να τον βλάψη ακόμη περισσότερο.

Γι' αυτό χρειάζεται να έχουμε θέληση.

Καί αν κανείς δεν κόψη τα κουσούρια του, όταν είναι ακόμη νέος, μετά είναι δύσκολο να τα κόψη, γιατί, όσο περνάει η ηλικία, εξασθενεί η θέληση.

Αν ο άνθρωπος δεν έχη θέληση, δεν μπορεί να κάνη τίποτε.

Ο Ιερός Χρυσόστομος λέει: «Έν τω θέλειν και τω μη θέλειν κείται τό παν» (1)

Δηλαδή όλα εξαρτώνται από το αν θέλη ή αν δεν θέλη ο άνθρωπος.

Μεγάλη υπόθεση!

Ο Θεός είναι φύσει αγαθός και θέλει πάντοτε το καλό μας. Χρειάζεται όμως να θέλουμε και εμείς.

Γιατί ο άνθρωπος πετά πνευματικά με δυο φτερούγες- με την θέληση του Θεού και με την θέληση την δική του.

Ο Θεός την μιά φτερούγα – την δική Του θέληση - μας την έχει κολλήσει μόνιμα στον έναν ώμο μας.

Αλλά για να πετάξουμε πνευματικά, πρέπει και εμείς να κολλήσουμε στον άλλο ώμο την δική μας φτερούγα, την ανθρώπινη θέληση.

Άμα ο άνθρωπος έχη δυνατή θέληση, έχει την φτερούγα την ανθρώπινη, που ισορροπεί με την θεϊκή φτερούγα, οπότε πετάει.

Ενώ, αν η θέληση του είναι ατροφική, πάει να πετάξη λίγο και τουμπάρει. Ξαναπροσπαθεί λίγο, πάλι τούμπα!


- Γέροντα, καλλιεργείται η θέληση;

- Δεν έχουμε πει ότι όλα καλλιεργούνται; Θέληση υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους, σε άλλους λίγη και σε άλλους περισσότερη.

Όταν ο άνθρωπος έχη διάθεση να αγωνισθή, προσεύχεται και ζητά από τον Θεό να του αυξήση την θέληση, και ο Θεός τον βοηθάει.

Όταν δεν κάνη προκοπή ο άνθρωπος, τότε να ξέρη ότι ή δεν βάζει καθόλου θέληση ή θα βάζη λίγη και αυτή θα είναι εξασθενημένη, οπότε και αυτό πάλι δεν βοηθάει.

Ένα πουλί, ας υποθέσουμε, έχει την μια φτερούγα του γερή, αλλά παραμελεί την άλλη• της πέφτουν μερικά φτερά και μετά δεν μπορεί να πετάξη σωστά.

Η μια φτερούγα δουλεύει καλά, η άλλη όμως είναι σαν την σπασμένη τσατσάρα.

Την κουνάει το πουλί, αλλά μπαίνει αέρας ενδιάμεσα και δεν μπορεί να πετάξη καλά. Πετάει λίγο και μετά κάνει τούμπες.

Πρέπει να έχη ακέραιη και αυτήν την φτερούγα, για να μπορή να πετάη.

Έτσι και ο άνθρωπος, θέλω να πω, πρέπει να προσέχη και να μην παραμελή την ανθρώπινη θέληση, αν θέλη να πετάη συνέχεια σωστά, πνευματικά.

Γιατί το ταγκαλάκι τί κάνει;

Πάει σιγά-σιγά και τραβάει από την ανθρώπινη φτερούγα πρώτα κανένα μικρούτσικο φτερό, ύστερα κανένα λίγο μεγαλύτερο, και αν δεν προσέξη ο άνθρωπος, του βγάζει και ένα μεγάλο, οπότε πάει να πετάξη και δεν μπορεί.

Και αν τυχόν του τραβήξη μερικά φτερά, τότε, όταν πάη να πετάξη, μπαίνει αέρας στην φτερούγα που της λείπουν φτερά και κάνει τούμπες.

Η θεϊκή φτερούγα είναι πάντα γεμάτη, συμπληρωμένη• δεν της λείπουν φτερά, γιατί ο διάβολος δεν μπορεί να τα τραβήξη και να τα βγάλη• είναι θεϊκή.

Να προσέχη ο άνθρωπος να μην αμελήση και του βγάλη ο διάβολος κανένα φτερό από την δική του φτερούγα.

Όταν αρχίζη σιγά-σιγά λίγο η τεμπελιά, λίγο η αδιαφορία, εξασθενεί η θέληση.

Τί να κάνη ο Θεός, αν δεν θέλη ο άνθρωπος;

Δεν θέλει να επέμβη, γιατί σέβεται την ελευθερία του ανθρώπου. Αχρηστεύει έτσι ο άνθρωπος και την φτερούγα του Θεού.

Όταν όμως έχη θέληση, έχη δηλαδή και την δική του φτερούγα ακέραιη, τότε θέλει ο Θεός, θέλει και ο άνθρωπος, και πετάει ο άνθρωπος.



- Δηλαδή, Γέροντα, τί είναι ακριβώς αυτό το πέταγμα; Εννοείτε να θέλω να προοδεύσω πνευματικά, να θέλω την σωτηρία μου;

- Ναί, βρέ παιδί! Όταν λέω πέταγμα, εννοώ την άνοδο την πνευματική, δεν εννοώ να πετάξω να ανέβω σε κανένα κυπαρίσσι!


- Είχατε πει, Γέροντα, ότι μπορεί να οργώνη κανείς, να σπέρνη, να κάνη όλες τις σχετικές διαδικασίες, και να μη βγάζη ούτε τον σπόρο.

Ναι, έτσι είναι.

Άμα δεν προσέχη κανείς, του κλέβει τον κόπο του ο διάβολος• ενώ, αν προσέχη και παίρνη στα ζεστά το θέμα της σωτηρίας της ψυχής του, αγωνίζεται, προκόβει, καρποφορεί, τρέφεται πνευματικά και χαίρεται αγγελικά.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’


(1) Αγίου Ιωάννου του Χρυσόστομου, Υπόμνημα εις την προς Θεσσαλονικείς επιστολήν πρώτην, Ομιλία Ε΄, PG 62, 428.

[XAPA]

Τώρα πολεμάμε με τον διάβολο. Γι' αυτό κοιτάξτε αδελφωθήτε πιο πολύ. Έτσι θα συμβαδίσουμε όλοι μαζί στον δρόμο που χαράξαμε, στο απότομο μονοπάτι της ανηφόρας για τον γλυκύ Γολγοθά.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Η ωφέλεια από την καλή συναναστροφή

Η αδελφοσύνη



- Γέροντα, ανησυχώ, όταν λέτε ότι θα περάσουμε δύσκολα χρόνια.

Να είστε αγαπημένες, μονοιασμένες, καταρτισμένες πνευματικά, να έχετε παλληκαριά, να είστε ένα σώμα, και μη φοβάσθε τίποτε. Βοηθάει μετά ο Θεός.

Να καλλιεργήσετε την αγάπη την πνευματική. Να έχετε τέτοια αγάπη που έχει η μάνα για το παιδί. Να υπάρχη η αδελφοσύνη, η θυσία. Θα περάσουμε σιγά-σιγά δύσκολες μέρες.

Φυσικά εμείς οι μοναχοί φεύγουμε απο τον κόσμο και αφήνουμε γνωστούς καί συγγενείς, για να μπούμε στην μεγάλη οικογένεια του Αδάμ -του Θεού.

Οι λαϊκοί όμως επιβάλλεται να έχουν σχέσεις με γνωστούς και συγγενείς που ζουν πνευματικά, για να βοηθιούνται.

Ο Χριστιανός που αγωνίζεται μέσα στον κόσμο βοηθιέται, όταν εχη σχέσεις με πνευματικούς ανθρώπους.

Όσο πνευματικά και να ζη κανείς, έχει ανάγκη - ιδίως στην εποχή που ζούμε - από την καλή συντροφιά.

Η επαφή με πνευματικούς ανθρώπους πολύ τον βοηθάει - περισσότερο και από την πνευματική μελέτη -, διότι αυτή η χαρά του πνευματικού συνδέσμου του δίνει όρεξη μεγάλη, για να αγωνίζεται πνευματικά.

Ακόμη και στην εργασία, σε μια δημόσια υπηρεσία κ.λπ., καλά είναι να γνωρίζωνται μεταξύ τους οι πνευματικοί άνθρωποι, για να αλληλοβοηθιούνται.

Μπορεί, ας υποθέσουμε, νά παρουσιασθή ένα πρόβλημα μεταξύ συναδέλφων, να χρειάζωνται αλληλοσυμπαράσταση και να διστάζη ο ένας να μιλήση στον άλλον, αν δεν γνωρίζωνται.


-Οταν, Γέροντα, ένας αρνηθή να μας εξυπηρέτηση σε κάποια ανάγκη μας, είναι σωστό να δυσκολευώμαστε να του ξαναζητήσουμε κάτι που θα χρειασθούμε;

- Οχι, δέν πρέπει. Ισως τότε να μην είχε την δυνατότητα να εξυπηρέτηση.

Είναι σαν να μου ζητάς ενα σταυρουδάκι, και σου το δίνω. Αλλη φορά μου ζητάς, αλλά δεν εχω να σου δώσω, και δεν σου δίνω.

Εγώ ύστερα αγοράζω σταυρουδάκια, για να έχω να δίνω, και έρχεσαι εσύ και δεν μου ζητάς, ενώ εγώ περιμένω μια ευκαιρία για να τα μοιράσω.

Σήμερα οι άνθρωποι ζουν στην ίδια πολυκατοικία και δεν γνωρίζονται μεταξύ τους. Παλιά υπήρχε η γειτονιά, που βοηθούσε τους ανθρώπους να γνωρισθούν, και σε μια ανάγκη στήριζε ο ενας τον άλλον.

Πήγαινε, ας υποθέσουμε, ένας κάπου με το κάρο και συναντούσε στον δρόμο έναν γνωστό του. «Από πού έρχεσαι; πού πάς; τον ρωτούσε.

Προς τα εκεί πάω και έγώ. Ανέβα πάνω να πάμε μαζί».

Ή άλλος, αν είχε πρόγραμμα να πάη κάπου με το άλογο, το έλεγε και στον γείτονα και τον ρωτούσε: «Εσύ πού θέλεις να πας; Αν μπορής να περιμένης, σε τρεις ώρες φεύγω με το άλογο και μπορώ να σε πάρω μαζί μου» ή «αύριο θα φύγω για 'κει έλα από το σπίτι να κοιμηθής σ' εμάς, για να φύγουμε συντροφιά νωρίς το πρωί».

Σκέφτονταν οι άνθρωποι τον άλλον και, όταν μπορούσαν να κάνουν μια εξυπηρέτηση, δεν την απέφευγαν. Είχαν την καλή περιέργεια και ρωτούσαν, για να εξυπηρετήσουν σε όλες τις περιπτώσεις. Ακόμη και από χωριό σε χωριό είχαν γνωστούς.


- Γέροντα, τί βοηθάει να δεθούν πνευματικά οι άνθρωποι;

- Στις μέρες μας και να μη θέλουν να δεθούν οι πνευματικοί άνθρωποι, θα τους αναγκάση ο διάβολος να δεθούν.

Ο διάβολος με την πολλή του κακία κάνει το μεγαλύτερο καλό σήμερα στον κόσμο.

Γιατί, ας πούμε, ένας πατέρας που είναι πιστός και θέλει λ.χ. να κάνη φροντιστήριο στα παιδιά του, θα είναι αναγκασμένος να βρη έναν καλό και πιστό δάσκαλο, για να βάλη στο σπίτι του.

Ένας δάσκαλος πάλι που είναι πιστός και θέλει να κάνη φροντιστήριο σε παιδιά, γιατι δεν διορίσθηκε ακόμη, θα ζητά να βρη μια οικογένεια καλή, για να νιώθη ασφάλεια.

Ή ένας τεχνίτης που ζη πνευματικά, είτε ελαιοχρωματιστής είναι είτε ηλεκτρολόγος κ.λπ., θα ψάχνη να βρη να δούλεψη σε μια καλή οικογένεια, ώστε να νιώθη άνετα, γιατί σ' ενα κοσμικό σπίτι θα βρίσκη τον μπελά του.

Ένας χριστιανός νοικοκύρης πάλι θα ψάχνη να βάλη στο σπίτι του έναν καλό τεχνίτη, που να είναι και πιστός άνθρωπος. Έτσι θα ψάχνη και ο ένας και ο άλλος να βρη έναν πνευματικό άνθρωπο, για να μπορή να συνεργασθή.

Σιγά-σιγά λοιπόν θα γνωρισθούν μεταξύ τους οι πνευματικοί άνθρωποι από όλα τα επαγγέλματα και από όλες τις επιστήμες.

Τελικά ο διάβολος με την κακία του, χωρίς να το θέλη, κάνει καλό: χωρίζει τα πρόβατα από τα γίδια. Θα χωρίσουν λοιπόν τα πρόβατα από τα γίδια και θα ζουν ως «μία ποίμνη, εις ποιμήν» (1)

Και βλέπεις, άλλοτε στα χωριά είχαν τσομπάνο και ο κάθε χωρικός έδινε τα πρόβατα ή τα γίδια που είχε, άλλος πέντε, άλλος δέκα, και βοσκούσαν πρόβατα και γίδια μαζί, γιατί τα γίδια τότε ήταν φρόνιμα και δεν χτυπούσαν με τα κέρατα τα πρόβατα.

Τώρα τα γίδια αγρίεψαν και χτυπούν άσχημα τα πρόβατα του Χριστού.

Τα πρόβατα πάλι ψάχνουν καλό βοσκό και κοπάδι μόνον από πρόβατα. Γιατί έτσι που έγινε ο κόσμος, είναι μόνο για όσους ζουν στην αμαρτία. Γι' αυτό θα χωρίζονται οι άνθρωποι και θα ξεχωρίσουν τα πρόβατα από τα ερίφια.

Όσοι θα θέλουν να ζήσουν πνευματική ζωή, σιγά-σιγά δεν θα μπορούν να ζήσουν μέσα σ' αυτόν τον κόσμο• θα ψάχνουν να βρουν τους ομοίους τους, ανθρώπους του Θεού, να βρουν Πνευματικό, και θα απομακρυνθούν ακόμη περισσότερο από την αμαρτία. Και αυτό το καλό το κάνει τώρα ο διάβολος με την κακία του, χωρίς να το θέλη.

Έτσι βλέπουμε, όχι μόνο στις πόλεις άλλα και στα χωριά, άλλους να τρέχουν στα νταούλια, στα μπουζούκια κ.λπ., να ζουν αδιάφορα, και άλλους να τρέχουν στις αγρυπνίες, στις παρακλήσεις, στις πνευματικές συγκεντρώσεις, και οι άνθρωποι αυτοί να είναι δεμένοι μεταξύ τους.

Στα δύσκολα χρόνια δημιουργείται μια αδελφοσύνη πολύ δυνατή.

Στον πόλεμο δυο χρόνια ζήσαμε μαζί οι στρατιώτες στην διλοχία και ήμασταν περισσότερο δεμένοι και από αδέλφια, επειδή ζήσαμε όλοι μαζί τις δυσκολίες, τους κινδύνους.

Ήμασταν τόσο συνδεδεμένοι, που έλεγε ο ένας τον άλλον «αδελφό». Ήταν κοσμικοί άνθρωποι, με κοσμικά φρονήματα, και όμως δεν ήθελε να χωρισθή ο ένας από τον άλλον.

Ούτε Ευαγγέλιο είχαν διαβάσει ούτε πνευματικά βιβλία. Είχαν την απλή κοσμική μόρφωση, με την καλή έννοια, αλλά είχαν το μεγαλύτερο από όλα, την αγάπη, την αδελφοσύνη.

Τώρα τελευταία πέθανε ένας συστρατιώτης μας και μαζεύτηκαν στην κηδεία του οι άλλοι από όλα τα μέρη.

Ήρθε και εδώ προ ήμερων ένας συστρατιώτης μου να με δη. Πώς με αγκάλιασε! Δεν μπορούσα να βγω από τα χέρια του.

Τώρα πολεμάμε με τον διάβολο. Γι' αυτό κοιτάξτε αδελφωθήτε πιο πολύ

Έτσι θα συμβαδίσουμε όλοι μαζί στον δρόμο που χαράξαμε, στο απότομο μονοπάτι της ανηφόρας για τον γλυκύ Γολγοθά.


ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

(1) Ίω. 10,16.

[XAPA]

H πνευματική συγγένεια



- Γέροντα, χθες μας είπατε ότι όλους τους ανθρώπους που είδατε αυτές τις μέρες τους νιώσατε αδέλφια• πώς είναι η πνευματική συγγένεια;

- Με όλους τους ανθρώπους είμαστε κατά σάρκα αδέλφια.

Ολοι είμαστε αδέλφια και όλοι δούλοι του Θεού και οι πιστοί είμαστε επιπλέον κατά Χάριν παιδιά του Θεού, εξαγορασμένοι με το θεϊκό Αίμα του Χριστού μας.

Στην πνευματική ζωή κατά σάρκα συγγενεύουμε από τον Αδάμ και κατά πνεύμα από τον Χριστό.

Όσοι ζουν πνευματικά νιώθουν μεταξύ τους αυτήν την πνευματική συγγένεια. Σκέφτονται το ίδιο, επιδιώκουν το ίδιο, έχουν τον ίδιο σκοπό.

Αν είχες λ.χ. μια κατά σάρκα αδελφή που είχε το πρόγραμμα της, ζούσε κοσμικά κ.λπ., δεν θα ένιωθες καμμιά πνευματική συγγένεια με αυτήν.



- Διαλύεται ποτέ η πνευματική συγγένεια;

- Όταν πάψη ο ένας να ζη πνευματικά, παύει να συγγενεύη με τον άλλον που ζη πνευματικά. Μόνος του αποχωρίζεται• δεν τον απομακρύνει ο άλλος.

Όπως και όσο ζή κανείς κατά θεόν, τόσο πλησιάζει στον Θεό• όσο απομακρύνεται από την κατά Θεόν ζωή, τόσο φεύγει μακριά Του.

Δεν τον διώχνει ο Θεός• ο άνθρωπος φεύγει μόνος του μακριά από τον Θεό.

Και όπως η θεία Χάρις είναι μια δύναμη που ενεργεί από μακριά και μεταδίδεται στους ανθρώπους, έτσι και η πονηρή ενέργεια του διαβόλου είναι και αυτή μια δύναμη που ενεργεί από μακριά και μεταδίδεται.

Δύο ψυχές λ.χ. αν είναι σε πνευματική κατάσταση και σκέφτεται η μια την άλλη, υπάρχει μεταξύ τους μια επαφή πνευματική
και μεταφέρει η μια στην άλλη μια δύναμη θεϊκή.

Και δύο ψυχές, αν ζουν αμαρτωλά και έχουν κάποια επικοινωνία μεταξύ τους, δέχεται από μακριά η μια από την άλλη μιά δαιμονική επίδραση• πάει τηλεγράφημα από την μία στην άλλη.



- Γέροντα, όταν ύπάρχη τέτοια δαιμονική επικοινωνία σε δύο ανθρώπους, αν άλλάξη ο ένας προς το καλό, βοηθιέται ο άλλος;

- Ναι, δεν βρίσκει ανταπόκριση, γιατί δεν σηκώνει ο άλλος το... ακουστικό. Κόβεται η γραμμή και δεν έχει πια επικοινωνία. Έτσι ίσως προβληματισθή και, αν θέλη, μπορεί να βοηθηθη.


- Οταν συναναστρεφώμαστε έναν άνθρωπο πού έχει πάθη, και δεν επηρεαζώμαστε από τα πάθη του, εμείς επιδρούμε στον χαρακτήρα του;

- Εάν έχουμε πνευματική κατάσταση, αγιότητα, πολύ επιδρούμε, γιατί επιδρά η Χάρις του Θεού και βοηθιέται ο συνάνθρωπος μας.

Οταν ανεχώμαστε τον αδελφό μας από αγάπη, εκείνος το καταλαβαίνει.

Οπως και όταν υπάρχη μέσα μας κακία, χωρίς να εκδηλώνεται, πάλι εκείνος την καταλαβαίνει. Ο,τι έχει μια ψυχή, αυτό και μεταδίδει.

Το πάθος μεταδίδει πάθος, ο θυμός θυμό, η οργή οργή. Ενώ, όταν στην ψυχή υπάρχουν χαρίσματα, το χάρισμα θα μεταδώση χάρισμα.


- Οταν δηλαδή κανείς συναναστρέφεται με ενάρετους, βοηθιέται;

- Και βέβαια βοηθιέται.Αν πας σε ενα κελλί που το θυμιάζουν συνέχεια, όταν βγης, θα μυρίζης θυμίαμα.

Αν πας σε έναν στάβλο, θά πάρης την μυρωδιά του στάβλου. Αν πας σε ενα κοσμικό σπίτι, θα μυρίζης κοσμικά αρώματα, όταν φύγης.

Στην Κατοχή είχαμε πέντε στρέμματα πεπονιές, διάφορες ποικιλίες• τις αμερικάνικες της Γεωργικής Σχολής, που έκαναν άσπρα πεπόνια τόσο μεγάλα και πολύ γλυκά, τις αργίτικες, που ήταν οι εντόπιες κ.ά.

Αν τυχόν οι κολοκυθιές ήταν κοντά σ’ αυτές τις καλές, τις αμερικάνικες πεπονιές, έφευγε η γλύκα από το πεπόνι και πήγαινε στο κολοκύθι. Το κολοκύθι γινόταν πιο γλυκό και το πεπόνι πιο άνοστο.

Αυτό γίνεται με την επικονίαση που κάνουν οι μέλισσες πηγαίνοντας από το ένα άνθος στο άλλο. Αν δης πεπόνι με ομφαλό μεγάλο, να ξέρης ότι η πεπονιά θα ήταν κοντά σε κολοκυθιά.

Αν τυχόν είναι η αργίτικη πεπονιά κοντά σε καλή πεπονιά, θα πάρη γλύκα από την καλή. Θα χάση γλύκα η καλή πεπονιά, αλλά τουλάχιστον θα πάη η γλύκα σε πεπονιά.

Αν όμως η κολοκυθιά είναι κοντά σε καλή πεπονιά, το κολοκύθι θα γίνη πιο γλυκό και, αν το κάνης φαγητό, θα χρειάζεται ύστερα ένα πλόχερο αλάτι.

Χάνει το πεπόνι, αλλά δεν ωφελεί και το κολοκύθι. Ενώ, αν είναι πεπόνι, χάνει βέβαια το καλό πεπόνι, αλλά γίνεται το άλλο πιο γλυκό πεπόνι.

Θέλω να πω, αν ένας Χριστιανός που δεν είναι πολύ προοδευμένος πάη κοντά σε έναν πνευματικά προοδευμένο άνθρωπο, μπορεί να κουρασθή ο δεύτερος, να ζημιωθή λίγο, αλλά ωφελείται ο πρώτος.

Αν όμως ένας κοσμικός άνθρωπος, που δεν πιστεύει, πάη κοντά σε έναν πνευματικό άνθρωπο, θα πάη χαμένος ο κόπος και ο χρόνος που θα διάθεση ό πνευματικός άνθρωπος.

Το πολύ - πολύ ο κοσμικός να συγκινηθή από μερικά πνευματικά που θα του πη ο άλλος και να τα φιλοσοφήση κοσμικά• θα τα πάρη δηλαδή με το κοσμικό πνεύμα και δεν θα ωφεληθή.

Δηλαδή θα γίνη γλυκύτερο... κολοκύθι.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

[XAPA]

Προσοχή στην συναναστροφή



Στον στρατό, στις Διαβιβάσεις, είχαμε πίνακα αναγνωρίσεως με μερικά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και καταλαβαίναμε ποιος σταθμός ήταν δικός μας, ποιος ήταν ξένος• ξέραμε τους δικούς μας σταθμούς.

Για ένα διάστημα που παρακολουθούσαμε μαθήματα στις Διαβιβάσεις, κάναμε τον ενδιάμεσο και προσπαθούσαμε να κάνουμε αναγνώριση.

Λέγαμε στον άλλον «τί είναι αυτό;» ή «ενα», για να δούμε τι θα πη εκείνος, και έτσι τον πιάναμε.

Δηλαδή, όταν δεν καταλαβαίναμε σίγουρα ποιος σταθμός είναι, δεν είχαμε εμπιστοσύνη και τακ - τακ προσπαθούσαμε να κάνουμε αναγνώριση.

Έτσι και στην πνευματική ζωή, όταν βλέπουμε πως ένας «σταθμός» είναι ξένος, πρέπει να πούμε: «Έ, τώρα μ' αυτόν θα συνεργασθώ;».

Αν κανείς καταλαβαίνη ότι ένας «σταθμός» είναι ξένος και θέλη να συνεργασθή μ' αυτόν, είναι βαρύ. Πόσο μάλλον όταν γνωρίζη ότι ο σταθμός είναι όχι μόνον ξένος αλλά και εχθρικός, και πάη να συνεργασθή με τον εχθρό!

Θέλω να πω, όσον άφορα στις σχέσεις με τους άλλους, χρειάζεται διάκριση και προσοχή.

Το πιο σίγουρο είναι να συμβουλεύεται ο καθένας τον Πνευματικό του.

Ακόμη και στις συζητήσεις πρέπει κανείς να είναι προσεκτικός, γιατί μερικές φορές αρχίζει πνευματική συζήτηση και καταλήγει σε κουτσομπολιό.

Και δεν φθάνει που χάνει την ώρα του, αλλά χάνει και την ψυχή του με την κατάκριση, γιατί δεν έχουμε δικαίωμα να κρίνουμε κανέναν, ούτε και καταστάσεις.

Εαν μπορούμε, μετά από την συζήτηση που θα κάνουμε με πόνο, να κοιτάξουμε να βοηθήσουμε μια άσχημη κατάσταση.

Ούτε καi πεθαμένους πρέπει να καταδικάζουμε, γιατί οι ψυχές όλων των ανθρώπων ευτυχώς είναι στα χέρια τού Θεού.

Βλέπω πόσες φορές χαλνάει ο λογισμός πολλών ανθρώπων από έναν απρόσεκτο λόγο.

Αν ζητούσαν φόρο για τα λόγια που λέμε, ξέρετε πόσο θα προσέχαμε;

Αν έλεγαν «θα πης τόσα λόγια, θα πλήρωσης τόσο», θα μετρούσαμε τα λόγια μας!

Και στο τηλέφωνο σκεφτόμαστε τί θα πούμε, πόσο θα μιλήσουμε, γιατί θα πληρώσουμε. Τώρα χάνεται πολύς χρόνος σε λόγια.


- Γέροντα, στην Κλίμακα γράφει πως η καταλαλιά είναι γέννημα του μίσους (1).Το απλό κουτσομπολιό υπάρχει περίπτωση να έχη μέσα αγάπη;

- Ναι, αν κανείς αγαπάη πολύ μια ψυχή και βλέπη ότι άλλοι την ζηλεύουν,τότε μπορεί να πη και καμμιά κουβέντα εις βάρος της, για να μην την ζηλεύουν οί άλλοι.

Πρέπει όλα να τα εξετάζουμε. Μια βλαμμένη όμως ή πειραγμένη ψυχή που νομίζει ότι αδικείται και γι' αυτό είναι λίγο πικραμένη ή αγανακτισμένη και με μιά αφορμή εκδηλώνει την αγανάκτηση της, μπορεί να κάνη τέτοια ζημιά στις άλλες ψυχές, που ούτε διάβολος δεν μπορεί να κάνη.

Ο Ιούδας αγανάκτησε για την σπατάλη του μύρου που έχυσε η Μυροφόρος και είπε ότι το μύρο μπορούσε να πουληθή και τα χρήματα να δοθούν στους φτωχούς.

Από τον Ιούδα επηρεάσθηκαν και οι άλλοι Απόστολοι που είχαν Χάρη (2) .

Είδαν εξωτερικά σωστό αυτό που είπε εκείνος και επηρεάσθηκαν, γιατί δεν γνώριζαν την φιλάργυρη καρδιά του.

Και βλέπεις, ο Χριστός είχε δώσει στον Ιούδα ακόμη και το ταμείο, για να χορτάση το πάθος του, και εκείνος «τα βαλλόμενα εβάσταζεν» (3).


- Γέροντα, τί θέση πρέπει να πάρη κανείς, όταν δυο άνθρωποι διαφωνούν και ζητούν την γνώμη του;

- Αν βρεθή κανείς με ανθρώπους που έχουν προσωπικά μεταξύ τους, είναι καλύτερα την γνώμη του να την πη παρουσία και των δύο, για να μην πάρη ο καθένας έναν λόγο του, όπως τον συμφέρει, και τον χρησιμοποίηση μετά ως βαρύ πυροβολικό - οταν ο λόγος του έχη βαρύτητα -, για να χτυπήση αλύπητα τον αντίπαλο του, και τον πάρουν και εκείνον τα βλήματα στα καλά καθούμενα.

Όσο μπορεί, να αποφεύγη τέτοιου είδους άνθρώπους, για να έχη την ειρήνη του και να μπορή να εύχεται για την ειρήνη αυτών των ανθρώπων και γενικά για την ειρήνη του κόσμου.

Όταν δεν μπορή να τους αποφυγή τελείως αυτούς τους σκανδαλοποιούς ανθρώπους, να προσπαθή τουλάχιστον να αποφεύγη τα πολλά λόγια, για να έχη λιγώτερα σκάνδαλα.

Δεν έχει σημασία, εάν μερικοί άνθρωποι δεν έχουν κακότητα αλλά απλή επιπολαιότητα, διότι και αυτοί με την επιπολαιότητα τους πάλι δημιουργούν σκάνδαλα.


ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

(1) Βλ. Ιωάννου του Σιναΐτου, Κλΐμαξ, Λόγος Γ , παρ. α', εκδ. «Αστήρ», Αθήνα 1970, σ. 76.
(2) Πρβ. Ματθ. 26, 6 κ.έ.- Μάρκ. 14, 3 κ.έ. και Ίω. 12, 3 κ.έ.
(3) Ιω. 12, 6.

[XAPA]

Μητρική αγάπη



- Γέροντα, οι άνθρωποι που έχουν αγάπη μαζί με μια διακριτικότητα έχουν ψυχική αγνότητα;

- Είναι πολλές περιπτώσεις. Μπορεί πολλές φορές να είναι και μια ευγένεια κοσμική.

Να, μερικοί άνθρωποι έχουν μια καλωσύνη, έχουν και μια ευγένεια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν και πνευματική αρχοντιά, θυσία.

Το να υπάρχουν καλά στοιχεία είναι άλλο θέμα.

Αυτός πού έχει κοσμική ευγένεια και υποκρίνεται μπορεί να κάνη πολύ κακό, γιατί ξεγελιέται ο άλλος, ανοίγει την καρδιά του καί χαραμίζει τελικά την ευλάβεια του στον κοσμικό άνθρωπο, που δεν ξέρει τί θα πη ευλάβεια.

Είναι σαν να δίνη χρυσές λίρες σε ανθρώπους πού ξέρουν μόνον τις μπρούντζινες δραχμές.

Ακόμη πρέπει να μη χάνη κανείς την ώρα του άσκοπα νουθετώντας πνευματικά ανθρώπους, οι όποιοι αναπαύονται στις κοσμικές συζητήσεις και στο να εκφέρουν εγωιστικά γνώμες.


- Γέροντα, όταν κάποιος εχη ένα πρόβλημα και έρχεται και το λέη και το ξαναλέη, την στιγμή μάλιστα που το πρόβλημα έχει κάπως τακτοποιηθή, τι πρέπει να κάνης;

- Την πρώτη φορά δικαιολογείται να πη - να πη, να καθήση ώρες. Τότε πρέπει να τον ακούσης.

Αν δεν τον ακούσης, θα νομίζη ότι τον βαριέσαι ή ότι δεν τον καταλαβαίνεις. Μετά όμως, αν συνεχίζη να λέη τα ίδια και τα ίδια, θα του πης:

«Όχι οτι δεν μπορώ να σε ακούσω, αλλά αυτό δεν σε βοηθάει εσένα. Εσύ και το καλοκαίρι το κάνεις χειμώνα.

Τώρα είσαι καλύτερα• είναι άνοιξη. Σέ λίγο θά είναι καλοκαίρι. Εσύ το καλοκαίρι σκέφτεσαι τα κρύα του χειμώνα και πουντιάζεις».

Μερικές φορές όμως παρατηρείται το εξής, ακόμη και στις σχέσεις των πνευματικών ανθρώπων. Πάει να πη ένας τον πόνο του σε κάποιον, και αυτός δεν θέλει να τον άκούση, για να μη στερηθη την χαρά του.

Μπορεί να προσποιηθή ότι είναι βιαστικός ή να άλλάξη κουβέντα, για να έχη την ησυχία του. Αυτό είναι τελείως σατανικό.

Σαν να πεθαίνη ο άλλος δίπλα μου και εγώ να πηγαίνω πιο πέρα και να τραγουδώ. Πού είναι το «κλαίειν μετά κλαιόντων»;(1)

Καί μάλιστα, όταν πρόκειται για θέματα σοβαρά εκκλησιαστικά και ως Χριστιανός δεν συμμερίζεται την ανησυχία του άλλου, τότε αυτός ο άνθρωπος δεν συμμετέχει στο σώμα της Εκκλησίας.


- Όταν δεν δικαιολογώ τους άλλους για μια πράξη τους, αυτό σημαίνει ότι έχω σκληρή καρδιά ;

- Δεν δικαιολογείς τους άλλους καί δικαιολογείς τον εαυτό σου; Τότε μεθαύριο κι εσένα ο Χριστός δεν θα σε δικαιολόγηση.

Μπορεί σε μια στιγμή η καρδιά του ανθρώπου να γίνη σκληρή σαν την πέτρα, αν δεν προσέξη, καί σε μια στιγμή να γίνη τρυφερή.

Να απόκτησης Μητρική καρδιά. Είδες, η μάνα όλα τα συγχωρεί και καμμιά φορά κάνει πως δεν βλέπει μερικές αταξίες. Να κάνης υπομονή και να δικαιολογής, να ανέχεσαι τους άλλους, για να σε ανέχεται και σένα ο Χριστός.


- Γέροντα, η καρδιά πώς πλαταίνει;

- Όταν δικαιολογής πάντοτε τις αταξίες, τις ατέλειες, τις ελλείψεις των άλλων και σ' αυτές καθρεφτίζης τον εαυτό σου.

Βέβαια ο πονηρός μπορεί να φέρνη μερικές φορές λογισμούς για τους άλλους, και μάλιστα όταν υπάρχη και κάποια αιτία. Είναι όμως στο χέρι μας να τους δεχθούμε ή να τους διώξουμε.

Οταν έρθουμε στην θέση του άλλου, θά τον δούμε με συμπάθεια και θα τον δικαιολογήσουμε. Έπειτα, όταν κάτι δεν γίνεται από κακότητα αλλά από επιπολαιότητα, πληροφορεί και δεν δημιουργεί αντίδραση.

Το να υπάρχουν αδυναμίες ανθρώπινες, αυτό είναι φυσικό και γενικό σε όλους τους ανθρώπους. Οταν υπάρχη κακή διάθεση, αυτό είναι κακό.


- Αν είναι άσχημα ο άλλος και εγώ είμαι καλά, μπορώ να επιδράσω στον άλλον;

- Και αν σου το παρουσιάζη ό πειρασμός έτσι;

Που ξέρεις εσύ ότι βρίσκεσαι σε καλύτερη κατάσταση;

Από την στιγμή που πιστεύω οτι είμαι καλύτερος από τον άλλον και τον λυπάμαι, πρέπει να λυπάμαι τον εαυτό μου και όχι τον άλλον.

Ακόμη και όταν κανείς βλέπη ότι πράγματι δεν είναι καλά ο άλλος, πάλι τον δικαιολογεί και του δίνει ελαφρυντικά.

Μόνο στον εαυτό του δεν δίνει ελαφρυντικά και τον βρίσκει χειρότερο από τους άλλους καί πονάει για τά χάλια του.

Αναγνωρίζει ότι δεν έκανε τίποτε γιά οσα του έδωσε ο Θεός και λέει: «Μη με ύπολογίζης εμένα, Θεέ μου• πέταξε με στην άκρη. Δεν έκανα τίποτε, βοήθησε τον άλλον».

Αυτοί πού προοδεύουν πραγματικά, δεν αισθάνονται την μεγάλη τους πρόοδο, παρά μόνο μεγάλη συντριβή καί ταπείνωση και την αγάπη του Θεού μαζί με μία ανέκφραστη αγαλλίαση.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

(1) Ρωμ. 12, 15.

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Η ευλάβεια συγκινεί τον Θεό

Τί είναι ευλάβεια


- Γέροντα, τί είναι ευλάβεια;

Ευλάβεια είναι ο φόβος του Θεοὐ, η συστολή,η πνευματική ευαισθησία.

Ο ευλαβής μπορεί να σφίγγεται, αλλά αυτό το σφίξιμο στάζει μέλι στην καρδιά του• δεν του κάνει μαρτυρική την ζωή, αλλά τον ευχαριστεί. Οι κινήσεις του είναι λεπτές, προσεγμένες.

Αισθάνεται έντονα την παρουσία του Θεού, των Αγγέλων, των Αγίων.

Νιώθει δίπλα του τον Φύλακα Άγγελο να τον παρακολουθή.

Έχει συνέχεια στον νου του ότι το σώμα του είναι Ναός του Αγίου Πνεύματος(1) και ζη απλά, αγνά και αγιασμένα.

Παντού συμπεριφέρεται με προσοχή και συστολή και νιώθει ζωντανά όλα τα ίερά.

Προσέχει λ.χ. να μην είναι πίσω από την πλάτη του οι εικόνες.

Δεν βάζει εκει που κάθεται, στον καναπέ ή στην καρέκλα, το Ευαγγέλιο ή ενα πνευματικό βιβλίο κ.λπ.

Αν δη μια εικόνα, σκιρτά η καρδιά του, βουρκώνουν τα μάτια του. Αλλά και μόνον το όνομα του Χριστού να δη κάπου γραμμένο, το ασπάζεται και αυτό με ευλάβεια και γλυκαίνεται εσωτερικά η ψυχή του.

Ακόμη και ενα κομματάκι από εφημερίδα αν βρη κάτω πεταμένο που να γράφη λ.χ. το όνομα του Χριστού ή μόνον «Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος», σκύβει, το μαζεύει, το ασπάζεται με ευλάβεια και στενοχωριέται που ήταν πεταμένο.


- Γέροντα, άλλο είναι η ευσέβεια και άλλο η ευλάβεια;

- Η ευσέβεια (2) είναι κολώνια, ενώ η ευλάβεια είναι θυμίαμα.

Η ευλάβεια είναι η μεγαλύτερη αρετή για μένα, γιατί ο ευλαβής προσελκύει την Χάρη τού Θεού, γίνεται δέκτης της Χάριτος, και φυσιολογικά παραμένει η Χάρις του Θεού μαζί του.

Τον προδίδει μετά η θεία Χάρις, και όλοι τον ευλαβούνται, τον συμπαθούν, ενώ τον αναιδή τον απεχθάνονται μικροί- μεγάλοι.

Εσείς οι γυναίκες πρέπει να έχετε περισσότερη ευλάβεια από τους άνδρες.Η γυναίκα απο την φύση της επιβάλλεται να εχη ευλάβεια.

Οι άνδρες, όταν δεν έχουν ευλάβεια, έχουν απλώς μια αδιαφορία.

Οι γυναίκες όμως, αμα χάσουν την ευλάβεια, κάνουν χονδρά πράγματα.

Μου έλεγε ένας: «Οταν πήγα προσκύνημα με την γυναίκα μου στους Αγίους Τόπους, πήγα και στον Ιορδάνη να βαπτισθώ, και αυτή καθόταν και έπλενε τα πόδια της!

"Βρε, τί κάνεις αυτού; της είπα, για να πλύνης τα πόδια σου ήρθες στον Ιορδάνη ποταμό;". Νευρίασα, την έβρισα!».

Εκείνη φαίνεται ήταν τελείως αδιάφορη, δεν καταλάβαινε, ενώ αυτός ο καημένος είχε πολλή ευλάβεια.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

(1) Βλ. Κορ. 3, 16 και 6, 19.
(2) Μέ τόν όρο ευσέβεια ό Γέροντας αναφέρεται στην τήρηση εξωτερικών τύπων ευλάβειας, οί οποίοι δεν έχουν αντίκρισμα εσωτερικό.

[XAPA]

H ευλάβεια μεταδίδεται



- Γέροντα, πώς θα αποκτήσω ευλάβεια ;

- Οι Πατέρες λένε ότι, για να αποκτήσης ευλάβεια, πρέπει να ζης ή να συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που έχουν ευλάβεια και να παρατηρής πως συμπεριφέρονται.

Ο Μέγας Παΐσιος, όταν τον ρώτησε κάποιος «πώς μπορώ να αποκτήσω φόβο Θεού», του απάντησε:

«Να συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που αγαπούν τον Θεό και έχουν φόβο Θεού, για να απόκτησης και εσύ θείο φόβο» (1) .

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα κάνης εξωτερικά ό,τι βλέπεις να κάνουν εκείνοι, χωρίς να το νιώθης εσύ εσωτερικά, γιατί αυτό δεν είναι ευλάβεια αλλά ψευτοευλάβεια. Το ψεύτικο είναι αποκρουστικό.

Η ευλάβεια είναι Χάρις από τον Θεό μέσα στον άνθρωπο. Ο,τι κάνει ο ευλαβής το κάνει, γιατί έτσι το νιώθει μέσα του.

Βέβαια μέσα μας υπάρχει φυσική η ευλάβεια, αλλά, αν ο άνθρωπος δεν την καλλιεργήση, το ταγκαλάκι τον ρίχνει με την λήθη στην αναισθησία και στην ανευλάβεια.

Με την συμπεριφορά όμως του ευλαβούς, ξυπνά πάλι μέσα του η ευλάβεια.


- Γιατί, Γέροντα, οι Πατέρες μόνο. για την ευλάβεια λένε πως, αν θέλης να την απόκτησης, να συναναστροφής με ευλαβή; Γιατί δεν λένε το ίδιο και για άλλη αρετή;

- Γιατί η ευλάβεια μεταδίδεται.

Οι κινήσεις, η συμπεριφορά του ευλαβούς, μεταδίδονται σαν το άρωμα, όταν φυσικά υπάρχη στον άλλον καλή διάθεση και ταπείνωση.

Και να σου πω, αν κανείς δεν εχη ευλάβεια, δεν έχει τίποτε.

Ο ευλαβής ό,τι είναι ιερό το βλέπει καθαρά, όπως είναι στην πραγματικότητα, έστω και αν δεν είναι μορφωμένος.

Δεν θα κάνη λ.χ. λάθος γιά οτιδήποτε έχει σχέση με τα θεία νοήματα.

Είναι όπως το παιδάκι που δεν βάζει κακό λογισμό για τον πατέρα του και την μητέρα του, γιατί τους αγαπάει και τους σέβεται, και βλέπει καλά και καθαρά όλα όσα κάνουν οι γονείς του.

Πόσο μάλλον εδώ που πρόκειται για τον Θεό, ο Οποίος με τίποτε δεν συγκρίνεται και σε όλα είναι τέλειος!

Όποιος δεν έχει ευλάβεια πέφτει σε λάθη, σε πλάνες ως προς το δόγμα.

Βλέπω τι λάθη κάνουν όσοι δεν έχουν ευλάβεια και γράφουν ερμηνείες ή σχόλια σε ιερά κείμενα κ.λπ.

Ολα τα πνευματικά πράγματα χρειάζονται ευλάβεια και καρδιά. Οταν όλα ξεκινούν από ευλάβεια, όλα είναι αγιασμένα.

Ειδικά, για να γράψη κανείς Ακολουθία σε Άγιο, πρέπει να αγαπάη τον Αγιο, να τον ευλαβήται, οπότε αυτό που θα γράψη, θα βγαίνη από την καρδιά του και θα αποπνέη ευλάβεια.

Οταν κανείς φθάση σε κατάσταση θείου έρωτος, θείας τρέλλας, βγαίνουν μόνοι τους οι στίχοι από μέσα του.



- Τί άλλο, Γέροντα, βοηθάει τον άνθρωπο να απόκτηση ευλάβεια;

-Το να μελετάη με τον νου του καθετί ιερό και να εμβαθύνη σ' αυτό, αλλά και το να αξιοποιή τις ευκαιρίες που του δίνονται• αυτά ξυπνούν σιγά-σιγά μέσα του την ευλάβεια.

Οταν π.χ. μου δίνεται η ευκαιρία να περάσω από έναν Ναό και να μπω λίγο μέσα να προσευχηθώ και δεν το κάνω, στερούμαι την Χάρη.

Αν θέλω να περάσω, αλλά εμποδίζωμαι από κάτι και δεν περνώ, τότε δεν στερούμαι την Χάρη, διότι ο θεός βλέπει την αγαθή μου πρόθεση.

Επίσης πολύ βοηθάει να αποκτήσουμε ευλάβεια το να γνωρίσουμε τους Αγίους του τόπου μας, της πατρίδας μας, για να τους αγαπήσουμε και να συνδεθούμε μαζί τους.

Ο θεός χαίρεται, όταν ευλαβούμαστε και αγαπούμε τους Αγίους. Και όταν έχουμε ευλάβεια στους Αγίους, πόσο περισσότερη θα έχουμε στον Θεό!


- Γέροντα, τί βοηθάει να κινήται κανείς μέσα στον Ναό με ευλάβεια;

- Οταν ξεκινάς για τον Ναό, να λες με τον λογισμό σου: «Πού πηγαίνω; τώρα μπαίνω στον Οίκο τού Θεού. Τί κάνω; Προσκυνώ τις εικόνες, τον Θεό».

Από το κελλί σου ή από το διακόνημα σου πηγαίνεις στον Ναό. Από τον Ναό να πας στον Ουρανό και πιο εκεί ακόμη, στον Θεό.


- Πώς γίνεται αυτό;

- Ο Ναός είναι το «σπίτι» του Θεού. Καί το δικό μας πραγματικό σπίτι είναι στον Παράδεισο.

Έδώ ψάλλουν οι αδελφές. Εκεί οι Αγγελοι, οί Άγιοι...

Αν, όταν πηγαίνουμε σε ενα κοσμικό σπίτι, χτυπάμε την πόρτα, σκουπίζουμε τα πόδια, καθώμαστε συνεσταλμένα, τότε μέσα στον Οίκο του Θεού, όπου θυσιάζεται ο Χριστός, τί πρέπει να κάνουμε;

Με μία σταγόνα θεϊκού Αίματος μας εξαγόρασε από την αμαρτία και στην συνέχεια μας νοσηλεύει με κιλά Αίματος και μας τρέφει με το πανάγιο Σώμα Του.

Ολα λοιπόν αυτά τα φρικτά και θεία γεγονότα, όταν τα φέρνουμε στην μνήμη μας, μας βοηθούν να κινούμαστε με ευλάβεια μέσα
στον Ναό.

Αλλά βλέπω στην Θεία Λειτουργία, ακόμη και όταν ο ιερέας λέη «Ανωσχώμεν τάς καρδίας» και λέμε «Έχομεν προς τον Κυριον», λίγοι είναι αυτοί πού έχουν τον νου τους προς τον Κύριο!

Γι' αυτό καλύτερα να λέμε νοερώς «να έχουμε τις καρδιές μας προς τον Κύριον», γιατί ο νους μας και η καρδιά μας είναι όλο προς τα κάτω.

Λέμε και ψέματα, γιατί λέμε «έχομεν», αλλά δεν έχουμε εκεί τον νου μας.

Βέβαια, εάν έχουμε την καρδιά μας προς τα «άνω», όλα θα πάνε προς τα «άνω».


- Γέροντα, τί βοηθάει να ψάλλη κανείς κατανυκτικά;

- Να εχη τον νου του στα θεία νοήματα και να έχη ευλάβεια• να μην πιάνη τα θεία νοήματα λογοτεχνικά, αλλά με την καρδιά.

Αλλο η ευλάβεια και άλλο η τέχνη, η επιστήμη της ψαλτικής.

Η τέχνη χωρίς ευλάβεια είναι... μπογιές.

Οταν ο ψάλτης ψάλλη με ευλάβεια, ξεχειλίζει από την καρδιά του η ψαλμωδία, καί ψάλλει κατανυκτικά.

Οταν εσωτερικά είναι σε καλή πνευματική κατάσταση ο άνθρωπος, όλα πάνε καλά.

Γι' αυτό πρέπει να είναι τακτοποιημένος κανείς εσωτερικά και να ψάλλη με την καρδιά του, με ευλάβεια, για να ψάλλη και κατανυκτικά.

Αν εχη αριστερούς λογισμούς, τί ψαλτική θα κάνη; Δεν μπορεί να ψάλη με την καρδιά. Γιατί λέει η Γραφή «Ενθυμείης ψαλλέτω» (2);

Ό Άγιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης, οταν μια φορά έψαλλε, ενώ βοσκούσε τους τράγους, οι τράγοι σηκώθηκαν και στάθηκαν όρθιοι.

Από αυτό κατάλαβαν ότι ήταν ο Κουκουζέλης, ο ψάλτης της αυτοκρατορικής αυλής.

Ό,τι κάνετε, να το κάνετε με την καρδιά σας, για τον Χριστό.

Και στά κεντήματα που κάνετε, να βάζετε ευλάβεια, γιατί μπαίνουν πάνω στα άγια, ακόμη και αυτά που κάνετε για το Κατζίο (3).

Όταν ο άνθρωπος είναι ευλαβής, η ψυχική του ομορφιά φαίνεται σε ό,τι κάνει• και στο διάβασμα και στο ψάλσιμο, και στα λάθη ακόμη.


- Στα λάθη;

- Ναι, βλέπεις οτι και τα λάθη που κάνει έχουν μια ευλάβεια, μια συστολή.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

(1) Βλ. Τό Γεροντικόν, Άββάς Ποιμήν ξε', σ. 91.
(2) Ίαχ. 5,13.
(3) Μεγάλο θυμιατό με το όποιο θυμιάζει ο εκκλησιαστικός - δηλαδή ο μοναχός που διακονεί στον Ναό - σε ορισμένα σημεία των Ακολουθιών έχοντας ριγμένο στον δεξιό του ώμο κεντημένο κάλυμμα. Πάνω από την χειρολαβή υπάρχει το κοίλωμα, όπου μπαίνει η καρβουνόσκονη και το θυμίαμα, και στο άκρο του θυμιατού κρέμονται οι κωδωνίσκοι που ηχούν ρυθμικά κατά την
θυμίαση.

[XAPA]

Ευλάβεια εξωτερική


- Εκείνος που έχει πολλή πίστη και αληθινή ευλάβεια τρέφεται από κάτι ανώτερο, πνευματικό, που δεν περιγράφεται.

Υπάρχουν όμως μερικοί που έχουν μια ξερή εξωτερική ευλάβεια.

Λένε ξερά: «Τώρα, αφού μπαίνω στην Εκκλησία, πρέπει να καθήσω προσεκτικά, δεν πρέπει να κουνηθώ, πρέπει να σκύψω το κεφάλι, έτσι πρέπει να κάνω τον σταυρό μου!».

Αλλοι μπορεί να κλονίζονται στο θέμα της πίστεως, και όμως σε ολόκληρη αγρυπνία να στέκωνται όρθιοι.


- Έχουν, Γέροντα, ανησυχία για κάτι, ψάχνουν κάτι, γι' αυτό το κάνουν;

- Κάτι θα έχουν μέσα τους. Καλά είναι αυτά, αλλά να τα αισθάνεται κανείς και από μέσα του, να μη γίνωνται μόνον εξωτερικά.

Αλλο είναι να βγάζης τον σκούφο σου, όταν μπαίνης στην Εκκλησία, από ευλάβεια, και άλλο να τον βγάζης, επειδή θέλεις να δροσισθή το κεφάλι σου.

Η ευλάβεια φαίνεται από τον τρόπο που κοινωνάμε, από τον τρόπο που παίρνουμε αντίδωρο κ.λπ.


- Γέροντα, μπορεί κανείς να πειραχθή από την εκδήλωση της ευλάβειας του άλλου;

- Να σου πω, όταν κάνη κανείς μεγάλο σταυρό, αλλά τον κάνη απλά, ταπεινά, δεν πειράζει τον άλλον. Αλλά, όταν κοιτάη αν τον βλέπουν οι άλλοι και κάνη συνέχεια σταυρούς, τότε θα αρχίσουν να τον κοροϊδεύουν.

Η, όταν περνάη έξω από έναν Ναό και κοιτάη αν έχη κόσμο, ή κάνη και... υπομονή να μαζευθή λίγος κόσμος, και τότε αρχίζη να κάνη σταυρούς και μετάνοιες, για να τον δουν, έχουν δίκιο να τον κοροϊδεύουν.

Βλέπεις, το κοσμικό πνεύμα αποδοκιμάζεται.

Η πραγματική ευλάβεια, όταν υπάρχη, φαίνεται.

Το «ενσχημόνως» (1) γίνεται «ασχημόνως» χωρίς πραγματική ευλάβεια.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

(1) Ρωμ. 13,13• Α ' Κορ. 14,40 καί Α ' Θεσ. 4,12.

[XAPA]

«Μη δώτε το άγιον τοις κυσί» (1)


- Οταν ο κόσμος σας δίνη ρούχα από άρρωστους να βάλετε πάνω στα άγια Λείψανα, για να αγιασθούν, να προσέχετε να είναι μόνο φανελίτσες, όχι άλλα εσώρουχα. Δεν κάνει• είναι ανευλάβεια.

Ο ήλιος φυσικά δεν μολύνεται, ούτε ο Θεός μολύνεται• εμείς δαιμονιζόμαστε με την ανευλάβεια.

Παλιά οι άνθρωποι, όταν αρρώσταιναν, έπαιρναν λαδάκι από το κανδήλι τους, αλείφονταν και γίνονταν καλά.

Τώρα το κανδήλι το έχουν τυπικά, μόνο για να φωτίζη, και το λάδι, όταν πλένουν το κανδήλι, το ρίχνουν στον νεροχύτη.

Κάποτε πήγα σε ενα σπίτι και είδα την νοικοκυρά να πλένη το κανδήλι της στον νεροχύτη.

«Που πάνε τα νερά;», την ρώτησα. «Στην αποχέτευση», μου λέει.

«Μα καλά, της λεω, από το ενα μέρος παίρνεις λαδάκι από το κανδήλι και σταυρώνεις το παιδί σου, όταν είναι άρρωστο, καί από το άλλο όλο το λάδι της κούπας πάει στην αποχέτευση; Πως το δικαιολογείς αυτό;

Πως να έρθη η ευλογία του Θεού στο σπίτι σου;».

Στα σημερινά σπίτια ενα ιερό πράγμα, π.χ. το χαρτάκι που τύλιξες το αντίδωρο, δεν έχεις που να το ρίξης.

Θυμάμαι, στο σπίτι μας ακόμη και τα νερά που πλέναμε τα πιάτα δεν πήγαιναν στην αποχέτευση• πήγαιναν αλλού, γιατί και τα ψίχουλα είναι ιερά, αφού κάνουμε προσευχή πριν και μετά το φαγητό.

Ολα αυτά έχουν λείψει σήμερα, γι' αυτό έλειψε και η θεία Χάρις και δαιμονίζονται οι άνθρωποι.

Όσο μπορούμε, να προσέχουμε σε όλα. Μετά την Θεία Κοινωνία ή το αντίδωρο ή το Εύχέλαιο, καλό είναι να σκουπίζουμε τα χέρια μας με λίγο βαμβάκι βρεγμένο με οινόπνευμα και να καίμε το βαμβάκι.

Οταν σκουπίζουμε το Ιερό, όσα μαζεύουμε να τα ρίχνουμε στην θάλασσα ή να τα καίμε σε έναν καθαρό τόπο, γιατί μπορεί να έπεσε αντίδωρο ή μαργαρίτης.

Φυσικά, αν πέση κάτω ένας μαργαρίτης, ο Χριστός δεν θα καθήση να πατηθή, αλλά φεύγει η Χάρις από εμάς. Στο εξωτερικό, στους Ναούς δεν έχουν ούτε χωνευτήρια.

Τα νερά τής Προσκομιδής πάνε με τα όμβρια. «Μας απαγορεύουν, λένε, να έχουμε χωνευτήρια, επειδή δημιουργούνται μικρόβια».

Όλοι οι άνθρωποι έχουν γεμίσει σωματικά και πνευματικά μικρόβια και, αν στάξη λίγο μύρο στο κεφάλι, σου λένε «θα δημιουργηθούν μικρόβια»!

Πώς να έρθη η ευλογία του Θεου; Ό δαιμονισμός στον κόσμο από εδώ ξεκινάει.

Ευτυχώς υπάρχουν μερικές ευλαβείς γυναίκες, νέες και ηλικιωμένες, και έτσι στηρίζεται ο κόσμος.


- Γέροντα, μιά κυρία ζήτησε να της αγιογραφήσουμε μια εικόνα του Αγίου Αρσενίου, για να την βάλη στο σαλόνι της.

- Εκεί θα έχη μόνον εικόνες; Δεν θα έχη και άλλα κάδρα, φωτογραφίες κ.λπ.; Ύστερα δεν θα καπνίζουν εκεί μέσα;

Ας την έχη καλύτερα σε ένα άλλο δωμάτιο με τίς άλλες εικόνες σε ένα εικονοστάσι και εκεί να προσεύχεται.

Σε ένα σπίτι που πήγα μιά φορά το εικονοστάσι το είχαν βάλει κάτω από την σκάλα, ενώ είχαν ένα σωρό χώρους.

Σε ένα άλλο πάλι η νοικοκυρά είχε κάνει το εικονοστάσι της μπροστά από την σωλήνα της αποχετεύσεως.

«Καλά, πως σκέφθηκες και έβαλες το εικονοστάσι σου σ' αυτήν την θέση;», την ρώτησα. «Εδώ με αναπαύει», μου λέει. Και δεν ήταν να πης ανατολικό το μέρος, αλλά βορεινό!

Πως να έρθη η Χάρις μετά; «Οστις έχει, δοθήσεται αυτώ, λέει η Αγία Γραφή, και περισσευθήσεται• όστις δε ουκ έχει, και ο έχει αρθήσεται άπ' αυτού» (2) Εμεις νομίζουμε ότι έχουμε, και μας αφαιρείται και αυτό που έχουμε.

Σιγά-σιγά χάνεται η ευλάβεια, γι' αυτό και συμβαίνουν αυτά τα κακά που βλέπουμε.

Μπορεί ακόμη και να δαιμονισθη κανείς, αν δεν προσέξη.

Ηταν μια γυναίκα - ο Θεός να την συγχώρεση, πέθανε τώρα - που δαιμονίσθηκε, γιατί έχυσε τον αγιασμό στον νεροχύτη.

Είχε λίγο αγιασμό σε ένα μπουκαλάκι. «Ά, λέει, μπαγιάτικος είναι ο αγιασμός, ας τον πετάξω, γιατί χρειάζομαι και το μπουκαλάκι».

Έχυσε τόν αγιασμό, ξέπλυνε κιόλας το μπουκαλάκι, επειδή είχε μείνει λίγος βασιλικός μέσα. Ύστερα δαιμονίσθηκε.

Έφυγε η Χάρις, γιατί δεν μπορεί να παραμείνη η Χάρις σε ανευλαβή άνθρωπο.


- Αν, Γέροντα, από λάθος χύση κάποιος τον αγιασμό;

- Αν είχε βάλει ο ίδιος το μπουκάλι με τον αγιασμό λ.χ. μέσα σε ενα ντουλάπι και μετά από καιρό δεν πρόσεξε ότι είναι αγιασμός και τον έχυσε, έχει μισή αμαρτία.

Αν τό έβαλε άλλος και αυτός δεν ήξερε ότι είναι αγιασμός, δεν φταίει αυτός.

Οταν ο άνθρωπος δεν ευλαβήται τα Άγια, πως να τον πλησίαση η θεία Χάρις; Η Χάρις θα πάη σ' αυτούς που την τιμούν. «Μή δώτε το άγιον τοις κυσί», λέει ή Γραφή.

Άν δεν ύπάρχη η πνευματική ευαισθησία, δεν γίνεται προκοπή.

Ενας στο Αγιον Όρος έβγαλε τα στασίδια από έναν Ναό και τα πήρε στον δικό του.

Άλλος έβγαλε τις πλάκες από την οροφή του Ιερού ενός άλλου Ναού και τις πήρε, για να στρώση την βεράντα του. Έβρεξε, μπήκαν νερά στο Ιερό και έτρεχαν πάνω στην Αγία Τράπεζα.

Πήγα μια φορά μέσα, τι να δω! Ήταν εγκαινιασμένος ο Ναός και στο κέντρο τής Αγίας Τραπέζης υπήρχε άγιο Λείψανο, ένας σπόνδυλος. Τον πήρα, τον έπλυνα στο χωνευτήρι.

«Τί κάνατε εκεί; τους είπα μετά. Ό Ναός είναι εγκαινιασμένος! Βγάλατε τις πλάκες από την σκεπή και όλα τα νερά τρέχουν πάνω στην Αγία Τράπεζα!».

Πήγαν μετά με έναν μάστορα και τα σύμμασαν λίγο. Αλλού έβγαλαν τα σανίδια από το Ιερό, για να κάνουν μουράγιο.

Σηκώθηκε φουρτούνα, πήρε και τα σανίδια και τα τσιμέντα. Και δεν καταλαβαίνουν πόση ανευλάβεια έχουν όλα αυτά!

Θυμάμαι, εκεί στην Κόνιτσα ήταν ένας παππούς που κυνηγούσε τα παιδιά, γιατί έξυναν τον τοίχο της Εκκλησίας• το θεωρούσε ανευλάβεια.

Και τώρα που φθάσαμε!



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’

(1) Ματθ. 7,6
(2) Ματθ. 13,12.

[XAPA]

Ευλάβεια σε όλα



Και εδώ να προσέχετε.

Στον καναπέ ήταν κάτι στρωμένο με σταυρούς. Δεν κάνει να καθώμαστε ούτε να πατάμε πάνω στους σταυρούς.

Οι Εβραίοι βάζουν κάτω από τα παπούτσια σταυρούς. Πολλές φορές όχι μόνον άπ' έξω αλλά και μέσα από τα τακούνια και τις σόλες.





Να πληρώνης και να πατάς σταυρούς!

Αυτοί από παλιά είχαν κάνει κουδουνίστρες που είχαν από την μιά μεριά την Παναγία και τον Χριστό, και από την άλλη τον Καραγκιόζη.

Σου λέει: «Τι Καραγκιόζης, τι Χριστός». Και ο άλλος, ο καημένος, έβλεπε τον Χριστό και την Παναγία και την αγόραζε για το παιδί του.

Εριχναν τα μωρά κάτω την κουδουνίστρα, την πατούσαν, την λέρωναν.

Καί τώρα, μου είπαν, εκεί κάπου κοντά στην Κίνα οι Ρωμαιοκαθολικοί ιεραπόστολοι φορούσαν κάτι μενταγιόν που είχαν από μέσα τον Χριστό και απ' έξω τον Βούδδα.

Η βάλτε από μέσα μόνον τον Χριστό ή ομολογήστε φανερά τον Χριστό, αλλιώς δεν έρχεται η Χάρις του θεού.

Εδώ πάλι στην Ελλάδα μερικοί, χωρίς να σκεφθούν, έβαλαν δυστυχώς
την Παναγία σε γραμματόσημο, που πετιέται και πατιέται.


- Μπορεί, Γέροντα, ένας άνθρωπος να έχη σε μερικά πράγματα ευλάβεια και σε άλλα να μην έχη;

- Όχι, αν έχη πραγματική ευλάβεια, θα έχη σε όλα ευλάβεια.

Μιά φορά φιλοξενείτο ένας παπάς στην Μονή Σταυρονικήτα και στον Εξάψαλμο (1) κατέβαζε το στασίδι και καθόταν!

«Πάτερ, του λέω, Εξάψαλμο λένε». «Ετσι τον απολαμβάνω καλύτερα!», μου λέει. Σκέψου δηλαδή!

Μετά από χρόνια ήρθε και με βρήκε. Πάνω στην συζήτηση μου είπε ότι έφτιαχνε χαρτοεικόνες και τις έδινε ευλογία.

«Πώς κολλάς τις εικόνες;», τον ρωτάω.

«Βάζω, μου λέει, κόλλα στο ξύλο, βάζω και την χαρτοεικόνα και όταν φτιάξω αρκετές, τις στοιβιάζω και κάθομαι επάνω, για να κολλήσουν καλά. Παίρνω και ενα βιβλίο και διαβάζω λίγη ώρα»!

Οταν το άκουσα, σηκώθηκαν οι τρίχες της κεφαλής μου!

«Τί κάνεις; του λέω. Κάθεσαι επάνω στις εικόνες, για να κολλήσουν;».

«Γιατί; δεν κάνει;», μου λέει.

Βλέπεις που φθάνουν σιγά-σιγά! Το κακό είναι πού η ανευλάβεια προχωράει• δεν σταματάει.

Ό άνθρωπος εξελίσσεται ή στο καλό ή στο κακό. Από πού ξεκίνησε εκείνος και που έφθασε!

«Έτσι απολαμβάνω καλύτερα τον Εξάψαλμο», είπε τότε και μετά έφθασε να πη: «Έτσι και οι εικόνες θα κολλήσουν και εγώ θα διαβάσω».

Τότε του φάνηκε παράξενο αυτό που του είπα για τον Εξάψαλμο. Και ήταν άλλοι Πατέρες γέροι και στέκονταν όρθιοι. Ακουμπούσαν λίγο στο στασίδι και δεν κουνιόνταν καθόλου.

Αλλο να είναι κουρασμένος κανείς, να είναι άρρωστος, να τρέμουν τα πόδια του και να κάθεται - δεν θα τον κρέμαση ο Χριστός - και άλλο να νομίζη ότι αυτό είναι το καλύτερο και να λέη: «Καθιστός απολαμβάνω καλύτερα».

Αυτό πώς να το δικαιολόγησης; Η πνευματική ζωή δεν είναι απόλαυση.

Αν πονάς, κάθησε• ο Χριστός δεν είναι τύραννος. Και ο Αββάς Ισαάκ λέει: «Αν δεν μπορής όρθιος, κάθησε»(2). Δεν λέει: «Αν μπορής, κάθησε»!


- Γέροντα, γιατί δεν καθόμαστε στον Εξάψαλμο;

- Γιατί συμβολίζει την Κρίση. Γι' αυτό, όταν διαβάζεται ο Εξάψαλμος, καλά είναι ο νους να πηγαίνη στην ώρα της Κρίσεως. Ό Εξάψαλμος έξι-επτά λεπτά κρατά.

Στην πρώτη στάση ούτε σταυρό δεν κάνουμε, γιατί ό Χριστός τώρα δεν θά ερθη για να σταυρωθή, αλλά θα έρθη ως Κριτής.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’


(1) Εκλογή έξι Ψαλμών (3ου, 37ου, 62ου, 87ου, 102ου, 142ου) του Ψαλτηρίου του Δαβίδ, οι όποιοι διαβάζονται στην αρχή τοϋ Όρθρου, ώς εισαγωγή στην Ακολουθία αυτή. Μετά το τέλος των τριών πρώτων που αποτελούν τήν πρώτη στάση, οταν λέγεται τό «Δόξα Πατρί...» και τρις το
«αλληλούια», δέν κάνουμε μικρή μετάνοια οΰτε σταυρό, όπως προβλέπει τό τυπικό σέ άλλες περιπτώσεις.

(2) Βλ. 'Αββα Ισαάκ τοϋ Σύρου, Οί Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΚΗ', σ. 104, ΚΘ', σ. 108 και ΝΗ', σ.212.