by maria798081 » Sun May 27, 2018 4:53 pm
Έτι και έτι κλειναντες τα γόνατα. Σήμερα κλείνουμε τα γόνατα όπως λέγει η αίτησις ή γονυπετουμε;
«ὁ μέγας Βασίλειος (εἶναι λόγια τοῦ Βλαστάρεως) «συνθέμενος ἄριστα πάντων τὰς ἱλαστηρίους εὐχὰς, τὰς ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Πεντηκοστῆς ἐπὶ τῇ τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐπιδημίᾳ ἐκφωνουμένας, καὶ μὲ δουλικὸν σχῆμα καὶ κλίσιν γονάτων παραινέσας τὸν λαὸν νὰ τὰς ἀκροάζωνται, διὰ νὰ ὁμολογοῦν μὲ τὸ σχῆμα τοῦτο τὴν φυσικὴν αὐθεντίαν τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ μαρτυροῦν καὶ κατὰ τοῦτο ὁμοούσιον μὲ τὸν Υἱὸν τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, εἰς τὸ ὁποῖον κάμπτει πᾶν γόνυ, κατὰ τὸν Ἀπόστολον. Ταῦτα, λέγω, ποιήσας, δὲν ἔκρινεν εὔλογον νὰ ἀναγινώσκωνται αἱ εὐχαί του αὗται ἐν τῇ γ’. ὥρᾳ τῆς ἡμέρας, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐπεδήμησεν εἰς τοὺς Ἀποστόλους τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον. Ὄχι· Διὰ τὶ δὲν ἦτο πρέπον, αὐτὸς ὁποῦ ἦτο ὑποφήτης, καὶ μύστης τῶν ἀποκρύφων μυστηρίων τοῦ ἁγίου Πνεύματος, νὰ καταργήσῃ τὰ πρεσβεῖα, καὶ προνόμια τῆς Κυριακῆς, μεγάλα μυστήρια καὶ λογαριασμοὺς περιέχοντα, ἅπερ αὐτὸς ἐκύρωσε πρότερον, λέγω δὴ τὸ νὰ μὴ κλίνωμεν γόνυ ἐν τῇ Κυριακῇ. Ὅθεν διὰ νὰ μὴ γένῃ τοῦτο τὸ ἄτοπον, ἐδιώρισε νὰ ἀναγινώσκωνται μετὰ γονυκλισίας κατὰ τὴν ἑσπέραν τῆς Πεντηκοστῆς, κατὰ τὴν ὁποίαν, ἡ μὲν Κυριακὴ, καὶ ἡ Πεντηκοστὴ τελειώνει, αἱ δὲ τῆς β’. ἀρχαὶ καταβάλλονται, ἐπειδὴ κάθε ἐρχομένη ἡμέρα κάμνει τὴν ἀρχήν της ἀπὸ τὴν ζ’. ὥραν τῆς προλαβοῦσης, καὶ κατὰ τοὺς ἀστρονόμους, καὶ κατὰ τοὺς πολιτικοὺς νόμους. Δι’ ὅ οἱ τὰς εὐχὰς ταύτας, ἀναγινώσκοντες τὸ πρωῒ, κακῶς, καὶ ἡμαρτημένως, καὶ παρὰ Κανόνας ποιοῦσιν. [...]»».
Συνεπῶς καθαρὰ φαίνεται ὅτι ὁ Μέγας Βασίλειος «ἐδιώρισε νὰ ἀναγινώσκονται μετὰ γονυκλισίας κατὰ τὴν ἑσπέραν τῆς Πεντηκοστῆς, κατὰ τὴν ὁποίαν, ἡ μὲν Κυριακὴ, καὶ ἡ Πεντηκοστὴ τελειώνει».
Καὶ ἐπίσης «οἱ τὰς εὐχὰς ταύτας, ἀναγινώσκοντες τὸ πρωῒ, κακῶς, καὶ ἡμαρτημένως, καὶ παρὰ Κανόνας ποιοῦσιν».
Νὰ σημειώσουμε ὅτι καὶ τὸ Πεντηκοστάριον[19] καὶ τὸ Τυπικὸν τοῦ Οἰκονόμου Γεωργίου Ρῆγα (1884-1961) ἐκδοθὲν μάλιστα ὑπὸ τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἰδρύματος Πατερικῶν Μελετῶν, δὲν ἀναφέρουν τὴν μετάθεση τῆς Ἀκολουθίας τῆς Γονυκλισίας.
Παρήγορον εἶναι ὅτι τὸ Ἱερατικὸν[20], τουλάχιστον ἔχει σὰν πρώτη (!) περίπτωση «Ἐὰν ὁ Μέγας Ἑσπερινὸς ψαλῇ τὸ ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς» ποῦ δείχνει ὅτι στὰ χρόνια μας δὲν ἔχουν ἐντελῶς ἀγνοηθεῖ οἱ Κανόνες[21]· τὸ θέμα ὅμως εἶναι ποιὸς τοὺς πράττει, εἰδικὰ στὰ θέματα τῆς Θείας Λατρείας ὅπου δὲν ὑπάρχει λόγος «οἰκονομίας», ἀλλὰ μάλλον λόγος ταπεινώσεως.
Παρὰ τὸ Ἱερατικόν, τὸ Πεντηκοστάριον, καὶ τὸν Τυπικὸν τοῦ Ρῆγα, στὸ Τυπικὸν τῆς Μ.Τ.Χ.Ε. (τοῦ Βιολάκη, περὶ τὰ 1900) καταφαίνεται ὅτι ἄρχεται ὁ Ἑσπερινὸς ἀμέσως μετὰ τὴν Θεία Λειτουργία (σ. 391), τουλάχιστον στὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον. Ἄς ποῦμε ὅμως ὅτι τὸ ἐν λόγῳ Τυπικὸ ἔχει καὶ ἄλλο ἀντικανονικὸν λάθος· ἔχει τὸ Ἑωθινὸν Εὐαγγέλιον μετὰ τὴν Καταβασίαν τῆς η’ Ὠδῆς (σ. 24), πράγμα τὸ ὁποῖον ἀνάγκασε τὴν Ἱερὰ Σύνοδό μας[22], μὲ πολύχρονη καθυστέρηση, νὰ ἐπαναφέρῃ τὴν τάξιν τοῦ Ἑωθινοῦ Εὐαγγελίου εἰς τὴν ἀρχαίαν «κανονικήν» θέσιν αὐτῆς[23].
Ἐπίσης καὶ ὁ σύγχρονος Ἅγιός μας, ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος (1721-1813), ἐξηγοῦσε καὶ ὑπενθύμιζε (τεκμηριωμένα) στοὺς εὐλαβεῖς πιστοὺς τῆς ἐποχῆς του, ὅτι «ἡ γονυκλισία γίνεται μὲν τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ἀλλὰ μετὰ τὴν Εἴσοδο τοῦ Ἑσπερινοῦ, “διὰ νὰ μὴ ἀτιμάζηται ἡ ἀνάστασις”. Τότε ἀναγινώσκονται οἱ Εὐχὲς τοῦ Μ. Βασιλείου “καὶ ὄχι εἰς τὴς Λειτουργίαν, καθὼς τολμᾷ νὰ κάνῃ τὴν σήμερον ἡ ἀμάθεια”»[24].
Δυστυχῶς ὅμως ἀκόμη καὶ σήμερα ποὺ ἡ «γνῶση» ἔχει ὑπερχειλίσει, οἱ ἀμαθεῖς «γραμματιζούμενοι» (οἱ περισσότεροι τῶν ὁποῖων, Κληρικοί) τολμοῦν νὰ ἀτιμάζουν τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου (ἡ Κυριακὴ εἶναι ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως, ἐξ οὗ καὶ οἱ περισσότεροι ὕμνοι τὶς Κυριακὲς εἶναι Ἀναστάσιμοι), εἴτε μὲ Κυριακάτικες Γονυκλισίες, εἴτε μὲ Κυριακάτικα Μνημόσυνα, κτλ..
Εὐχόμεθα ὅπως καὶ ἡ Ἀκολουθία τῆς Γονυκλισίας (ἡ ὁποῖα δὲν ἔχει μετατεθεῖ ὅπως ἀποδείξαμε καὶ βάσει τοῦ Ἱερατικοῦ[25], τὸ ὁποῖο ὀφείλουν οἱ Ἱερεῖς νὰ γνωρίζουν καλῶς, ἀλλὰ ἀντικανονικὰ τελεῖται) διαταχθεῖ νὰ τελεῖται, μὲ νέαν συνεδρίαν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μας, εἰς τὴν ἀρχαίαν θέσιν αὐτῆς ὅπως μὴ κακῶς, καὶ ἡμαρτημένως, καὶ παρὰ Κανόνας ποιοῦμεν.