Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης

Λόγοι, διδαχές και παραινέσεις των Αγίων της Ορθοδοξίας μας προς διόρθωση της πορείας του βίου μας.

Moderator: inanm7

Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης

Unread postby Thrax » Thu Jan 19, 2012 5:44 pm

Ἡ προσφορά τοῦ Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ στόν Ὀρθόδοξο Μοχανισμό. Μἐρος Α'


Ἀπόσπασμα ὁμιλίας πού ἐκφωνήθηκε στό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας κατά τούς πανηγυρικούς ἑορτασμούς τῆς ὀκτακοσιαετηρίδος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μαχαιρᾶ, τήν Κυριακή 21 Ὀκτωβρίου 2001.


Image

Ὁ Ἁγιοτόκος Ἄθωνας μέσα ἀπό τήν ὑπερχιλιόχρονη ἱστορική ζωή του ἔχει ἀναδείξει πάμπολλες ὁσιακές μορφές. Ἐμεῖς στήν παροῦσα ὁμιλια μας θά ἀναφερθοῦμε στόν μακάριο Γέροντα Ἰωσήφ τόν Ἡσυχαστή, ὁ ὁποῖος ἔζησε γιά σαράντα περίπου χρόνια στό Ἅγιον Ὄρος, καί ἀποτελεῖ μία σύγχρονη μαρτυρία ὅτι ὁ Ἄθως δέν παύει νά ἐπιτελεῖ τό ἕργο του, νά δημιουργεῖ ἁγίους. Ἁγίους οἰκουμενικούς, πού μέ τόν φωτεινό βίο τους καί τήν κεχαριτωμένη διδασκαλία τους ἐπηρεάζουν ὅλη τήν Ἐκκλησία μας, ἡ ὁποία μέσῳ αὐτῶν σεμνύνεται, λαμπρύνεται καί δοξάζεται.
Ὁ Γέροντας Ἰωσήφ γεννήθηκε στό χωριό Λεῦκες τῆς νήσου Πάρου τό 1898. Ἦταν προορισμένος «ἐκ κοιλίας μητρός» νά ἀκολουθήσει τόν Χριστό καί νά γίνει συνεργός Του γιά τήν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων. Ἡ μητέρα του ὅταν τόν γέννησε εἶδε σέ ὅραμα ἕνα ἄγγελο νά τῆς παίρνει τό μωρό· ὅταν ἐκείνη διαμαρτυρήθηκε, ὁ ἄγγελος τῆς ἔδειξε ἕνα σημειωματάριο μέ γραμμένη τήν ἐντολή ὅτι ὁπωσδήποτε ἔπρεπε νά πάρει τό μωρό.

Σέ ἡλικία περίπου 23 ἐτῶν εἶδε σέ ὅραμα ὅτι ὁ ἐπουράνιος Βασιλέας τόν καλοῦσε νά ὑπηρετήσει στά ἀνάκτορά του. Αὐτό τόν ἔκανε νά σκέφτεται συνεχῶς τήν αἰώνια βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί νά βιάζει τόν ἑαυτό του μέ κάθε εἴδους ἄσκηση καί κακοπάθεια στήν Πεντέλη καί στά γύρω βουνά τῆς Ἀθήνας, ὅπου τότε ἔμενε.
Ἔτσι μετά ἀπό λίγο διάστημα δοκιμασίας ἀπαρνεῖται τόν κόσμο καί ἔρχεται στό Ἅγιον Ὄρος, ποθώντας νά ζήσει τήν ἀσκητική ζωή. Ἦταν ἄνθρωπος ἐξαιρετικῆς σωματικῆς δυνάμεως καί ἀνδρείας μέ ἰσχυρή θέληση· ἔγινε ἄνθρωπος τῆς προσευχῆς. Τό χάρισμα τῆς ἀδιάλειπτης νοερῆς προσευχῆς τοῦ δόθηκε ἀπό τήν Παναγία, ὅταν ἦταν ἀκόμα δόκιμος μοναχός.

Image
Σε νεαρη ηλικία

Ἄσκησε στό ἔπαρκο τήν νηστεία, τήν ἀγρυπνία καί τήν προσευχή. Κατά τήν περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἔτρωγε μία φορά τήν ἡμέρα 75 γραμμάρια ἀλεύρι πού τό ἔβαζε μέ λίγο νερό καί ἀλάτι. Τίς ὑπόλοιπες ἡμέρες τοῦ χρόνου ἕναν μικρό κονσερβοκούτι ἀποτελοῦσε τήν ἡμερήσια μεζούρα γιά τήν ποσότητα τοῦ φαγητοῦ του. Στά πρῶτα ὀκτώ χρόνια τῆς ἀσκήσεώς του δέν κοιμήθηκε σέ στρῶμα, πάνω σέ ἕνα σκαμνί τόν ἔπαιρνε λίγο ὁ ὕπνος. Ἀγρυπνοῦσε μέχρι περίπου τήν αὐγή τοῦ ἡλίου ὡς τό τέλος τῆς ζωῆς του.

Καθημερινή του ἐργασία, ἐκτός τῶν ἄλλων πνευματικῶν καθηκόντων του, ἦταν νά λέει τήν εὐχή νοερῶς ἐπί ἕξι συνεχόμενες ὥρες καί χωρίς νά μετεωρίζεται ὁ νοῦς του. Κύριο ἔργο του ἀποτελοῦσε ἡ νήψη, ἡ τήρηση τοῦ νοῦ. Αὐτή ἡ νοερά ἐργασία τόν ὁδηγοῦσε σέ αὐτεμεμψία καί αὐτογνωσία, σέ ἔντονη φλογερή προσευχή μετανοιάς καί σέ συχνές ἁρπαγές τοῦ νοῦ μέσα στήν θεωρία τοῦ ἀκτίστου φωτός τοῦ Θεοῦ.
Ὁ μακάριος Γέροντας ἦταν ἀγράμματος, ἀμόρφωτος κατά κόσμον, ἀλλά ἔγινε θεοδίδακτος καί σοφός κατά Θεόν. Βίωσε τήν θεία Χάρη, τήν πρώτη ἐπίσκεψή της, τήν συστολή της (τήν Θεοεγκατάλειψη κατά τόν ἀείμνηστο Γέροντα Σωφρόνιο) , ἀλλά καί τήν ἀνάκλησή της μέ μόνιμη καί αἰσθητή παρουσία κατά τό τελειωτικό πνευματικό στάδιο.
Ἀξιώθηκε πολλές φορές νά δεῖ ἀγγέλους. Μία φορά ἕνας ἄγγελος τόν κοινώνησε μέ τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, κάτι πού σπάνια συναντοῦμε στούς βίους τῶν Ἁγίων. Ἄλλη φορά τήν ἑορτή τῶν Θεοφανείων τρεῖς ἄγγελοι ἐμφανίσθηκαν ἐνώπιόν του, τόν θυμίαζαν, τόν εὐλογοῦσαν καί ἔψαλλαν «ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε, ἀλληλούια».

Image
Ο γέροντας μετά την ρασοευχή


Εἶχε αὐτό πού θά ἔλεγε ἀργότερα ὁ Γέροντας Παΐσιος πνευματική τηλεόραση, ἄν καί ἔδινε μεγαλύτερη σημασία στήν διάκριση τῶν πνευμάτων πού τήν χαρακτήριζε ὡς ἅλας γιά τήν ζωή τῶν μοναχῶν. Πάμπολλες φορές, ὅπως μᾶς λέει καί τώρα ὁ βιογράφος του, ὁ Γέροντάς μας Ἰωσήφ ὁ Βατοπαιδινός –πού εἶχε τήν εὐλογία νά εἶναι ὑποτακτικός του-, ὅταν βρισκόταν γιά τίς ἀνάγκες τῆς συνοδίας σέ κάποιο μακρινό διακόνημα γιά ἀρκετό χρονικό διάστημα καί οἱ ἐκεῖ περιστάσεις τόν στενοχωροῦσαν, ἔστελνε ὁ μακάριος Γέροντας γράμμα πού τοῦ ἐξηγοῦσε τί τοῦ συμβαίνει, γιατί τοῦ συμβαίνει καί πῶς θά ἐπιτευχθεῖ ἡ ἔκβαση αὐτοῦ τοῦ πειρασμοῦ.
Χωρίς κἄν νά τοῦ μιλήσει κάποιος, λάμβανε πληροφορία γιά τήν ἐσωτερική κατάσταση τοῦ ἄλλου. Πολλές φορές διέκρινε ἔτσι τούς αἱρετικούς πού τόν πλησίαζαν, δίχως καμμία συνομιλία μέ τόν ἐπισκέπτη.
Ὅταν μία φορά ἐπέμενε ὁ Γέροντάς μας Ἰωσήφ ὁ Βατοπαιδινός νά μάθει τόν τρόπο τῆς πληροφορίας του γιά γεγονότα πού ἐλάμβαναν χώρα σέ διαφορετικό χῶρο καί χρόνο, τοῦ ἀνέφερε τό ἑξῆς περιστατικό: «Κάποτε καθόμουν ἐδῶ στό παράθυρο γονατιστός καί ἔλεγα τήν εὐχή.
Σέ μιά στιγμή, ὅπως κρατοῦσα τόν νοῦ μου στήν ἐνέργεια τῆς εὐχῆς μέ ἐπεσκίασε τό θεῖο φῶς καί ὁ νοῦς μου ἄρχισε νά πλατύνεται τόσο, πού ὅλα μοῦ ἔγιναν φωτεινά πλεόν καί ἔβλεπα ὅλην τήν πλευρά τοῦ τόπου μας, ἀπό τά Κατουνάκια ὡς τά μοναστήρια κάτω μέχρι τήν Δάφνη.
Τότε εἶδα τόν π. Ἀθανάσιο (κατά σάρκα ἀδελφό του) νά ἔρχεται πρός ἐμᾶς ἀπό τό μονοπάτι τοῦ Ἁγίου Παύλου φορτωμένος μέ τόν μεγάλο ντορβά του καί ἔμεινα νά τόν παρακολουθῶ, ἕως ὅτου ἦρθε μέχρις ἐδῶ.
Τόν ἔβλεπα σέ ὅλες τίς κινήσεις του, ποῦ καθόταν νά ξεκουραστεῖ ἤ ἀκουμποῦσε τό φορτίο του, στήν πηγή τῆς Ἁγίας Ἄννης, στόν μύλο ὅπου σταμάτησε νά πιεῖ νερό, καί μέχρι πού ἔφθασε στήν πόρτα μας καί πῆρε τό κλειδί, ἄνοιξε, μπῆκε μέσα καί ἦρθε μπροστά μου καί ἔβαλε μετάνοια»1.
Εἶχε φλογερή ἀγάπη πρός τήν Κυρία μας Θεοτόκου.
Μόνο πού ἄκουγε τό ὄνομά Της, δάκρυζε ἀπό τόν θεῖο πόθο καί τόν πάναγο ἔρωτα. Εἶχε ἄμεση ἐπαφή, γνώριζε τήν Παναγία μας -ὅπως ἔλεγε καί ὁ ἴδιος- μέ τήν διπλή τῆς ἰδιότητα, τήν μητροπαρθενική2. Συνήθως μετά ἀπό σκληρές δοκιμασίες καί περιόδους μεγάλων θλίψεων τοῦ ἐμφανιζόταν ἡ Παναγία γιά νά τόν παρηγορήσει.
Τοῦ τόνιζε συνέχεια «δέν σοῦ εἶπα νά ἔχεις τήν ἐλπίδα σου σέ ἐμένα, γιατί ἀποθαρρύνεσαι;»3. Μία φορά στό ἐκκλησάκι τοῦ Τιμίου Προδρόμου στίς σπηλιές τῆς Μικρῆς Ἁγίας Ἄννας, ἀπό τό τέμπλο πού βρίσκεται ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας, ἐμφανίστηκε ζωντανή, ὁλόσωμη καί ὁλόφωτη ἡ Θεοτόκος καί εἶπε στόν Γέροντα «νά, πάρε τόν Χριστό», ὁ Γέροντας ὅμως συστάλθηκε καί δέν ἔκανε καμμία κίνηση· τότε τό θεῖο Βρέφος χάϊδεψε μέ τό χέρι Του τρεῖς φορές στό μέτωπο καί στό κεφάλι τόν μακάριο Γέροντα4. Μετά ἀπό μία μεγάλη θλίψη του εἶδε μέσα σέ ἄπλετο θεῖο φῶς τόν Χριστό ἐσταυρωμένο καί νά τοῦ λέει: «Ἰδέ, πόσα ἐγώ ὑπέφερα δι’ ἐσένα». Καί ὅπως ἀναφέρει ὁ ἴδιος· «ὅλαι αἱ θλίψεις μου ὡς καπνός διελυθησαν»5.



1. Γέροντος Ἰωσήφ Βατοπαιδινοῦ, Ὁ Γέροντας Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής, ἔκδ. Ἰερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, 52001,σ.138-139.
2. Ἔνθ.ἀνωτ., σ.156.
3. Ἔνθ.ἀνωτ., σ.156.
4. Ἔνθ. ἀνωτ., σ.156.
5. Ἔνθ.ἀνωτ.,Ἐπιστολή 37, σ.228.



Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος
Ἐτήσια ἔκδοσις τῆς ἱερᾶς κοινοβιακῆς
Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους
Ἔτος 2002 ἀριθμ. 27

Ἐπιμέλεια κειμένου
Ἀναβάσεις - http://anavaseis.blogspot.com
Όσιε Παίσιε πρέσβευε υπέρ ημών
User avatar
Thrax
 
Posts: 350
Joined: Tue Nov 15, 2011 11:00 am
Location: Αττικη

Re: Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης

Unread postby Thrax » Thu Jan 19, 2012 5:45 pm

Ἡ προσφορά τοῦ Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ στόν Ὀρθόδοξο Μοχανισμό. Μἐρος Β'


Ἀπόσπασμα ὁμιλίας πού ἐκφωνήθηκε στό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας κατά τούς πανηγυρικούς ἑορτασμούς τῆς ὀκτακοσιαετηρίδος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μαχαιρᾶ, τήν Κυριακή 21 Ὀκτωβρίου 2001.

Image

Ὁ θάνατος τοῦ Γέροντος ἦταν ὁσιακός. Πολλές ἡμέρες πρίν κοιμηθεῖ εἶχα λάβει τήν πληροφορία ἀπό τήν Παναγία ὅτι θά τόν πάρει στήν γιορτή της. Ὅταν τόν ἐπισκέφθηκε ὁ κ. Σωτήρης Σχοινᾶς (ὁ γνωστός ἐκδότης ἐκκλησιαστικῶν βιβλίων ἀπό τόν Βόλο), τήν παραμονή τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου τό 1959, τοῦ εἶπε· «αὔριον Σωτήρη, ἀναχωρῶ διά τήν αἰώνιαν πατρίδα. Ὅταν ἀκούσῃς τίς καμπάνες, νά θυμηθῇς τόν λόγον μου»6.
Πράγματι μετά τήν ἀγρυπνία τῆς Κοιμήσεως τῆς Παναγίας μας ἀφοῦ κοινώνησε τά Ἄχραντα Μυστήρια καί εἶπε «εἰς ἐφόδιον ζωῆς αἰωνίου», ὕστερα ἀπό λίγες ὧρες παρέδωσε ἤρεμα τήν ψυχή του στά χέρια Ἐκείνου πού ἐπόθησε καί ὑπηρέτησε ἀπό τήν νεότητά του. Ἦταν μόλις 61 ἐτῶν, ἀλλά ἀπό τήν πολλή ἄσκηση, τήν κακοπάθεια καί τίς ποικίλες ἀσθένειες πού πλήθυναν κατά τό τέλος τῆς ζωῆς του φαινόταν ὡς ὑπέργηρος.
Ὁ θάνατος τοῦ ὁσίου Γέροντος ἀντί νά προξενήσει λύπη καί πένθος στούς ὑποτακτικούς του σκόρπισε ἀναστάσιμη αἴσθηση. Τήν ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του ἐμφανίστηκε σέ μία γνωστή του ἡγουμένη στή Θεσσαλονίκη, ἡ ὁποία μέ ἀπορία τόν ρώτησε «πῶς βρέθηκες ἐσύ ἐδῶ Γέροντα, μήπως πέθανες;» καί τῆς ἀπάντησε «ναί, καί πέρασα νά σέ χαιρετήσω».

Στόν μαθητή του, Γέροντα Ἐφραίμ τόν Κατουνακιώτη (1998), πού δέν μπόρεσε νά παρευρεθεῖ στήν κοίμησή τοῦ Γέροντος, εἶχε προειπεῖ ὅτι θά τόν ἐπισκεφτόταν μετά τόν θάνατό του. Μετά ἀπό 40 ἡμέρες ἀπό τήν κοίμηση του καί ἐνῶ ὁ Γέροντας Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης ἔκανε τό ἐργόχειρό του αἰσθάνθηκε μία ἄρρητη εὐωδία καί κατάλαβε πνευματικῷ τῷ τρόπῳ ὅτι τόν εἶχε ἐπισκεφθεῖ ὁ μακάριος Γέροντας Ἰωσήφ7.
Ὁ Γέροντας Ἐφραίμ ὁ Κατουνακιώτης τόν ἔβλεπε πολλές φορές σέ μορφή ὁραμάτων, στά ὁποῖα ὁ μακάριος Γέροντας τόν καθοδηγοῦσε σέ διάφορα πνευματικά θέματα. Μάλιστα ὅταν ἔκανε συνοδία ὁ Γέροντας Ἐφραίμ, καί πάλευε μέ τούς λογισμούς του ἄν ἔκανε καλά, ἐμφανίστηκε ὁ Γέροντας Ἰωσήφ καί τοῦ εἶπε· «τώρα πού ἔκανες συνοδία ἔχεις πιό πολύ μισθό». Ἀλλά καί στόν ἀείμνηστο Γέροντα Ἀρσένιο (1983), τόν ἀγαπητό καί ἐφ’ ὅρου ζωῆς συνασκτητή του, ἐμφανιζόταν πολύ συχνά ὁ μακάριος Γέροντας καί τοῦ γνωστοποιοῦσε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Γέροντας Ἰωσήφ δέν εὐτύχησε νά εἶναι κάτοχος τῆς κατά κόσμον μορφώσεως, οὔτε αὐτῆς τῆς στοιχειώδους. Φοίτησε μέχρι τήν Β΄ Δημοτικοῦ. Καί τοῦτο εὔκολα τό καταλαβαίνει κανείς ἄν δεῖ ἕνα ἀντίγραφο ἀπό τίς χειρόγραφες ἐπιστολές του.
Ὅμως ὡς κάτοχος τοῦ πληρώματος τῆς θείας Χάριτος, κατόρθωσε διά τοῦ θείου φωτισμοῦ τοῦ κεχαριτωμένου νοῦ του νά ἀνέλθει στήν ὑψηλοτάτη κλίμακα τῆς ἐμπειρικῆς θεολογίας καί νά ἀναδειχθεῖ τέλειος θεολόγος. Ἡ θεολογία κατά τόν ὅσιο Γέροντα καί γενικῶς σύμφωνα μέ ὅλους τούς ἁγίους Πατέρες εἶναι καρπός τῆς «ἐντός ἡμῶν θείας Χάριτος».

Image

Γράφει σχετικῶς ὁ μακάριος Γέροντας: «Καί ὅταν ἐν ὑπακοῇ καί ἡσυχίᾳ καθαγνίσῃ τάς αἰσθήσεις καί γαληνιάσῃ ὁ νοῦς καί καθαρισθῇ ἡ καρδία του, τότε λαμβάνει χάριν καί γνώσεως φωτισμόν. Γίνεται ὅλος φῶς, ὅλος νοῦς, ὅλος διαύγεια καί βρύει θεολογίαν, ὅπου ἄν γράφουν τρεῖς δέν προλαμβάνουν τό ρεῦμα πού βρύει κυματωδῶς καί σκορπίζει εἰρήνην καί ἄκραν ἀκινησίαν παθῶν εἰς ὅλον τό σῶμα»8.
Γνωρίζουμε ὅτι ἡ ἀληθινή θεολογία εἶναι χάρισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ὄχι ἁπλά μία ἀκαδημαϊκή μόρφωση καί παιδεία. Γι’ αὐτό καί τά μοναστήρια θεωροῦνται ἀπό τούς ἁγίους Πατέρες τά Πανεπιστήμια τῆς ἐρήμου. Οἱ δέ ἐπιστολές τοῦ εὐλογημένου Γέροντος εἶναι θεολογικές πραγματεῖες καί ἄς εἶναι γραμμένες χωρίς φιλολογική καλλιέπεια. Ἐρευνώντας κάποιος αὐτές μπορεῖ κάλλιστα νά κατανοήσει, ἔστω καί ἐν ἐσόπτρῳ τήν μεγάλην Χάρη μέ τήν ὁποία ἦταν στολισμένος αὐτός ὁ ἐπιτυχημένος Ἀθωνίτης μοναχός.
Ὁ ὁσιοώτατος Γέροντας ἦταν ἕνας μεγάλος ἀγωνιστής καί ἐραστής τῆς νηπτικῆς ἐργασίας. Σέ ὅλη του τήν ζωή ὁ Γέροντας εἶχε ὡς συνεχή ἀδολεσχία τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ. Κάθε βράδυ, ὅπως προαναφέραμε, εἶχε ὡς τυπικό νά ἀσχολεῖται μέ τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ ἀμετεώριστα, ἐπί ἕξι συνεχεῖς ὦρες.
Αὐτό ἀκριβῶς ἀφηγεῖται ὁ ἴδιος στήν ἐπιστολή του. «Ἕξ ὥρας καθήμενος εἰς προσευχήν τόν νοῦν δέν ἐσυγχώρουν νά ῾βγῇ ἀπό τήν καρδίαν»9. Αὐτός ὁ τρόπος τῆς πνευματικῆς του ἐργασίας σχολιαζόμενος ἀπό τούς γνωστικούς Πατέρες, δείχνει μεγάλη ἀνάπτυξη τῆς νοερᾶς ἐνεργείας τοῦ ἀνθρώπου καί ὑψηλή πνευματική κατάσταση. Διότι εἶναι πρᾶγμα σπάνιο καί ἰδιαίτερα στίς ἡμέρες μας, ὁ νοῦς τοῦ εὐχόμενου νά εὔχεται ἀμετερώριστα ἐντός τῆς καρδίας σέ τόσο μακρύ χρονικό διάστημα.

Image
Το ασκητήριο του

Μέ τήν νηπτική ἐργασία, δηλ. τήν ἐσωστρέφεια, τήν αὐτοεποπτεία καί τήν εὐχή, ὁ μοναχός ἀγωνίζεται ὥστε νά ἀποβάλλει τούς πονηρούς, αἰσχρούς καί ἀκαθάρτους λογισμούς. Γράφει ὁ ἅγιος Γέροντας σέ μία μοναχή: «Ὅπως ἐργάζεσαι, λέγε διαρκῶς τήν εὐχήν ἤ μέ τό στόμα ἤ μέ τόν νοῦν. Ὅταν τήν λέγῃς συενεχῶς μέ τό στόμα, κατόπιν τήν συνηθίζει ὁ νοῦς μέ τόν ἐνδιάθετον λόγον. Ἀκολούθως ὁ νοῦς τήν κατεβάζει εἰς τήν καρδίαν. Ἐκεῖ πλέον εἶναι ὁ κόπος καί τό ἔργον τῆς νήψεως: Νά κρατήσῃς ἐκεῖ διά τῆς βίας τόν νοῦν ἀσχημάτιστον, καθαρόν, προσέχοντα μόνον εἰς τήν ἀνακύλησιν τῆς εὐχῆς. Τότε μή προλαμβάνων ὁ νοῦς νά σχηματίσῃ λογισμόν μετεωρισμοῦ, καθαρίζει –χάριτι τῆς εὐχῆς- σύν τῷ χρόνῳ. Καί δέν εὐχαριστεῖται πλέον εἰς πονηράς ἐνθυμήσεις, μήτε θέλει νά μένῃ τελείως ἀργός. Ἀλλά γίνεται ὅλος πυριφλεγής εἰς τήν ἐνθύμησιν τοῦ Θείου Ὀνόματος καί εἰς τήν ἀγάπην τοῦ Σωτήρος Χρηστοῦ»10.



6. Ἔνθ.ἀνωτ., σ.23.
7. Ἔνθ.ἀνωτ., σ.161-162
8. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 48, σ. 279.
9. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 37, σ. 223.Βλ. καί Ἐπιστολή 25, σ. 153.
10. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 72, σ. 363.

Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος
Ἐτήσια ἔκδοσις τῆς ἱερᾶς κοινοβιακῆς
Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους
Ἔτος 2002 ἀριθμ. 27

Ἐπιμέλεια κειμένου
Ἀναβάσεις - http://anavaseis.blogspot.com
Όσιε Παίσιε πρέσβευε υπέρ ημών
User avatar
Thrax
 
Posts: 350
Joined: Tue Nov 15, 2011 11:00 am
Location: Αττικη

Re: Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης

Unread postby Thrax » Thu Jan 19, 2012 5:48 pm

Ἡ προσφορά τοῦ Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ στόν Ὀρθόδοξο Μοχανισμό. Μἐρος Γ'

Ἀπόσπασμα ὁμιλίας πού ἐκφωνήθηκε στό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας κατά τούς πανηγυρικούς ἑορτασμούς τῆς ὀκτακοσιαετηρίδος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μαχαιρᾶ, τήν Κυριακή 21 Ὀκτωβρίου 2001.

Image


Μολονότι ὁ Γέροντας Ἰωσήφ ἦταν ἄκρως ἡσυχαστής, πρότασσε τήν παναρετή τῆς ὑπακοῆς ἔναντι τῶν ὁποιωνδήποτε ἄλλων ἀρετῶν καί ἀσκήσεως. Σέ μία ἐπιστολή του πρός τήν συνοδία ἑνός γυναικείου Κοινοβίου ἀποφαίνεται: «Τῆς ὑπακοῆς τό φορτίον λογίζεται σύνοψις τῶν λοιπῶν ἀρετῶν, ὅπως ὁ Σταυρός τῶν Παθῶν τοῦ Κυρίου. Καί καθώς ὁ Ληστής διά τοῦ Σταυροῦ εἰσῆλθεν εἰς τόν Παράδεισον, οὕτω καί ἡμεῖς διά τῆς ὑπακοῆς ὡς διά Σταυροῦ, εἰσερχόμεθα εἰς τήν Βασιλείαν. Προφανῶς οἱ παρήκοοι ἔξω τῆς Βασιλείας»11.
Γνωρίζοντας ὁ Γέροντας τήν μεγάλη σημασία τῆς παρουσίας τοῦ ἐμπείρου πνευματικοῦ πατρός γιά τήν ἐπιτυχῆ ἔκβαση τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα ἔγραφε σχετικῶς. «Ταῦτα πάντα λοιπόν ἐσύ θά γευθῇς, ὅταν προσκολληθῇς εἰς Γέροντα ἔμπειρον, πνευματικόν καί ἀδολεσχήσῃς εἰς τήν νοεράν προσευχήν»12.
Θεωρεῖται ἀναγκαία ἡ καθαρή ἐξομολόγηση πού σχετίζεται ἀκριβῶς καί μέ τήν συμπαράσταση πνευματικοῦ πατρός καθώς προανεφέρθηκε. «Δέν εἶδα –τονίζει ὁ μακάριος Γέροντας- ψυχήν εὐχομένην νά προοδεύσῃ χωρίς καθαράν ἐξομολόγησιν τῶν κρυπτῶν λογισμῶν. Θέλεις, παιδί μου, νά συντρίψῃς τήν κεφαλήν τοῦ ὄφεως; εἰπέ τούς λογισμούς σου καθαρά στήν ἐξομολόγησιν».

Ἐννοεῖται ὅτι ὁ ἐραστής τῆς νηπτικῆς ἐργασίας πρέπει νά ἔχει ὡς θεμέλιο τοῦ πνευματικοῦ του ἀγώνα τήν ταπεινοφροσύνη καί τόν συντριμμό τῆς καρδίας. Ἡ τεταπεινωμένη καί ἡ συντετριμμένη καρδία εἶναι ἀδύνατο νά μήν ἀποκτήσει ὡς «ἔνοικο» τόν Ἰησοῦ.
Ὁ ὅσιος Γέροντας ἔφθασε σέ τέτοιο βαθμό ταπεινοφροσύνης ὥστε πολλές φορές μέ ἔμφαση ἀναφέρει στίς ἐπιστολές του: «Αὐτό εἶναι τό ὕψος καί ἡ ἀνάβασις νά κατέβῃς εἰς τό μηδέν... νά γίνῃς χῶμα. Ἰδού ἡ καταγωγή σου. Μήν λησμονῇς πόθεν συνελήφθης. Εἶσαι πηλός. Μήν ἐπαίρεσαι. Εἶσαι λάσπη!»13.
Ἡ ταπεινοφροσύνη εἶναι δογματική προϋπόθεση κάθε πνευματικῆς ἐργασίας καί ἀρετῆς. «Ἔστω λοιπόν (γράφει ὁ ὁσιώτατος Γέροντας σέ ἕνα μοναχό) ἡ ταπείνωσις ὡς ἔνδυμα εἰς ὅλας σου τάς κινήσεις καί γίνου σπόγγος τῇ συνοδίᾳ καθαρίζων πάντα ὀνειδισμόν καί ἐξουδένωσιν ποτίζων τήν ψυχήν σου ὄχι μέ τιμάς καί ἐπαίνους ἀλλά μέ ὀνειδισμούς καί κατηγορίας, ὤν ἀνεύθυνος»14.
Πρακτικό δεῖγμα τῆς ἀληθινῆς ταπεινώσεως κατά τούς ἁγίους Πατέρες εἶναι τά δάκρυα.
Καί ὁ μακάριος Γέροντας «ἑπόμενος κατά πάντα τοῖς Ἁγίοις Πατράσι» γράφει σέ ἕνα πνευματικό του τέκνο περί τούτου: «Τῆς ταπεινώσεως γνώρισμα εἶναι τά ἀμέτρητα δάκρυα, ὅπου ἐπί τρία τέσσαρα ἔτη τρέχουν ἐν εἴδει πηγῆς. Ἐξ αὐτῶν γεννᾶται ἡ ἀδιάλειπτος προσευχή, ἡ λεγομένη νεορά προσευχή.
Ὅπου μόλις εἴπῃς Ἰησοῦ μου γλυκύτατε! Τρέχουν τά δάκρυα. Μόλις εἴπῃς Παναγία μου!, δέν δύνασαι νά κρατήσῃς. Ὁπότε ἐξ αὐτῶν γεννᾶται μία γαλήνη εἰς ὅλον τό σῶμα καί τελεία εἰρήνη»15.
Γι’ αὐτό καί ὁ τρισόλβιος Γέροντας πάντοτε συνιστοῦσε στόν προσευχόμενο νά προσπαθεῖ νά ἐπιδίδεται στό κλάμα. Διότι κατά τήν πατερική διδασκαλία ὁ νοῦς μέ τό ἀδιάλειπτο πένθος του ἀνακτᾶ τόν φυσικό του φωτισμό, καί γίνεται Χριστονοῦς, ὁπότε ἡ αἴσθηση τοῦ Θεοῦ πού μένει καί ἐνεργεῖ στήν καρδία τοῦ ἀνθρώπου, μεταφέρει τόν μικρό καί πεπερασμένο ἄνθρωπο στά πλαίσια τῆς θεοπρεπείας καί θεοειδείας.
Ὁ νοῦς πού πενθεῖ, φωτίζεται, καί δέχεται ἀπό τήν μητέρα θεία Χάρη ἀπερίγραπτη παράκληση καί παραμυθία κατά τό Κυριακό λόγιο: «Μακάριοι οἱ πενθοῦντες ὅτι αὐτοί παρακληθήσονται»16. «Ὅταν κλαίῃς (γράφει ὁ Γέροντας) μέ πόνον δριμύν τῆς ψυχῆς, διότι ἡμάρτηκας, διότι ἐλύπησες τόν Θεόν, μετά τόν κλαυθμόν σέ ἐπισκιάζει παράκλησις καί παρηγορία. Καί τότε σοῦ ἀνοίγεται θύρα τῆς προσευχῆς!»17.

Image


Καί τονίζει: «Ἐάν δέν βλέπῃς τά δάκρυα νά χέουν εἰς κάθε ἐνθύμησιν τοῦ Θεοῦ, ἀγνωσίαν νοσεῖς, ἐξ οὗ γεννᾶται ὑπερηφάνεια καί σκληρύνεται ἡ καρδία»18.
Ἄλλη μία ἐργασία-τροφή γιά τόν νοῦ εἶναι καί ἡ πνευματική μελέτη. Ὁ ὁσιώτατος Γέροντας Ἰωσήφ, ἄν καί ὅπως ἀναφέρθηκε, ἦταν ἄμοιρος τῆς κατά κόσμον παιδείας, ἀγαποῦσε ὑπερβολικά τήν πνευματική μελέτη καί ἀνάγνωση. Καί αὐτό τό βλέπουμε στίς ἐπιστολές του, ὅπου χρησιμποιεῖ πάρα πολλά ἁγιογραφικά καί πατερικά χωρία, ἀλλά ὅπως μᾶς διηγεῖται καί ὁ Γέροντας μας πολλές φορές στίς κατ’ ἰδίαν συναντήσεις τους, ἀνέφερε ἀπό στήθους ὁλόκληρα ἁγιογραφικά καί πατερικά χωρία γιά νά τεκμηριώσει ἕνα πνευματικό θέμα πού τούς ἔθιγε.
Ἰδιαίτερα ἐπέμενε ὁ μακάριος σέ μία ὄχι εὐκαιριακή ἀλλά προγραμματισμένη καί τακτική μελέτη τῶν θείων Κειμένων. Ἔγραφε σχετικῶς σέ μία κατά σάρκα συγγενῆ του καθηγουμένη: «Τήν δέ κατά μόνας ἀνάγνωσιν μήν τήν ἀφήνεις ποτέ ὅτι πολλήν ὠφέλειαν ἔχει. Διότι λαμβάνεις παράδειγμα ἀπό τούς Ἁγίους. Βλέπεις ὡς εἰς καθρέπτην τά λάθη σου, τάς ἐλλείψεις σου, και διορθώνεις τόν βίο σου. Εἶναι ἡ ἀνάγνωσις φῶς εἰς τό σκότος»19.
Ὑπάρχει καί ἕνας βαθύτερος λόγος πού ἡ πνευματική μελέτη εἶναι πάρα πολύ ἀναγκαία γιά τόν ἀσχολούμενο μέ τήν νηπτική ἐργασία. Ἐπειδή ὁ νοῦς τοῦ εὐχόμενου, ἰδιαίτερα τοῦ ἀρχαρίου, εἶναι δύσκολο νά μείνει στήν εὐχή. Γι’ αὐτό καί οἱ Πατέρες συστήνουν στούς ἀγωνιζόμενους νά στρέφουν τόν νοῦ τους σέ διάφορες θεωρίες, μέ τίς ὁποῖες νά τόν συγκρατοῦν ἀπό τόν συνήθη μετεωρισμό. Προτάσσουν τήν μνήμη τοῦ θανάτου, τῆς κρίσεως, τήν μνήμη τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, τῶν χορῶν τῶν Ἁγίων, τῆς ἐπουρανίου δόξης, ὅπου ὁ Θεός «ἡτοίμασεν τοῖς ἀγαπῶσιν Αὐτόν»20.
Τονίζει ὁ μακάριος Γέροντας ὅτι γιά τήν στροφή τοῦ νοῦ σέ αὐτές τίς θεωρίες ἀποτελεσματικό ρόλο διαδραματίζει ἡ πνευματική μελέτη. Γράφει σχετικῶς ὁ ὁσιώτατος Γέροντας: «Ὁ νοῦς παιδί μου, δέν ἠμπορεῖ νά σταθῇ εἰς μίαν στάσιν· μάλιστα ἐκείνου πού εἶναι ἀδύνατος πνευματικά, θέλει ἄλλην ὥραν ἀνάγνωσιν, ἄλλην ψαλμωδίαν, ἄλλοτε σιωπήν. Σιωπῶν ὁ ἄνθρωπος, εὑρίσκει ὁ νοῦς εὐκαιρίαν νά ἀδολεσχῇ εἰς διάφορα θεωρήματα τῆς Γραφῆς, ὅπου προλαβών ἐμελέτησεν»21.


11. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 29, σ. 169.
12. Ἔνθ.ἀνωτ. Ἐπιστολή 48, σ. 280.
13. Ἔνθ. ἀνωτ. Ἐπιστολή 31, σ.185.
14. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 6, σ. 60.
15. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 5, σ. 57.
16. Ματθ. 5,4.
17. Γέροντος Ἰωσήφ, ἔνθ. ἀνωτ., Ἐπιστολή 62, σ. 332.
18. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 6, σ. 59.
19. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 26, σ. 159-160.
20. Α΄Κορ.2,9.
21. Γέροντος Ἰωσήφ, ἔνθ. ἀνωτ., Ἐπιστολη 12, σ. 94.


Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος
Ἐτήσια ἔκδοσις τῆς ἱερᾶς κοινοβιακῆς
Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους
Ἔτος 2002 ἀριθμ. 27

Ἐπιμέλεια κειμένου
Ἀναβάσεις - http://anavaseis.blogspot.com
Όσιε Παίσιε πρέσβευε υπέρ ημών
User avatar
Thrax
 
Posts: 350
Joined: Tue Nov 15, 2011 11:00 am
Location: Αττικη

Re: Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης

Unread postby Thrax » Thu Jan 19, 2012 5:53 pm

Ἡ προσφορά τοῦ Γέροντος Ἰωσήφ τοῦ Ἡσυχαστοῦ στόν Ὀρθόδοξο Μοχανισμό. Μέρος Δ'

Ἀπόσπασμα ὁμιλίας πού ἐκφωνήθηκε στό Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας κατά τούς πανηγυρικούς ἑορτασμούς τῆς ὀκτακοσιαετηρίδος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Μαχαιρᾶ, τήν Κυριακή 21 Ὀκτωβρίου 2001.


Image

Ἰδιαίτερη μέν βαρύτητα ἔδινε στή μελέτη τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: «Ἀνάγνωθι εὐλαβῶς τήν Παλαιάν Διαθήκην καί θά ἐξαντλῇς θεῖον νέκταρ πίστεως καί ἀγάπης· ὅπου ὁ Θεός ἀπ’ εὐθείας ὡμιλοῦσε εἰς αὐτούς καί οἱ ἄγγελοι τούς καθοδηγοῦσαν»22.
Ὑπεραγαποῦσε δέ τήν Καινή Διαθήκη, τήν ὁποία συνεχῶς εἶχε μαζί του καί τό ἴδιο δίδασκε νά κάνουν καί τά πνευματικά του τέκνα: «Τό Ἱερόν Εὐαγγέλιον νά ἔχῃς πάντα εἰς τήν τσέπην σου καί ὅταν βρίσκης μικράν εὐκαιρίαν, διάβαζε μίαν περικοπήν. Σοῦ δίδει φῶς ὁ Χριστός καί σέ ὁδηγεῖ εἰς τάς ἐντολάς Του. Σοῦ ἀναπληροῖ τήν ἀγάπην καί σέ ὁδηγεῖ νά τόν μιμηθῇς»23.
Ὁ μακάριος Γέροντας εἶχε βιώσει ὅλα τά στάδια τῆς πνευματικῆς τελειώσεως· καί ὡς ἔμπειρος «εἰς τά θεῖα» ἔγραφε: «Εἰς τρεῖς τάξεις διαιρεῖται ἡ κατάστασις ἡ πνευματική· καί ἀναλόγως ἐνεργεῖ ἡ Χάρις εἰς τόν ἄνθρωπον. Ἡ μία κατάστασις λέγεται καθαρτική, ἡ ὁποία καθαρίζει τόν ἄνθρωπον. Αὐτή διεγείρει τόν ἄνθρωπο εἰς μετάνοιαν. Ἡ κάθε προθυμία εἰς τά πνευματικά ὅπου ἔχεις, ὅλα τῆς Χάριτος εἶναι.

Εἰδικόν σου δέν εἶναι τίποτε. Αὐτή μυστικῶς ὅλα ἐνεργεῖ. Αὐτή λοιπόν ἡ Χάρις, ὅταν βιάζεσαι, παραμένει μαζί ὡρισμένα χρόνια. Καί, ἐάν προκόψῃ ὁ ἄνθρωπος διά τῆς νοερᾶς προσευχῆς, λαμβάνει ἄλλην χάριν πολύ διαφορετικήν.... Ἡ ἄλλη ὀνομάζεται φωτιστική. Κατ’ αὐτήν λαμβάνει φῶς γνώσεως, ἀνάγεται εἰς θεωρίαν Θεοῦ· ὄχι φῶτα, ὄχι φαντασίες, ὄχι εἰκονισμοί· ἀλλά διαύγεια νοός, καθαρότης λογισμῶν, βάθος ἐννοιῶν. Αὐτό διά νά ἔλθῃ πρέπει ὁ εὐχόμενος νά ἔχῃ πολλήν ἡσυχίαν καί ὁδηγόν ἀπλανῆ. Καί τρίτη κατάστασις -ἐπισκίασις Χάριτος- εἶναι μετά ἀπό αὐτά ἡ Χάρις ἡ τελειωτική, ὅπου εἶναι δῶρον μεγάλο»24.
Ἡ ὀρθόδοξος ἀσκητική ζωή ἔχει ὡς στόχο τήν ἀπάθεια. Ὁ μοναχός διά τῆς ὑπακοῆς καί τῆς ἐπιμελείας στήν ἐργασία ὅλων τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, στοχεύει νά προσελκύσει τήν θεία Χάρη, ἡ ὁποία θά καθαρίσει τήν καρδία του ἀπό τά πάθη γιά «νά ἐνοικήσῃ καί νά ἐμπεριπατήση»25 σέ αὐτήν ὁ Χριστός. «Ἐργασθῆτε, γράφει σέ ἄλλη ἐπιστολή του, τώρα πού εἶσθε νέοι, ἀλλ’ εἰς εἴκοσιν ἔτη, ἐάν βιασθῆτε, θά ἰδῆτε αὐτά πού σᾶς λέγω... Καί θά ἰδῆτε τοιαύτην ἀκινησίαν παθῶν καί εἰρήνην ψυχῆς ὡς νά εἶσθε μέσα εἰς τόν Παράδεισον»26.
Κατά τόν μακάριο Γέροντα «ὅταν ὁ νοῦς βιώσῃ μέ τήν βοήθεια πάντοτε τῆς θείας Χάριτος, ὅλα τά τῆς πράξεως, τότε γεύεται φωτισμόν καί κινεῖται εἰς θεωρίαν» καί συνεχίζει: «Καί πρώτη θεωρία εἶναι τῶν ὄντων. Πῶς ὅλα τά πάντα ἐποίησεν διά τόν ἄνθρωπον ὁ Θεός καί αὐτούς τούς ἀγγέλους προσέτι εἰς διακονίαν αὐτοῦ.
Πόσην ἀξίαν, πόσον μεγαλεῖον, τί μέγα προορισμόν ἔχει ὁ ἄνθρωπος, αὐτή ἡ πνοή τοῦ Θεοῦ! Ὄχι διά νά ζήσῃ ἐδῶ τάς ὁλίγας ἡμέρας τῆς ἐξορίας του, ἀλλά νά ζήσῃ αἰώνια μέ τόν Πλάστην του. Νά βλέπῃ τούς θείους ἀγγέλους. Νά ἀκούῃ τήν ἄρρητον μελωδίαν τους. Τί χαρά! Τί μεγαλεῖον!
Μόλις λαμβάνει τέρμα αὐτή ἡ ζωή μας καί κλείνουν τοῦτοι οἱ ὀφθαλμοί, εὐθύς ἀνοίγουν οἱ ἄλλοι καί ἀρχίζει ἡ νέα ζωή. Ἡ ὄντως χαρά, ὅπου πλέον τέλος δέν ἔχει. Τοιαῦτα νοῶν βυθίζεται ὁ νοῦς εἰς μίαν εἰρήνην καί ἄκραν γαλήνην, ὅπου ἁπλοῦται εἰς ὅλον τό σῶμα καί τελείως ξεχνᾶ ὅτι ὑπάρχει εἰς αὐτήν τήν ζωήν. Τοιαῦται θεωρίαι διαδέχονται ἡ μία τήν ἄλλην. Ὄχι νά πλαθῃ φαντασίες στόν νοῦν του, ἀλλ’ ἡ κατάστασις εἶναι τοιαύτη -ἐνέργεια Χάριτος- ὅπου φέρνει νοήματα καί ἀδολεσχεῖ ὁ νοῦς εἰς τήν θεωρίαν. Δέν τά πλάθει ὁ ἄνθρωπος μόνα τους ἔρχονται καί ἁρπάζουν τόν νοῦν εἰς τήν θεωρίαν»27.
Ὑπάρχει ὅμως καί πιό προχωρημένο στάδιο· σημειώνει: «Τόν δέ φωτισμον διαδέχονται διακοπή τῆς εὐχῆς καί συχναί θεωρίαι· ἁρπαγή νοός· κατάπαυσις τῶν αἰσθήσεων, ἀκινησία καί ἄκρα σιγή τῶν μελῶν· ἕνωσις Θεοῦ καί ἀνθρώπου εἰς ἕν»28. Καί τότε ὁ ἀσκητής εἶναι ἕτοιμος κατά τόν ὅσιο Γέροντα νά ἔχει ἐμπειρίες τοῦ ἀκτίστου φωτός. «Ὁπόταν λοιπόν (ἑρμηνεύει ὁ Γέροντας) ἡ Χάρις πληθυνθῇ εἰς τόν ἄνθρωπον καί γνωρίσῃ τά γεγραμμένα, ὡς εἴπομεν, ἔρχεται εἰς μεγάλην ἁπλότητα· ὁ νοῦς του ἁπλώνει ἔχων μεγάλην χωρητικότητα. Καί ὅπως ἐγεύθῃς τήν ρανίδα ἐκείνην τῆς Χάριτος, ὁπόταν σοῦ ἦλθε χαρά πολλή καί ἀγαλλίασις, ἔτσι ἔρχεται πάλιν, ὅταν στέκῃ ὁ νοῦς εἰς τήν προσευχήν. Ἀλλά πολλή, ὡς αὔρα λεπτή, ὡς εὐώδης βιαία πνοή. Καί πλημμυρίζει εἰς ὅλο τό σῶμα καί τέμνεται ἡ εὐχή. Παύουν τά μέλη. Καί μόνον ὁ νοῦς θεωρεῖ μέσα εἰς ἄπλετον φῶς. Γίνεται ἕνωσις Θεοῦ καί ἀνθρώπου. Δέν δύναται νά χωρίσῃ αὐτός ἑαυτόν. Ὅπως τό σίδηρον. Προτοῦ βληθῆ εἰς τό πῦρ λέγεται σίδηρον. Ὅταν ἀνάψῃ καί κοκκινήσῃ, εἶναι ἕνα μέ τήν φωτιά... Ἐνῶ διατελῶν ἐν τῇ θεωρίᾳ εἶναι ἄλλος ἐξ ἄλλου. Ἑνοῦται ὅλως διόλου μέ τόν Θεόν. Σῶμα δέν νομίζει πώς ἔχει μήτε καλύβη. Ὅλος εἶναι μετέωρος. Χωρίς σῶμα ἀναβαίνει στόν οὐρανόν!»29.

Image
Όρασις της Αγιας Τριάδας από τον Γέροντα

Ὁ μακάριος Γέροντας πάντοτε πρότασε τήν πίστη ἔναντι τῆς λογικῆς. Χαρακτηριστική εἶναι ἡ ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη πού εἶχε στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἀκόμη καί γιά τά πιό μικρά καί ἀσήμαντα πράγματα. Συνεχῶς τόνιζε «ποῦ εἶναι ὁ Θεός; Πάντοτε βοηθεῖ ὁ Θεός, πάντα προφθάνει, ἀλλά θέλει ὑπομονήν»30. Τήν ὑπομονή στίς θλίψεις τήν ἀξιολογοῦσε ὡς βασική προϋπόθεση ἐλεύσεως τῆς Χάριτος.
Ἔλεγε· «στό τέλος τῆς ἐξαντλητικῆς ὑπομονῆς ἐμφανίζεται αἰσθητά ἡ Χάρις». Δέν ἔδινε σημασία οὔτε στά εὐχάριστα οὔτε στά λυπηρά αὐτῆς τῆς ζωῆς ὡς καθαυτό ἀληθινά γεγονότα· ἔβλεπε τά πάντα ὑπό τό πρίσμα τῆς αἰωνιότητας. Θά μποροῦσε νά ὁμολογήσει καί αὐτός μαζί μέ τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο «μήτε τό λυποῦν, μήτε τό εὐφραῖνον νομίζειν ἀλήθεια· ζῆν δέ ἀλλαχοῦ, κἀκεῖσε ὁρᾶν, καί μόνον μέ λυπηρόν εἰδέναι κακίαν, μόνον δέ ἡδύ τήν ἀρετήν καί τή πρός Θεόν οἰκείωσιν»31. Αὐτή ἡ θέση του, ἀλλά καί ἡ ὅλη ὑπερφυσική βιοτή του, πρέπει νά παραδειγματίσει ἐμᾶς πού ζοῦμε ἐγκλωβισμένοι στήν λογικοκρατία καί στόν ἀνθρωποκεντρισμό, τά ὁποῖα χαρακτηρίζουν τήν ἐποχή μας.
Ὁ ὅσιος Γέροντας Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστής εἶχε γίνει διά τοῦ βιώματός του ὁ ἀπλανής καί διακριτικός ὁδηγός γιά τούς «θέλοντας σωθῆναι».
Εἶχε γίνει ὁ τέλειος καθηγητής τῆς ἐπιστήμης τῶν ἐπιστημῶν καί τῆς τέχνης τῶν τεχνῶν, δηλ. τῆς μοναχικῆς βιοτῆς καί ἀσκήσεως. Σέ ἕνα νέο πού τόν ρώτησε περί τῆς εὐχῆς ἔγραφε: «Αἱ πληροφορίες, ὅπου ζητεῖς, δέν ἀπαιτοῦσιν καιρόν καί κόπον διά νά σκεφθῶ νά σέ ἀπαντήσω. Ἡ νοερά προσευχή εἰς ἐμένα εἶναι ὅπως ἡ τέχνη τοῦ καθενός, καθότι ἐργάζομαι αὐτήν τριανταέξ καί ἐπέκεινα χρόνια»32.


Γνωρίζοντας τήν πνευματική ἐργασία τοῦ Γέροντος πολλοί μοναχοί Ἁγιορεῖτες καί λαϊκοί τόν ἐπισκέπονταν καί τοῦ ζητοῦσαν συμβουλές γιά τήν νοερά αὐτή ἐργασία, πού ὁ Γέροντας εὐχαρίστως ἔδινε. Ἔγραφε δέ περί αὐτῆς τῆς προσφορᾶς: «Ἔρχονται ἀπό διαφόρους Μονάς καί Σκήτας τοῦ Ὄρους καί Θείᾳ Χάριτι, λέγομεν τά χορηγούμενα παρά τοῦ Κυρίου»33. Ἡ προσφορά τοῦ ἁγίου Γέροντος δέν ἦταν μόνο ἐντός τοῦ Ἁγίου Ὄρους, οὔτε ἐντός μόνο τῆς Ἑλλάδος, ἀλλά εἶχε μία οἰκουμενική διάσταση, ὅπως ὁ ἴδιος ἀφηγεῖται: «Ἐγώ τόν καιρόν ἐτοῦτον ὅλον γράφω εἰς ὅσους ἐρωτοῦν. Ἐφέτος ἦλθαν ἀπό τήν Γερμανίαν μόνον καί μόνον νά μάθουν διά τήν νοεράν προσευχήν· ἀπό τήν Ἀμερικήν μοῦ γράφουν μέ τόσην προθυμίαν. Ἀπό τό Παρίσι εἶναι τόσοι ὅπου θερμῶς ζητοῦν»34.
Ὁ ὅσιος Γέροντας Ἰωσήφ, μέ τήν εὐλογημένη ἀπό τόν Θεό βιοτή του, μᾶς ἄφησε ἕνα δεῖγμα ὀρθοδόξου ἀσκητικῆς γνησιότητος. Πολλά προσέφερε στόν ἁγιορείτικο μοναχισμό καί γενικά στόν ὀρθόδοξο μοναχισμό στό παρελθόν καί στό παρόν, ἀλλά φρονοῦμε ὅτι θά συνεχίσει νά προσφέρει καί στό μέλλον, ἄν ἐμεῖς μελετοῦμε τόν βίο του, ἐνστερνιζόμεθα καί ἐφαρμόζουμε τήν διδασκαλία του, καί ζητοῦμε τίς ἅγιές του εὐχές.

Image
Ο τάφος του στην Νέα Σκήτη

22. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 78, σ. 381.
23. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 78, σ. 382.
24. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 2, σ. 41-42.
25. Βλ. Β΄Κορ.6,16.
26. Γέροντος Ἰωσήφ ἔνθ. ἀνωτ.,Ἐπιστολή 12, σ.98.
27. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 10, σ. 87-88.
28. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 35, σ. 208.
29. Ἔνθ.ἀωτ., Ἐπιστολή 35, σ. 208-209.
30. Ἐπιστολή 165, Τῷ Αὐτῷ (Τιμοθέῳ), PG37,276ΑΒ.
31. Γέροντος Ἰωσήφ, ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή1, σ. 35.
32. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή 18, σ. 124.
33. Ἔνθ.ἀνωτ., Ἐπιστολή2, σ. 42.


Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος
Ἐτήσια ἔκδοσις τῆς ἱερᾶς κοινοβιακῆς
Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους
Ἔτος 2002 ἀριθμ. 27

Ἐπιμέλεια κειμένου
Ἀναβάσεις - http://anavaseis.blogspot.com
Όσιε Παίσιε πρέσβευε υπέρ ημών
User avatar
Thrax
 
Posts: 350
Joined: Tue Nov 15, 2011 11:00 am
Location: Αττικη

Re: Γέρων Ιωσήφ ο Σπηλαιώτης

Unread postby bersekero » Mon Jan 18, 2016 11:13 pm

Περι πειρασμων

Γέροντος Ιωσήφ (Ησυχαστού), Επιστολή ιά΄, «Έκφρασις μοναχικής εμπειρίας»

Πράξις λέγεται όχι το να δοκιμάση κανείς και να υποχωρήση. Αλλά «πράξις» λέγεται το να εισέλθη, να μονομαχήση, να νικήση, να νικηθή, να κερδίση, να χάση, να πέση, να εγερθή, να αναμοχλεύση τα πάντα, και να εκδέχεται αγώνα και πάλην μέχρι τελευταίας αναπνοής και ποτέ να μην ξεθαρρεύση στον εαυτόν του εώς η ψυχή του να βγή.

Αλλά, όταν ανεβαίνει στον ουρανόν, πρέπει να περιμένη την επόμενην να κατεβή εις τον Άδην. Αφήνω ότι και την ιδίαν στιγμήν γίνεται η κατάβασις. Δι΄ αυτό δεν πρέπει να ξενίζεται εις τας αλλοιώσεις, αλλά να έχη προ οφθαλμών ότι αμφότερα είναι εδικά του.

Γνώριζε ότι πάντοτε προηγείται η Χάρις των πειρασμών ως μια ειδοποίησις προετοιμασίας. Και ευθύς, όταν βλέπης την Χάριν, να συσφίγγεσαι και να λέγης: Ήλθε το διάγγελμα του πολέμου! Φυλάξου πηλέ, πόθεν θα κροτήση την μάχην ο μοχθηρός.
Πολλάκις έρχεται σύντομα και πολλάκις μετά δύο ημέρας ή τρεις. Πάντως θα έλθη, και να είναι τα προχώματα στερεά. Εξομολόγησις κάθε εσπέρας, υπακοή εις τον Γέροντα, ταπείνωσις και αγάπη εις όλους. Και ούτως ελαφρύνει την θλίψιν.

Εις τρεις τάξεις διαιρείται η Χάρις: Καθαρτική, φωτιστική, τελειωτική. Εις τρεις και η πολιτεία: Κατά φύσιν, υπέρ φύσιν, παρά φύσιν. Εις αυτάς τας τρεις τάξεις ανέρχεται και κατέρχεται. Τρία είναι τα μεγάλα χαρίσματα, όπου λαμβάνει: Θεωρία, αγάπη, απάθεια.

Εκείνος που προσεύχεται ζητεί την άφεσιν των αμαρτιών, ζητεί το έλεος του Κυρίου .
Συ έχε μετάνοιαν καθαράν, κάμνε εις όλους υπακοήν, και μόνη η Χάρις θα έρθη χωρίς εσύ να ζητής.

Ο άνθρωπος ως βρέφος ψελλίζον ζητεί από τον Θεόν το θέλημά του το άγιον. Ο Θεός, ως Πατήρ υπεράγαθος, του δίδει την Χάριν, αλλά του δίνει και πειρασμούς. Εάν υπομένη αγόγγυστα τους πειρασμούς λαμβάνει προσθήκην της Χάριτος. Όσην Χάριν περισσοτέρως λαμβάνει, τόσην προσθήκην και πειρασμών.
Οι δαίμονες, όταν πλησιάζουν, να κροτήσουν την μάχην, δεν πηγαίνουν εκεί που εσύ αγογγύστως θα τους νικήσης. Αλλά δοκιμάζουν, που έχεις αδυναμίαν. Όπου εσύ δεν τους περιμένεις, εκεί τειχορυχίζουν το κάστρον. Και, όταν εύρουν ψυχήν ασθενή και μέρος αδύνατον, πάντα εκεί τον νικούν και τον κάμουν υπεύθυνον.

Ζητείς Χάριν από τον Θεόν; Αντί Χάριτος σου αφήνει πειρασμόν. Δεν αντέχεις τον πόλεμον, πίπτεις; Δεν σου δίδεται προσθήκη της Χάριτος.Πάλιν ζητείς; Πάλιν ο πειρασμός. Πάλιν ήττα; Πάλιν υστέρησις, εφ΄όρου ζωής.
Πρέπει λοιπόν να βγής νικητής. Αντέχου του πειρασμού εώς θανάτου. Πέσε πτώμα στην μάχην, φωνάζων κάτω παράλυτος: «Ου μη σε ανώ, γλυκύτατε Ιησού! Ουδ΄ου μη σε εγκαταλίπω! Αχώριστος θα μείνω εις τον αιώνα, και δι΄αγάπην σου ξεψυχώ εις το στάδιον».
Και αίφνης παρίσταμαι εις το στάδιον και φωνεί δια λαίλαπος: «Πάρειμι!»...

Τότε πληρούσαι θείας αγάπης. Και φλέγεται η ψυχή σου ωσάν του Κλεόπα. Και εν καιρώ πειρασμού δεν καταλείπεις πλέον την σινδόνα, και να φύγης επί γυμνού, αλλά καρτερείς εις τας θλίψεις διαλογιζόμενος. Καθώς παρήλθεν ο ένας πειρασμός και ο άλλος, έτσι θα παρέλθη και ο σημερινός.

Όταν όμως αθυμής και γογγύζης και δεν υπομένης τους πειρασμούς, τότε αντί να νικάς πρέπει διαρκώς να μετανοής, δια τα σφάλματα της ημλερας, δια την αμέλειαν της νυκτός. Και, αντί να λαμβάνης επί Χάριτος Χάριν, μεγαλώνεις τας θλίψεις σου.

Δια τούτο νη δειλιάς, μη φοβάσαι τους πειρασμούς. Καν πέσης πολλάκις, ανάστα. Μη χάνης την ψυχραιμίαν σου. Μην απογοητεύεσαι. Σύννεφα είναι και θα περάσουν.

Και όταν, συνεργούσης της Χάριτος που σε καθαρίζει από όλα τα πάθη, παρέλθης όλα αυτά όπου είναι η «πράξις», τότε γεύεται ο νους φωτισμόν και κινείται εις θεωρίαν,
και πρώτη θεωρία είναι των όντων. Πως όλα, τα πάντα εποίησε δια τον άθρωπον ο Θεός, και αυτούς τους αγγέλους εις διακονία αυτού.
Πόσης αξίαν, μεγαλείον, τι μέγα προορισμόν έχει ο άνθρωπος – αυτή η πνοή του Θεού! Όχι δια να ζήση εδώ τας ολίγας ημέρας της εξορίας του, αλλά να ζήση αιώνια με τον Πλάστην του. Να βλέπη τους θείους Αγγέλους. Να ακούη την άρρητον μελωδίαν τους. Τι χαρά! Τι μεγαλείον! Μόλις λαμβάνει τέρμα αυτή η ζωή μας και κλείνουν τούτοι οι οφθαλμοί ευθύς ανοίγουν οι άλλοι και αρχίζει η νέα ζωή. Η όντως χαρά, όπου πλέον τέλος δεν έχει.
User avatar
bersekero
Καθολικός Συντονιστής
 
Posts: 7545
Joined: Tue May 21, 2013 3:36 pm


Return to ΔΙΔΑΧΕΣ ΑΓΙΩΝ ΚΑΙ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

Who is online

Users browsing this forum: No registered users and 4 guests