Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

[Thrax]

Λόγος ἐγκωμιαστικὸς τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, στήν ἀνακομιδὴ τοῦ λειψάνου τοῦ Ἁγίου Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

Ὅταν ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἐκθρονίστηκε καὶ στάλθηκε ἐξόριστος στην Κουκουσό, Ἀραβισσὸ καὶ Πιτιούντα ὅλη ἡ Ἐκκλησία τῶν ὀρθοδόξων ἐπένθισε. Μὲ δάκρυα ἔλεγαν τὰ πλήθη τῶν πιστῶν καὶ μοναχῶν: «Συνέφερεν, ἵνα ὁ ἥλιος συσταλῇ ἢ ἵνα τὸ στόμα Ἰωάννου σιωπήση».

Ἔκλαυσε ὅλη ἡ οἰκουμένη, διότι ἔμεινε σὰν πλοῖο χωρὶς κυβερνήτῃ, σὰν ποίμνιο χωρὶς ποιμένα· σὰν στρατόπεδο χωρὶς ἀρχιστράτηγο καὶ σὰν κόσμος σκοτεινὸς χωρὶς ἥλιο. Ἔκλαιαν οἱ ὀρφανοὶ τὸν πατέρα τούς. Θρηνούσαν οἱ μαθηταὶ τὸν διδάσκαλο τούς, ὠδύρονταν οἱ πτωχοὶ τὸν προστάτη τούς. Λυπόνταν οἱ ἁμαρτωλοὶ τὴν ἐλπίδα τούς, οἱ θλιμμένοι τὴν παρηγορία τούς, οἱ ἄρρωστοι τὴν ἐπισκέψῃ τοὺς καὶ οἱ διψασμένοι ἀπὸ λόγο Θεοῦ, διότι στερήθηκαν τὰ γλυκύτατα καὶ πάγχρυσα λόγια τῆς διδασκαλίας τοῦ. Κοινὴ ἤταν ἡ συμφορά, παγκόσμιο τὸ κακό, οἰκουμενικὴ ἡ δυστυχία.


Ὁ ἅγιος Ἰννοκέντιος ὁ Πάπας, γράφοντας για τὸν Χρυσοστομο πρὸς τὸν βασιλέα Ἀρκάδιο, λέγει: Ὄχι μόνο ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ζημιώθηκε τῆς καλλιρύτου ἐκείνου γλώσσας, ἀλλὰ καὶ ὅλη ἡ ὑφήλιος ἐχήρευσε, ἀπολέσασα τέτοιον ἔνθεον ἄνδρα.
Ἔμεινε στην χηρεία αὐτὴ καὶ ἀπαρηγόρητη λύπη ὅλη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ τριαντατρία ὁλόκληρα χρόνια.
Τὸ 440 γίνεται ἡ ἀνακομιδὴ καὶ μετακομίζεται ἀπὸ τὰ Κόμανα τοῦ Πόντου στην βασιλεύουσα μὲ τέτοια τιμή, ἡ ὁποία δεν ἔγινέ ποτε ἀπὸ τοῦ αἰῶνος σὲ ἄλλον, οὔτε πατριάρχη, οὔτε βασιλέα.
Ἥ του Χριστοῦ Ἐκκλησία στολισαμένη, ὑποδέχεται σήμερα ἀπὸ τὴν ἐξορία τὸ ζωομύριστο καὶ θαυματουργικώτατο σῶμα τοῦ φωστῆρος τῆς Χρυσοστόμου καὶ ἑορτάζει χαρμόσυνα τὴν ἔνδοξη ἀνακομιδὴ καὶ μετακομιδὴ καὶ ὑποδοχὴ τοῦ λειψάνου τοῦ διδασκάλου τῆς οἰκουμένης.

Καὶ αὐτὸ μὲ κάθε δίκαιο, γιατί, πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ, σήμερα, ὅλη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ σὲ ἕνα καιρό, ὅπου βλέπει ὅτι στο λείψανο τοῦ Χρυσοστόμου μεταβλήθηκαν ὅλοι οἱ νόμοι τῆς φύσεως καὶ ἐνεργήθηκαν μόνον οἱ νόμοι τῆς Χάριτος; Ὅτι σῶμα νεκρόν, ὅταν θέλῃ, κινεῖται, καί, ὅταν θέλῃ, μένει ἀκίνητον; Ὅτι σῶμα, ἐνταφιασμένο πρὶν 33 χρόνια, ἀνακομίζεται σῶο καὶ ἀδιάλυτο μὲ τὴν ὁλοκληρία ὅλων τῶν μελῶν καὶ μερῶν τοῦ;…
Πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ, σήμερα, ὅταν εἶδε τὸ σῶμα τοῦ Χρυσορρήμονος να εὑρίσκεται μὲν στην γῆ σὲ διάστημα τόσων χρόνων, ἔπειτα να ἀνακομίζεται λαμπρὸ καὶ κροκοειδὲς στο χρῶμα; Εὐωδέστατο στην ὀσμή, ὑπερνικῶν ὅλα τὰ ἀρώματα τῆς γῆς; Καὶ ἔχων ὅλα τὰ ἄλλα οὐσιώδη καὶ συστατικὰ γνωρίσματα τῆς ἁγιότητας; Πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ, ὅταν εἶδε τὸ λείψανον τοῦ Ἰωάννου, να γιατρεύη κουτσούς, να ἀνορθώνη παραλυτικούς, να φωτίζη τυφλούς;….
Πῶς δεν ἤταν δίκαιο να χαρῇ ὅλος ὁ κόσμος, βλέποντας ἕνα νεκρὸ σῶμα να ἔχῃ ἐξουσία κατὰ τῶν στοιχείων; κατὰ γῆς καὶ θαλάσσης καὶ τοῦ ἀέρος; Να σηκώνη ἀνέμους ἀπὸ τὴν θάλασσα, να σχίζῃ σὲ ῥήγματα τὴν γῆ, να κάμνῃ τὰ πλοῖα να κλινοῦν ἀπὸ μόνα τούς, σὰν να ἤταν λογικὰ καὶ ἔμψυχα, για να τὸν ὑποδεχθούν; Καί, ἔπειτα, να τὰ διευθύνη αὐτὰ σὲ ὅποιο τόπο θέλει; Καὶ για να πὼ τὸ μεγαλύτερο καὶ θαυμαστότερο, πῶς δεν ἔπρεπε να χαρῇ σήμερα ὅλη ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὅταν εἶδε να ἀνοίξουν ἐκεῖνα τὰ ἄψυχα χείλη; Καὶ ὅταν ἄκουσε να βγαίνη φωνὴ ζωντανὴ καὶ ἔναρθρος ἀπὸ τὸ πρὸ 33 χρόνων νενεκρωμένο στόμα τοῦ Χρυσοστόμου; Καὶ να πῇ «εἰρήνη πᾶσιν;». Ὄντως «Τις Θεὸς μέγας ὡς ὁ Θεὸς ἡμῶν; Σῦ εἰ ὁ Θεός, ὁ ποίων θαυμάσια μόνος» (Ψαλμ. 76, 13)….

Λοιπὸν πῶς ἔγινε τέχνη χωρὶς τὸν τεχνίτῃ; Πῶς ἀκολούθησε ἔργο καὶ ἀποτέλεσμα χωρὶς τὸν ποιητῇ; Πῶς ἡ λύρα καὶ ὁ αὐλὸς ἤχησαν, χωρὶς να τὰ κρούσῃ ὁ λυρῳδὸς καὶ ὁ αὐλητής; Καὶ μάλιστα, ὅταν καὶ ὁ αὐλὸς καὶ ἡ λύρα ἤταν διεφθαρμένα; Θαυμάσια τὰ ἔργα σου Κύριε! Ἡ αἰτία ὅλη, ἡ ποιητικὴ αὐτοῦ στάθηκε θεία καὶ ὑπερφυσική! Καὶ ὁ τεχνίτης τοῦ ἔργου αὐτοῦ ἤταν αὐτὸ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἁγιονί…

Ὥστε, ἂν καὶ τὸ λείψανο τοῦ Χρυσοστόμου ἤταν κατὰ φύσῃ νεκρὸ καὶ ἀκίνητο καὶ ἄφωνον, ἀλλὰ κατὰ χάριν ἦτο ζωντανὸν καὶ δι’ αὐτὸ ἐκίνησε τὴν γλῶσσα τοῦ καὶ ἐλάλησε: «δίκαιοι εἰς τὸν αἰῶνα ζῶσι».
Πρέπει σήμερα να εὐφρανθοὺν οἱ ὀρθόδοξοι διότι βλέπουν τὸν ἁγιώτατον πατριάρχην Προκλον καὶ τὸν εὐσεβέστατον βασιλέα Θεοδόσιον, πὼς σηκώνουν μὲ πολλὴ εὐλάβεια τὸ πανσεβάσμιο λείψανο τοῦ Χρυσοστόμου καὶ τὸ ἐμβάζουν μόνοι οἱ δύο μέσα στο ἅγιο βῆμα καὶ τὸ ἐναποθέτουν ὑπὸ κάτω τοῦ θυσιαστηρίου καὶ τῆς ἁγίας Τραπέζης… Ἴδετε θαυμάσια, μὲ τὰ ὁποῖα, ὁ θαυμαστὸς Θεὸς ἐδόξασε ἐμεγάλυνε καὶ ἐθαυμάστωσε τὸ λείψανον τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου;…

Δι’ αὐτό, λοιπόν, ἂς χαροῦμε καὶ ἐμεὶς πνευματικὼς σήμερα. Ἂς εὐφημησουμε μὲ ὕμνους καὶ ὠδὲς πνευματικὲς τὸν μέγα Χρυσοστομο! Ἂς προσκυνήσουμε νοερὰ τὸ πανσεπτὸ τοῦ λείψανο για να λάβουμε καὶ τὴν χαρῇ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία δίδεται καὶ ἀόρατα ὡς ἀόρατη καὶ ἀπεριόριστη….
Μὲ ποιο ὄνομα ἱερὸ καὶ ἅγιο να ὀνομάσουμε τὸν Χρυσοστομο καὶ να μὴ ἁρμόζῃ σὲ αὐτόν; Να τὸν ὀνομάσουμε ἄγγελο; Καὶ τοῦ πρέπει, διότι αὐτὸς ἔζησε στα ἀλήθεια μία ζωὴ ἰσάγγελη, μὲ χαυμενίες, ἀγρυπνίες, προσευχὲς καὶ ἀσκήσεις ὑπερφυσικές…
Πρὸ τοῦ θανάτου τοῦ τρεῖς ὁλοκλήρους μῆνες δεν ἔφαγε ὁλότελα ἀνθρώπινο φαγητό, ὡς ἄσαρκος καὶ ἀυλὸς μέχρις ὅτου ἐτελεύτησε. Βάστασε μὲ μόνην ἐκείνη τὴν ἀφθάρτη τροφή, ποὺ τοῦ ἔδωσαν καὶ ἔφαγε οἱ ἱεροὶ Ἀπόστολοι, καθὼς μαρτυροῦν ὅλοι οἱ συγγραφεῖς τοῦ βίου τοῦ….

Να τὸν ὀνομάσουμε Ἀπόστολον; Καὶ μάλιστα, διότι αὐτὸς μὲ τὴν πάγχρυση διδασκαλία τοῦ ἐσαγήνευσε πολλὰ ἔθνη καὶ τὰ ἔφερε στην πιστὴ τοῦ Χριστοῦ. Δι’ αὐτὸ καὶ οἱ θεῖοι Ἀπόστολοι ἐφάνησαν ὀφθαλμοφανῶς εἰς αὐτόν, ὡς ἰσαπόστολο, τόσες καὶ τόσες φορές, ὁ Πέτρος καὶ Ἰωάννης δύο φορές…. Ὁ Παῦλος στην Κων/πόλι, ὅταν τοῦ ὁμιλοῦσε μυστικὰ στα αὐτιά, ἑρμηνεύοντας τὶς ἐπιστολὲς τοῦ, καὶ ὅταν αἰσθητὰ τὸν ἐφίλησε, εὐχαριστώντας αὐτόν, ἀφοῦ τὰ ἐρμήνευσε….

Να τὸν ὀνομάσουμε Προφήτην; Ναί, καὶ αὐτὸ τὸ ὄνομα τὸ ἀπέκτησε διὰ τῶν ἔργων… Ἐπροφήτευσε στον ἅγιο Ἐπιφάνιό πως δεν θέλει φθάσει να πάη στον θρόνο τοῦ…, ἀλλὰ καὶ ὅταν ἐξωρίζονταν, περνώντας ἀπὸ τὴν Νίκαια προφήτευσε στον πατέρα τοῦ βασιλιὰ Μαυρίκιου, ποὺ ἤταν ἄτεκνος, ὅτι ἔχει να γεννήσῃ γιο ποὺ μέλλει να γίνη βασιλιάς, πὼς ἔχει να ἁμαρτήση, πλὴν θέλει πάλιν μετανοήσει καὶ θέλει ἀξιωθεῖ τῆς σωτηρίας, καθὼς ἔτσι καὶ τὰ πράγματα ἀκολουθῆσαν.
Να τὸν ὀνομάσουμε μάρτυρα; Ναὶ καὶ τοῦ ἁρμόζει, ἐπειδὴ ἐκτὸς ἀπὸ τὶς ἀσθένειες τῆς ὑδρωπικίας, τῶν πυρετῶν καὶ τῆς παντοτινὴς στομαχαλγίας, ποὺ ἔπασχε ὁ Τρισμακάριστος, ἔλαβε καὶ πολλὰ βάσανα καὶ μαρτύρια στις ἐξορίες τοῦ….

Διὰ αὐτὸ καὶ στον καιρὸ τοῦ θανάτου τοῦ, ἤλθαν οἱ ἅγιοι μάρτυρες Βασιλίσκος ὁ ἱερομάρτυς καὶ Λουκιανὸς καὶ τὸν προσκαλέσαν, για να ἔλθῃ στα οὐράνια να συγκατοικὴ μὲ αὐτοὺς ὡς συναθλητής.
Να τὸν ὀνομάσουμε Ἱεράρχη καὶ διδάσκαλο τῆς Ἐκκλησίας; Ναί, βεβαιότατα! Θέλετε να τὸ καταλάβετε; Ἀκούσατε τὴν φοβερὴ ὀπτασία που εἶδε ὁ ἐπίσκοπος τῆς Ἀραβισσοὺ Ἀδελφειός.
Αὐτὸς ἔχοντας πολλὴ ἀγάπη να μάθῃ για τὸν ἅγιο Χρυσοστομο ποία δόξα ἀξιώθηκε να λάβῃ ἀπὸ τὸν Θεὸ στους οὐρανούς, καὶ παρακαλώντας συχνὰ γι’ αὐτὸ τὸν Κύριο ἦλθε σὲ ἐκστάσῃ καὶ εἶδε ἕνα ὡραιότατο ἄνδρα που τοῦ ἔδειξε σὲ τόπο λαμπρὸ ὅλους τοὺς πατέρες καὶ διδασκάλους· ἀλλὰ δεν εἶδε ἀνάμεσα τοὺς τὸν Ἰωάννη! Καὶ λυπήθηκε κατάκαρδα.
Τότε ἄκουσε φωνὴ ἀγγέλου ποῦ τοῦ εἶπε: « Ἰωάννην τὸν τῆς μετανοίας λέγεις; Ἄνθρωπος, ποὺ εἲναι μὲ σῶμα, ἐκεῖνον να δεῖ δεν μπορεῖ! διότι παρίσταται ἐκεῖ, ὅπου ὁ θρόνος ὁ Δεσποτικός». Τὴν ἴδια ὀπτασία εἶδε καὶ ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ ἀσκητής.

Να τὸν ὀνομάσουμε ῥήτορα καὶ ἐξηγητῇ τῶν Θείων Γραφῶν;… Ὁ ῥήτορας Λιβάνιος μπροστὰ στον Ἰουλιανὸ τὸν παραβάτῃ, καίτοι ἐχθρὸς τῆς πίστεως, ἐκήρυξε ὅτι ὁ Ἰωάννης ὑπερβαίνει στην ῥητορικὴ καὶ τὴν σοφία καὶ τὸν Δημοσθένη, καὶ τὸν Πλάτωνα.
Στην ἐξηγήσῃ πάλι τῶν Γραφῶν ὑπερέβαινε καὶ αὐτὸν τὸν μέγα Θεολόγον Γρηγόριον. Ὁ βασιλεὺς Θεοδόσιος ὁ μέγας, παρεκάλεσε τὸν Γρηγόριο τὸν Θεολόγο να ἐξηγήσῃ τὸ ἱερὸ Εὐαγγέλιο, καὶ τὸ ἐπεχείρησε. Παρακαλώντας τὸν Θεὸ να τὸν πληροφορήση ἂν ἡ ἐξηγήσῃ τοῦ εἶναι ὀρθή, ἄκουσε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἑξῆς φωνή: «Οὔτε σὲ σένα, οὔτε σὲ κάποιον ἄλλο τὸ χάρισμα αὐτὸ ἔχει δοθεῖ παρὰ στον Ἰωάννη τῆς Ἀντιοχείας». Ὁ δὲ ἅγιος Προκλος ὁ Πατριάρχης, ἔλεγε: «Ἔτσι εἶμαι ἐγὼ πρὸς τὸν μακάριο Ἰωάννη, ὅπως ἀκριβῶς πηγὴ πρὸς θάλασσα καὶ ῥυάκι πρὸς ποταμό».

Γι’ αὐτὸ καὶ σὲ κάθε διδαχή που ἔκαμνε ὁ Ἅγιος, οἱ ἄνθρωποί που ἄκουγαν, μὴ ὑποφέροντας τὴν χαρά, κτυπούσαν πολλὲς φορές, κάτω ἀπὸ τὸν ἄμβωνα, ὅλοι μὲ συμφωνία τὰ χέρια τούς.
Σὲ ἕνα μόνο καιρό, ποὺ γινόταν λιτανεία στην Κων/πολη, ἐκ τοῦ προχείρου ἔκαμε 18 λόγους στο δρόμο τὸ πάγχρυσο ἐκεῖνο στόμα! Τόση εὐκολία εἶχε στο να ὁμιλῇ.
Να ὀνομάσουμε τὸν Χρυσοστομο φίλο γνήσιο τῆς Θεοτόκου; Ναί, καὶ αὐτὸ τὸ ἀξιώθηκε! Εὑρισκόμενος ὁ Ἅγιος για τὴν ἀσθένειά του ἔξω ἀπὸ τὴν Κων/λη, ἐκεῖ που προσευχόταν κατὰ τὸ μεσονύκτιο, εἶδε ξύπνιος τὴν Κυρία Θεοτόκο, ἡ ὁποία ἦλθε πρὸς αὐτὸν μὲ ἀπειρο φῶς καὶ ἔχοντας τριγύρω τῆς πλῆθος ἀπὸ ἄνδρες καὶ γυναῖκες τοῦ εἶπε αὐτὰ μὲ φωνὴ χαριέστατη: «Ἰωάννη, τοῦ ἐμοῦ θεράπων Υἱοῦ καὶ Θεοῦ, καλὰ ἀγωνίστηκες τὸν ἀγῶνα τῆς ἀσκήσεως, καλὰ ἐποίμανας τὸ λογικὸν ποίμνιον, ἀλλὰ ἀνδρίζου ἀκόμη καὶ κραταιοῦ. Διότι ἰδοὺ καὶ μαρτυρικὸς σὲ ἀναμένει δρόμος καὶ ἀθλητικὸ σὲ περιμένει στάδιο διὰ ποικίλων πόνων καὶ πειρασμῶν, για να καταστῇ φανερὴ ἡ δοκιμασία σου καὶ στῇ γῆ καὶ τὸν οὐρανό…. Ἂς ἀγαλλιασθὴ λοιπὸν καὶ ἂς χαρῇ τὸ πνεῦμά σου, διότι σὲ ἔχει ἀποταμιευθεῖ καὶ χαρὰ στους οὐρανούς, ἀνάλογα μὲ τὶς θλίψεις σου».

Ἐπίσης καὶ ἡ θαυμαστὴ ὀπτασία που εἶδε ὁ ἅγιος Κύριλλος ὁ Ἀλεξανδρείας.
Ὁ θεῖος τοῦ πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Θεοφίλος εἶχε ἐχθρὸν τὸν ἅγιο Χρυσοστομο…
Βλέπει μία φορὰ σὲ ὅραμα τὴν Κυρία Θεοτόκο, μαζὶ καὶ τὸν ἅγιο Χρυσοστομο, να συνομιλοῦν μεταξὺ τοὺς σὲ ἕνα πάμφωτο καὶ ὡραιότατο τόπο. Βλέποντας τούς, ὅμως, ἐπιθυμοῦσε καὶ ἐζητοῦσε να πάη κοντὰ καὶ αὐτὸς ἀλλὰ ὁ θεῖος Χρυσόστομος τὸν ἐπιτιμοῦσε καὶ τὸν ἐμπόδιζε. Τότε, ἀκούει φωνὴ ἀπὸ τὴν Θεοτόκο, ποὺ ἔλεγε πρὸς τὸν Χρυσοστομο αὐτά: Συγχώρησε τὸν χάριν ἐμοῦ (για χάρι δική μου), διότι πολλὰ ἐπάσχισε, ἐκοπίασε για ἔμενα, καταντροπιάσας τὸν ὑβριστῇ Νεστόριο, καὶ ἔμενα Θεοτόκο μὲ ἀνακήρυξε. Ἀπὸ ἄγνοια τὴν ἀσχήμη για σένα ὑπολήψη – γνώμη ἐσχημάτισε καὶ θὰ φανέρωση αὐτήν, ποὺ ἀπέκτησε μὲ ἐπιγνώση.

Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ ὅραμα ὁ ἅγιος Κύριλλος, ἔγινε μεγάλος φίλος τοῦ Χρυσοστόμου, ἐπαινώντας αὐτὸν καὶ συνέγραψε πρόχειρα καὶ τὸν βίον Τοῦ.
Τὶ ἄλλο θέλετε να ὀνομάσουμε τὸν Χρυσοστομο; Θαυματουργόν; Ναὶ διότι τόσο πλούσια τοῦ ἐδόθη τὸ χάρισμα τῶν θαυμάτων, ὥστε ὅλοι τὸν ἐπωνόμιζαν «Ἰωάννην τὸν θαυματουργόν».
Να τὸν ὀνομάσουμε ἐλεήμονα; Καὶ βέβαια, για τὴν ὑπερβολικὴ τοῦ εὐσπλαγχνία πρὸς τοὺς πτωχοὺς τὸν ὠνόμαζαν ὅλοι «Ἰωάννης ὁ τῆς ἐλεημοσύνης».
Να τὸν ὀνομάσουμε κήρυκα τῆς μετανοίας; Καὶ ποῖος μπορεῖ να τὸ ἀρνηθῇ! Τέτοια δύναμη εἶχε ὁ λόγος τοῦ στο να τραβὰ τοὺς ἁμαρτωλοὺς σὲ μετάνοια, ὥστε ἔφθανε μόνο να ἀκούση κάποιος τὴν διδαχὴ τοῦ για να μετανοήσῃ καὶ ἀλλάξῃ ζωή!…. Δίκαια λοιπὸν ἀπὸ ὅλους ὠνομαζόταν «Ἰωάννης ὁ τῆς μετανοίας»….

Ἀδελφοί, μας λέγει ὁ ἅγιος Νικόδημος, οἱ ἐορτὲς τῶν ἁγίων δεν γίνονται για ἄλλο λόγο παρὰ για να συναχθοὺν σὲ αὐτὲς οἱ Χριστιανοί, να ἀκούσουν τὰ κατορθώματα τῶν Ἁγίων που ἐορτάζουν καὶ να τὰ μιμηθοὺν καὶ αὐτοί, ὄσο τοὺς εἶναι δυνατόν, καὶ ἔτσι να λάβουν στην ψυχὴ τοὺς εὐλάβεια καὶ στην ζωὴ τοὺς διορθώσῃ καὶ ἀκρίβεια. Ἔτσι μὰς διδάσκει ἡ πάγχρυση γλῶσσα τοῦ Χρυσοστόμου: «Ἑορτὴ εἲναι ἐπίδειξις ἔργων ἀγαθῶν, ψυχῆς εὐλάβεια, πολιτείας ἀκρίβεια».
Καὶ ἐμεὶς ἂς μιμηθοῦμε, κατὰ τὸ δυνατὸν μας, καὶ τὰ ἔργα τοῦ Χρυσοστόμου καὶ ἂς ἀκούσουμέ τις χρυσὲς διδασκαλίες που μὰς κάμνει. Ἂς μετανοοῦμε κάθε μέρα στον Θεὸ για τὰ σφάλματά που κάνουμε μὲ τὸ ἔργο, μὲ τὸ λόγο καὶ μὲ τὸν λογισμό, καὶ ἂς παρουμε σταθερὴ ἀποφάσῃ, για να μὴ πράξουμε ξανὰ τὴν ἁμαρτία, ἐπειδὴ αὐτὴ εἲναι ἡ ἀληθινὴ μετάνοια.
Ἔτσι μὰς διδάσκει ὁ Χρυσόστομος: «Εἲναι δὲ μετάνοια τὸ να μὴ κάνης τὰ ἴδια…, πρέπει λοιπὸν να ἀπομακρύνεσαι καὶ στην πράξῃ καὶ στην γνώμη που ἀποτολμήθηκαν…. Παραδείγματος χαρῇ: ἅρπαξες καὶ πλεονέκτησες; Ἀπομακρύνσου ἀπὸ τὴν ἁρπαγὴ καὶ βάλε στο τραῦμα ἐλεημοσύνη. Πόρνευσες; Ἀπομακρύνσου ἀπὸ τὴν πορνεία καὶ βάλε στο ἕλκος ἁγνεία. Κακολόγησες τὸν ἀδελφὸ καὶ ἔβλαψες; Σταμάτησε κατηγορώντας, καὶ βάλε σωφροσύνη……

Ἂς ἔχουμε ὑπομονὴ σὲ ὄλες τις θλίψεις που μὰς ἔρχονται εἴτε ἀπὸ τοὺς δαίμονες, εἴτε ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους εἴτε καὶ ἀπὸ φυσικὴ ἀσθένεια τοῦ σώματος, καὶ ἂς εὐχαριστοῦμε πάντοτε τὸν Θεὸ σὲ ὅσα μὰς ἀκολουθοῦν εἴτε καλά, εἴτε κακά. Διότι καὶ ὁ ἅγιος Χρυσόστομος ὑπέμεινε μετὰ χαράς τις ἐξορίες, τὶς ὁποῖες τοῦ ἔκαμαν, καὶ σὲ ὅλα εὐχαριστοῦσε τὸν Θεό, συνηθίζοντας να λέγῃ πάντοτε αὐτὸ τὸ ἀξιομνημόνευτο λόγιο: «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν» οὐ γὰρ παύσομαι τοῦτο ἐπιλέγων ἀεὶ ἐπὶ πᾶσί μοι τοῖς συμβαίνουσιν».
Καὶ αὐτὸν τὸν λόγο ἀφοῦ εἶπε τελευταῖο, παρέδωσε τὴν ἁγία τοῦ ψυχή.
Ἂς ἀγωνιζόμαστε να εἴμαστε παρθένοι καὶ σώφρονες ὄχι μόνο κατὰ τὸ σῶμα, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ψυχή, μὴ ἀφήνοντες τὸ νοῦ μας να γλυκαίνεται στους αἰσχροὺς καὶ σαρκικοὺς λογισμούς… Διότι πολλὲς φορὲς παρθενεύει κάποιος μὲ τὸ σῶμα, ἀλλὰ μὲ τὴν ψυχὴ καὶ τοὺς λογισμοὺς πορνεύει καὶ μοιχεύει….

Ἂς μισήσουμε ἀπὸ καρδίας τὴν φιλαργυρία καὶ ἀσπλαγχνία, διότι αὐτὴ κάμνει ἐκείνους που εἲναι ὑποδουλομένοι σὲ αὐτήν, οὔτε να βλέπουν, οὔτε να ἀκοὺν οὔτε συνείδηση να ἔχουν, οὔτε τὴν σωτηρία τοὺς να ζητοῦν….
Ἂς μισήσουμε τὴν ὑπερηφάνεια καὶ ἂς ἔχουμε τὴν ταπείνωση στην ψυχὴ μας, διότι χωρὶς τὴν ταπείνωση εἲναι ἀδύνατον να σωθοῦμε, κατὰ τὸν Χρυσόστομον, λέγοντα: «Τίποτε δεν εἲναι ἴσον μὲ τὴν ταπεινοφροσύνη…., διότι δεν εἲναι δυνατὸν να σωθῇ κάποιος χωρὶς τῆς ταπεινοφροσύνης».
Καὶ ἐπάνω σὲ ὅλα, ἂς σπουδάσουμε να ἔχουμε τὴν ἀγάπη πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς μας, διότι ἡ ἀγάπη εἲναι τὸ κεφάλαιο ὅλων τῶν ἀγαθῶν! Χωρὶς τὴν ἀγάπη ὄλες οἱ ἀρετὲς εἲναι μάταιες….

Πρόσδεξαι, σὲ παρακαλοῦμε, τὸ πάρον εὐτελὲς ἐγκώμιον, ὅπως προσεδέχθη ὁ Κύριος τῆς χήρας τὰ δύο λεπτά… Καὶ εἰς μὲν τὴν παροῦσα ζωὴ φυλάττε μας ἀπὸ κάθε βλάβη τῶν ὁρατῶν καὶ ἀοράτων ἐχθρῶν, εἰς δὲ τὴν μέλλουσα ἀξίωσε μας τῆς οὐρανίου βασιλείας διὰ τῶν πρεσβειῶν σου, μὲ τὴν Χάρι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τὸν Ὁποῖον ὑπάρχει ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.

[Matina]

Όποιος από την νεανική ηλικία αναλαμβάνει τον αγώνα της αρετής, δεν ξοδεύει τον χρόνο του μετά στο να θεραπεύει τραύματα, αλλά από το ξεκίνημά του λαμβάνει τα βραβεία….. και στήνει τρόπαια και συνεχώς νικά σαν άλλος ολυμπιονίκης από νέος επευφημούμενος, προχωρεί προς τα γηρατειά με μύρια στεφάνια στεφανωμένος στο κεφάλι.

Γράφει: Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος

[Matina]

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος καλεί σε ιεραποστολή


Ή αγάπη δεν αφήνει περιθώρια ατομικιστικής απασχολήσεως, αλλά δίνει προτεραιότητα στην εξυπηρέτηση του συνανθρώπου,έτσι εξασφαλί­ζει κανείς καί το δικό του συμφέρον.
Άλλα καί σεις μην ακούτε αυτά μόνο για λογαριασμό σας, παρά καί για λογαριασμό όσων έχετε πρόθεση να καθοδηγήσετε.Εκείνο πού επεκτείνει την Εκκλησία είναι ή διαδοχική με­τάδοση της πίστεως της ανάμεσα στα μέλη της.

Πάρε το παράδειγμα του σώματος.'Αν ένα μέλος κατακρατήσει για τον εαυτό του το σύνολο της τροφής καί δεν το μεταδώσει καί στ' άλλα,τελικά καί αυτό θα πεινάσει καί το υπόλοιπο σώμα θα εξασθενίσει.Παρά­δειγμα το στομάχι.Αν κρατήσει αποκλειστικά για τον εαυτό του την τροφή,καί το υπόλοιπο σώμα θα μαραζώσει από την πείνα καί το ίδιο θα κατα­στραφεί από την υπερβολική ποσότητα.Αν όμως,αφού πάρει όσο του χρειάζεται,δώσει παρακάτω καί στα άλλα μέλη, σύμφωνο με τη φυσική διαδοχικότητα, τότε καί τον εαυτό του καί το υπόλοιπο σώμα θα διατηρεί σε υγιή κατάσταση.

Το ίδιο ισχύει καί για σένα τώρα.Αν,αφού άκουσες όσα είπα,τα κατακρατήσεις για λογαριασμό σου καί δεν τα μεταδώσεις σε άλλον, τότε καί κείνον θα τον αδικήσεις καί τον εαυτό σου θα καταστρέψεις φορτώ­νοντας τον φοβερά ελαττώματα,όπως τη νωθρότητα καί το φθόνο.

Γιατί το να μην είμαστε μεταδοτικοί γίνεται ή από κακότητα ή από τεμπελιά καί αδιαφορία. Καί το ένα,όμως,καί το άλλο είναι αρκετά για να καταστρέ­ψουν αυτόν πού τα έχει.'Αν,αντίθετα,χωρίς ζηλότυπη κατακράτηση,προωθήσεις καί σε άλλους την πνευματική τροφή,τότε θα ωφελήσεις ταυ­τόχρονα καί τον εαυτό σου καί το συνάνθρωπο σου.

http://orthodoxigynaika.blogspot.com/

[Matina]

Πατερικός λόγος για την ιεραποστολή


«Πού 'ναι οι ειδωλολάτρες; Ας έρθουν να γνωρίσουν τη δύναμη του Χρίστου ψηλαφώντας τίς αδιά­ψευστες πραγματικότητες. Ας τον λατρεύσουν καί για τίς δυο αίτίες καί επειδή πρόβλεψε καί διακήρυ­ξε το άπλωμα της πίστης καί επει­δή πραγματοποίησε αυτή την ε­παγγελία.
Γιατί αυτός είναι πού γέμισε με δύναμη το προζύμι του πρώτου πυρήνα των Αποστόλων. Καί γιαυτό ακριβώς σκόρπισε μέ­σα στο πλήθος των ανθρώπων τους πιστούς του, για να μεταδί­δουμε στους άλλους τη δική μας σωστή αντίληψη για το Θεό.

Λοιπόν, κανένας ας μην προφασίζεται ανεπάρκεια. Μέσα στο ίδιο το κή­ρυγμα ενυπάρχει μεγάλη δύναμη κι αυτό πού θα ζυμωθεί, αφού α­νακατευτεί με το προζύμι, μετα­τρέπεται καί το ίδιο σε προζύμι.Όπως ακριβώς ό σπινθήρας, όταν ανάψει τα ξύλα, τα μετατρέπει σε νέες εστίες μεταδόσεως της φω­τιάς. Έτσι γίνεται καί με το κή­ρυγμα.
Δε μίλησε όμως ό Χριστός για φωτιά,μίλησε για προζύμι. Γιατί στο δυνάμωμα της φωτιάς συμβάλλουν καί τα ξύλα, ενώ το ζυμάρι το δημιουργεί εξ'ολοκλήρου το προζύμι.

'Αν τώρα σκεφτείς ότι δώδεκα άνθρωποι, οι Απόστολοι, κατόρθωσαν να μεταδώσουν το μήνυμα του Χριστού σ' όλη την οι­κουμένη, θα δεις πόση θα είναι ή αθλιότητα μας όταν, αν καί είμα­στε τόσο πολλοί, δεν κατορθώσου­με να γίνουμε προζύμι καί να φέ­ρουμε στην πίστη τα υπολείμματα της ειδωλολατρίας».

('Αγιος Ιωάννης ό Χρυσόστομος, Όμιλία ΜΣΤ' στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, ΡG 58, 478-479).

[eternity]

Καταδίκη και εξορία του Αγίου Χρυσοστόμου


Η Ψευδοσύνοδος, στην οποία τα άγρια ανθρώπινα πάθη και το αβυσσαλέο μίσος εναντίον ενός συνεπισκόπου τους καθ´ όλα αθώου, εθριάμβευσαν, – συχνά ο Θεός επιτρέπει να συκοφαντείται και να αδικείται ο δίκαιος– κατεδίκασε ερήμην τον Χρυσόστομον, τον καθήρεσε και αποφάσισε την εξορία του. Την απόφαση της Ψευδοσυνόδου αυτής επικύρωσε ο αυτοκράτορας.

Για να αποφευχθούν αιματοχυσίες και άλλες συνέπειες των οπαδών του Χρυσοστόμου οδηγήθηκε κρυφά και με στρατιωτική συνοδεία στη Βιθυνία (Πραίνετον). Ο λαός όμως, το πιστόν ποίμνιό του, πληροφορήθηκε τα διαδραματισθέντα και με διαδηλώσεις γύρω από τα ανάκτορα ζητούσε επιμόνως την ανάκληση του Χρυσοστόμου. Επηκολούθησαν συγκρούσεις με τραυματισμούς και φόνους. Τότε, κατά σύμπτωση, συνέβη ένας μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος, εκτός των άλλων καταστροφών γενικότερα, προκάλεσε και στο υπνοδωμάτιο της αυτοκράτειρας κάποιες καταστροφές. Το γεγονός αυτό η δεισιδαίμων αυτοκράτειρα απέδωσε σε θεία οργή, συνδέοντάς το με την εξορία του Χρυσοστόμου, και συναισθανομένη ενδομύχως την ενοχή της για την σύμπραξή της, στην εξορία του Αγίου ανδρός, έντρομη ζήτησε επιμόνως από το σύζυγό της αυτοκράτορα Αρκάδιο την ανάκληση του Χρυσοστόμου, την οποία και έκανε δεκτή αμέσως ο σύζυγός της.

Ο Χρυσόστομος όμως ζητούσε να υπάρξει σχετική απόφαση Συνόδου για να επανέλθει, αλλά τέτοια Σύνοδος δεν προλάβαινε τότε να συγκληθεί γιατί οι επίσκοποι μόλις είχαν αναχωρήσει για τις επαρχίες τους μετά την Ψευδοσύνοδο παρά την Δρυν. Και έτσι ο Χρυσόστομος αναγκάσθηκε να συμμορφωθεί με την αυτοκρατορική απόφαση, χωρίς απόφαση Συνόδου και να επανέλθει στο θρόνο του.

Η επάνοδος του Χρυσοστόμου ήταν θριαμβευτική και ο λαός του επεφύλαξε λαμπρά υποδοχή· τότε εξεφώνησε εκ του προχείρου ομιλία –αριστούργημα ρητορικής τέχνης και κάλλους– για να τους ευχαριστήσει και στην οποία επαινεί και εγκωμιάζει το ποίμνιό του για τη στάση που τήρησε στην περιπέτεια της εξορίας του και την αφοσίωση που έδειξε στο πρόσωπό του. Σχετικά λέγει· «Τι ποιήσω, ίνα υμίν αξίως αποδώσω της αγάπης την αμοιβήν; Αγαπώ ετοίμως το αίμα μου εκχέειν υπέρ της υμετέρας σωτηρίας». Έτσι το δίκαιον ανεγνωρίσθη και επεκράτησε, αλλά δυστυχώς μόνον για λίγο. Η επιστροφή και η αποκατάσταση του Χρυσοστόμου στο θρόνο του ήταν μία εύθραυστη ανακωχή. Οι εχθροί του δεν ησύχασαν και τώρα οργανώθηκαν καλύτερα για να έχει επιτυχία η προσπάθειά τους.

Αφορμή δόθηκε από μία ομιλία πάλιν του Χρυσοστόμου στην οποία παρεπονέθη στην Αυτοκράτειρα για τους θορύβους που προκαλούσαν οι εορταστικές εκδηλώσεις, (οι αγώνες και οι χοροί) που γίνονταν για να τιμήσουν την αυτοκράτειρα Ευδοξία, της οποίας ο αργυρός Ανδριάντας στήθηκε κοντά στον Ιερόν Ναόν της Αγίας Σοφίας, απέναντι από το μέγαρο της Συγκλήτου, στην κεντρική αγορά και οι οποίες παρεμπόδισαν την κανονική τέλεση της λατρείας και τις ακολουθίες. Στο λόγο του ο Χρυσόστομος έλεγξε αυστηρά εκείνους που συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις και φαίνεται ότι υπήρξε μάλλον σκληρός στις εκφράσεις του και με βαρείς υπαινιγμούς σε βάρος της Ευδοξίας. Ο ιστορικός Σωκράτης γράφων σχετικά αναφέρει την αρχή μιας ομιλίας του που αποδίδεται, όχι χωρίς αντιρρήσεις, στον Χρυστόστομο· «πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν ορχείται, πάλιν την κεφαλήν Ιωάννου ζητεί λαβείν επί πίνακι».

Η Ευδοξία και η Αυλή γενικότερα ενοχλήθηκε και οργισμένη με τα λόγια του Χρυσοστόμου ζήτησε από τον σύζυγό της Αρκάδιο να λάβει μέτρα εναντίον του. Πράγματι ο αδύναμος Αρκάδιος συνεκάλεσε νέα τοπική Σύνοδο το 404, η οποία κατεδίκασε και πάλιν τον Χρυσόστομο με την κατηγορία «ως αναλαβόντα τον θρόνον αυτού ουχί δι´ αποφάσεως μείζονος Συνόδου, αλλά δια διαταγής βασιλικής» μόνον και τον εξόρισε στην Κουκουσό της Αρμενίας. Βεβαίως, ο Χρυσόστομος κατέβαλε προσπάθειες και προέβη σε ενέργειες να αποδείξει το δίκαιό του και ότι η καταδίκη και η εξορία ήταν αποτέλεσμα προσωπικής εμπαθείας των αντιπάλων του επισκόπων, του Θεοφίλου και των ανθρώπων της Αυλής και όχι συνέπεια κανονικών παραβάσεων. Όμως οι ενέργειές του αυτές δεν έφεραν αποτέλεσμα και στις 10 Ιουνίου του 404 οδηγήθηκε στην εξορία.

Ο Χρυσόστομος οδηγείται βιαίως στον τόπο της εξορίας του στις 10 Ιουνίου 404. Η πορεία του μέχρι εκεί ήταν όχι μόνο περιπετειώδης αλλά κυριολεκτικά μαρτυρική, γεμάτη από κακουχίες και δεινοπαθήματα. Οδοιπορεί με συνοδεία σκληροτράχηλων στρατιωτών, άρρωστος με πυρετό και εξουθενωμένος σε δρόμους κακοτράχαλους, τόπους δύσβατους και ορεινούς, άλλοτε με βαρυχειμωνιά και άλλοτε με αφόρητο καύσωνα επάνω στην άγρια φύση της ορεινής Αρμενίας. Ωστόσο και πάλιν έδειξε υπομονή και καρτερικότητα στις κακουχίες του και παράλληλα είχε το κουράγιο να δείχνει ότι δεν τον επηρέαζαν τα δυσάρεστα προσωπικά γεγονότα· από τον τόπο της εξορίας του έγραψε πάμπολλες επιστολές από τις οποίες σώζονται περίπου 242. Σ᾿ αυτές γράφει προς τους φίλους του τις περιπέτειες του ταξιδίου της εξορίας του και βρίσκει την ευκαιρία να προβάλλει την ηθική αξία των παθημάτων, προτρέποντας όλους στην κατά Χριστόν ζωήν. Όσοι επικοινωνούσαν μαζί του και του έδειχναν τη συμπάθειά τους αποτελούσαν την μόνη παρηγορία και παραμυθία του· σχετικά έλεγε· «Εύδηλον ότι τούτο πολλήν φέρει την παραμυθίαν, το κοινωνούς έχειν της αθυμίας την οικουμένην άπασαν».

Αλλά η επικοινωνία που αναπτύχθηκε με τους φίλους του και η αλληλογραφία μαζί τους ενόχλησε τους εχθρούς του οι οποίοι και αντέδρασαν σκληρά με το να ενεργήσουν και να επιτύχουν την απομάκρυνση και εξορία του σε ακόμη πιο απομεμακρυσμένη περιοχή, στην ερειπωμένη Πιτυούντα, στους πρόποδες του Καυκάσου, κοντά στα παράλια του Πόντου.

Έτσι αρχίζει μία νέα, χειρότερη από την προηγούμενη και ακόμη δυσκολότερη, πορεία του Χρυσοστόμου, μέσα από τραχειές και επικίνδυνες διαβάσεις. Μετά από τρεις μήνες πορεία, εξουθενωμένος πια, φθάνει στα Κόμανα του Πόντου, αλλά οι σωματικές δυνάμεις του, λόγω της εξαντλήσεώς του από τον πυρετό, τον εγκαταλείπουν πλέον τελείως. Υποβασταζόμενος, οδηγείται στον Ιερό Ναό της πολίχνης, τον ’γιο Βασιλίσκο, όπου, φορώντας ολόλευκη ιερατική στολή, που του έδωσε ο ιερέας του ναού, και κάνοντας το σημείο του σταυρού, εκοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων για τελευταία φορά, λέγοντας τη συνηθισμένη φράση του: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν» και αμέσως έγειρε το σώμα του στα χέρια του ιερέως και άφησε την τελευταία του πνοή, στις 14 Σεπτεμβρίου του 407.

Πέθανε εξόριστος και καθηρημένος, στα 60 περίπου χρόνια του από τα οποία τα 6-7 έζησε ως ασκητής, τα 6 ως διάκονος, τα 12 ως Πρεσβύτερος, τα 9 και 7 μήνες ως Αρχιεπίσκοπος και τα 3 και 3 μήνες σε εξορία.

Η έκπτωση του Χρυσοστόμου από τον Πατριαρχικό θρόνο προκάλεσε σχίσμα μέσα στην Εκκλησία των οπαδών του «Ιωαννιτών» αποκαλουμένων, οι οποίοι δεν ανεγνώριζαν τον διάδοχόν του –παρά τις επίμονες συστάσεις του να υπακούσουν στους νέους εκκλησιαστικούς άρχοντες και να διαφυλάξουν την ενότητα της Εκκλησίας– καθώς και μεταξύ της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και των Εκκλησιών της Ρώμης, της Αντιοχείας και της Αλεξανδρείας. Το σχίσμα αυτό μεταξύ των Εκκλησιών αποκαταστάθηκε αφού οι Εκκλησίες δέχθηκαν να εγγράψουν στα δίπτυχά τους το όνομα του Ιωάννη της Αντιοχείας το 413, της Κωνσταντινουπόλεως επί Αττικοῦ το 417 και της Αλεξανδρείας το 419. Χαρακτηριστική της εμπαθείας εναντίον του Χρυστοστόμου είναι η φράση του Κυρίλλου «εάν περιλάβετε τον Ιωάννην μεταξύ των επισκόπων διατί δεν περιλαμβάνετε και τον Ιούδα μεταξύ των Αποστόλων»;

Το σχίσμα των «Ιωαννιτών» αποκαταστάθηκε με την ανακομιδήν των λειψάνων του Χρυστοστόμου στην Κωνσταντινούπολη επί Πρόκλου το 438.

Η μεταφορά των λειψάνων (εορτάζεται στις 27 Ιανουαρίου) από τα Κόμανα συνοδεύθηκε με μία επιστολή –διαταγή– του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β´, υιού του Αρκαδίου και της Ευδοξίας, η οποία έγραφε· «Τω Οικουμενικώ Πατριάρχη Διδασκάλω και Πνευματικώ Πατρί Ιωάννη τω Χρυσοστόμω Θεοδόσιος Βασιλεύς. Νεκρόν ομοίως τοις άλλοις το σώμα το σον είναι νομίσαντες, Πάτερ τίμιε, μετακομίσαι αυτό απλώς προς ημάς και αγαγείν ηβουλήθημεν· δια τούτο και του ποθουμένου δικαίως διημάρτομεν· αλλά συ γε, Πάτερ τιμιώτατε, σύγγνωθι ημίν μετακαλουμένους, ο την μετάνοιαν πάσιν διδάξας· και παισί φιλοπάτορσιν επίδος ημίν σαυτόν και τους ποθούντας σε δια της σης παρουσίας εύφρανον».

Παλλαϊκή υπήρξε η υποδοχή των λειψάνων του· σύσσωμος λαός, κλήρος και μοναχοί με επικεφαλής τον αυτοκράτορα, τους αυλικούς, τη σύγκλητο και όλους τους επισήμους άρχοντες, υποδέχθηκαν και προσκύνησαν με σεβασμό τα λείψανά του, τα οποία συνόδευσαν μέχρι τον ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων. Ήταν πρωτοφανείς οι εκδηλώσεις τιμής, αγάπης και βαθυτάτου σεβασμού από τις μυριάδες του λαού για τον αδικημένο ιεράρχη, στον οποίο είχε ετοιμασθεί μεγαλοπρεπής τάφος, αντάξιος του μεγαλείου του.

Το φέρετρό του ασπάσθηκε ο ίδιος ο Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β´, ο οποίος μάλιστα έβγαλε την πορφύρα του το εκάλυψε και, βαθύτατα συγκινημένος και γονατιστός, του ζήτησε συγνώμη για την αδικία που διέπραξαν σε βάρος του οι γονείς του Αρκάδιος και Ευδοξία· και τον παρεκάλεσε να τους συγχωρήσει και να λησμονήσει την αδικία που του έκαναν.

Η μνήμη του εορτάζεται την 13η Νοεμβρίου και την 30η Ιανουαρίου μαζί με τους δύο άλλους μεγάλους Ιεράρχες, Βασίλειον τον Μέγαν και Γρηγόριον τον Θεολόγον.

Και όπως ορθά έχει παρατηρηθεί, οι εορτές των Αγίων αποσκοπούν να γνωρίσουν οι πιστοί τους εορταζομένους Αγίους, τον βίον και τα κατορθώματά τους και να τους μιμηθούν στη δική τους ζωή.

Κατά τον Ιωάννη Χρυσόστομο «εορτή εστίν αγαθών έργων επίδειξις, ψυχής ευλάβεια, πολιτείας ακρίβεια». Τέτοια ήταν η επίγεια ζωή Ιωάννου του Χρυσοστόμου και παρόμοια οφείλει να είναι του κάθε πιστού.

[nikolar]

Τὴν χρυσήλατον σάλπιγγα, τὸ θεόπνευστον ὄργανον, τῶν δογμάτων πέλαγος ἀνεξάντλητον, τῆς Ἐκκλησίας τὸ στήριγμα, τὸν νοῦν τὸν οὐράνιον, τῆς σοφίας τὸν βυθόν, τὸν κρατῆρα τὸν πάγχρυσον, τὸν προχέοντα, ποταμοὺς διδαγμάτων μελιρρύτων, καὶ ἀρδεύοντα τὴν κτίσιν, μελῳδικῶς ἀνυμνήσωμεν.

Τὸν ἀστέρα τὸν ἄδυτον, τὸν ἀκτῖσι φωτίζοντα, διδαγμάτων ἅπασαν τὴν ὑφήλιον, τῆς μετανοίας τὸν κήρυκα, τὸν σπόγγον τὸν πάγχρυσον, τὸν ὑγρότητα δεινῆς, ἀπογνώσεως αἴροντα, καὶ δροσίζοντα, ἐκτακείσας καρδίας ἁμαρτίαις, Ἰωάννην ἐπαξίως, τὸν Χρυσολόγον τιμήσωμεν.

Ὁ ἐπίγειος Ἄγγελος, καὶ οὐράνιος ἄνθρωπος, χελιδὼν ἡ εὔλαλος καὶ πολύφωνος, τῶν ἀρετῶν τὸ θησαύρισμα, ἡ πέτρα ἡ ἄρρηκτος, τῶν πιστῶν ὑπογραμμός, τῶν Μαρτύρων ἐφάμιλλος, ἰσοστάσιος, τῶν ἁγίων Ἀγγέλων, Ἀποστόλων, ὁ ὁμότροπος ἐν ὕμνοις, μεγαλυνέσθω Χρυσόστομος.

Χαίροις τὸ χρυσαυγὲς καὶ τερπνόν, τῆς Ἐκκλησίας τὸ θεόπνευστον ὄργανον, ἡ γλῶσσα ἡ φιλανθρώπως, τῆς μετανοίας ἡμῖν, τοὺς ποικίλους τρόπους ὑπογράφουσα, ὁ νοῦς ὁ χρυσίμορφος, χελιδὼν ἡ χρυσόστομος, περιστερά τε, ψαλμικῶς τὰ μετάφρενα, χρυσαυγίζουσα, ἀρετῶν ἐν χλωρότητι· ῥεῖθρον χρυσοειδέστατον, προχέον τὰ νάματα, στόμα τὸ θεῖον καὶ θείας, φιλανθρωπίας ἐχέγγυον, Χριστὸν καταπέμψαι, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν δυσώπει, τὸ μέγα ἔλεος.

Χαίροις τῶν ὀρφανῶν ὁ Πατήρ, ἀδικουμένων ὀξυτάτη βοήθεια, πενήτων ἡ χορηγία, ἡ τῶν πεινώντων τροφή, τῶν ἁμαρτανόντων ἡ διόρθωσις· ψυχῶν εὐστοχώτατος, ἰατρός καὶ σεμνότατος, θεολογίας, ὑψηλῆς ἡ ἀκρίβεια, ἡ σαφήνεια, τῶν Γραφῶν τῶν τοῦ Πνεύματος· νόμος ὁ πρακτικώτατος, κανὼν ὁ εὐθύτατος, ἡ θεωρία καὶ πρᾶξις, αἱ τῆς σοφίας ἀκρότητες, Χριστὸν καταπέμψαι, ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν δυσώπει, τὸ μέγα ἔλεος.

Ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐδέξω τὴν θείαν χάριν, καὶ διὰ τῶν σῶν χειλέων, πάντας διδάσκεις, προσκυνεῖν ἐν Τριάδι τὸν ἕνα Θεόν, Ἰωάννη Χρυσόστομε, παμμακάριστε Ὅσιε, ἐπαξίως εὐφημοῦμέν σε· ὑπάρχεις γὰρ καθηγητής, ὡς τὰ θεῖα σαφῶν


Τῌ ΙΓ' ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΗΝΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

ΕΝ Τῼ ΜΕΓΑΛῼ ΕΣΠΕΡΙΝῼ

http://analogion.gr/glt/texts/Nov/13.uni.htm