Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Οι συνταγές των Αγίων στην εργασία της αρετής



– Γέροντα, ποιά είναι τα γνωρίσματα των Αγίων;

– Η αγάπη με την ταπείνωση, η απλότητα και η διάκριση είναι τα γνωρίσματα των Αγίων.

Αν ο άνθρωπος βιάση με διάκριση τον εαυτό του να μιμηθή την ζωή των Αγίων, αγιάζεται και αυτός.

Πολύ θα βοηθηθούμε στην εργασία για την απόκτηση των αρετών, αν έχουμε πρότυπο τους Αγίους.

Συγκρίνοντας τον εαυτό μας με τους Αγίους, βλέπουμε τα πάθη μας, ελεγχόμαστε,

ταπεινωνόμαστε και αγωνιζόμαστε με φιλότιμο και με θείο ζήλο να τους μιμηθούμε.

Δεν δικαιολογούμαστε να μην προχωρούμε, γιατί έχουμε τις συνταγές των Αγίων και την ζωή τους, το άγιο παράδειγμά τους.

Όλοι οι Άγιοι είναι παιδιά του Θεού και βοηθάνε εμάς τα ταλαίπωρα παιδιά του Θεού

δείχνοντάς μας την μέθοδο για να γλυτώνουμε από τις μεθοδίες του πονηρού.

Με την μελέτη των βίων των Αγίων θερμαίνεται η ψυχή μας και παρακινείται να τους μιμηθή

και να προχωρήση με λεβεντιά στον αγώνα για την απόκτηση των αρετών.

Μέσα στους Αγίους βλέπει κανείς την ίδια πνευματική τρέλλα, μόνον που παρουσιάζεται στον καθέναν με άλλη μορφή.

Βλέπει τον έρωτα που είχαν για τον Θεό και ανάβει μέσα του ο θείος ζήλος να τους μιμηθή.


– Γέροντα, το Συναξάρι του Αγίου της ημέρας πόσα χρόνια πρέπει να το διαβάζη κανείς;

– Συνέχεια, σε όλη του την ζωή.

Αν καί, όσα κι αν γράψουν τα Συναξάρια, είναι πολύ λίγα, γιατί από τους Αγίους δεν έχουμε την ζωή τους

αλλά την υπερχείλιση της ζωής τους.

Θα ήταν ανόητοι οι Άγιοι, αν φανέρωναν όσα έζησαν εν τω κρυπτώ.

Φθάνουν όμως και τα λίγα που ξέρουμε από την ζωή τους, για να βοηθηθούμε,

αρκεί να μας κεντούν την καρδιά, για να τα βάζουμε σε εφαρμογή.


– Γέροντα, μου φαίνεται δύσκολο να κάνω κάτι από αυτά που έκαναν οι Άγιοι.

Ας πούμε, η Αγία Συγκλητική (1) τί άσκηση έκανε μέχρι το τέλος της ζωής της, αν και υπέφερε από επώδυνη αρρώστια!

Ή ο Όσιος Βαρσανούφιος (2) πόσα χρόνια κράτησε τέλεια σιωπή!

– Εντάξει, αν θέλης να μιμηθής τον Όσιο Βαρσανούφιο, προσπάθησε τουλάχιστον να μη μιλήσης, όταν σού κάνουν μια παρατήρηση.

Όσο για την άσκηση της Αγίας Συγκλητικής, κι εγώ βλέπω ότι δεν μπορείς να ασκηθής τόσο πολύ σωματικά,

γιατί δεν αντέχεις, αλλά εσωτερικά, νομίζω, μπορείς να την μιμηθής, και εκεί έχεις πολλή δουλειά να κάνης.

Εύχομαι να σού δώση η Αγία λίγα από τα πολλά που είχε η ίδια.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Η μνήμη της εορτάζεται στις 5 Ιανουαρίου.
2) Η μνήμη του εορτάζεται στις 6 Φεβρουαρίου.

[XAPA]

Να λαμπικάρουμε την αρετή μας


– Γέροντα, μερικές φορές μιλάτε για «τοξινωμένη αρετή»· πότε μια αρετή είναι «τοξινωμένη»;

– «Τοξινωμένη» αρετή είναι λ.χ. η καλωσύνη, όταν έχη ανθρωπαρέσκεια, ή η αγάπη, όταν έχη ιδιοτέλεια.

Όταν δεν είναι αγνά τα κίνητρά μας και βάζουμε στην αρετή μας τον εαυτό μας, νοθεύουμε την αρετή μας.

Τότε η αρετή μας είναι σαν ένα άγουρο φρούτο, που έχει βέβαια λίγες βιταμίνες, αλλά συγχρόνως έχει και την στυφάδα του.


– Γέροντα, μπορεί να μην έχω αρετή και ο άλλος να με θεωρή ενάρετη;

– Το κακό είναι να θεωρής εσύ τον εαυτό σου ενάρετο.


– Μπορεί, Γέροντα, να μην καταλαβαίνω την πραγματική πνευματική μου κατάσταση και να νομίζω ότι έχω αρετή;

– Μπορεί, αλλά, αν προσέξης, θα δής ότι δεν έχεις εσωτερική γλυκύτητα, οπότε θα καταλάβης που βρίσκεσαι πνευματικά.

Καμμιά φορά μπορεί να νομίζη κανείς ότι έχει μια αρετή, επειδή έμαθε απλώς κάποια εξωτερικά γνωρίσματά της

και συμμορφώνεται μ᾿ αυτά, για να φαίνεται ενάρετος.

Αυτό όμως δεν είναι πραγματική αρετή και δεν μπορεί να μείνη έτσι· θα κοσκινισθή και κάποτε θα φανή η πραγματικότητα.

Άλλο είναι, ας υποθέσουμε, να αγωνίζεται κανείς να μη μιλάη, για να μην πληγώνη τους άλλους,

και σιγά-σιγά να αποκτήση την αρετή της σιωπής, και άλλο να μη μιλάη, για να φαίνεται ότι έχει την αρετή της σιωπής.

Τότε μπορεί να σιωπά, ενώ με τους λογισμούς του συνέχεια να φλυαρή και να έχη μέσα του ένα σωρό πάθη.

Η εξωτερική συμπεριφορά μπορεί να παρουσιάζη έναν τέλειο άγιο καί, όταν αποκαλυφθή ο εσωτερικός του άνθρωπος, να είναι...


– Γέροντα, με απογοητεύει η πραγματικότητα του εαυτού μου. Και τα καλά που νόμιζα ότι είχα, αποδείχθηκαν σκάρτα.

– Ποιά δηλαδή;


– Νά, το φιλότιμο που νόμιζα ότι είχα αποδείχθηκε ότι είναι τελικά εγωισμός.

– Δεν είναι έτσι, ευλογημένη!

Ένα πέτρωμα έχει μέσα διάφορα μέταλλα.

Μπορεί να έχη πολλή άμμο, αλλά έχει και χαλκό και σίδηρο και λίγο χρυσάφι...

Αν μπή στο χωνευτήρι, θα ξεχωρίση ο χρυσός. «Ο χρυσός εν τω χωνευτηρίω», δεν λέει;




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Βλ. Σοφ. Σολ. 3, 6.

[XAPA]

Κλέφτης των αρετών είναι η υπερηφάνεια



– Γέροντα, κλέβομαι από τα πάθη μου. Άλλοτε με κλέβει η φιλαυτία, άλλοτε η εξωστρέφεια...

– Αν αφήνη κανείς τους κλέφτες να τον κλέβουν, μπορεί ποτέ να πλουτήση;

Κι εσύ, αν αφήνης να σε κλέβουν τα πάθη, μπορείς να κάνης προκοπή;

Πάντα φτωχή θα είσαι, γιατί, όσα μαζεύεις, θα τα χάνης.

Απορώ πώς σε κλέβει το ταγκαλάκι, ενώ εσύ μπορείς να κλέψης τον Παράδεισο!


– Γιατί, Γέροντα, ενώ έχω διάθεση να δουλέψω για μια αρετή, μένω σε μια στάσιμη κατάσταση; τί φταίει;

– Πολλές φορές δεν έχει έρθει και η ωριμότητα γι᾿ αυτήν την αρετή.

Εσύ όμως βλέπω ότι άρχισες να ωριμάζης πνευματικά.

Πρόσεξε λοιπόν, τώρα που έρχεται η εποχή του καλοκαιριού και η αγουρίδα γίνεται σιγά-σιγά μέλι,

να φυλάς καλά τα σταφύλια από τις κουρούνες – τα ταγκαλάκια – ζώντας ταπεινά και αθόρυβα.


– Γέροντα, ό,τι καλό κάνω, τελικά το χάνω, γιατί αμέσως υπερηφανεύομαι.

– Ξέρεις εσύ τί κάνεις;

Φτιάχνεις μέλι και ύστερα αφήνεις το κακό ταγκαλάκι και σου το κλέβει, οπότε μένεις με τον κόπο.

Όπως ο μελισσουργός ζαλίζει τις μέλισσες με καπνό και παίρνει το μέλι,

έτσι κι εσένα σε ζαλίζει το ταγκαλάκι με τον καπνό της υπερηφανείας,

σου κλέβει το πνευματικό μέλι που έφτιαξες και τρίβει τα χέρια του.

Σου κλέβει δηλαδή τα πολύτιμα δώρα του Θεού και ύστερα χαίρεται.

Εσύ είσαι έξυπνη, πώς δεν το πιάνεις αυτό;

Γιατί δεν πιάνεις τον κλέφτη, τον πονηρό, που σε κλέβει;


– Γέροντα, όταν κάποιος νιώθη ότι ένα χάρισμα που έχει είναι του Θεού, πώς είναι δυνατόν να κλέβεται από τον πειρασμό;

– Κλέβεται, γιατί δεν προσέχει.

Ο Θεός προικίζει τον κάθε άνθρωπο με πολλά χαρίσματα, αλλά ο άνθρωπος, ενώ θα έπρεπε να ευγνωμονή γι᾿ αυτά τον Θεό,

πολλές φορές δεν προσέχει, οικειοποιείται τα χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός και καυχάται εσωτερικά.

Τότε ο πονηρός διάβολος, σαν κλέφτης που είναι, πηγαίνει, του κλέβει τα χαρίσματα,

τα δηλητηριάζει με τα δηλητήριά του και έτσι τα αχρηστεύει.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Η πνευματική ομορφιά



– Γέροντα, πώς θα αποκτήσω την πνευματική ομορφιά;

– Αν αγωνισθής με θείο ζήλο να αποκτήσης αρετές, θα αποκτήσης την πνευματική ομορφιά.

Η Παναγία είχε και την εξωτερική και την εσωτερική ομορφιά· όποιος την έβλεπε αλλοιωνόταν.

Εκείνη η πνευματική απαλάδα που σκορπούσε θεράπευε ψυχές.

Με την εσωτερική της ομορφιά και την δύναμη της Χάριτος τί ιεραποστολή έκανε!

Αλλά και κάθε άνθρωπος, αν εργασθή πνευματικά και σμιλέψη τον χαρακτήρα του, χαριτώνεται και ομορφαίνει η ψυχή του.


– Γέροντα, ο άνθρωπος που έχει την θεία Χάρη, το καταλαβαίνει ο ίδιος;

– Καταλαβαίνει μερικές ενέργειες της Χάριτος.

– Ο άλλος που τον βλέπει μπορεί να διακρίνη ότι έχει την θεία Χάρη;

– Ναί, το διακρίνει, γιατί τον προδίδει η θεία Χάρις.

Βλέπεις, η αρετή δεν κρύβεται, όσο και να θέλη κανείς να την κρύψη,

όπως ο ήλιος δεν κρύβεται με το κόσκινο, γιατί περνούν αρκετές ακτίνες από τις τρυπούλες του.

Όποιος έχει την πνευματική ομορφιά που δίνει η αρετή, λάμπει από την θεία Χάρη.

Γιατί, όσο αποκτάει ο άνθρωπος αρετές, θεώνεται, και επόμενο είναι να ακτινοβολή και να προδίδεται από την θεία Χάρη.

Έτσι φανερώνεται στους ανθρώπους, χωρίς να το θέλη και χωρίς ο ίδιος να το καταλαβαίνη, και δοξάζεται ο Θεός.

Η αποτοξίνωση από τα πάθη και το λαμπικάρισμα της ψυχής διακρίνονται και στην σάρκα,

η οποία λαμπικάρεται και αυτή, γιατί το λαμπικάρισμα ξεκινάει από την καρδιά.

Η καρδιά μεταδίδει με την κυκλοφορία του αίματος την πνευματικότητά της και στην σάρκα, κι έτσι αγιάζεται όλος ο άνθρωπος.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ


- ΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΕΤΗ, Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ


«Η ταπείνωση ανοίγει
τίς πόρτες του Ουρανού
καί έρχεται στον άνθρωπο η Χάρις του Θεού».



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

- «Ο Θεός ταπεινοίς δίδωσι χάριν»

Ο ταπεινός έχει όλες τις αρετές


– Γέροντα, πέστε μας κάτι, πριν φύγετε.

– Τί να σας πώ; Τόσα σας είπα!

– Πέστε μας κάτι, για να το δουλέψουμε, μέχρι να ξαναρθήτε.

– Έ, αφού επιμένετε, να σας πω...

Μία είναι η αρετή, η ταπείνωση· επειδή όμως δεν το καταλαβαίνετε, άντε, να σας πω και την αγάπη.

Αλλά, όποιος έχει ταπείνωση, δεν έχει και αγάπη;


– Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ λέει: «Ό,τι είναι το αλάτι για το φαγητό, είναι και η ταπείνωση για την αρετή».

– Δηλαδή χωρίς την ταπείνωση δεν ...τρώγονται οι αρετές!

Θέλει να πη ο Άγιος πόσο απαραίτητη είναι η ταπείνωση στην εργασία των αρετών.


– Γέροντα, αλλού ο Αββάς Ισαάκ λέει ότι η ταπείνωση έρχεται, όταν αποκτήση ο άνθρωπος αρετές

– Μήπως δεν το κατάλαβες καλά;

Αν δεν έχη ο άνθρωπος ταπείνωση, καμμιά αρετή δεν μπορεί να τον πλησιάση.


– Δηλαδή, Γέροντα, όποιος έχει ταπείνωση έχει όλες τις αρετές;

– Έμ βέβαια.

Ο ταπεινός έχει όλα τα πνευματικά αρώματα:

απλότητα, πραότητα, αγάπη χωρίς όρια, καλωσύνη, ανεξικακία, θυσία, υπακοή κ.λπ.

Επειδή έχει την πνευματική φτώχεια, έχει και όλον τον πνευματικό πλούτο.

Είναι επίσης και ευλαβής και σιωπηλός, γι' αυτό συγγενεύει και με την Κεχαριτωμένη Θεοτόκο Μαρία,

η οποία είχε μεγάλη ταπείνωση.

Ενώ είχε μέσα της ολόκληρο τον Θεό σαρκωμένο, δεν μίλησε καθόλου, μέχρι που μίλησε ο Χριστός στα τριάντα Του χρόνια.

Στον ασπασμότου Αγγέλου είπε: «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμά σου».

Δεν είπε: «Εγώ θα γίνω μητέρα του Υιού του Θεού».


Η Παναγία, για την ταπείνωσή της, κατέχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος.

«Χαίροις μετά Θεόν η Θεός, τα δευτερεία της Τριάδος η έχουσα», λέει ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης.

Να είναι δούλη, να είναι και Νύμφη του Θεού!

Να είναι παρθένος, να είναι και μητέρα!

Να είναι πλάσμα του Θεού, να είναι και Μητέρα του Πλάστου!

Αυτά είναι τα μεγάλα μυστήρια, τα παράξενα, που δεν εξηγούνται, αλλά μόνο βιώνονται!


– Γέροντα, ποιά εικόνα της Παναγίας σάς αρέσει περισσότερο;

– Εμένα όλες οι εικόνες της Παναγίας μου αρέσουν.

Και μόνον το όνομά Της να βρώ κάπου γραμμένο, το ασπάζομαι πολλές φορές με ευλάβεια και σκιρτάει η καρδιά μου.

Είναι φοβερό, αν το σκεφθής!

Μικρό κοριτσάκι ήταν και είπε το «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον, ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού».

Μέσα σε λίγες λέξεις τόσα νοήματα!

Πολύ θα βοηθηθής, εάν εμβαθύνης στα λόγια αυτά.

Είναι λίγα και δυνατά.

Αν τα μελετάς, θα αγαπήσης την ταπείνωση· κι αν ταπεινωθής,

θα δής τον Θεό να έρχεται μέσα σου και να κάνη την καρδιά σου Φάτνη της Βηθλεέμ.




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ιακ. 4, 6· Α´ Πέτρ. 5, 5. Βλ. και Παρ. 3, 34.
2) Η συζήτηση αυτή έγινε στο Ησυχαστήριο τον Φεβρουάριο του 1968 με τις πρώτες αδελφές. Ο Γέροντας την άλλη ημέρα θα έφευγε για το Άγιον Όρος, αφού είχε μείνει στο Ησυχαστήριο δύο μήνες, για να βάλη τα θεμέλια της πνευματικής και κοινοβιακής ζωής.
3) Βλ. Του Οσίου πατρός ημών Ισαάκ, Τα ευρεθέντα ασκητικά, Λόγος ΜΘ´, σ. 203.
4) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος Κ´, σ. 71.
5) Στο χωρίο στο οποίο αναφέρεται η αδελφή ο Αββάς Ισαάκ μιλάει για την ταπείνωση ως τελεία πλέον κατάσταση, ενώ ο Γέροντας αναφέρεται στην ταπεινοφροσύνη που απαιτείται στον αγώνα για την καλλιέργεια των αρετών. («Η ταπείνωσις είναι κρυπτή τις δύναμις, την οποίαν δέχονται οι τέλειοι άγιοι μετά το τέλος πάσης της εαυτών πολιτείας», Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος Κ´, σ. 69).
6) Βλ. Ματθ. 5, 3: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι».
7) Ασπασμός: Χαιρετισμός.
8) Λουκ. 1, 38.
9) Αγίου Ανδρέου Κρήτης, Προσόμοιον πλ. Α´ ήχου. (Θεοτοκάριον, εκδοθέν το πρώτον παρά του Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου του Ναξίου, εκδ. Σωτ. Σχοινά, Βόλος 1991, σ. 107).
10) Βλ. Λουκ. 1, 46-48.

[XAPA]

Στον ταπεινό αναπαύεται το πνεύμα του Θεού



– Γέροντα, ποιές αρετές πρέπει να έχη ο άνθρωπος, για να τον επισκιάση η Χάρις του Θεού;

– Και μόνον η ταπείνωση φθάνει.

Συχνά με ρωτούν: «Πόσος καιρός χρειάζεται, για να αποκτήση κανείς την θεία Χάρη;».

Μερικοί μπορεί σε όλη τους την ζωή να ζουν δήθεν πνευματικά, να κάνουν άσκηση κ.λπ.,

αλλά να νομίζουν ότι κάτι είναι, και γι᾿ αυτό να μη λαμβάνουν την Χάρη του Θεού.

Και άλλοι σε λίγο χρόνο χαριτώνονται, επειδή ταπεινώνονται.


Αν ο άνθρωπος ταπεινωθή, μπορεί μέσα σε ένα λεπτό να τον λούση η θεία Χάρις, να γίνη άγγελος και να βρεθή στον Παράδεισο.

Ενώ, αν υπερηφανευθή, μπορεί μέσα σε ένα λεπτό να γίνη ταγκαλάκι και να βρεθή στην κόλαση.

Αν θέλη δηλαδή ο άνθρωπος, γίνεται αρνί· αν θέλη, γίνεται κατσίκι.

Τα καημένα τα κατσίκια, και να θέλουν να γίνουν αρνιά, δεν μπορούν·

στον άνθρωπο όμως ο Θεός έδωσε την δυνατότητα να γίνη από κατσίκι αρνί, αρκεί να το θελήση.

Η Χάρις του Θεού πάει μόνο στον ταπεινό και πράο άνθρωπο.

Εκεί αναπαύεται το πνεύμα του Θεού.


Είδες τί λέει ο Προφήτης Ησαΐας; «Επί τίνα επιβλέψω, αλλ᾿ ή επί τον ταπεινόν και ησύχιον;»

Ο Θεός θέλει να έχουμε μόνο λίγη ταπείνωση, για να συγγενεύουμε μαζί Του,

και μετά όλες οι δωρεές Του έρχονται άφθονες η μία μετά την άλλη.

Γιατί ο Θεός χρωστά κατά κάποιον τρόπο στον ταπεινό άνθρωπο πολλή Χάρη και του την δίνει ως δώρο,

χωρίς εκείνος να την ζητήση.

Είναι πνευματικός νόμος αυτό.

«Ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν» δεν λέει το Ευαγγέλιο;

Έτσι τα έχει κανονίσει ο Θεός.


«Είμαι ταπεινός» θα πή: «Έχω θεία Χάρη»!

Πολύ ταπεινός, πολλή Χάρη λαμβάνει από τον Θεό, γιατί ο ταπεινός σαν σφουγγάρι την ρουφάει την θεία Χάρη.

Όποιος σκύβει ταπεινά και δέχεται τα χτυπήματα από τους άλλους, διώχνει τα δικά του εξογκώματα,

ομορφαίνει πνευματικά σαν Άγγελος, και έτσι χωράει από την στενή πύλη του Παραδείσου.

Στον Ουρανό δεν ανεβαίνει κανείς με το κοσμικό ανέβασμα αλλά με το πνευματικό κατέβασμα.

Η ταπείνωση ανοίγει τις πόρτες του Ουρανού και έρχεται στον άνθρωπο η Χάρις του Θεού, ενώ η υπερηφάνεια τις κλείνει.


Ο Παπα-Τύχων έλεγε: «Ένας ταπεινός άνθρωπος έχει περισσότερη Χάρη από πολλούς ανθρώπους μαζί.

Κάθε πρωί ο Θεός ευλογεί τον κόσμο με το ένα χέρι, αλλά, όταν δη κανέναν ταπεινό άνθρωπο, τον ευλογεί με τα δυο Του χέρια.

Εκείνος που έχει μεγαλύτερη ταπείνωση, είναι ο μεγαλύτερος από όλους!».

Όλα από το ταπεινό φρόνημα εξαρτώνται.

Όταν υπάρχη στον άνθρωπο ταπεινό φρόνημα, τότε φυσιολογικά ανταμώνει η γη με τον Ουρανό.

Οι άνθρωποι με την ταπείνωση βρήκαν το κουμπί·

το πατούν και ανεβαίνουν στον «Τρίτο Ουρανό» με το πνευματικό ασανσέρ της αγάπης.

Και ακούς μερικούς να λένε: «Και γιατί ο Θεός θέλει να ταπεινωθούμε;».

Ακούς κουβέντα;

Μά, αν δεν ταπεινωθή ο άνθρωπος, δεν χωράει στον Παράδεισο, αλλά και σ᾿ αυτήν την ζωή δεν έχει ανάπαυση.

Τί είπε ο Χριστός; «Μάθετε απ᾿ εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών».



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ησ. 66, 2.
2) Ιακ. 4, 6· Α´ Πέτρ. 5, 5. Βλ. και Παρ. 3, 34.
3) Βλ. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα, Ι. Ησυχ. Ευαγγ. Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 112005, σ. 31.
4) Βλ. Β´ Κορ. 12, 2.
5) Ματθ. 11, 29.

[XAPA]

Ένας ταπεινός λογισμός κάνει αμέσως την Χάρη του Θεού να ενεργή



Μου έκανε εντύπωση πώς ένας ταπεινός λογισμός κάνει αμέσως την Χάρη του Θεού να ενεργή.

Είχε έρθει στο Καλύβι ένα ξένο γατάκι.

Το καημένο, φαίνεται, κάτι είχε φάει που το πείραξε και ζητούσε βοήθεια.

Χτυπιόταν από τον πόνο και πεταγόταν σαν το χταπόδι, όταν το χτυπούν...

Το λυπόμουν που το έβλεπα σ᾿ αυτήν την κατάσταση, αλλά δεν μπορούσα να κάνω τίποτε.

Το σταύρωνα, το ξανασταύρωνα, τίποτε!

«Βρέ ταλαίπωρε, λέω τότε στον εαυτό μου, βλέπεις τα χάλια σου;

Τόσα χρόνια καλόγερος, ούτε ένα γατί δεν μπορείς να βοηθήσης!».

Μόλις ελεεινολόγησα τον εαυτό μου, εκεί που το γατάκι κόντευε να ψοφήση, αμέσως συνήλθε.

Ήρθε κοντά μου, μου έγλειφε τα πόδια και έκανε χαρούμενο όμορφες τούμπες...

Τί δύναμη έχει η ταπείνωση!

Γι᾿ αυτό λέει: «Εν τη ταπεινώσει ημών εμνήσθη ημών ο Κύριος».

Έχω προσέξει ότι ένας ταπεινός λογισμός κάνει τον άνθρωπο να λάμπη, να ακτινοβολή.

Όταν ο άνθρωπος παίρνη όλο το σφάλμα επάνω του, τον λούζει η Χάρις του Θεού.

Ήρθε προχθές ένας γιατρός που έχει πολλά παιδιά και μου είπε:

«Πάτερ μου, έχω πολλή υπερηφάνεια και γίνεται αιτία η δική μου υπερηφάνεια να κάνουν αταξίες τα παιδιά».

Και το έλεγε αυτό μπροστά στα παιδιά του και τα μάτια του ήταν βουρκωμένα, αλλά το πρόσωπό του έλαμπε!

Το ίδιο πρόσεξα προ ημερών και εδώ.

Ήρθαν μερικές αδελφές να συζητήσουμε.

Είπαμε διάφορα· αναγκάστηκα να τις μαλώσω πολύ.

Μία από αυτές δεν βοηθήθηκε καθόλου· κρύα ήρθε, κρύα έφυγε·

μόνον εκεί πέρα έλεγε τα κουσούρια των άλλων χαρτί και καλαμάρι

– βλέπεις, όποιος δεν κάνει δουλειά στον εαυτό του, έχει αυτό το ...χάρισμα!

Μία άλλη στρυμώχθηκε, μέχρι που έκλαψε.

Ταπεινώθηκε, αλλά μετά έλαμπε το πρόσωπό της.

Βλέπετε τί κάνει ένας ταπεινός λογισμός με συντριβή!

Αμέσως πάνε όλα τα κουσούρια στην άκρη, τακτοποιείται ο άνθρωπος και ακτινοβολεί το πρόσωπό του·

ενώ με έναν λογισμό υπερήφανο ή βλάσφημο σκοτεινιάζει.

Όσο ανεβάζει πνευματικά την ψυχή ένας πολύ ταπεινός λογισμός που θα φέρη για μια στιγμή ο άνθρωπος,

δεν την ανεβάζουν χρόνια ολόκληρα αγώνες υπερφυσικοί.


– Γέροντα, αν κάποιος είναι υπερήφανος και βάλη έναν ταπεινό λογισμό, θα τον βοηθήση ο Θεός;

– Έμ, αν βάλη έναν ταπεινό λογισμό, τότε δεν θα είναι υπερήφανος· θα είναι ταπεινός και θα τον βοηθήση ο Θεός.

Ο άνθρωπος είναι τρεπτός· πάει μια από ᾿δώ-μιά από ᾿κεί, ανάλογα με το τί λογισμό έχει.

Ο υπερήφανος, αν βάλη έναν ταπεινό λογισμό, βοηθιέται.

Και ο ταπεινός, αν φέρη έναν υπερήφανο λογισμό, παύει να είναι ταπεινός.

Είναι κανείς σε καλή πνευματική κατάσταση;

Αν υπερηφανευθή, τον εγκαταλείπει η Χάρις του Θεού και φθάνει σε άσχημη κατάσταση.

Είναι σε άσχημη κατάσταση, γιατί έκανε λ.χ. κάποιο σφάλμα;

Αν συναισθανθή το σφάλμα του και μετανοήση ειλικρινά, έρχεται η ταπείνωση και φθάνει σε καλή κατάσταση,

γιατί η ταπείνωση φέρνει την Χάρη του Θεού.

Αλλά, για να γίνη η ταπείνωση μόνιμη κατάσταση στον άνθρωπο,

ώστε να παραμείνη μέσα του η Χάρις του Θεού, χρειάζεται δουλειά πνευματική.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ψαλμ. 135, 23.

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Η εργασία για την απόκτηση της ταπεινώσεως

Πώς καλλιεργείται η ταπείνωση


– Με ποιόν τρόπο, Γέροντα, καλλιεργείται η ταπείνωση;

– Η ταπείνωση καλλιεργείται με το φιλότιμο, καλλιεργείται και με την κοπριά των πτώσεων. Ανάλογα.

Ένας φιλότιμος άνθρωπος ό,τι καλό έχει το αποδίδει στον Θεό.

Βλέπει τις πολλές ευεργεσίες του Θεού, καταλαβαίνει ότι δεν έχει ανταποκριθή, ταπεινώνεται και δοξολογεί διαρκώς τον Θεό.

Και όσο ταπεινώνεται και δοξολογεί τον Θεό, τόσο τον λούζει η θεία Χάρις.

Αυτή είναι η εκούσια ταπείνωση.


Ενώ η ταπείνωση που φέρνουν οι διαρκείς πτώσεις είναι η ακούσια ταπείνωση.

Φυσικά η εκούσια ταπείνωση έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από την ακούσια.

Μοιάζει με χωράφι που έχει καλό χώμα και καρπίζουν τα δένδρα, δίχως λίπασμα ή κοπριά, και οι καρποί τους είναι νόστιμοι.

Η ακούσια ταπείνωση μοιάζει με χωράφι που έχει αδύνατο έδαφος καί, για να δώση καρπούς,

πρέπει να ρίξης και λίπασμα και κοπριά, και πάλι οι καρποί του δεν θα είναι τόσο νόστιμοι.


– Γέροντα, μου στοιχίζει, όταν εξαιτίας μιας άσχημης συμπεριφοράς μου πέφτω στα μάτια των άλλων και ταπεινώνωμαι ακούσια.

– Με την ακούσια ταπείνωση εξοφλάς και λίγο από το χρέος των αμαρτιών σου.

Πρέπει όμως να αρχίσης να ταπεινώνεσαι εκούσια.


– Γέροντα, έχω φθάσει σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Έχω σαρκικούς λογισμούς και πέφτω στην λύπη. Φοβάμαι μήπως δεν βγώ ποτέ από αυτήν την κατάσταση.

– Έχε θάρρος, καλό μου παιδί, και ο Χριστός θα νικήση τελικά.

Να ψάλλης: «Εκ νεότητός μου ο εχθρός με πειράζει, ταις ηδοναίς φλέγει με· εγώ δε πεποιθώς εν σοί, Κύριε, τροπούμαι τούτον» (1).

Στην ουσία δεν φταίει πολύ η καημένη η σάρκα, αλλά η υπερηφάνεια.

Είναι αλήθεια ότι έχεις πολλές ικανότητες, τις οποίες φυσικά ο Θεός σού τις έδωσε,

αλλά, επειδή αμελείς λιγάκι και δεν προσέχεις, ο εχθρός βρίσκει ευκαιρία,

τις εκμεταλλεύεται και σε ρίχνει στην υπερηφάνεια.


Κι ενώ θα έπρεπε να λούζης το πρόσωπό σου με δάκρυα αγαλλιάσεως και ευγνωμοσύνης προς τον Θεό,

το λούζεις με πικρά δάκρυα πόνου και στενοχώριας.

Έτσι βγαίνει το εξής συμπέρασμα: Εάν δεν ταπεινωθούμε εκουσίως, θα ταπεινωθούμε ακουσίως,

διότι μας αγαπά ο Καλός Θεός. Θάρρος λοιπόν, παιδί μου, και θα νικήση ο Χριστός.

«Εάν γαρ πάλιν ισχύσητε, και πάλιν ηττηθήσεσθε, ότι μεθ᾿ ημών ο Θεός» (2).

Μπόρα είναι και θα περάση και πολλά καλά θα φέρη.

Θα γνωρίσης πιο καλά τον εαυτό σου, θα ταπεινωθής υποχρεωτικά, και κατά τους πνευματικούς νόμους

υποχρεωτικά θα έρθη σ᾿ εσένα και η Χάρις του Θεού, που προηγουμένως εμποδιζόταν από την υπερηφάνεια.


Δεν γνωρίσαμε τον εαυτό μας.

Αν τον γνωρίσουμε, η ψυχή μας θα χαίρεται και θα ζητά ταπεινά το έλεος του Θεού.

Η γνώση του εαυτού μας γεννά την ταπείνωση.

Γιατί, όσο περισσότερο γνωρίζει ο άνθρωπος τον εαυτό του, τόσο περισσότερο ανοίγουν τα μάτια της ψυχής του

και βλέπει καθαρώτερα την μεγάλη του αδυναμία.

Γνωρίζει την αθλιότητά του και την αχαριστία του, καθώς και την μεγάλη αρχοντιά και την ευσπλαχνία του Θεού,

οπότε συντρίβεται εσωτερικά, ταπεινώνεται πολύ και αγαπάει τον Θεό πολύ.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Πρώτος Αναβαθμός του πλ. Δ´ ήχου.
2) Ωρολόγιον το Μέγα, έκδ. «Αποστολική Διακονίας», Αθήνα 142001, σ. 164. Βλ. και Ησ. 8, 9-10.

[XAPA]

Το πάν είναι η καρδιακή ταπείνωση



– Γέροντα, μπορεί να ταπεινώνεται κανείς σκεπτόμενος λογικά, χωρίς να ταπεινώνεται καρδιακά;

– Παλιά τα μοναστήρια και πολλά σπίτια είχαν πολύ χαμηλές πόρτες

και έπρεπε κανείς να σκύψη, για να περάση·

αν δεν έσκυβε, χτυπούσε το κεφάλι του.

Έτσι το μπόι του καμπτόταν λίγο και το κεφάλι του έβαζε μυαλό,

ώστε να προσέχη άλλη φορά, για να μη σακατεύεται και ρεζιλεύεται.

Μ᾿ αυτό το παράδειγμα θέλω να πω ότι, όταν ταπεινώνεται κανείς με την λογική,

είναι ίσα-ίσα για να μη σπάζη το κεφάλι του και χάνη την υπόληψή του.

Να, προχθές ήρθε μια αδελφή και μου λέει:


«Γέροντα, μου είπε η Γερόντισσα ότι, όταν ψάλλω, καμαρώνω την φωνή μου, και από τότε το έχω στον νού μου και προσπαθώ να ψάλλω πιο ταπεινά».

«Κατάλαβες αυτό που σου είπε η Γερόντισσα; της λέω.

Χρειάζεται να αισθανθής αυτήν την αδυναμία σου και να θελήσης να απαλλαγής από αυτήν.

Γιατί, αν η προσπάθειά σου να μην καμαρώνης την φωνή σου είναι μόνον εξωτερική,

απλώς για να μη σού ξανακάνη παρατήρηση η Γερόντισσα, τότε μπορεί να φθάσης να καμαρώνης όλον τον εαυτό σου».


– Γέροντα, ενώ φέρνω ταπεινούς λογισμούς, στο βάθος, μέσα μου, υπάρχει μια αυτοεκτίμηση. Πώς συμβιβάζονται αυτά;

– Εσύ απλώς φέρνεις στον νού σου ταπεινούς λογισμούς, αλλά αυτοί οι λογισμοί δεν αγγίζουν την καρδιά σου.

Αν άγγιζαν την καρδιά σου, θα σε αλλοίωναν εσωτερικά, με την καλή έννοια, και θα ήσουν άγγελος.

Το πάν είναι η καρδιακή ταπείνωση.

Τί λέει ο Αββάς Ισαάκ;

«Ο αληθινά ταπεινός δεν ψάχνει με τον νού του να βρη τρόπους να ταπεινωθή,

αλλά είναι πραγματικά ταπεινός κατά την καρδίαν» (1)



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος Κ´, σ. 69.

[XAPA]

Ταπείνωση στην πράξη, όχι μόνο στα λόγια



– Γέροντα, αν κανείς ταπεινώνεται μόνος του κατηγορώντας τον εαυτό του: «είμαι λειψός, χαμένος, κ.λπ.», αυτό τον βοηθάει να αποκτήση ταπείνωση;

– Μόνος του εύκολα κατηγορεί κανείς τον εαυτό του, αλλά δύσκολα δέχεται την κατηγορία των άλλων.

Μόνος του μπορεί να λέη: «είμαι ελεεινός, ο πιο αμαρτωλός, ο χειρότερος απ᾿ όλους»,

αλλά έναν λόγο του άλλου να μην τον σηκώνη.

Βλέπεις, όταν κάποιος πέφτη μόνος του και χτυπάη, μπορεί να πονέση, αλλά δεν δίνει και πολλή σημασία.

Ή, όταν τον χτυπήση ένας που τον αγαπάει, λέει: «Έ, δεν πειράζει».

Αν όμως λίγο τον γρατζουνίση ή τον σπρώξη κάποιος που δεν τον συμπαθεί, ώ, τότε να δης!

Θα βάλη τις φωνές, θα κάνη πώς πονάει, πώς δεν μπορεί να περπατήση!


Όταν ήμουν στο Σινά, ήταν εκεί κι ένας λαϊκός – Στρατή τον έλεγαν – που, αν τον φώναζες: «κύριε Στρατή»,

σου έλεγε: «Αμαρτωλό Στρατή, να λες, αμαρτωλό Στρατή».

Όλοι έλεγαν: «Τί ταπεινός που είναι!».

Ένα πρωί τον πήρε ο ύπνος και δεν κατέβηκε στην εκκλησία.

Πήγε λοιπόν κάποιος να τον ξυπνήση.

«Στρατή, του λέει, ακόμη κοιμάσαι; τελείωσε και ο Εξάψαλμος· δεν θα ᾿ρθής στην εκκλησία;».

Οπότε εκείνος βάζει κάτι φωνές...

«Εγώ έχω περισσότερη ευλάβεια από σένα και ήρθες εσύ να μου πης να κατεβώ στην εκκλησία;».

Έκανε σαν τρελλός... Μέχρι που πήρε το κλειδί από την πόρτα – ήταν από εκείνα τα κλειδιά τα μεγάλα –,

για να τον χτυπήση, γιατί θίχτηκε.

Τα έχασαν οι άλλοι που τον άκουσαν έτσι να φωνάζη, γιατί τον είχαν για υπόδειγμα, για πολύ ταπεινό.

Έγινε ρεζίλι. Βλέπεις τί γίνεται;

Μόνος του έλεγε ότι είναι αμαρτωλός, αλλά, μόλις θίχτηκε ο εγωισμός του, έγινε θηρίο!


Ένας άλλος στην Ήπειρο είχε επιδιορθώσει μια εκκλησία.

Μόνος του έλεγε ότι δεν έκανε τίποτε παρά μια ψευτιά.

Όταν όμως του είπα: «όχι και ψευτιά, κάτι έκανες», ώ, πώς θύμωσε!

«Εσύ θα την διόρθωνες καλύτερα την εκκλησία; μου είπε.

Εγώ ξέρω από οικοδομές· δεν είμαι μαραγκός σαν κι εσένα.

Ο πατέρας μου ήταν εργολάβος»!

Θέλω να πώ, μόνος του εύκολα ταπεινώνεται κανείς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει πραγματική ταπείνωση.


– Γέροντα, ποιά είναι η γνήσια, η πραγματική ταπείνωση;

– Όταν σε ταπεινώνη ο άλλος και το δέχεσαι, τότε έχεις πραγματική ταπείνωση,

γιατί πραγματική ταπείνωση είναι η ταπείνωση στην πράξη, όχι στα λόγια.

Μια φορά ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ρώτησε τους ανθρώπους που είχαν συγκεντρωθή γύρω του:

«Ποιός από σας δεν έχει υπερηφάνεια;». «Εγώ», είπε κάποιος.

«Έλα εδώ εσύ που δεν έχεις υπερηφάνεια, του λέει.

Κόψε το μισό μουστάκι και πήγαινε στην πλατεία».

«Ά, αυτό δεν μπορώ να το κάνω», του απαντά.

«Έ, τότε δεν έχεις ταπείνωση», του λέει (1) .

Ήθελε να πη ο Άγιος ότι χρειάζεται έμπρακτη ταπείνωση.


– Γέροντα, εγώ, όταν με πειράζουν, αντιδρώ.

– Δεν έχεις ταπείνωση, γι᾿ αυτό αντιδράς.

Είδες ο Αββάς Μωυσής τί ταπείνωση είχε;

Όταν τον έκαναν ιερέα, θέλησε ο αρχιεπίσκοπος να τον δοκιμάση και είπε στους κληρικούς:

«Όταν μπή στο Ιερό ο Αββάς Μωυσής, να τον διώξετε και μετά να πάτε από πίσω του να ακούσετε τί θα πη».

Μόλις λοιπόν μπήκε ο Αββάς Μωυσής στο Ιερό, τον έδιωξαν. «Βρε κατάμαυρε, του είπαν, τί ζητάς εδώ;».

«Έχουν δίκαιο, είπε εκείνος· τί δουλειά έχω εδώ μέσα εγώ ο κατάμαυρος;

Αυτοί είναι άγγελοι» (2) ! Δεν πειράχθηκε, δεν θύμωσε.


– Γέροντα, μπορεί κάποιος να είναι πράος και να μην αντιδρά, όταν τον βρίζουν, αλλά να μην έχη ταπείνωση;

– Ο ταπεινός άνθρωπος είναι και πράος.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όσοι είναι πράοι είναι και ταπεινοί.

Στην πραότητα πρέπει να υπάρχη και η ταπείνωση, γιατί, αν δεν υπάρχη, μπορεί να φαίνεται κανείς εξωτερικά πράος,

αλλά μέσα του να είναι γεμάτος από υπερηφάνεια και να λέη: «Αυτοί είναι βλαμμένοι, άσ᾿ τους να λένε!».


Σαν εκείνον τον μοναχό που τον έβλεπαν οι Πατέρες να μην αντιδρά καθόλου,

όταν του έκαναν παρατηρήσεις ή τον μάλωναν, αλλά η όλη ζωή του δεν τους πληροφορούσε.

Γι᾿ αυτό μια φορά τον ρώτησαν: «Καλά, όταν σε μαλώνουμε, τί λογισμό έχεις και δεν μιλάς;».

Και εκείνος τους απάντησε: «Λέω από μέσα μου: "Άσ᾿ τους, ξόανα είναι"» (3)!

Τους περιφρονούσε δηλαδή.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007



1) Βλ. Αρχιμ. Χαραλάμπους Βασιλοπούλου, Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, εκδ. «Ορθοδόξου Τύπου», Αθήναι 1993, έκδοσις ογδόη επηυξημένη, σ. 198-199.
2) Βλ. Το Γεροντικόν, Αββάς Μωϋσής δ´, σ. 72.
3) Το περιστατικό αναζητήθηκε, αλλά δεν εντοπίσθηκε. Παρόμοια διήγηση υπάρχει στις διδαχές του Αββά Δωροθέου. (Βλ. Αββά Δωροθέου, Έργα Ασκητικά, Ζ´Διδασκαλία, παρ. 80, εκδ. «Ετοιμασία», Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Καρέας 2000, σ. 204-207).