«Τούτο ποιών άνθρακας πυρός σωρεύσεις επί την κεφαλήν αυτού» (1)
- Γέροντα, όταν ένας δεν έχη ανάγκη, αλλά προσποιήται ότι έχει, πρέπει να τον βοηθήσουμε;
- Ό Χριστός είπε: «Να δίνουμε σ' αυτόν που μας ζητάει, χωρίς να εξετάζουμε». (2)
Και αν δεν έχη ανάγκη αυτός που σου ζητάει, πάλι πρέπει να του δώσης.
Να χαίρεσαι που θα του δώσης. Ό Θεός «βρέχει επί δικαίους και αδίκους»(3), εμείς γιατί να μη βοηθήσουμε τον πλησίον μας;
Μήπως και εμείς είμαστε άξιοι για όλα τα δώρα που μας δίνει ο Θεός;
Ό Θεός «ου κατά τάς ανομίας ημών εποίησεν ημίν, ουδέ κατά τάς αμαρτίας ημών ανταπέδωκεν ημίν» (4).
Σου ζητάει κάποιος φτωχός βοήθεια; Ακόμη και αν αμφιβάλλης για την κατάσταση του, πάλι να τον βοηθήσης με διάκριση, για να μη σε πειράξη ο λογισμός.
Είδες τι λέει ό Αββάς Ισαάκ; «Και έφιππος να σου ζήτηση, να του δώσης»(5).
Δεν ξέρεις σε τι κατάσταση είναι. Εσύ να πιστεύης αυτό που σου λέει ο άλλος και να δίνης ανάλογα με αυτό που σου ζητάει.
Εάν έχουμε λ.χ. μόνο χίλιες δραχμές και τις δώσουμε σε έναν φτωχό και ανησυχήσουμε που δεν έχουμε περισσότερα να δώσουμε, τότε εκτός από την ευλογία (τα χρήματα που του δίνουμε), του βάζουμε στην συνείδηση του τον Χριστό και την καλή ανησυχία.
Αυτή η πράξη μας θα τον αναστάτωση, γιατί ο νους του συνέχεια θα γυρίζη στον ελεήμονα εκείνον που του έδωσε μαζί με το
χιλιάρικο και την πονεμένη του καρδιά, και θα αναγκασθή να του στείλη ανώνυμα τα χρήματα που του στέρησε ή και ακόμη περισσότερα.
Σ' εμένα έχει συμβή ένα παρόμοιο γεγονός.
Μιά φορά που βρέθηκα στην Θεσσαλονίκη με σταμάτησε μιά γυναίκα - φαινόταν σαν τσιγγάνα - και μου ζήτησε χρήματα για τα παιδιά της, γιατί είχε άρρωστο τον άνδρα της.
Είχα μόνον ένα πεντακοσάρικο και της το έδωσα. «Με συγχωρής, της είπα, δεν έχω περισσότερα να σου δώσω.
Αν θέλης, πάρε την διεύθυνση μου και γράψε μου πως πάει ο άνδρας σου και θα προσπαθήσω να σου στείλω
από το 'Αγιον Όρος περισσότερα».
Μετά από λίγο καιρό έλαβα ένα γράμμα με ένα πεντακοσάρικο που έγραφε: «Σ' ευχαριστώ για την καλωσύνη σου• σου επιστρέφω τα χρήματα που μου έδωσες».
Όταν κανείς δίνη ελεημοσύνη με πόνο, ο ζητιάνος καίγεται από την αγάπη, τον Χριστό, και θα αρχίση και αυτός να μοιράζη και να μη μαζεύη.
Αλλά και να τύχη ακόμη να είναι πολύ σκληρόκαρδος ο ζητιάνος και να μαζεύη, ο ίδιος δεν Θα χαρή όσα μάζεψε, αλλά Θα οικονομήση ο Θεός να βρουν τα χρήματα τον τόπο τους, και σ' αυτόν θα μείνη μόνον η κούραση και η ταλαιπωρία για τον έρανο (να τον ονομάσουμε έτσι) που έκανε για τους άλλους.
- Γέροντα, δηλαδή πόσο πρέπει νά δίνη κανείς;
- Να δίνη τόσο, που να μην τον πειράζη η συνείδηση του. Χρειάζεται διάκριση.
Να μη δίνη εκατό και μετά στενοχωριέται που δεν έδωσε πενήντα.
Πολλή προσοχή χρειάζεται, όταν κανείς έχη αγάπη με πολύ ενθουσιασμό.
Καλό είναι να φρενάρη τότε λίγο την αγάπη του και τον ενθουσιασμό του, για να μη μετανοή που έδωσε πολλά σε έναν δυστυχισμένο, ενώ έπρεπε λιγώτερα, και έμεινε με άδεια χέρια ο ίδιος.
Σιγά-σιγά θα απόκτηση πείρα και θα δίνη ανάλογα με την αυταπάρνηση που έχει.
- Γέροντα, όταν ό άλλος ζητά πράγματα παράλογα, να του τά δίνουμε;
- Εκεί χρειάζεται διάκριση και ξανά διάκριση.
Όταν ένας σου ζητά πράγματα, για να τα καμαρώνη, δώσ' τα.
Βλέπεις, ο Χριστός δεν είπε στον Ιούδα «τι Απόστολος είσαι συ; κόψε την φιλαργυρία σου», αλλά του έδωσε και το ταμείο (6).
Εάν όμως ένας σου ζητά π.χ. ένα κουτί μαρμελάδα που έχεις, και εσύ ξέρης ότι αυτός έχει ένα κιούπι γεμάτο, ενώ κάποιος άλλος δεν έχει καθόλου και έχει ανάγκη, τότε πες σ' αυτόν που έχει και ζητάει και άλλο: «Αν θέλης, αδελφέ, δώσε και εσύ λίγο από αυτό που έχεις στον τάδε».
Αν δεν υπάρχη κάποιος που να μην έχη, τότε δώσ' το, χωρίς να του πης τίποτε, μιά που σου το ζήτησε.
Μπορεί από αυτό το δόσιμο, αν υπάρχη μιά χορδή ευαισθησίας μέσα του, να συγκινηθή και να διορθωθή.
Σ' αυτές τις περιπτώσεις δηλαδή συμβαίνει αυτό που αναφέρει ο Απόστολος Παύλος:
«Οταν ό εχθρός σου σου κάνη κακό και εσυ του κάνης καλωσύνη, κάρβουνα αναμμένα συσσωρεύεις στο κεφάλι του».
Αυτό δεν σημαίνει ότι τον καις, αλλά, όταν του κάνης καλωσύνη, τότε αρχίζει νά δουλεύη μέσα του η αγάπη που είναι ο Χριστός και ενεργεί η θεία Χάρις.
Μετά αλλοιώνεται ο άνθρωπος, γιατί τον πειράζει η συνείδηση, καίγεται δηλαδή από την συνείδηση του.
Δεν είναι όμως σωστό να κάνης το καλό, για να ελεγχθή ο άλλος και να συνετισθή, γιατί και αυτό αποδυναμώνει το καλό, αλλά να το κάνης με αγάπη.
Οταν τον εκδικήσαι με το καλό, αλλοιώνεται με την καλή έννοια και διορθώνεται.
Ήταν ένας μέθυσος στην Κόνιτσα, που είχε και οικογένεια, και του έδινα κάτι.
Είχαν μάθει μερικοί ότι τον βοηθούσα τον καημένο, γιατί και ο ίδιος το έλεγε, και μου είπαν: «Μην του δίνης• αυτός πίνει».
Εκείνος μου έλεγε «δώσ' μου για τα παιδιά μου», και εγώ, όταν του έδινα, του έλεγα: «Πάρε αυτά για τα παιδιά σου».
Ήξερα ότι πίνει, αλλά ήξερα ότι αυτός ο λόγος θα τον βοηθήση λίγο• θα πηγαίνη να πίνη, αλλά θα σκέφτεται και λίγο τα παιδιά του.
Αν δεν του έδινα, θα βασάνιζε την γυναίκα του, γιατί θα της έπαιρνε από τα χρήματα που έβγαζε εκείνη - πήγαινε η καημένη και ξενοδούλευε - και θα έπινε, και τα παιδιά του θα δυστυχούσαν πιο πολύ.
Οταν όμως του έλεγα «πάρε για τα παιδιά σου», θυμόταν και λίγο τα παιδιά του. Κατάλαβες; Τον πονούσα, και αυτό ήταν πολύ αισθητό• δούλευε μέσα του.
Πολλοί έχουν βοηθηθή έτσι.
Μερικοί, επειδή τους πείραζε ύστερα η συνείδηση, έστελναν τα χρήματα πίσω.
Εμείς με την λογική μας δεν αφήνουμε τον Χριστό να δούλεψη.
Μάθετε το σωστό Ευαγγέλιο τώρα, αν θέλετε να γίνετε άνθρωποι «Ευαγγελικοί», όχι Προτεστάντες!
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’
(1) Ρωμ. 12,20.
!2) Βλ. Ματθ. 5,42 καί Λουκ. 6, 30.
(3) Ματθ. 5,45.
(4) Ψαλμ. 102,10.
(5) Βλ. 'Αββα Ισαάκ του Σύρου, Οί Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΚΓ', σ. 86.
(6) Βλ. Ίω. 12, 6.
