Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Να καθρεφτίζουμε τον εαυτό μας στους άλλους



Ο άνθρωπος βλέπει καλύτερα τον εαυτό του, όταν τον καθρεφτίζη στους άλλους.

Ο Θεός στον κάθε άνθρωπο δίνει το χάρισμα που του χρειάζεται, για να βοηθηθή, άσχετα αν το αξιοποίηση ή όχι.

Αν το αξιοποίηση, θα φθάση στην τελειότητα.

Τα ελαττώματα πάλι είναι δικά μας. είτε τα αποκτήσαμε από δική μας απροσεξία είτε τα κληρονομήσαμε από τους γονείς μας, ο καθένας μας πρέπει να κάνη τον ανάλογο αγώνα, για να απαλλαγή από αυτά.

Μέχρι να απαλλαγούμε, πρέπει να καθρεφτίζουμε τον εαυτό μας στα κουσούρια του άλλου και να εξετάζουμε που βρισκόμαστε εμείς.

Αν δούμε λ.χ. στον άλλον ένα ελάττωμα, αμέσως να πούμε: «για να δω, μήπως το έχω κι εγώ; » και, αν το έχουμε, να αγωνισθούμε να το κόψουμε.


- Καί αν, Γέροντα, μου λέη ο λογισμός ότι δεν έχω αυτό το ελάττωμα, τί να λέω;

- Να λές: «Εγώ έχω άλλα μεγαλύτερα. αυτό είναι πολύ μικρό σε σχέση με τα δικά μου».

Γιατί μπορεί καμμιά φορά να είναι μικρότερα τα δικά σου ελαττώματα, αλλά να έχης λιγότερα ελαφρυντικά.

Αν έξετάζη κανείς έτσι τον εαυτό του, βλέπει ότι αυτός έχει μεγαλύτερα κουσούρια από τον άλλον.

Ύστερα βλέπει και τις αρετές του άλλου. «Για να δω, λέει, υπάρχει σ' εμένα αύτη η αρετή;

Όχι. Πω πω! πόσο μακριά είμαι από εκεί που έπρεπε να βρίσκωμαι! ».

Όποιος εργάζεται έτσι, από όλα βοηθιέται, αλλοιώνεται με την καλή έννοια και τελειοποιείται.

Ωφελείται από τους Άγιους, ωφελείται από τους αγωνιστές, ωφελείται ακόμη και από τους κοσμικούς.

Γιατί, αν δη έναν κοσμικό λ.χ. να μην υπολογίζη τον εαυτό του, να θυσιάζεται, λέει: «αυτό το φιλότιμο το έχω εγώ; δεν το έχω, και είμαι και πνευματικός άνθρωπος! », οπότε προσπαθεί να τον μιμηθή.

Όλοι οι άνθρωποι έχουμε να κάνουμε πολλή δουλειά.

Ο Καλός Θεός όλα τα οικονομάει για το καλό μας με σοφό τρόπο.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

Όποιος γνωρίζει σωστά τον εαυτό του, έχει ταπείνωση



- Γέροντα, την υπερηφάνεια συνήθως την καταλαβαίνω εκ των υστέρων, όταν πέσω.

- Σκοπός είναι να την καταλάβης, πριν πέσης.

Όταν σου λέη κάποιος ότι έκανες κάτι καλό, να μην αισθάνεσαι ικανοποίηση. Να μην πιάνη, να μην κολλάη επάνω σου ο έπαινος.


- Τί θα με βοηθούσε σ' αυτό;

- Το να γνωρίσης τον εαυτό σου.

Αν ο άνθρωπος γνωρίση τον εαυτό του, τελείωσε. Οι έπαινοι είναι μετά ξένα σώματα. δεν κολλάνε επάνω του.

Όταν λ.χ. ένας ξέρη ότι είναι γύφτος, δεν μπορεί να του κόλληση ο λογισμός ότι είναι βασιλιάς.

Κι εσύ, αν νομίζης ότι είσαι πριγκίπισσα, θα είσαι λειψή.


- Αν είμαι έτοιμη εκ των προτέρων να μη δέχωμαι τον έπαινο, αυτό δεν θα με βοηθούσε;

- Αυτό φυσικά πρέπει να γίνεται, αλλά άλλοτε θα είσαι έτοιμη και άλλοτε όχι.

Σκοπός είναι να γνωρίσης τον εαυτό σου.

Αν δεν γνωρίση κανείς τον παλαιό του άνθρωπο, δεν
ταπεινώνεται και δεν μπορεί να γίνη η πνευματική διάσπαση του ατόμου του, για να μπη στην πνευματική τροχιά, και παραμένει στην κοσμική τροχιά.


- Μπορεί, Γέροντα, να γνωρίζω τον εαυτό μου λανθασμένα;

- Μα δεν μιλάμε για λανθασμένη κατάσταση. Αυτός που γνωρίζει σωστά τον εαυτό του έχει ταπείνωση.

Και όταν ο άνθρωπος ταπεινωθή, θα έρθη οπωσδήποτε η Χάρις του Θεού.

Αυτός που κάνει την εργασία που χρειάζεται, για να γνωρίση τον εαυτό του, μοιάζει με αυτόν που σκάβει βαθιά και βρίσκει μέταλλα στο βάθος της γης.

Όσο βαθύτερα προχωράει στην γνώση του εαυτού του, τόσο χαμηλότερα βλέπει τον εαυτό του και ταπεινώνεται, αλλά το χέρι του Θεου τόν ανεβάζει συνέχεια.

Και όταν πια γνωρίση τον εαυτό του, η ταπείνωση του γίνεται κατάσταση και την Χάρη του Θεού την πιάνει το «ενοικιοστάσιο», οπότε δεν κινδυνεύει από την υπερηφάνεια.

Ενώ αυτός που δεν κάνει αυτήν την εργασία, καλύπτει συνέχεια τα σκουπίδια του, μεγαλώνει την κορυφή του, κάθεται για λίγο ψηλά με την υπερηφάνεια του και τελικά σωριάζεται.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

Να γνωρίσουμε την αρρώστια μας



- Γέροντα, συχνά βλέπω τα ελαττώματα των άλλων και τους κρίνω.

- Την αρρώστια την δική σου την ξέρεις;

- Όχι.

- Γι' αυτό ξέρεις την αρρώστια των άλλων. Αν ήξερες την δική σου αρρώστια, δεν θα ήξερες την αρρώστια των άλλων.

Δεν λέω να μη συμμετέχης στον πόνο τους, αλλά να μην ασχολήσαι με τα σφάλματα τους.

Αν ο άνθρωπος δεν ασχολήται με τον εαυτό του, ο πειρασμός θα του ανοίξη δουλειά να ασχολήται με τους άλλους.

Αν όμως κάνη δουλειά στον εαυτό του, τότε γνωρίζει τον εαυτό του, γνωρίζει και τον άλλον.

Διαφορετικά, με τα λανθασμένα συμπεράσματα που βγάζει από τον εαυτό του κρίνει λανθασμένα και τους άλλους.


- Γέροντα, τί βοηθάει περισσότερο να διορθωθή κανείς;

- Κατ' αρχάς η θέληση.

Η θέληση είναι κατά κάποιον τρόπο το καλό ξεκίνημα.

Ύστερα, πρέπει να καταλάβη κανείς ότι είναι άρρωστος και να αρχίση η ανάλογη αντιβίωση.

Γιατί, αν είναι άρρωστος και κρύβη την αρρώστια του, κάποτε θα σωριασθή κάτω απότομα, χωρίς να το καταλάβη, και δεν θα μπορή να βοηθηθή ιατρικά.

Π.χ. κάποιος ξέρει ότι είναι προφυματικός, γι' αυτό έχει ανορεξία.

Του λένε: «γιατί δέν τρως;. ¨Έ, λέει, δέν μ' αρέσει αυτό το φαγητό»!

Μετά έχει κομμάρες και δεν μπορεί να περπατήση καλά.

«Γιατί περπατάς έτσι; », τον ρωτάνε. «Ά, μ' αρέσει, λέει, να πηγαίνω σιγά-σιγά. Τι ; να τρέχω σαν παλαβός; ».

Δεν λέει ότι έχει κομμάρες και δεν μπορεί να περπατήση.

Μετά έχει βήχα. «»Γιατί βήχεις; », του λένε. «Έ, άπό αλλεργία», λέει! Δεν λέει ότι οι πνεύμονες μέσα είναι χάλια.

Έν τω μεταξύ, βγάζει και κανένα πτύελο αιματηρό. «»Τί είναι αυτό; », τον ρωτάνε. ¨Έ, λέει, ερεθίστηκε ο λάρυγγας»!


- Και όλα αυτά, Γέροντα, επειδή δεν θέλει να φανέρωση την φυματίωση;

- Ναι, επειδή την καλύπτει. Την καλύπτει - την καλύπτει και μετά παθαίνει καλπάζουσα φυματίωση.

Σπάζει ο πνεύμονας, γεμίζουν οι λεκάνες αίμα, πέφτει κάτω, και τελικά αποκαλύπτεται η αρρώστια του, αλλά και δύσκολα βοηθιέται.

Ενώ, αν παραδεχθή ότι τα δέκατα που παρουσιάζει είναι από την φυματίωση και δεχθή την ανάλογη θεραπεία, γίνεται πιο υγιής από τον υγιή.

Θέλω να πω, και στην πνευματική ζωή, όποιος δικαιολογεί τα πάθη του, δέχεται τελικά δαιμονική επίδραση και δεν μπορεί να κρυφτή.

Ξέρεις τί είναι να δεχθή ο άνθρωπος δαιμονική επίδραση;

Αγριεύει, γίνεται θηρίο, αντιδρά, μιλά άσχημα, με αναίδεια και δεν δέχεται από κανέναν βοήθεια.

Γι' αυτό όλη η βάση είναι να γνωρίση πρώτα κανείς την πάθηση που έχει και να χαίρεται που την γνώρισε.

Από ΄κει και πέρα πρέπει να δεχθή την θεραπεία, τα ανάλογα φάρμακα, και να αισθάνεται και ευγνωμοσύνη προς τον γιατρό - τον Πνευματικό ή τον Γέροντα του -, όχι να άντιδράη.

Να, ο άλλος κρεμά το χέρι του, για να του κάνουν μετάγγιση. τον τρυπούν, πονάει, αλλά το δέχεται, γιατί αυτό θα τον βοηθήση.

Ή μια εγχείρηση πόση ταλαιπωρία έχει! Αλλά δέχεται ο άνθρωπος να την κάνη, για να γίνη καλά.


- Όταν, Γέροντα, ξέρω λ.χ. ότι μια αυστηρή παρατήρηση θα με βοηθήση, γιατί δεν την δέχομαι ευχάριστα;

- Κοίταξε, μπορεί να μην την δέχεσαι ευχάριστα, αλλά τουλάχιστον καταλαβαίνεις ότι αυτό δεν είναι σωστό;


- Ναι, το καταλαβαίνω.

- Έ, αν το καταλαβαίνης, κάτι είναι κι αυτό.

Βλέπεις, ο άρρωστος παίρνει ένα χάπι που είναι φαρμάκι πικρό, αλλά το δέχεται καλύτερα από τήν καραμέλα, γιατί καταλαβαίνει ότι θα τον ωφελήση.

Αν δεν δέχεται το πικρό φάρμακο, δεν θεραπεύεται.

Πρέπει να γνωρίση κανείς την αδυναμία του, να δεχθή τα φάρμακα, για να τον δυναμώση μετά ο Χριστός.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Η συναίσθηση της αμαρτωλότητος συγκινεί τον Θεό

Η αναγνώριση του σφάλματος μας



- Γέροντα, ο Άββας Ισαάκ λέει ότι πρέπει να αισθάνεσαι στην προσευχή σαν παιδί (1).

- Ναι, άλλα να νιώθης ότι είσαι ένα άτακτο παιδί. Να αναγνωρίζης ότι στενοχώρησες τον Πατέρα σου και να κλαις γι' αυτό.

Τότε θα νιώθης τα χάδια τα θεϊκά. Όχι να λες: «Επειδή είμαι παιδί, ο Θεός πρέπει να μ' αγαπάη και να με συγχωρή, ας κάνω αταξίες».


- Γέροντα, ανησύχησα, όταν διάβασα στον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης ότι, για να επικαλεσθούμε ­ Πατέρα, τον Θεό, πρέπει να έχουμε φθάσει στην απάθεια (2), αλλιώς είναι ­ύβρις και λοιδορία. (3).

- Ευλογημένη, μη στενοχωριέσαι. Αυτό το έγραψε ο Άγιος για όσους ζουν ρέμπελα και αμαρτωλά.

Όταν όμως αμαρτάνη κανείς, αλλά συναισθάνεται βαθιά την ενοχή του, τότε μπορεί να ονομάζη ­Πατέρα. τον Θεό.


- Γέροντα, αισθάνομαι ότι δεν είμαι εντάξει απέναντι στον Θεό, και αυτό με πονάει.

- Από την στιγμή πού αισθάνεσαι ότι δεν είσαι εντάξει και λες ταπεινά «ήμαρτον, Θεέ μου», ο Θεός συγχωρεί, βοηθάει και χαριτώνει, και αν σε βρη στην κατάσταση αυτήν ο θάνατος, θα σωθής.

Γιατί δεν λές απλώς πως δεν είσαι εντάξει και μένεις σε έναν στραβό δρόμο, αλλά αγωνίζεσαι. Δεν είσαι, Θεός φυλάξοι, σε δαιμονική κατάσταση.

Λίγο-πολύ, εδώ στο μοναστήρι, όλες οι αδελφές, με την βοήθεια του Θεού, είστε εν μετανοία.

Ύστερα, να ξέρης, ο πνευματικός άνθρωπος, όταν αισθάνεται ότι είναι χάλια, δέχεται την θεία Χάρη, γιατί είναι ένα ξέπλυμα αυτή η συναίσθηση που έχει για την αμαρτωλότητά του.

Εγώ, όταν κάποιος με πόνο μου λέει: «είμαι τέτοιος, τέτοιος», τον χαίρομαι, γιατί, αφού αναγνωρίζει τα σφάλματα του, θα ελευθερωθή από αυτά.

Βρήκα κάποτε έναν άνθρωπο που έμενε σε ένα καλύβι με τα γατιά, με τα σκυλιά.

Ούτε φωτιά άναβε, γιατί φοβόταν μην κάψη το καλύβι. Ήταν τελείως εγκαταλελειμμένος!

Τον πόνεσα, τον λυπήθηκα, αλλά εκείνος μου είπε: «Μη με λυπάσαι, μωρέ καλόγερε. εγώ πρέπει να βασανισθώ.

Αν ήξερες τι έχω κάνει, δεν θα με λυπόσουν. Για μένα, κι εδώ που είμαι, πολύ είναι».

Έ, αυτόν, ό,τι κι αν έχη κάνει, δεν θα τον οικονομήση ο Θεός;

Και τώρα (4) πού ήμουν στο νοσοκομείο, ήρθε μιά γυναίκα, που τα χέρια της ήταν τρυπημένα από τις μεταγγίσεις!

Ήταν τελείως χάλια! Δεν είχε η φουκαριάρα φλέβα για φλέβα!

«Δέν έχω κανένα καλό, μου λέει. Μήπως με λυπηθή από αυτά ο Θεός και με πάρη στον Παράδεισο!

Έχω εκείνο, εκείνο το ελάττωμα... ». Και έλεγε-έλεγε ένα σωρό κουσούρια.

Τί λεπτή εργασία έκανε στον εαυτό της! Εγώ σε τέτοια κατάσταση άλλον άνθρωπο δεν ειδα!


- Γέροντα, άκουσα κάποιον να λέη: «Έχω τον λογισμό ότι ο Χριστός θα φερθή με επιείκεια». Είναι σωστός αυτός ο λογισμός;

- Όταν ο άνθρωπος έχη μεγάλη ταπείνωση, αναγνωρίζη το σφάλμα του, αισθάνεται την ενοχή του σε μεγάλο βαθμό και υποφέρη, τότε ο Χριστός θα φερθή με επιείκεια και θα τον συγχώρηση.

«Παιδί μου, θα του πη, μην το σκέφτεσαι πιά. πάει, έληξε».

Αν όμως δεν συναισθάνεται την ενοχή του και αναπαύη τον λογισμό του ότι ο Χριστός θα φερθή με επιείκεια και ευσπλαχνία, αυτό είναι πολύ επικίνδυνο.

Δηλαδή ο Χριστός θα βράβευση τους αμαρτωλούς;

Η καλή αναγνώριση του εαυτού μας συγκινεί τον Θεό και μας δίνει βοήθεια θεϊκή και χαρά παραδεισένια.

Αν μας βοηθούσε και η μη αναγνώριση, ο Θεός ούτε και αυτήν θα μας την ζητούσε.


- Γέροντα, είπατε «η καλή αναγνώριση» του εαυτού μας, υπάρχει και κακή αναγνώριση;

- Ναι, μπορεί να έχη κανείς λανθασμένη γνώση του εαυτού του, να τον δικαιολογή και να αναπαύη τον λογισμό του.

Γι' αυτό, όταν λέω ότι υπάρχει αναγνώριση του σφάλματος, εννοώ ότι υπάρχει έστω και μιά μικρή προσπάθεια για διόρθωση.

Σου χρωστάω π.χ. πεντακόσιες χιλιάδες δραχμές και, όταν σε βλέπω, λέω: «σου χρωστάω και πεντακόσιες χιλιάδες», αλλά δεν με απασχολεί να επιστρέψω το χρέος. απλώς αναγνωρίζω ότι έχω ένα χρέος.

Μετά από λίγο πάλι το σκέφτομαι και σου λέω: «ναι, ναι, έχω και ένα χρέος».

Αυτό δεν θα πη αναγνώριση.

Όταν αναγνωρίζη κανείς πραγματικά ότι έχει ένα χρέος, δεν κοιμάται. ψάχνει να βρή πως να το εξοφλήση.

Και τότε, όταν λέη «έχω ένα χρέος», πληροφορείται και ο άλλος, από τον τρόπο που το λέει, ότι πράγματι τον απασχολεί το θέμα.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

(1) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΙΘ' , σ. 58 κ.έ.

(2) Ώς όρος της αγιοπατερικής γλώσσας δηλώνει την μακαρία εκείνη κατάσταση κατά την οποία, μετά από μακροχρόνια άσκηση, παύουν να ενεργούν τα πάθη και ο άνθρωπος φθάνει με την Χάρη του Θεού ­εις
μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χρίστου..

(3) Βλ. Αγίου Γρηγορίου Νύσσης, Εις την προσευχήν, Λόγος Β' , ΡG 44, 1141Α.

(4) Το 1994, στο Θεαγένειο νοσοκομείο.

[XAPA]

Συναίσθηση της αμαρτωλότητος και πρόοδος στον αγώνα



- Γέροντα, όταν κανείς δέν πηγαίνη καλά στον αγώνα του, είναι σωστό να λέη: «Τέτοιος είσαι και θα είσαι. Τίποτε καλύτερο δεν περιμένω από σένα»;

- Αν αντιμετωπίζη έτσι την κατάσταση του, μπορεί να πλανηθή. να φθάση να πη:

«Όσοι είναι να πάνε στον Παράδεισο, θα πάνε. Επομένως, γιατί να αγωνισθώ; ».

Δηλαδή οι Άγιοι άγιασαν χωρίς αγώνα;

Αυτός, ενώ δεν αγωνίζεται, περιμένει να διορθωθή, να ελευθερωθή από τα πάθη του.

Κάνει σαν εκείνον τον γέρο που ήθελε να φάη μούρα και καθόταν κάτω από τήν μουριά με ανοιχτό το στόμα και περίμενε να πέση κανένα μούρο στο στόμα του.


- Γέροντα, πώς θα καταλάβω αν έχω πνευματική πρόοδο;

- Αν έχης συναίσθηση της αμαρτωλότητός σου, θα έχης και πνευματική πρόοδο.

Όσο μεγαλύτερες βλέπεις τις αμαρτίες σου, τόσο μεγαλύτερη συναίσθηση θα αποκτάς και τόσο θα προοδεύης.


- Μπορεί, Γέροντα, κάποιος να αναγνωρίζη το σφάλμα του και να μην προοδεύη;

- Όταν ο άνθρωπος αναγνωρίζη το σφάλμα του και πέφτη ξανά, χωρίς να θέλη, σημαίνει ότι υπάρχει υπερηφάνεια ή προδιάθεση για υπερηφάνεια, και γι' αυτό δεν τον βοηθάει ο Θεός να προκόψη.

Το να συναισθανθή κανείς την αμαρτωλότητά του, είναι μεγάλη δύναμη, μεγάλη υπόθεση.

Μετά σιχαίνεται τον εαυτό του, ταπεινώνεται, αποδίδει όλα τα καλά στην φιλανθρωπία και στην αγαθότητα του Θεού και αισθάνεται μεγάλη ευγνωμοσύνη.

Γι' αυτό ο Θεός αγαπάει περισσότερο τους αμαρτωλούς που αναγνωρίζουν την αμαρτωλότητά τους, μετανοούν και ζουν με ταπείνωση, παρά εκείνους που αγωνίζονται πολύ, αλλά δεν αναγνωρίζουν την αμαρτωλότητα τους και δεν έχουν μετάνοια.


ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

Να ζητάμε ταπεινά το έλεος του Θεού για την διόρθωση μας



- Γέροντα, όταν οι Πατέρες λένε ότι μετάνοια είναι να αποφασίση κανείς να μην ξανακάνη τα προηγούμενα αμαρτήματα και να λυπάται γι' αυτά, σημαίνει ότι διαρκώς πρέπει να τα θυμάται;

- Όχι, δεν θυμάται κάθε αμαρτία χωριστά, αλλά έχει συνέχεια την συναίσθηση της αμαρτωλότητός του.

Μέχρις ενός σημείου πρέπει να σκέφτεται κανείς ένα σφάλμα του και ύστερα να ζητά ταπεινά το έλεος του Θεού και, αν δεν υπάρχη υπερηφάνεια, ο Θεός θα βοηθήση.

Ιδίως όταν κάποιος είναι ευαίσθητος, καλύτερα είναι να ξεχνά παλιές αμαρτίες του, αφού έχουν τακτοποιηθή με την μετάνοια και την εξομολόγηση.

Μπορεί το ταγκαλάκι να του θυμίζη παλιές του αμαρτίες και να τον ζαλίζη με λογισμούς, για να του τρώη την ώρα και να τον περισπά από την προσευχή.

Ένας όμως που δεν είναι ευαίσθητος και βλέπει να γεννιέται μέσα του υπερηφάνεια, τότε καλά είναι να φέρνη στον νου του τις αμαρτίες του, για να ταπεινώνεται.


- Γέροντα, μπορεί κάποιος να έχη συναίσθηση της αμαρτωλότητός του και να μην έχη μετάνοια;

- Ναί, αν δεν έχη ταπείνωση.

Όταν στην μετάνοια ανακατεύεται ο εγωισμός, συνέχεια ο άνθρωπος σκέφτεται: «πώς το έκανα αυτό, πώς το είδαν οι άλλοι, τί ιδέα θα σχηματίσουν; », και βασανίζεται.

Το «πώς το έκανα πάλι» και το «πώς κατήντησα» έχει εγωισμό. δεν έχει μετάνοια.

Πρέπει να καταλάβη ότι έσφαλε και να ζητήση ταπεινά το έλεος του Θεού.

«Θεέ μου, να πη, έσφαλα, συγχώρεσε με. Τέτοιος παλιάνθρωπος είμαι.

Λυπήσου με. Αν δεν με βοηθήσης, χειρότερος μπορώ να γίνω, καλύτερος δεν μπορώ να γίνω.

Μόνος μου δεν πρόκειται να διορθωθώ», και να προσπαθήση να μην το ξανακάνη.

Πολλοί άνθρωποι πού έσφαλαν και πόνεσαν, γιατί πλήγωσαν τον Θεό και όχι γιατί ξέπεσαν στα μάτια των ανθρώπων, άγιασαν.

Όταν κάποιος ζη κοσμικά και κόβη μετά τις σχέσεις του με το κοσμικό πνεύμα, έλκεται πολλές φορές από αυτό, χωρίς να το θέλη.

Δεν πρέπει όμως να απογοητεύεται. Νομίζω, σ' αυτήν την περίπτωση, πρόοδος είναι και το ότι αρχίζει η καλή ανησυχία, που ελέγχει την ψυχή για τα σφάλματα που έκανε και για ό,τι έπρεπε να κάνη, αλλά δεν έκανε.

Σιγά-σιγά γίνεται μιά πάλη, ταπεινώνεται ακουσίως ο άνθρωπος και απελπίζεται με την καλή απελπισία, δηλαδή απελπίζεται από το εγώ του.

Τότε όλα τα αποδίδει στην Χάρη του Θεού και πιστεύει αληθινά εκείνο που είπε ο Κύριος: ­Χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν.(1).

Αν στην συνέχεια αγωνισθή φιλότιμα, με πολλή ταπείνωση, ελπίζοντας στην παντοδυναμία του Θεού, ο Καλός Θεός θα τον ελεήση.


ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

(1) Ίω. 15,5.

[XAPA]

Η λύπη για τα σφάλματα μας



- Γέροντα, πως θα βοηθηθή κανείς να μην ξανακάνη το ίδιο σφάλμα;

- Αν πονέση πραγματικά για το σφάλμα του, δεν θα το ξανακάνη.

Πρέπει να υπάρχη εσωτερική συντριβή με ειλικρινή μετάνοια, για να διορθωθή.

Γι' αυτό λέει ο Αββάς Μάρκος ο Ασκητής:

«Αν ο άνθρωπος δεν στενοχωρηθή κατ' αναλογίαν του σφάλματος του, εύκολα περιπίπτει εις το αυτό σφάλμα»(1).

Δηλαδή, αν είναι μικρό το σφάλμα, χρειάζεται μικρότερη μετάνοια, αν είναι μεγαλύτερο, μεγαλύτερη μετάνοια.

Όταν κανείς δεν πιάνη το μέγεθος της πτώσεως του και δεν λυπάται ­κατ' αναλογίαν του σφάλματος., τότε εύκολα πέφτει στο ίδιο ή και σε μεγαλύτερο σφάλμα.


- Πώς θα καταλάβουμε ότι δεν λυπηθήκαμε ­κατ’ άναλογίαν του σφάλματος ;

- Απόδειξη αν πέφτετε πάλι στο ίδιο σφάλμα.

Ύστερα, όταν παρακολουθήτε τον εαυτό σας, να μην κάνετε μόνο διάγνωση.

Εσείς συνέχεια κάνετε μικροβιολογικές εξετάσεις, βρίσκετε το μικρόβιο, το κοιτάτε και λέτε: «πρέπει να το σκοτώσω», αλλά δεν αρχίζετε θεραπεία.

Εντάξει, διαπιστώσατε ότι έχετε μιά πάθηση. Τακ, να κοιτάξετε πως θα την θεραπεύσετε.

Τί ωφελεί να κάνετε συνέχεια αναλύσεις-αναλύσεις, χωρίς να προσπαθήτε να διορθωθήτε;

Λέτε: «έχω εκείνο το πάθος, έχω το άλλο», άλλά δεν τα κόβετε και παραμένετε στα ίδια μοιρολογώντας.

Έτσι σπαταλάτε τις δυνάμεις σας και χαραμίζεστε. Χαραμίζετε το μυαλό σας, την καρδιά σας.

Αρρωσταίνετε από την στενοχώρια και ύστερα δεν κάνετε τίποτε.

Έπειτα, όταν γίνετε καλά, αρχίζετε: «Και γιατί τότε αρρώστησα και πώς αρρώστησα; ».

Δεν λέω, θα παρακολουθήτε τον εαυτό σας, δεν θα αφήνετε τα σφάλματα σας να περνάνε απαρατήρητα, αλλά μέχρις ενός σημείου, βρε παιδάκι μου, καί η στενοχώρια!

Όχι αδιαφορία, αλλά όχι και κακομοιριά!

Έκανες κάτι που δεν ήταν σωστό; Το σκέφτηκες; Το είδες; Το αναγνώρισες; Το εξομολογήθηκες; Προχώρα. μη σκαλώνης.

Κράτησε το μόνο στον νου σου, για να προσέξης άλλη φορά, αν σου δοθή παρόμοια αφορμή.

Η στενοχώρια για τα σφάλματα μας είναι άσκοπη, όταν δεν προσπαθούμε να τα διορθώσουμε.

Είναι σαν να κλαίμε έναν άρρωστο συνέχεια, χωρίς να του προσφέρουμε βοήθεια για να ανάρρωση.


- Και όταν, Γέροντα, δίκαια ταλαιπωρήσαι για ένα σφάλμα σου, και τότε δεν πρέπει να λυπάσαι;

- Όχι, πρέπει να λυπάσαι, αλλά η λύπη να είναι ανάλογη, σύμμετρη με το σφάλμα σου.

Αν δεν πόνεσης, θα είσαι «τραλαλά» και θα ξαναπέσης στο ίδιο λάθος. δεν θα διορθωθής.

Όταν όμως από την λύπη της μετανοίας περνάς στην απόγνωση, τότε σημαίνει ότι έχεις λυπηθή περισσότερο από όσο έπρεπε.

Σ' αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να δώσης στον εαυτό σου λίγο κουράγιο και να αντιμετώπισης το σφάλμα με λίγη «καλή αδιαφορία».



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002


(1) Βλ. Όσιου Μάρκου του' Ασκητού, Περί των οιομένων εξ έργων δικαιούσθαι, κεφ. σιε' , Φιλοκαλία των ιερών Νηπτικών, τόμος Α' , εκδ. ¨Αστήρ³, Αθήναι 1984, σ. 124

[XAPA]

Αυτομεμψία όχι απελπισία



- Γέροντα, είναι εύκολο εξαρχής να συναισθανθούμε σε βάθος την αμαρτωλότητά μας;

- Ο Θεός από αγάπη δεν επιτρέπει στην αρχή της πνευματικής μας ζωής να συναισθανθούμε την αμαρτωλότητά μας, για να μην καμφθούμε.

Υπάρχουν φιλότιμες και ευαίσθητες ψυχές που δεν θα το άντεχαν και θα πάθαιναν ζημιά.

Θαμπώνει τα μάτια μας και δεν βλέπουμε όλα μαζί τα σφάλματα μας.

Μπορεί π.χ. να έχουμε κουτσουλιές στο μανίκι μας, και εμείς να νομίζουμε ότι είναι λουλούδια.

Προχωρώντας στον αγώνα μας, λίγο-λίγο, επιτρέπει ο Θεός να αρχίσουμε να βλέπουμε τα σφάλματα μας και μας δίνει και δύναμη να αγωνισθούμε, για να τα διορθώσουμε.

Η λεπτή εργασία βλάπτει, όταν δεν ύπάρχη πείρα.

Το ίδιο συμβαίνει και με την συναίσθηση των ευεργεσιών του Θεού.

Αν έβλεπε ο άνθρωπος τις ευεργεσίες του Θεού στην αρχή της πνευματικής του ζωής, θα πάθαινε πνευματική αιμορραγία.

Γιατί, όταν κανείς βλέπη τις ευεργεσίες του Θεού και συναισθάνεται την αχαριστία του, μετά λειώνει.



- Γέροντα, δεν βλέπω τα σφάλματα μου και η καρδιά μου είναι πέτρα.

- Μερικές φορές επιτρέπει ο Θεός να μη βλέπουμε τα σφάλματα μας και να είναι η καρδιά μας πέτρα, γιατί μπορεί ο διάβολος να μας ρίξη στην απελπισία.

Ο άνθρωπος πρέπει να σκέφτεται την αμαρτωλότητά του με διάκριση.

Η μετάνοια που έχει μέσα της άγχος και απελπισία δεν είναι από τον Θεό. έχει βάλει και το ταγκαλάκι την ουρίτσα του.

Πρέπει να προσέξη κανείς, γιατί μπορεί ο διάβολος να τον πιάση από τα δεξιά, από την μετάνοια, και να τον πετάξη στα αριστερά, στην θλίψη και στην απογοήτευση, ώστε να τον τσακίση ψυχικά και σωματικά και να τον αχρηστέψη.

Φέρνει δηλαδή την άλλη συντριβή, που έχει άγχος, για να τον κάνη συντρίμμια.

Μπορεί λ.χ. να του πη: «Είσαι πολύ αμαρτωλός, δεν θα σωθής». Δήθεν ενδιαφέρεται για την ψυχή του, και του δημιουργεί άγχος και απελπισία!

Μα δεν θα αφήσω τον διάβολο να κάνη ό,τι θέλει.

Όταν ο διάβολος σου λέη: ¨είσαι αμαρτωλή», να του λες: «Τί σε ενδιαφέρει εσένα; Όταν θέλω εγώ, θα πω ότι είμαι αμαρτωλή, όχι όταν θέλης εσύ».



- Γέροντα, πού οφείλεται η μελαγχολία που έρχεται πολλές φορές στην ψυχή;

- Η μελαγχολία και το πλάκωμα της ψυχής οφείλονται συνήθως σε τύψεις από ευαισθησία, και τότε ο άνθρωπος χρειάζεται να εξομολογηθή, για να μπόρεση να βοηθηθή από τον πνευματικό.

Γιατί, αν είναι ευαίσθητος, μπορεί το σφάλμα που έκανε να είναι πολύ μικρό, αλλά ο εχθρός διάβολος να το μεγαλοποιή. να του το δείχνη με μικροσκόπιο, για να τον ρίξη στην απελπισία και να τον αχρηστέψη.

Μπορεί να του πη λ.χ. ότι τάχα στενοχώρησε πολύ τους άλλους, ότι τους δυσκόλεψε κ.λπ., και να τον κάνη να στενοχωριέται πιο πολύ από όσο αντέχει.

Αφού ενδιαφέρεται ο διάβολος, γιατί δεν πηγαίνει να πειράξη την συνείδηση ενός αναίσθητου άνθρωπου;

Αλλά τον αναίσθητο τον κάνει να θεωρή μηδαμινό ένα μεγάλο σφάλμα του, για να μην έρθη σε συναίσθηση.

Πρέπει ο άνθρωπος να γνωρίση τον εαυτό του όπως είναι, και όχι όπως τον παρουσιάζει ο εχθρός διάβολος, διότι αυτός ενδιαφέρεται για το κακό μας.

Ποτέ να μην απελπίζεται, αρκεί να μετανοή, γιατί και οι αμαρτίες του είναι λιγώτερες από του διαβόλου και ελαφρυντικά έχει, επειδή πλάσθηκε από χώμα και από απροσεξία γλίστρησε και λασπώθηκε.

Για να γίνη σωστός αγώνας, πρέπει να γυρίζουμε την ρόδα αντίθετα από εκεί που την γυρίζει ο διάβολος.

Αν μας λέη ότι είμαστε κάτι, να καλλιεργούμε την αυτομεμψία.

Αν μας λέη ότι δεν είμαστε τίποτε, να λέμε: «Ο Θεός θά μέ έλεήση».

Έτσι απλά αν κινήται ο άνθρωπος, με εμπιστοσύνη και ελπίδα στον Θεό, μπαίνει στην ζωή του η μετάνοια, η ταπείνωση, και ανεβαίνει σε πνευματικά ύψη.


- Δηλαδή, Γέροντα, η αυτομεμψία δεν βοηθάει στον πνευματικό αγώνα;

- Βοηθάει, αλλά θέλει διάκριση.

Μπορεί π.χ. να λέη κανείς στον εαυτό του: «Είσαι ανόητος... ».

Να το λέη όμως με ταπείνωση, για να κοροϊδέψη τον διάβολο, αλλά και με λεβεντιά, όχι με κακομοιριά.

Αυτομεμψία, όχι απελπισία.

Σημείο πνευματικής ωριμότητος είναι να πιστέψω ότι δεν κάνω τίποτε, να απογοητευθώ με την καλή έννοια από τον εαυτό μου, από το εγώ μου. να νιώθω πως με ό,τι κάνω προσθέτω συνέχεια μηδενικά και να συνεχίζω τον αγώνα μου ελπίζοντας στον Θεό.

Τότε ο Καλός Θεός, όταν δη τα μηδενικά της αγαθής μου προαιρέσεως, θα με λυπηθη, θα πρόσθεση στην αρχή την μονάδα και θα πάρουν αξία τα μηδενικά μου και θα πλουτίσω πνευματικά.

Μέσα στην ταπεινή κατάσταση της απογοητεύσεως από τον εαυτό μου κρύβεται η καλή πνευματική κατάσταση.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

Πνευματική εργασία με φακό



- Γέροντα, πώς μπορεί κανείς να βλέπη τον εαυτό του πάντοτε αμαρτωλό;

- Όταν τον έξετάζη προσεκτικά.

Όσο πιο προσεκτικά τον εξετάζη, τόσο πιο αμαρτωλό τον βλέπει.


- Κάποιος που έχει πολλές φροντίδες, πώς θα βοηθηθή να κάνη αυτήν την εργασία;

- Καλά είναι μέσα στην ήμερα να λέη λίγο την ευχή και να έχη και κάποια ώρα περισυλλογής.

Βλέπετε, ο μπακάλης κάθε βράδυ μετράει τα χρήματα του.

Αν δεν παρακολουθούσε τι κερδίζει και τι χρωστάει, θα χρεωκοπούσε και θα έμπαινε στην φυλακή.


- Γέροντα, μερικοί άνθρωποι δεν ξέρουν τι να πουν στην εξομολόγηση.

- Αυτό δείχνει ότι δεν κάνουν λεπτή εργασία στον εαυτό τους.

Αν δεν κάνουμε λεπτή εργασία στον εαυτό μας, τότε και τα χοντρά μάς ξεφεύγουν.

Πρέπει να καθαρίσουμε τα μάτια της ψυχής μας.

Ένας τυφλός δεν βλέπει τίποτε.

Ένας που έχει ένα μάτι, ε, αυτός βλέπει. αλλά πιο καλά βλέπει αυτός που έχει και τα δυο μάτια γερά.

Και αν έχη και τηλεσκόπιο και μικροσκόπιο, θα βλέπη και τα μακρινά και τα κοντινά πολύ καθαρά.

Ένα ξυλόγλυπτο εικονάκι λ.χ. μπορώ να το τελειώσω σε τρεις ώρες.

Αν όμως το αφήσω λίγες μέρες και το ξαναδώ, βρίσκω αρκετές ελλείψεις.

Το ίδιο μπορεί να το δουλέψω και μια εβδομάδα και έναν μήνα και δύο χρόνια.

Το ίδιο μπορώ να το δουλεύω και πέντε χρόνια, αν θέλω.

Αλλά μετά πρέπει να δουλεύω με φακό.

Θέλω να πω ότι και η πνευματική εργασία δεν έχει τελειωμό.

Όσο προχωράει κανείς πνευματικά, καθαρίζουν τα μάτια της ψυχής του πιο πολύ-πιο πολύ, και βλέπει τα σφάλματα του όλο και μεγαλύτερα, και έτσι ταπεινώνεται και έρχεται η Χάρις του Θεού.

Οι Άγιοι που έλεγαν: «είμαι αμαρτωλός, ελεεινός», το πίστευαν, γιατί τα μάτια της ψυχής τους είχαν γίνει μικροσκόπια.

Όσο προχωρούσαν, αποκτούσαν ισχυρότερο μικροσκόπιο και έβλεπαν ότι είναι πιο αμαρτωλοί.

Να, τώρα βλέπω με γυμνό μάτι το χέρι μου και μου φαίνεται όμορφο.

Αν όμως το δώ με φακό, θα δω αυτές τις τρίχες, που καλά-καλά τώρα δεν τις βλέπω, σαν κυπαρισσάκια!

«»Βρέ παιδάκι μου, τί είμαι; άγριάνθρωπος; », θα πω.

Αν δουλεύετε έτσι πνευματικά, θα σιχαθήτε τον παλαιό εαυτό σας.

Ο παλαιός μας άνθρωπος είναι ένας κακός ενοικιαστής μέσα μας και, για να φύγη, πρέπει να γκρεμίσουμε το σπίτι και να αρχίσουμε να χτίζουμε την νέα οικοδομή, τον καινό άνθρωπο.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’


ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Η μετάνοια έχει μεγάλη δύναμη

­Εις εαυτόν ελθών....(1)



Ο Θεός είναι πολύ κοντά μας, αλλά και πολύ ψηλά.

Για να «κάμψη» κανείς τον Θεό, ώστε να κατεβή να μείνη μαζί του, πρέπει να ταπεινωθή και να μετανοήση. Τότε ο πολυεύσπλαχνος θεός, βλέποντας την ταπείνωση του, τον υψώνει ως τους Ουρανούς και τον αγαπάει πολύ.

­Χαρά έσται εν τω ουρανώ επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι.(2), λέει το Ευαγγέλιο.

Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο τον νου, για να αναλογίζεται το σφάλμα του, να μετανοή και να ζητάη συγχώρηση.

Ο αμετανόητος άνθρωπος είναι σκληρό πράγμα.

Είναι πολύ ανόητος, επειδή δεν θέλει να μετανοήση, για να απαλλαγή από την μικρή κόλαση που ζη, η οποία τον οδηγεί στην χειρότερη, την αιώνια.

Έτσι στερείται και τις επίγειες παραδεισένιες χαρές, οι οποίες συνεχίζουν στον Παράδεισο, κοντά στον Θεό, με τις πολύ μεγαλύτερες χαρές, τις αιώνιες.

Όσο ο άνθρωπος βρίσκεται μακριά από τον Θεό, είναι εκτός εαυτού.

Βλέπεις, στο Ευαγγέλιο γράφει ότι ο άσωτος υιός ­εις εαυτόν ελθών είπε-πορεύσομαι προς τον πατέρα μου..

Δηλαδή, όταν συνήλθε, όταν μετάνοιωσε, τότε είπε: «Θα επιστρέψω στον πατέρα μου».

Όσο ζούσε στήν αμαρτία, ήταν εκτός εαυτού, δεν ήταν στα λογικά του, γιατί η αμαρτία είναι έξω από την λογική.



- Γέροντα, ο Αββάς Αλώνιος λέει: ­Εάν θέλη ο άνθρωπος, από πρωί εως εσπέρας γίνεται εις μέτρον θείον.(3). Τί εννοεί;

- Η πνευματική ζωή δεν θέλει χρόνια.

Σε ένα δευτερόλεπτο μπορεί να βρεθή κανείς από την κόλαση στον Παράδεισο, αν μετανοήση.

Ο άνθρωπος είναι τρεπτός. Μπορεί να γίνη άγγελος, μπορεί να γίνη διάβολος.

Πα πα πα, τι δύναμη έχει η μετάνοια! Απορροφά την θεία Χάρη.

Έναν λογισμό ταπεινό να φέρη στον νου του ο άνθρωπος, σώθηκε.

Έναν λογισμό υπερήφανο να φέρη, αν δεν μετανοήση και τον βρη ο θάνατος, πάει, χάθηκε.

Βέβαια, ο ταπεινός λογισμός πρέπει να συνοδεύεται και από τον εσωτερικό αναστεναγμό, την εσωτερική συντριβή.

Γιατί ο λογισμός είναι λογισμός, αλλά υπάρχει και η καρδιά.

­Όλη ψυχή και διάνοια και καρδία.(4), λέει ο υμνωδός.

Νομίζω όμως ότι ο Αββάς εδώ εννοεί μιά πιο μόνιμη κατάσταση.

Χρειάζεται ένα διάστημα, για να φθάση κανείς σε καλή κατάσταση.

Σφάλλω, μετανοώ, συγχωρούμαι αυτήν την στιγμή.

Αν έχω αγωνιστικό πνεύμα, μπορώ σιγά-σιγά να σταθεροποιήσω μιά κατάσταση, αλλά μέχρι τότε ταλαντεύομαι.


- Γέροντα, ένας άνθρωπος ηλικιωμένος μπορεί να βοηθήση πνευματικά τον εαυτό του;

- Ναι, ίσα-ίσα, όταν κανείς γεράση, του δίνεται η δυνατότητα να μετανοήση, γιατί φεύγουν οι ψευδαισθήσεις.

Πρώτα, επειδή είχε σωματικές δυνάμεις και δεν δυσκολευόταν, δεν καταλάβαινε τις αδυναμίες του και νόμιζε ότι βρισκόταν σε καλή κατάσταση.

Τώρα που έχει δυσκολίες και γκρινιάζει, βοηθιέται να καταλάβη ότι δεν είναι εντάξει, ότι χωλαίνει, και να μετανοήση.

Αν αξιοποίηση πνευματικά τα λιγώτερα χρόνια της ζωής του που του έμειναν και χρησιμοποίηση και την πείρα που του άφησαν τα περισσότερα χρόνια της ζωής του που πέρασαν, δεν θα τον αφήση ο Χριστός, θα τον ελεήση.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’

ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
"ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ"
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2002

(1) Λουκ. 15, 17
(2) Λουκ. 15, 7
(3) Τό Γεροντικόν, Αββάς Αλώνιος γ', σ. 20.
(4) Άπό το τρίτο τροπάριο της ζ' ωδής του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος στην Παναγία.