Ο μοναχός και η αναγέννηση του κόσμουΟι μοναχοί είναι ο τακτικός στρατός του Χριστού, γι’ αυτό δεν πληρώνονται.
Να, βλέπεις πως πολλοί δεν μπορούν να ξεχάσουν το Αγιον Όρος!
Όπου άλλου να πάνε, θα τους ζητήσουν χρήματα κ.λπ., ενώ στο Αγιον Όρος θα βγάλουν μόνον το διαμονητήριο και από εκεί και πέρα μπορούν να πάνε όπου θέλουν, χωρίς να πληρώσουν, θα φάνε δωρεάν, θα κοιμηθούν δωρεάν.
Βρίσκουν κάτι άλλο, και γι' αυτό βοηθιούνται.
Όταν ήμουν στο Καλύβι του Τιμίου Σταύρου (1), ήρθε κάποιος που είχε προβλήματα. Συζητήσαμε μιάμιση ώρα.
Μετά έβγαλε να μου δώση ένα πεντακοσάρικο. «Τί είναι αυτό;», του λέω.
«Για μιά απλή επίσκεψη στον γιατρό πληρώνουμε τόσο, μου λέει. Με συγχωρής, μήπως είναι λίγα;».
Μερικοί μεγάλοι της Ε.Ο.Κ., όταν ήρθαν στο Αγιον Όρος ύστερα από την τελευταία πυρκαγιά, για να δουν τί χρειάζεται και να βοηθήσουν, πέρασαν και από το Καλύβι.
Πάνω στην συζήτηση τους είπα: «Εμείς ήρθαμε εδώ, για να δώσουμε• δεν ήρθαμε, για να πάρουμε».
«Πρώτη φορά το ακούσαμε αυτό», μου είπαν και το σημείωσαν αμέσως(2).
Εμείς γίναμε μοναχοί, για να πάρουμε υλικά;
Γίναμε μοναχοί, για να δίνουμε πνευματικά, χωρίς να παίρνουμε υλικά.
Να είμαστε απαλλαγμένοι από τα βιοτικά, για να μεριμνούμε για τα πνευματικά.
Βγήκαμε στο κλαρί για την αγάπη του Χρίστου, για να ελευθερωθούμε εμείς από τα πάθη και να ελευθερώσουμε και άλλους.
Ο σκοπός μας είναι με την προσευχή και το παράδειγμα μας να βοηθηθούν οι άνθρωποι, για να αναγεννηθούν πνευματικά.
Όταν φεύγη από τον κόσμο κανείς και μπαίνη στο μοναστήρι, γίνεται Πατήρ ή Μήτηρ, δηλαδή πνευματικός Πατέρας ή πνευματική Μητέρα.
Μια κοπέλα, όταν γίνεται μοναχή, «νυμφεύεται»• γίνεται νύμφη Χριστού, μητέρα πνευματική, και βοηθάει για την πνευματική αναγέννηση των ανθρώπων.
Με την προσευχή βοηθάει να γίνουν λ.χ. σωστές οικογένειες.
Αλλά εκτός από την προσευχή, υπάρχουν και περιπτώσεις που πρέπει να προσφέρη στον άνθρωπο και ανθρώπινη βοήθεια.
Κάθε σωστή μοναχή, έκτος από την προσευχή που κάνει για τον κόσμο, πολύ βοηθάει με τον τρόπο της, με μια σωστή αντιμετώπιση, με δυο λόγια πνευματικά που θα πη εκεί στο άρχονταρίκι σε έναν προσκυνητή, για να συλλάβη το βαθύτερο νόημα της ζωής, σε μια μητέρα, για να την στήριξη.
Το να ζητάη όμως η μοναχή επικοινωνίες κ.λπ., είναι χαμένα πράγματα, γιατί οι προβολές οι κοσμικές έρχονται σε σύγκρουση με τους πνευματικούς νόμους και ταλαιπωρούμαστε.
Όσο μπορείτε, να κινήσθε στην αφάνεια.
Κάνω μια σύγκριση και πονώ: Μερικοί μοναχοί επιδιώκουν πανηγύρια, επισκέψεις, φιλίες πνευματικές.
Εγώ αναγκάζομαι να πάω κάπου για πνευματική εργασία και το νιώθω σαν μαρτύριο, το βλέπω σπατάλη χρόνου.
- Γέροντα, όταν μιά μοναχή μεγάλη στην ηλικία είναι ανώριμη πνευματικά, τι φταίει;- Δεν παρακολουθεί τον εαυτό της και δεν κάνει την πνευματική εργασία που πρέπει. Τό κακό από εκεί ξεκινάει.
Άς πούμε ότι μιά δεν την καλούσε για μοναχή ο Χριστός και έμενε στον κόσμο και γινόταν μητέρα.
Τότε δεν θα είχε απαιτήσεις αυτή από τους άλλους, αλλά οι άλλοι θα είχαν απαιτήσεις από αυτή.
Θα έδινε πολλά και θα έπαιρνε πολλά με την θυσία που θα έκανε.
Στο μοναστήρι πρέπει να γίνη πνευματική μητέρα - η αποστολή της είναι ανώτερη και από της μητέρας.
Αλλά τώρα τί γίνεται; Έρχεται στο μοναστήρι μικρή και, αν δεν κάνη την πνευματική εργασία που πρέπει, έχει τον λογισμό ότι είναι συνέχεια παιδί.
Πρέπει όμως να καταλάβη ότι δεν είναι παιδί, για να έχη τον λογισμό: «Έχουμε την μάνα μας, έχουμε το σπίτι μας, έχουμε το αμέριμνο, και δεν με νοιάζει».
Πρέπει να δίνη, να βοηθάη για την αναγέννηση την πνευματική τις μικρότερες αδελφές με την συμπεριφορά της, ή τους λαϊκούς που έρχονται στο μοναστήρι εκεί που διακονεί στο αρχονταρίκι, στην Εκκλησία κ.λπ., να θυσιάζεται σε όλα, και έτσι, χωρίς να ζητάη, θα παίρνη.
Αν η μοναχή δεν τοποθετηθή έτσι, πάνε όλα χαμένα.
Μένει σε μιά υπανάπτυκτη κατάσταση και θέλει συνέχεια να παίρνη και από μικρές και από μεγάλες, χωρίς εκείνη να δίνη.
Καλλιεργεί ένα βλαμμένο πνεύμα και δεν ωριμάζει, γιατί δεν προσφέρει τον εαυτό της στους άλλους.
Βλέπω σε μερικούς μοναχούς ακριβώς την κατάσταση ενός Βεδουίνου που είχα γνωρίσει στο Σινά.
Ήταν εξήντα πέντε χρονών και έλεγε: «Και εγώ δεν έχω πατέρα• είμαι ορφανός»!
Εξήντα πέντε χρονών έχουν εγγονάκια. Δυο γενιές και τρεις πέρασαν και να λέη «και εγώ δεν έχω πατέρα», να αναζητά δηλαδή την αγάπη του πατέρα!
Και εμείς οι καλόγεροι, αν δεν προσέξουμε, παραμένουμε παιδιά• αυτό είναι το κακό.
Αν όμως σκεφθή η μοναχή ή ο μοναχός τί θα έκανε στον κόσμο σ' αυτήν την ηλικία, θα πη: «Τώρα δεν πρέπει να ζητώ ανθρώπινη
παρηγοριά• εγώ πρέπει να θυσιασθώ, και όχι να έχω απαιτήσεις».
Έρχονται στο μοναστήρι οι περισσότεροι μικροί, βρίσκουν πνευματικούς γονείς και μπορεί να μείνουν σε μιά παιδική κατάσταση, με παιδικές απαιτήσεις, ενώ, αν ήταν στον κόσμο, θα γίνονταν γονείς.
Παραμένουν δηλαδή συνέχεια παιδιά όχι με την καλή έννοια αλλά με την μωρουδίστικη.
Και βλέπεις, μπορεί να γεράσουν αλλά, αν δεν δουλέψουν το μυαλό, μπορεί να χαρούν με μια καραμέλλα ή με μια φανέλλα.
«Μου πήρε μάλλινα ο Γέροντας», έλεγε ένα γεροντάκι εκεί στο Αγιον Όρος και έδειχνε την φανέλλα που του έδωσε ο Γέροντας του.
Χαιρόταν σαν το παιδάκι που του πήρε η μάνα του σακκάκι με σειρήτια!
Να γίνουμε παιδιά στην ακακία, όχι στο μυαλό (3). Γιατί αλλιώς, πώς θα μπη στην ζωή μας η παλληκαριά; Πώς θα μπη ο ανδρισμός;
Ένας μοναχός, για να κάνη προκοπή, πρέπει να μαλακώση αυτό το σκληρό που έχει, να κάνη δηλαδή λίγο μητρική την καρδιά του.
Και μιά μοναχή, για να κάνη προκοπή, πρέπει να απόκτηση λίγο ανδρισμό.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’
(1) Ο Γέροντας έμεινε στό Καλύβι του Τιμίου Σταύρου τα χρόνια 1969-1978.
(2) Ειπώθηκαν τον Μάιο του 1991.
(3) Βλ. Α' Κορ. 14,20.