Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Πώς αποκτιέται η αρχοντιά



– Γέροντα, πώς θα αποκτήσω αρχοντιά;

– Να κινήσαι ταπεινά, με καθαρό φιλότιμο και πάντα να θυσιάζεσαι.

Να καλλιεργήσης την πνευματική ευαισθησία.

Να δέχεσαι ήρεμα την ενόχληση του άλλου και να χαίρεσαι που ενοχλείσαι και δεν ενοχλείς.

Γιατί είναι μερικοί που δεν τους απασχολεί αν ενοχλούν·

τους απασχολεί μόνο να μην τους ενοχλούν.


Άλλοι δεν θέλουν ούτε αυτοί να ενοχλούν, αλλά ούτε και να τους ενοχλούν.

Άλλοι πάλι λένε: «Είμαι ευαίσθητος, δεν μπορώ ούτε μια κουβέντα να σηκώσω», αυτοί όμως στους άλλους λένε κουβέντες.

Τί ευαισθησία είναι αυτή; Η λαμπικαρισμένη ευαισθησία έχει αρχοντιά.


– Αν κάποιος, Γέροντα, έχη ελαττώματα, αλλά αγωνίζεται να αποκτήση την αρχοντιά, θα βοηθηθή;

– Η αρχοντιά θα διώξη τα ελαττώματα.


– Γέροντα, η πνευματική ελευθερία είναι η απαλλαγή από τα πάθη;

– Η πνευματική ελευθερία είναι η αρχοντιά που λέω ότι πρέπει να έχετε.

Και για να έχη ο άνθρωπος αρχοντιά, πρέπει να μην υπάρχουν μέσα του κατώτερα πάθη, μικρότητες κ.λπ.

Στις μικρότητες δεν βρίσκεται ο Θεός, γιατί ο Θεός είναι φύσει αγαθός.


– Για να αγαπήσω, Γέροντα, την κακοπάθεια, πάλι στην αρχοντιά πρέπει να δουλέψω;

– Άχ, ακόμη δεν έχετε καταλάβει τί θα πη αρχοντιά!

Η αρχοντιά έχει και λεβεντιά μέσα, γιατί τότε δουλεύει η καρδιά.

Για να καταλάβετε την αρχοντιά, σκεφθήτε τον Χριστό·

τί κράτησε ο Χριστός για τον Εαυτό Του; Τίποτε.

Όλα τα έδωσε. Θυσιάστηκε και όλο θυσιάζεται για όλους μας.

Μας δίνει την αγάπη Του, μας παίρνει τις αμαρτίες μας.


Εμείς, αντίθετα, θέλουμε να μαζεύουμε αγάπη.

Σκεφθήτε ακόμη τί κάνουν και οι καλοί γονείς·

θυσιάζονται συνέχεια για τα παιδιά τους, παρόλο που μπορεί να φάνε και κλωτσιές από τα παιδιά τους.

Και να ξέρουν τί τους περιμένει, πάλι θυσιάζονται.

Το ίδιο κάνουν και τα ζώα και τα πουλιά.

Το χελιδόνι φροντίζει τα μικρά του, αλλά και τα χελιδονάκια, όταν μεγαλώσουν, θα φροντίσουν τα μικρά τους·

έτσι τα δημιούργησε η αρχοντική αγάπη του Θεού.




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

[XAPA]

Με την αρχοντιά ο άνθρωπος έχει επαφή με τον Θεό



– Πώς συγγενεύει, Γέροντα, ο άνθρωπος με τον Θεό;

– Όλη η βάση είναι να αποκτήση ο άνθρωπος την πνευματική αρχοντιά. Τότε συγγενεύει με τον Θεό.


– Γέροντα, μπορεί μια αδελφή να κάνη στο κελλί της πνευματικά και ύστερα να μην έχη κουράγιο να βοηθήση σε μια κοινή εργασία;

– Τί πνευματικά (1) ; εις βάρος των άλλων;

Δηλαδή να κοπιάζη ο άλλος κι εγώ να κάνω πνευματικά;

Μά αυτό δεν είναι πνευματικό, ιδίως για έναν νέο.

Ο νέος πρέπει να κοιτάξη πώς να βοηθήση έναν ηλικιωμένο.

Άντε τώρα, ο νέος να κάνη δήθεν πνευματικά και ένας γέρος να ζορίζεται να βγάλη πέρα την δουλειά!

Έχει θυσία αυτό; Έχει αρχοντιά;

Να μελετήσω, να κάνω πνευματικά και να αφήσω για τους άλλους τις δουλειές;


Αυτά είναι κούφια πράγματα! Πολλές ψυχές δεν έχουν ακόμη συλλάβει το νόημα της πνευματικής ζωής.

Την αλλοίωση την αρχοντική δεν την έχουν γευθή· σκέφτονται τον εαυτό τους.

Στην δυσκολία δίνει εξετάσεις ο άνθρωπος.

Θυμάμαι, μια φορά στο Κοινόβιο (2) μου είχαν πει να μείνω στο κελλί και να είμαι σε τελεία ακινησία,

γιατί έβγαζα συνέχεια αίμα.

Κάποια στιγμή βλέπω από το παράθυρο ένα γεροντάκι, τον πορτάρη, να παιδεύεται να σχίση με το τσεκούρι ένα

κούτσουρο, για να το βάλη στο τζάκι.

Αυτό το γεροντάκι είχε πρόβλημα με τα έντερα και είχε, το καημένο, συνέχεια αιμορραγίες· είχε τελείως εξαντληθή.


Να σκεφθήτε κοιμόταν με τα παπούτσια, γιατί δεν είχε κουράγιο να τα λύνη και να τα δένη.

Πετάγομαι, πιάνω το τσεκούρι, χτυπώ μιά-δυό το κούτσουρο, το σχίζω, και νά, μετά βγήκε το αίμα από το στόμα μου.

Κατάλαβες; Ούτε καν σκέφθηκα την κατάστασή μου· δεν υπολόγισα καθόλου τον εαυτό μου.

Αρχοντιά πνευματική! Τίποτε άλλο δεν συγκινεί τον Θεό όσο η αρχοντιά!

Είναι ο δέκτης της θείας Χάριτος.


Πόσο απλά και εύκολα είναι τα πράγματα και πόσο δύσκολα τα κάνουμε! Σε όλα χρειάζεται αρχοντιά πνευματική.

Άμα κανείς δεν το καταλάβη αυτό, μπορεί να κάνη τρεις αγρυπνίες την εβδομάδα, τρία τριήμερα τον μήνα,

να προσεύχεται ώρες, να διατηρή και την σωματική του αγνότητα, αλλά όλα αυτά να είναι άχρηστα.

Δεν λέω εγώ ότι δεν χρειάζεται να τα κάνη αυτά, αλλά να φροντίση να αποκτήση το κυριώτερο από όλα:

την πνευματική αρχοντιά, που είναι η ψυχική αγνότητα.


Να μην υπάρχη μέσα του ιδιοτέλεια, θέλημα, εγωισμός, ανθρωπαρέσκεια κ.λπ., για να αναπαύεται ο Θεός.

Όταν δεν υπάρχουν αυτά, υπάρχει ψυχική αγνότητα και από εκεί και πέρα, και να μην προσεύχεται ο άνθρωπος,

συγγενεύει με τον Θεό, είναι ενωμένος με τον Θεό.


Μόνο με την αρχοντιά έχει ο άνθρωπος το κουμπί γυρισμένο στην ίδια συχνότητα με τον Θεό

και έχει επαφή με τον Θεό, εργάζεται στην συχνότητα του Θεού· διαφορετικά το κουμπί είναι

γυρισμένο σε άλλον σταθμό.

Γι᾿ αυτό κοιτάξτε να αλλάξετε κεραία... Υπάρχουν κεραίες κάθετες και οριζόντιες.

Οι κάθετες ...«κάθονται» στον εαυτό τους και δεν έχουν καλή επαφή, εύκολα χάνουν την επικοινωνία!

Ενώ οι οριζόντιες κεραίες τεντώνονται, γι᾿ αυτό έχουν μεγάλη εμβέλεια και πιάνουν και τα ασθενικά κύματα.

Θέλω να πω ότι αυτός που «κάθεται» στον εαυτό του, δεν έχει ελευθερωθή από τον εαυτό του, δεν έχει

αρχοντιά, γι᾿ αυτό δεν έχει ούτε Χάρη Θεού ούτε θείο φωτισμό.




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

(1) Πνευματικά: Η πνευματική εργασία που κάνει ο μοναχός στο κελλί του (ευχή με το κομποσχοίνι, μετάνοιες, πνευματική μελέτη κ.λπ.).
(2) Ο Γέροντας μόνασε στην Ιερά Μονή Εσφιγμένου από το 1953 μέχρι το 1955.

[XAPA]

Ο άνθρωπος ή θα γίνη αρχοντόπουλο ή θα μείνη κακορρίζικος



– Γέροντα, ζηλεύω, μαλώνω και φέρομαι αδιάκριτα.

– Σού λείπει η πατερική, η πνευματική, αρχοντιά, και επόμενο είναι να μαλώνης.

Κοίταξε να αποκτήσης πνευματική αρχοντιά, για να αποκτήσης και διάκριση.

Αλλά, για πές μου τί λογισμοί ανέβηκαν και κατέβηκαν, όταν δεν έστειλα και σ᾿ εσένα μικρή εικονίτσα όπως

στις άλλες αδελφές και τί σκέφτηκες, όταν έλαβες την άλλη φορά την μεγαλύτερη;

Κάνε και έναν πνευματικό λογαριασμό, να ρίξω κι εγώ μια ματιά καί, αν είναι σωστός, θα σού φτιάξω ένα

ξυλόγλυπτο Άγιον Όρος και θα σού το στείλω από το Άγιον Όρος.

Είχα ξεκινήσει να φτιάχνω ένα με τα μοναστήρια, τις πέτρες, τα δρομάκια, τα καλντερίμια...

Ήταν περίπου είκοσι εκατοστά, μισοέτοιμο, αλλά μου το πήραν κάποια παιδιά.

Το ήθελαν για ευλογία και επέμεναν να τους το δώσω.


– Γέροντα, θα ήταν πολύ καλά παιδιά...

– Άμα ήταν πολύ καλά παιδιά, θα είχαν αρχοντιά και δεν θα το ζητούσαν με τέτοια απαίτηση!

Τους είπα: «Να το τελειώσω· πώς να σάς το δώσω μισό;».

Εκείνα επέμεναν: «Όχι, δώσ᾿ το μας έτσι! Τί να παιδευτής να το τελειώσης»! Κατάλαβες; Με διευκόλυναν!

Τί κόσμος υπάρχει!... Να φαντασθήτε κάποιος μου ζήτησε το μάτι μου για ευλογία.


– Σοβαρά, Γέροντα;

– Ναί, σοβαρά! Να του δώσω το μάτι μου για ευλογία!

Ήταν καμμιά τριανταριά χρονών, είχε χάσει το φως του και θα έκανε μια εγχείρηση.

Τον είχαν φέρει στο Καλύβι. Τον λυπήθηκα, τον πόνεσα τόσο, που του είπα:

«Κοίταξε, μη στενοχωριέσαι, αν τυχόν δεν πετύχη η επέμβαση, θα σού δώσω το δικό μου μάτι.

Εμένα μου φθάνει το ένα, για να εξυπηρετούμαι».

Ήρθε μετά από λίγο καιρό, χαρούμενος, γιατί πέτυχε η εγχείρηση και έβλεπε καλά και με τα δυο του μάτια και μου λέει:

«Ήρθα, να μου δώσης το μάτι»!

«Καλά, του λέω, αφού βλέπεις τώρα!». «Όχι, το θέλω για ευλογία», μου λέει.

Πάλι τον πόνεσα, αλλά αυτήν την φορά τον πόνεσα που δεν είχε ίχνος αρχοντιάς! Άλλος πόνος αυτός...


– Γέροντα, πρόσεξα ότι, όταν κάνω κάτι που θα το εκτιμήσουν, το κάνω με περισσότερη όρεξη.

– Ξέρεις τί μου θύμισες τώρα; Ένα κακόμοιρο κοριτσάκι, την Σπυριδούλα.

Ένας σιδεράς το είχε βάλει να φυσάη με το φυσερό το καμίνι και του έλεγε συνέχεια:

«Φύσα-φύσα, Σπυριδούλα, και θα σού πάρω καινούργιο φουστάνι».

Κι εκείνο το φουκαριάρικο, επειδή του έταξε καινούργιο φουστάνι, ζοριζόταν· σήκωνε τα χεράκια του και

φυσούσε με το φυσερό τα κάρβουνα! Κατάλαβες;

Αν δεν αποκτήσης αρχοντιά, σαν την Σπυριδούλα θα είσαι.

Ο άνθρωπος ή θα γίνη αρχοντόπουλο ή θα μείνη κακορρίζικος.


– Γέροντα, έχω τον λογισμό ότι δεν με βοηθάτε όσο τις άλλες αδελφές.

– Αν και σού έχω δώσει πολλά, και από μακριά και από κοντά, κάθε φορά που ερχόμουν από το Άγιον Όρος,

φαίνεται δεν τα κράτησες· τα έχεις σπαταλήσει και τώρα είσαι σαν απογοητευμένη ζητιάνα που έχασε ό,τι μάζεψε.

Τί να σε κάνω; Θα εύχωμαι σύντομα να γίνης πλούσια του Χριστού, για να φύγης από την καλύβα με τους

τενεκέδες και να είσαι πλέον αρχοντοπούλα του Χριστού.

Πολύ με συγκινούν οι άνθρωποι που έχουν αρχοντιά.

Όποιος έχει αρχοντιά, χωρίς να με ρωτήση – ούτε κι εγώ τον ρωτάω –, μπαίνει μόνος του μέσα μου

και κοινοβιάζει στην καρδιά μου και τον μεταφέρω μαζί μου και τον χαίρομαι από κοντά, όσο μακριά

κι αν βρίσκεται σωματικά.





«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

- Φιλότιμο, η πολύ-πολύ ευγνώμων αγάπη



Οι φιλότιμοι είναι αρχοντικές ψυχές



– Τί είναι, Γέροντα, το φιλότιμο;

– Τί λέει το λεξικό; Η λέξη «φιλότιμο» δεν υπάρχει σε καμμιά άλλη γλώσσα.

Βλέπεις, οι Έλληνες μπορεί να έχουν μερικά κουσούρια, αλλά έχουν και δύο δώρα από τον Θεό:

το φιλότιμο και την λεβεντιά· όλα τα πανηγυρίζουν.

Να σας πω λοιπόν τι λέει το δικό μου λεξικό:

Φιλότιμο είναι το ευλαβικό απόσταγμα της καλωσύνης· η πολύ-πολύ ευγνώμων αγάπη που είναι όλο καλωσύνη

και ταπείνωση

Είναι η λαμπικαρισμένη αγάπη του ταπεινού ανθρώπου που δεν βάζει καθόλου τον εαυτό του σε ό,τι κάνει

και η καρδιά του είναι γεμάτη πνευματική λεπτότητα, ευαισθησία και ευγνωμοσύνη προς τον Θεό και προς

τις εικόνες του Θεού, τους συνανθρώπους του.


Οι φιλότιμοι λειώνουν εσωτερικά από ευγνωμοσύνη προς τον Θεό, την οποία εκδηλώνουν με κάθε πνευματικό τρόπο,

σαν παιδιά του Θεού.

Επειδή κινούνται στον ουράνιο χώρο της δοξολογίας, δέχονται με χαρά και τις δοκιμασίες.

Δοξάζουν τον Θεό γι' αυτές, όπως και για τις ευλογίες, και δέχονται συνέχεια την ευλογία του Θεού.

Οι φιλότιμοι είναι αρχοντικές ψυχές.

Υποφέρουν και από την παραμικρή καλωσύνη που τους κάνουν οι άλλοι και προσπαθούν να την ανταποδώσουν,

αλλά, ό,τι κι αν κάνουν, ποτέ δεν αισθάνονται ότι μπόρεσαν να την ανταποδώσουν και ποτέ δεν την ξεχνούν.


– Αυτός, Γέροντα, που αγαπάει πραγματικά τον ευεργέτη του φανερώνει ότι έχει φιλότιμο;

– Αυτός που αγαπάει μόνον τον ευεργέτη του δεν κάνει τίποτε.

Αλλά δυστυχώς σήμερα ούτε αυτό το φιλότιμο υπάρχει· σπάνια βρίσκεις άνθρωπο να έχη ευγνωμοσύνη.

Παλιά, τί φιλότιμο είχαν οι άνθρωποι!

Μου έλεγαν οι γονείς μου ότι ένας Αυστριακός βιομήχανος, που ήταν στα Άδανα, γλύτωσε τον πατέρα μου

από τους Τούρκους.

Μετά χρεωκόπησε ο καημένος και το θεωρούσε προσβολή να καθήση στα Άδανα, αλλά ούτε ήθελε

να γυρίση στην Αυστρία.

Τότε ο πατέρας μου, που δεν είχε ξεχάσει ποτέ ότι του είχε σώσει την ζωή, τον πήρε στο σπίτι στα

Φάρασα και τον γηροκόμησαν.


– Το φιλότιμο, Γέροντα, έχει κάποιο όριο;

– Όχι, δεν έχει όριο. Είναι μια συνεχής μεγάλη παλαβομάρα...

Πνευματική παλαβομάρα!


– Χρειάζεται, Γέροντα, διάκριση στο φιλότιμο;

– Το φιλότιμο έχει και διάκριση και ευαισθησία και αρχοντιά... Όλα τα έχει...

Ο φιλότιμος, κουτός δεν είναι· αδικημένος μπορεί να είναι, αλλά έχει τον Χριστό μέσα του,

γιατί ο πιο αδικημένος είναι ο Χριστός.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

[XAPA]

Τον φιλότιμο αγώνα μας χαίρεται ο Χριστός



– Πέστε μου κάτι, Γέροντα, για τον αγώνα μου.


– Παλληκαριά, λεβεντιά, φιλότιμο! Με φιλότιμο να εργάζεσαι στον Χριστό.

Και ο Χριστός στην ψυχή που έχει καλή διάθεση, αγωνιστικό πνεύμα και φιλότιμο εργάζεται αθόρυβα.


– Γέροντα, γιατί δεν γεμίζω από την προσευχή, ενώ φροντίζω να είμαι συνεπής στα πνευματικά μου καθήκοντα;

– Έ, πώς να γεμίσης; Έτσι θα γεμίσης; Θέλει γύρισμα το κουμπί αλλού.

Εξέτασε να δής πόσο δουλεύεις στην πνευματική ζωή με την λογική και πόσο με την καρδιά·

πόσο κινείσαι από την ευρωπαϊκή συνέπεια και πόσο από το ορθόδοξο φιλότιμο.

Αυτό που λέμε «συνέπεια», μερικές φορές είναι εγωισμός και μας κλέβει.

Να φανώ συνεπής, για να δείξω στους άλλους ότι είμαι σε όλα εντάξει.

Τότε όμως η ζωή μου γίνεται μια μεγάλη αταξία πνευματική.

Να κινήσαι παντού με φιλότιμο, γιατί σ᾿ αυτήν την συχνότητα κινούνται ο Χριστός, η Παναγία, οι Άγιοι...

Χωρίς φιλότιμο δεν έρχεται η θεία Χάρις.


– Γέροντα, η διαρκής εγρήγορση κουράζει;

– Κουράζει, όταν μπαίνη ο εγωισμός, γιατί τότε ο άνθρωπος πιέζει τον εαυτό του.

Όταν όμως μπαίνη το φιλότιμο, ο αγώνας γίνεται με την καρδιά, και τότε δεν κουράζει, γιατί τον γλυκαίνει το φιλότιμο.

Εσύ, νομίζω, ζορίζεσαι λίγο στον αγώνα σου, γιατί λές: «πρέπει να κάνω εκείνο και εκείνο», έτσι με μια πειθαρχία·

καί, χωρίς να το καταλαβαίνης, μπαίνει και ο εγωισμός:

«Να το κάνω, για να αγιάσω».


Να κάνης τον αγώνα σου, όχι για να αγιάσης, αλλά για να χαρή ο Χριστός.

Αν δούλευες, για να χαρή ο Χριστός, θα ήταν απαλός ο αγώνας σου και θα είχες μέσα σου θεία παρηγοριά.

Τώρα ο αγώνας σου είναι σκληρός και δεν έχει παρηγοριά.

Ο Χριστός είναι στοργικός Πατέρας και όχι τύραννος.

Τον φιλότιμο αγώνα μας χαίρεται ο Χριστός.

Όταν ο άνθρωπος αγωνίζεται πνευματικά με φιλότιμο, νιώθει εσωτερική αγαλλίαση, γιατί ο Θεός του δίνει

πνευματική ευχαρίστηση.


Βέβαια ο φιλότιμος ποτέ δεν αγωνίζεται για την ανάπαυση και την ευχαρίστηση.

Κι αν δεν του δώση ο Θεός και τον Παράδεισο, δεν θα τον πειράξη,

γιατί δεν λέει: «νά αγωνισθώ, για να πάω στον Παράδεισο, για να περνάω καλά και να μην υποφέρω στην κόλαση»,

αλλά από φιλότιμο δεν αμαρτάνει, γιατί δεν θέλει να πάη στην κόλαση και να πληγώση τον Ευεργέτη του Χριστό.

Κι αν ο Χριστός του πη ότι και στον Παράδεισο θα έχη μαρτύρια κ.λπ., πάλι θα θέλη να πάη εκεί για τον Χριστό.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

[XAPA]

Ο εχθρός του φιλότιμου είναι η φιλαυτία



– Ο άνθρωπος, Γέροντα, που έχει φιλότιμο, έχει πάντα και αυταπάρνηση;

– Αν είναι καθαρό το φιλότιμο που έχει, έχει αυταπάρνηση.

Όσο βγάζει ο άνθρωπος τον εαυτό του από την αγάπη του, τόσο περισσότερο φιλότιμο αποκτάει.

Όπου υπάρχει φιλαυτία, δεν υπάρχει φιλότιμο, γιατί ο εχθρός του φιλότιμου είναι η φιλαυτία.



– Γέροντα, παρόλο πού, αν χρειασθή, δουλεύω με φιλότιμο δώδεκα-δεκατρείς ώρες, αντιδρώ, αν μου ζητηθή να κάνω κάτι άλλο που δεν το έχω προγραμματισμένο.

– Να μην το λές αυτό φιλότιμο.

Όποιος έχει φιλότιμο δεν αντιδρά, όταν του ζητούν βοήθεια, ούτε λέει πόσο δουλεύει.

Στο Κοινόβιο που ήμουν, όποιος έκανε την πιο πολλή δουλειά κρυβόταν.

Μάζευε ένας αδελφός δυο τσουβάλια ελιές και έλεγε ότι μάζεψε ένα καλαθάκι και ότι ο άλλος μάζεψε πολλά τσουβάλια.

Αυτό είναι αγάπη.

Εδώ ρωτάς: «Ποιά αδελφή μάζεψε τις ελιές;». «Εγώ», σού λέει η άλλη.

Έ, καλύτερα να μην τις μάζευε.

Αν ξεκινήσατε για τον Μοναχισμό, για να πάρετε επαίνους, κρίμα στα ναύλα σας.


– Γέροντα, όταν βλέπω να έχουμε πολλή δουλειά, εμένα με πιάνει πανικός και ζορίζομαι.

– Εγώ, αν ήμουν στην θέση σου, θα ζόριζα τον εαυτό μου να βγάλω και την δουλειά της άλλης.

Όταν μάθαινα μαραγκός, το αφεντικό είχε πάρει και ένα άλλο παιδί για βοηθό που ήταν μεγαλύτερο από μένα

και πιο γεμάτο, αλλά ήταν τεμπέλικο.

Μας έδινε δουλειά το αφεντικό και εκείνο καθόταν.

«Τί; εγώ θα κάνω πλούσιο τον μάστορα;», έλεγε και δεν έκανε τίποτε!


«Βρέ, κοίταξε, του έλεγα, αν θέλης να μάθης την τέχνη, δούλεψε!».

Τίποτε εκείνο! Οπότε έβγαζα και την δική του την δουλειά.

«Τουλάχιστον, του έλεγα, κάθησε επάνω στον πάγκο να πατάς τα σανίδια, κι εγώ να τα σχίζω, γιατί είναι χασομέρι

να τα σφίγγω και να τα ξεσφίγγω με τον σφιγκτήρα».

Μπορούσα να πώ: «Έβγαλα την δουλειά μου, είμαι εντάξει» και να ᾿ρθή το αφεντικό να του πή:

«Τί έκανες εσύ; Πώς αυτός που είναι και πιο αδύνατος από σένα έβγαλε τόση δουλειά;».

Αν τον μάλωνε, δεν θα στενοχωριόμουν;


Να καμάρωνα που θα έπαιρνα εγώ έναν έπαινο και εκείνος ένα μάλωμα; αυτό εμένα θα με βοηθούσε;

Και τελικά αδίκησε τον εαυτό του, γιατί δεν έμαθε την τέχνη και μετά δούλευε με τον κασμά.

Ο φιλότιμος άνθρωπος, όπου κι αν βρεθή, θα κάνη προκοπή, γιατί θα εργασθή φιλότιμα.

Ενώ ο άνθρωπος που δεν καλλιεργεί το φιλότιμο που του χάρισε ο Θεός, ό,τι κι αν κάνη, ανεπρόκοπος θα είναι.


Βλέπαμε παλιά τα καημένα τα ζώα, και τα βόδια και τα άλογα, όταν στο ζευγάρι το ένα ήταν φιλότιμο και το άλλο

δεν τραβούσε, ζοριζόταν το φιλότιμο και έσερνε και το άλλο.

Και τελικά εκείνο που δεν είχε φιλότιμο κατέληγε στον χασάπη.

Ένα βουβάλι ξέρετε πόσο το είχα πονέσει!

Ζεύαμε τρία ζώα μαζί, κι εκείνο το καημένο, παρόλο που δεν ήταν και τόσο δυνατό, ζοριζόταν να προχωρήση και

τραβούσε και τα άλλα δύο.


Όσο ζοριζόταν, τόσο γινόταν μούσκεμα στον ιδρώτα.

Αν μας παρουσιάση κανένα τέτοιο ζώο ο Χριστός μεθαύριο και μας πή: «δήτε αυτό, σβάρνιζε και τα άλλα δύο·

εσείς τί κάνατε;», τί θα πούμε;

Άχ μωρέ, πάρτε το στα ζεστά!

Η πνευματική ζωή είναι λεβεντιά. Σάς δίνονται τόσες δυνατότητες!



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

[XAPA]

Οι φιλότιμοι έχουν λεπτή συνείδηση και βοηθιούνται από
τον Θεό



– Γέροντα, όποιος έχει φιλότιμο το καταλαβαίνει ο ίδιος;

– Εσύ έχεις; Αυτό φαίνεται, ευλογημένη!

Λίγο-πολύ καταλαβαίνει κανείς τον εαυτό του, πληροφορείται, γιατί έχει εσωτερική ανάπαυση και ειρήνη.

Αλλά και όποιος έχει φιλότιμο δεν καυχάται, δεν λέει «εγώ έχω φιλότιμο», γιατί πάντα σκέφτεται:

«Πρέπει να κινούμαι με περισσότερο φιλότιμο».


Ο φιλότιμος άνθρωπος έχει ειλικρίνεια, δεν υπολογίζει τον εαυτό του, είναι απλός, έχει ταπείνωση.

Όλα αυτά δίνουν ανάπαυση και στον ίδιο, αλλά είναι αισθητά και στον άλλον· έχει και επικοινωνία εσωτερική με

τον άλλον και τον καταλαβαίνει.

Και να του λές, ενώ πονάς, «είμαι πολύ καλά», για να μη στενοχωρεθή, εκείνος καταλαβαίνει ότι πονάς και

προσπαθεί να μη σε κουράση.


Και άλλος, ενώ σε βλέπει να μην έχης κουράγιο, να ζαλίζεσαι, επειδή θέλει να σε απασχολήση, σού λέει:

«Σε βλέπω, Γέροντα, πιο καλά από κάθε άλλη φορά, σε βλέπω υγιέστατο!».

Και να είχε τουλάχιστον κανένα σοβαρό πρόβλημα, θα ήταν κάπως δικαιολογημένος.

Αντιθέτως ο φιλότιμος, και να έχη ανάγκη, λέει:

«Γέροντα, μόνον την ευχή σου να μου δώσης, να μη σε απασχολώ».

Τον κρατώ και βουρκώνουν τα μάτια του.


«Να φύγω, Γέροντα, λέει, να φύγω, κουρασμένο σε βλέπω». Έ, αυτός πώς να μη δεχθή θεία βοήθεια;

Υπάρχουν άνθρωποι που από το φιλότιμο που έχουν αμέσως καταλαβαίνουν τί βοηθάει και τί ευχαριστεί τον άλλον,

με την καλή έννοια, γιατί σκέφτονται συνέχεια τον άλλον και όχι τον εαυτό τους.


Μερικοί, ενώ δεν με γνωρίζουν, καταλαβαίνουν από τί έχω ανάγκη· μου στέλνουν κανένα δεματάκι και έχουν μέσα

ακριβώς ό,τι μου χρειάζεται.

Το δέμα τους σού δίνει να καταλάβης όλον τον εσωτερικό τους κόσμο.

Βλέπεις την λεπτή τους συνείδηση να είναι απλωμένη στο κάθε πράγμα.


– Γέροντα, στο Καλύβι σας μερικές φορές καταφέρνουν και σάς βλέπουν αυτοί που είναι λίγο αναιδείς και επιμένουν.

– Ναί, αλλά ανταμείβονται οι φιλότιμοι που από λεπτότητα δεν θέλουν να με ανησυχήσουν.

Την άλλη φορά ήρθε εδώ να με δη ένας οικογενειάρχης.

Τον είδα και χωριστά, τον είδα και με την γυναίκα του και με τα παιδιά του.

Μετά από δυό-τρείς μέρες ξαναήρθε.


Εκείνη την ώρα έβλεπα κάποιον άλλον και έξω περίμενε μια κοπέλα που είχε έρθει αεροπορικώς από την Αθήνα,

για να με ρωτήση για ένα θέμα που την απασχολούσε.

«Μπορώ να απασχολήσω τον Γέροντα για πέντε λεπτά;», της είπε, κι εκείνη του έδωσε την σειρά της.

Περίμενε μιάμιση ώρα, για να βγή ο κύριος που της ζήτησε να του δώση την σειρά της μόνο για ...πέντε λεπτά.


Όταν βγήκε, είχε έρθει η ώρα να φύγη για το αεροδρόμιο, οπότε η καημένη μου είπε:

«Δώσε μου την ευχή σου, Πάτερ, ήρθα από την Αθήνα, να σε συμβουλευθώ για ένα πρόβλημα που έχω,

αλλά τώρα δεν προλαβαίνω·

είχα πάρει άδεια από την δουλειά μου για λίγες ώρες και πρέπει να φύγω, για να μη χάσω το αεροπλάνο».

Έ, πώς να την ξεχάσω αυτήν την ψυχή!

Τελικά μόνον με τον αρχοντικό τρόπο βοηθιέται ο άνθρωπος από τον Θεό.


– Γέροντα, όταν ο φιλότιμος ζη με δύσκολους ανθρώπους, δεν ταλαιπωρείται;

– Σκοπός είναι να δείξη το φιλότιμό του στους ανάποδους ανθρώπους.

Το Ευαγγέλιο λέει: «Ει αγαπάτε τους αγαπώντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστί;» (1) .


Οι φιλότιμοι και ευαίσθητοι αδικούνται εκουσίως από τις παραχωρήσεις που κάνουν από αγάπη στους άλλους

ή από την πονηρία των άλλων, αλλά ποτέ δεν περιμένουν ούτε επιδιώκουν να δικαιωθούν σ᾿ αυτήν την μάταιη ζωή.

Σε τούτη την ζωή οι φιλότιμοι τα πληρώνουν όλα, αλλά λαμβάνουν και την βοήθεια του Θεού,

και στην άλλη ζωή θα έχουν μεγάλο μισθό.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010


(1) Λουκ. 6, 32.

[XAPA]

ΤΕΤΑΡΤΟ ΜΕΡΟΣ

ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΑΠΕΙΝΩΣΕΩΣ


Απλότητα και Καθαρότητα
Πίστη και Ελπίδα
Υπομονή - Χαρά - Διάκριση



«Μόνον κοντά στον Χριστό βρίσκει κανείς
τήν πραγματική, την γνήσια χαρά,
γιατί μόνον ο Χριστός δίνει χαρά
καί παρηγοριά πραγματική».



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 - Η απλότητα και η καθαρότητα

Η απλότητα, το πρώτο παιδί της ταπεινώσεως



Το πρώτο παιδί της ταπεινώσεως είναι η απλότητα.

Και όταν υπάρχη στον άνθρωπο απλότητα, υπάρχει και αγάπη, θυσία, καλωσύνη, φιλότιμο, ευλάβεια.

Ο απλός άνθρωπος έχει καθαρότητα ψυχής και μια απερίεργη εμπιστοσύνη στον Θεό.

Η απλότητα ήταν η κατάσταση του Αδάμ προ της πτώσεως, που τα έβλεπε όλα αγνά και καθαρά, γιατί ήταν

ντυμένος με την Χάρη του Θεού.


– Γέροντα, όταν λένε: «εν τη απλότητι η χάρις», εννοούν την θεία Χάρη;

– Φυσικά.

Ο απλός και απονήρευτος άνθρωπος, επειδή έχει ταπείνωση, δέχεται την Χάρη από τον Θεό, ο Οποίος είναι απλός

και φύσει αγαθός.


– Γέροντα, μπορεί κανείς να κινήται απλά και να έχη υπερηφάνεια;

– Αυτό δεν γίνεται. Στον άνθρωπο που έχει πραγματική απλότητα δεν υπάρχει υπερηφάνεια.


– Μπορεί, Γέροντα, κάποιος να μιμήται μερικές εκδηλώσεις του απλού ανθρώπου, χωρίς να έχη πραγματική απλότητα;

– Ναί, και κάνοντας τον απλό, να πετυχαίνη αυτό που θέλει!

Όποιος παριστάνει τον απλό, για να πετύχη κάτι, μέσα σ᾿ αυτήν την απλότητα υπάρχει η πιο χονδρή πονηριά.

Είναι σαν να φοράη ένας γέρος καλτσάκια μικρού παιδιού, για να του κάνουν τα χατίρια που κάνουν σ᾿ ένα παιδί!

Ενώ, όποιος έχει πραγματική απλότητα, έχει και ευθύτητα και διάκριση.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

[XAPA]

Άλλο απλότητα και άλλο αναίδεια



– Γέροντα, μερικές φορές νομίζω ότι κινούμαι με απλότητα, αλλά μου λένε ότι κινήθηκα με αναίδεια.
Πώς θα ξεχωρίσω την απλότητα από την αναίδεια;

– Άλλο απλότητα και άλλο αναίδεια.

Η αναίδεια αναπαύει τον άνθρωπο κοσμικά.

Φέρεται κανείς με αναίδεια και ικανοποιεί τον εγωισμό του.

Σού λέει: «Τον έβαλα τον άλλον στην θέση του».

Αυτό δίνει μια ικανοποίηση κοσμική, που δεν αναπαύει τον άνθρωπο πραγματικά.

Ενώ η απλότητα αναπαύει πνευματικά· αφήνει στην καρδιά μια απαλάδα.


– Γέροντα, μου λένε ότι φέρομαι με επιπολαιότητα, εγώ όμως νομίζω ότι κινούμαι απλά.

– Κοίταξε· όταν λέμε «απλότητα», δεν εννοούμε να φέρεται κανείς ανόητα.

Εσύ τα μπερδεύεις.

Μιλάς χωρίς να σκέφτεσαι και νομίζεις ότι κινείσαι απλά.

Έχεις λίγη φυσική απλότητα, σού λείπει όμως η σύνεση καί, ενώ στα μυαλά δεν είσαι παιδί, φέρεσαι σαν παιδί.

Ευτυχώς που οι αδελφές σε γνωρίζουν και δεν σε παρεξηγούν.


– Μπορεί, Γέροντα, ένας άνθρωπος να είναι πραγματικά απλός και όμως η συμπεριφορά του να πειράζη τους άλλους;

– Αν κάποιος λέη ή κάνη κάτι με πραγματική απλότητα, και παρεξηγήσιμο να είναι, δεν παρεξηγείται ο άλλος,

γιατί ο απλός έχει Χάρη Θεού και δεν προκαλεί.

Ενώ κάποιος που δεν έχει απλότητα και σου μιλάει με ευγένεια κοσμική, σού σπάζει τα κόκκαλα.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010

[XAPA]

«Γίνεσθε ως τα παιδία» (1)



– Γέροντα, ποιά είναι η φυσική απλότητα;

– Η φυσική απλότητα είναι η απλότητα που έχει ένα μικρό παιδί.

Το παιδί, όταν κάνη μια αταξία, το μαλώνεις και κλαίει.

Αν μετά του δώσης ένα αυτοκινητάκι, πάει, τα ξεχνάει όλα.

Δεν εξετάζει γιατί προηγουμένως το μάλωσες και ύστερα του έδωσες το αυτοκινητάκι,

επειδή ο μικρός δουλεύει με την καρδιά, ενώ ο μεγάλος δουλεύει με την λογική.


– Γέροντα, υπάρχουν και μεγάλοι που έχουν στην φύση τους μια απλότητα. Αυτό είναι αρετή;

– Ναί, αλλά η φυσική απλότητα – όπως και όλες οι φυσικές αρετές – χρειάζεται λαμπικάρισμα.

Ο φύσει απλός άνθρωπος έχει ακακία, καλωσύνη κ.λπ., έχει όμως και τις παιδικές πονηρίες.

Μπορεί λ.χ. να μη σκεφθή κακό για τον διπλανό του, αλλά, αν πρέπη να διαλέξη ανάμεσα σε δυο πράγματα,

θα πάρη το καλύτερο για τον εαυτό του και θα αφήση το χειρότερο στον άλλον.


Είναι σαν ένα κομμάτι χρυσός που έχει σε μικρό ποσοστό και άλλα μείγματα και χρειάζεται να περάση

από το χωνευτήρι, για να μείνη χρυσός καθαρός.

Πρέπει δηλαδή να καθαρισθή η καρδιά του από κάθε πονηρία, ιδιοτέλεια κ.λπ., και τότε θα φθάση

στην κατάσταση της τελείας απλότητος.


Μέσα στην αληθινή αγάπη του Χριστού, στην κατάσταση εκείνη της απλότητος και καθαρότητος, αναπτύσσεται

η καλή παιδικότητα, την οποία ζητά ο Χριστός να αποκτήσουμε – «γίνεσθε ως τα παιδία» (2) , λέει.

Στην εποχή μας όμως, όσο προχωράει η κοσμική ευγένεια, τόσο χάνεται η απλότητα, η αληθινή χαρά και

το φυσικό χαμόγελο.


Θυμάμαι ένα γεροντάκι από την Σκήτη των Ιβήρων, τον Γερο-Παχώμιο.

Όσο μεγάλη στενοχώρια κι αν είχες, μόνον να τον έβλεπες, έφευγε η στενοχώρια από μόνη της.

Και αν πήγαινες με σκοπό να του πής πολλά, τα ξεχνούσες όλα, περνούσαν όλα.


Είχε κάτι κόκκινα μάγουλα και γελούσε σαν παιδάκι!

Ήταν γέρος με όψη μικρού παιδιού. Να χαλούσε ο κόσμος, γελούσε. Πανηγύρι!

Ούτε γράμματα ήξερε, ούτε και από ψαλτικά ήξερε, εκτός από το «Χριστός Ανέστη», που έψαλλε το Πάσχα.

Όταν ερχόταν στο Κυριακό (3) της Σκήτης, για να εκκλησιασθή στις γιορτές, ποτέ δεν καθόταν στο στασίδι,

αλλά στεκόταν πάντα όρθιος, ακόμη και στις ολονυκτίες, και έλεγε την ευχή.


Είχε αγωνιστικό πνεύμα και πολύ φιλότιμο.

Αν τον ρωτούσες: «Γερο-Παχώμιε, που βρίσκεται η Ακολουθία», απαντούσε: «Ψαλτήρια-ψαλτήρια λένε οι Πατέρες».

Όλα ψαλτήρια τα έλεγε.

Ήταν πολύ απλό το γεροντάκι αυτό και πολύ χαριτωμένο.

Είχε απαλλαγή από τα πάθη, γι᾿ αυτό ήταν σαν άκακο παιδί.


Ενώ, όταν ο άνθρωπος δεν αποβάλη από μικρός τον παιδικό εγωισμό, την παιδική υπερηφάνεια, το παιδικό

πείσμα και παραμείνη σε μια νηπιώδη κατάσταση, φθάνει στα γεράματα να έχη απαιτήσεις μικρού παιδιού.

Γι᾿ αυτό λέει ο Απόστολος Παύλος: «Μη παιδία γίνεσθε ταις φρεσίν, αλλά τη κακία νηπιάζετε» (4)




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2010


(1) Βλ. Ματθ. 18, 3.
(2) Ό.π.
(3) Ο κυρίως ναός μιας σκήτης, στον οποίο εκκλησιάζονται οι σκητιώτες μοναχοί τις Κυριακές και τις μεγάλες γιορτές.
(4) Α´ Κορ. 14, 20.