ΠΕΡΙ ΑΡΕΤΩΝ

[Matina]

Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ' αυτές δείχνει τα έργα Του, που είναι ακατάληπτα για το νου μας. Με τον φυσικό μας νου μπορούμε να γνωρίσουμε μόνο τα γήινα πράγματα, κι αυτά μερικώς, ενώ ο Θεός και όλα τα ουράνια γνωρίζονται με το Άγιο Πνεύμα.

Γράφει: Όσιος Σιλουανός ο Αθωνίτης

[Matina]

Ο καρπός του πνεύματος λέει ο Απ. Παύλος εστίν Αγάπη


Οι χυμοί αυτού του καρπού ειναι :
Χαρά: η συνειδητοποίηση της αγάπης.
Ειρήνη : η εμπιστοσύνη της αγάπης
Μακροθυμία: η συνήθεια της αγάπης.
Χρηστότης : η εκδήλωση της αγάπης
Αγαθωσύνη : η ποιότητα της αγάπης
Πίστις : η ποσότητα της αγάπης
Πραότης: ο τόνος της αγάπης
Εγκράτεια : η τέλεια νίκη της αγάπης.

Πηγή: Κ.Κούρκουλας

[Matina]

Η Ταπείνωση



Από τις σημειώσεις του Αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου (+1938)

… Τον πρώτο καιρό μετά τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος σκέφθηκα : Ο Κύριος μου συγχώρεσε τις αμαρτίες μου , το μαρτυρεί μέσα μου η χάρη. Τι μου χρειάζεται , λοιπόν , περισσότερο ; Δεν πρέπει όμως να σκεφτόμαστε έτσι . Παρότι μας συγχωρούνται τα αμαρτήματα , εν τούτοις πρέπει να τα θυμόμαστε όλη τη ζωή μας και να θλιβόμαστε γι ‘ αυτά , για να διατηρούμε τη συντριβή της καρδιάς . Εγώ δεν το ήξερα αυτό και έπαψα να έχω συντριβή και υπέφερα πολλά από τους δαίμονες . Και απορούσα , τι συμβαίνει μ ‘ εμένα ; Η ψυχή μου γνωρίζει τον Κύριο και την αγάπη Του . Τότε πώς μου έρχονται κακοί λογισμοί ; Αλλά ο Κύριος με σπλαχνίστηκε και με δίδαξε ο Ίδιος πώς πρέπει να ταπεινωθώ : «Κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι».

Μ ‘ αυτό τον τρόπο νικόνται οι εχθροί . Όταν όμως ο νους μου λησμονεί τη φωτιά του Άδη , τότε οι λογισμοί ξαναποκτούν δύναμη . …
… Πρέπει να υπομείνεις πολλούς κόπους και να χύσης πολλά δάκρυα , για να διατηρήσεις το πνεύμα ταπεινωμένο κατά Χριστόν . Χωρίς αυτό σβήνει το φως της ζωής στην ψυχή και αυτή πεθαίνει .


Μπορείς σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποξηράνεις το σώμα με τη νηστεία . Να ταπεινώσεις όμως την ψυχή , έτσι που να μένει συνεχώς ταπεινή , αυτό ούτε εύκολο είναι ούτε γίνεται σύντομα . Η Μαρία η Αιγύπτια επάλαιβε δεκαεπτά έτη με τα πάθη , σαν να ήταν άγρια θηρία, και μόνο τότε βρήκε ανάπαυση . Κι όμως το σώμα της μαράθηκε σε λίγο χρόνο , γιατί στην έρημο δεν υπάρχει πολλή τροφή . …
… Έλκεται η ψυχή μου να δει τον Κύριο και διψά με ταπείνωση γι ‘ Αυτόν , γιατί είναι ανάξια για τέτοιο μεγάλο αγαθό .
Η υπερηφάνεια εμποδίζει την ψυχή να μπει στο δρόμο της πίστεως . Στον άπιστο δίνω αυτή τη συμβουλή . Ας πει : «Κύριε , αν υπάρχεις , φώτισέ με και θα Σε υπηρετήσω μ ‘ όλη την ψυχή μου». Και ο Κύριος εξάπαντος θα φωτίσει μια τέτοια ταπεινή σκέψη και προθυμία για την υπηρεσία του Θεού . Δεν πρέπει όμως να λέγει : «Αν υπάρχεις, τότε παίδεψέ με» , γιατί αν έρθει η τιμωρία , είναι δυνατό να μη βρεις τη δύναμη να ευχαριστήσεις τον Θεό και να μετανοήσεις . …

… Ο κενόδοξος ή φοβάται τους δαίμονες ή γίνεται όμοιος μ ‘ αυτούς . Δεν πρέπει όμως να φοβόμαστε την κενοδοξία και την υπερηφάνεια , γιατί προκαλούν την απώλεια της χάρης . …

… Ο Κύριος μας αγαπά πολύ . Κι όμως εμείς πέφτομε σ ‘ αμαρτίες , γιατί δεν έχομε ταπείνωση . Για να διαφυλάξεις την ταπείνωση , πρέπει να νεκρώσεις τη σάρκα και να δεχτείς το Πνεύμα του Χριστού . Οι Άγιοι είχαν ισχυρό πόλεμο με τους δαίμονες κι ενίκησαν με την ταπείνωση , την προσευχή και τη νηστεία . …

… Τι πρέπει να κάνομε για να έχομε ειρήνη στην ψυχή και το σώμα ;
Πρέπει ν ‘ αγαπάς όλους τους ανθρώπους , όπως τον εαυτό σου , και να είσαι κάθε ώρα έτοιμος για το θάνατο . ‘Όταν η ψυχή θυμάται τον θάνατο , ταπεινώνεται και παραδίνεται ολόκληρη στο θέλημα του Θεού και επιθυμεί να έχει ειρήνη με όλους και να τους αγαπά όλους .
Όταν έλθει στην ψυχή η ειρήνη του Χριστού , τότε είναι ευχαριστημένη και κάθεται σαν τον Ιώβ στην κοπριά και χαίρεται που βλέπει τους άλλους δοξασμένους κι η ίδια είναι η πιο ασήμαντη από όλους . Το μυστήριο της κατά Χριστόν ταπεινώσεως είναι μεγάλο και άρρητο . Η ψυχή που αγαπά επιθυμεί για κάθε άνθρωπο περισσότερα αγαθά από ότι για τον εαυτό της και χαίρεται σαν βλέπει τους άλλους να είναι πιο ευτυχισμένοι από την ίδια και θλίβεται όταν τους βλέπει να βασανίζονται . …

… Ο Κύριος αγαπά τους ανθρώπους . Εν τούτοις παραχωρεί τις θλίψεις, για να γνωρίσουν οι άνθρωποι την αδυναμία τους και να ταπεινωθούν και με την ταπείνωση να λάβουν το Άγιο Πνεύμα . Με το Άγιο Πνεύμα όλα γίνονται ωραία , χαρούμενα , υπέροχα . …
… Αν ήμαστε ταπεινοί , ο Κύριος από αγάπη θα μας απεκάλυπτε όλα τα μυστήρια . Αλλά η συμφορά μας είναι πώς δεν είμαστε ταπεινοί , υπερηφανευόμαστε και είμαστε ματαιόδοξοι για κάθε τι ασήμαντο κι έτσι βασανίζομε τον εαυτό μας και τους άλλους . …

… Είναι αξιολύπητοι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τον Θεό και πονώ γι ‘ αυτούς . Υπερηφανεύονται γιατί πετούν ΄ αλλά τι το αξιοθαύμαστο ; Και τα πουλιά πετούν και δοξάζουν τον Θεό . Κι όμως ο άνθρωπος . το κτίσμα του Θεού , εγκαταλείπει τον Κτίστη . Αλλά σκέψου , πώς θα σταθείς στη Φοβερή Κρίση του Θεού ; Πού θα φύγεις ή πού θα κρυφτείς από το Πρόσωπο του Θεού ; …

… Υπάρχουν πολλά είδη ταπεινώσεως . Ο ένας είναι υπάκουος και για όλα μέμφεται τον εαυτό του , κι αυτό είναι ταπείνωση . Ο άλλος μετανοεί για τις αμαρτίες του και θεωρεί τον εαυτό του βδέλυγμα ενώπιον του Κυρίου , κι αυτό είναι ταπείνωση . Όμως άλλη ταπείνωση έχει εκείνος που γνώρισε με το Πνεύμα το Άγιο τον Κύριο . Εκείνος έχει άλλη γνώση και άλλη γεύση .

Όταν η ψυχή δει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο , πόσο πράος και ταπεινός είναι , τότε ταπεινώνεται και η ίδια πλήρως . Και η ταπείνωση αυτή είναι εντελώς ιδιαίτερη και κανένας δεν μπορεί να την περιγράψει και γνωρίζεται μόνο με το Άγιο Πνεύμα . Κι αν οι άνθρωποι εγνώριζαν με το Άγιο Πνεύμα ποιος είναι ο Κύριος μας , τότε θα άλλαζαν οι πάντες : οι πλούσιοι θα εγκατέλειπαν τα πλούτη τους , οι επιστήμονες τις επιστήμες τους , οι κυβερνήτες τη δόξα και την εξουσία τους και θα γινόταν όλοι ταπεινοί , θα ζούσαν με μεγάλη ειρήνη και αγάπη και θα βασίλευε στη γη χαρά μεγάλη . …

… Κύριε , δώσε να γνωρίσουν όλοι οι λαοί της γης πόσο μας αγαπάς και ποια θαυμαστή ζωή χαρίζεις σ ‘ όσους πιστεύουν σε Σένα .
Όποιος έχει μέσα του την ειρήνη του Αγίου Πνεύματος , σκορπίζει ειρήνη και στους άλλους . Όποιος όμως έχει μέσα του πνεύμα κακό , σκορπά και στους άλλους το κακό . …

… Ο θυμώδης άνθρωπος υποφέρει ο ίδιος μεγάλο μαρτύριο από πονηρό πνεύμα , εξαιτίας της υπερηφάνειας του . Ο υφιστάμενος , όποιος κι αν είναι , πρέπει να το καταλαβαίνει και να προσεύχεται για τον ψυχικά άρρωστο προ’ι’στάμενό του και τότε ο Κύριος , βλέποντας την υπομονή του , θα του δώσει άφεση αμαρτιών και αδιάλειπτη προσευχή . Είναι μέγα έργον ενώπιον του Θεού το να προσεύχεται κανείς γι ‘ αυτούς που τον αδικούν και τον προσβάλλουν . Εξαιτίας αυτού θα του δώσει ο Κύριος τη χάρη και θα γνωρίσει με το Άγιο Πνεύμα τον Κύριο . Κι έτσι θα υπομείνει τότε , χάριν του Κυρίου , με χαρά όλες τις θλίψεις και θα του δώσει ο Κύριος αγάπη για όλο τον κόσμο και θα επιθυμεί ολόψυχα το καλό για όλους και θα προσεύχεται για όλους όπως για την ψυχή του .

Ο Κύριος μας έδωσε την εντολή ν ‘ αγαπούμε τους εχθρούς και όποιος αγαπά τους εχθρούς εξομοιώνεται με τον Κύριο . Η αγάπη για τους εχθρούς δεν είναι δυνατή παρά μόνο με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος . Γι ‘ αυτό , μόλις σε προσβάλει κανείς , προσευχήσου γι ‘ αυτόν στον Θεό κι έτσι θα διατηρήσεις την ειρήνη του Θεού στην ψυχή σου . …

pneumatikotita.blogspot.com
[web_site]
http://vatopaidi.wordpress.com/2012/04/ ... #more-6131[/web_site]

[Matina]

Ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἀδελφὸ σὲ προετοιμάζει νὰ ἀγαπήσεις περισσότερο τὸν Θεό. Τὸ μυστικό, λοιπόν, τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεὸ εἶναι ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν ἀδελφό. Γιατί, ἂν δὲν ἀγαπᾷς τὸν ἀδελφό σου ποῦ τὸν βλέπεις, πῶς εἶναι δυνατόν ν᾿ ἀγαπᾷς τὸν Θεὸ ποὺ δὲν Τὸν βλέπεις; «Ὁ γὰρ μὴ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸ αὐτοῦ, ὃν ἐώρακε, τὸν Θεόν, ὃν οὐχ ἑώρακε, πῶς δύναται ἀγαπᾶν;»



Γράφει: Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος - Τὸ μυστικὸ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεόν(μεταφρασμένο καὶ ἐμπλουτισμένο ἀπὸ τὸν Γέροντα Πορφύριο)

[Matina]

Η αγάπη η καλοσύνη και η υπομονή πάντα νικά....



Μια πολύ γλυκιά κυρία, μου διηγήθηκε τα παρακάτω: -Τον άνδρα μου τον παντρεύτηκα με προξενιό. Όμως χωρίς να το ξέρω, εκείνος αγαπούσε και είχε χρόνια δεσμό με μια κοπέλα, που οι δικοί του δεν την ήθελαν, αλλά αυτός δεν έπαψε ποτέ να την αγαπά.
Παντρευτήκαμε. Η μέρα του γάμου ήταν πολύ όμορφη. Όμως οι όμορφες μέρες ήταν μόνο τρεις. Από την τέταρτη μέρα και επί δέκα επτά χρόνια η ζωή μου δίπλα του ήταν μια κόλαση. Όταν τον ρώτησα γιατί μου φερόταν τόσο άσχημα, μου αποκάλυψε πως αγαπούσε άλλη γυναίκα κι όχι εμένα. Έπεσα από τα σύννεφα! «-Τότε γιατί με παντρεύτηκες;» «-Γιατί με πίεσαν οι γονείς μου. Εκείνη, βλέπεις, δεν την ήθελαν». «-Και εγώ τι φταίω να μου φέρεσαι έτσι;» «-Σήκω και φύγε, άμα δεν σου αρέσει». «-Που να πάω; Ντρέπομαι τα αδέλφια μου και τον κόσμο». «-Ε! Τότε κάτσε εδώ και βούλωστο».
Αυτή ήταν η απάντησή του. Μαζί κοιμόμασταν, όταν τσακωνόταν με την άλλη. Ωστόσο έμεινα έγκυος!
Μόλις του το είπα, έγινε θηρίο έτοιμο να με κατασπαράξει! Μου ζήτησε να το ρίξω. Εγώ όμως, δεν το κάνα. Για κανέναν και για τίποτε δεν θα σκότωνα το παιδί μου. Μ' αυτόν τον τρόπο γέννησα τρία κορίτσια.
-Εργάζεστε;

-Ναι! Έχω δικό μου κομμωτήριο. Ποτέ όμως οι πελάτισσές μου δεν με είδαν κλαμένη ή πικραμένη. Ούτε και τα παιδιά μου. Την πίκρα μου την έκρυβα βαθιά μες' στην ψυχή μου, τη μοιραζόμουν μόνο με τον Θεό. Ξέρεις τι σημαίνει να κοιμάσαι με τον άνδρα σου, όποτε τσακώνεται με τη φιλενάδα του;
-Δεν το έχω ζήσει, όμως μπορώ να σε καταλάβω. Καλά, αυτή δεν βρήκε κάποιον να παντρευτεί, να κάνει οικογένεια;
-Παντρεύτηκε, έχει και δύο παιδιά. Αλλά με τον άνδρα μου δεν χώρισαν ποτέ.
-Ο άνδρας της δεν το έχει καταλάβει;

-Δεν ξέρω.

-Τα παιδιά σας δεν έχουν καταλάβει τίποτε;

-Όχι! Πάντα τον δικαιολογούσα, τον κάλυπτα. Αλλά και ποτέ δεν μαλώσαμε. Γιατί ποτέ δεν τον ρώτησα ούτε πού ήταν ούτε γιατί άργησε ούτε αν ήταν με αυτήν. Τίποτα! Όποια ώρα κι αν ερχόταν, αν ήταν μπροστά τα παιδιά, του έλεγα: Καλώς τον Δημητράκη Και ετοίμαζα το τραπέζι για να φάει.
-Πώς το άντεχες αυτό;

-Δεν μπορούσα να κάνω κι αλλιώς. Έπρεπε να δώσω το καλό παράδειγμα στα παιδιά μου. Ήθελα να μάθουν την αξία του σεβασμού, την αξία της αγάπης, την αξία της υπομονής.
-Και, δόξα τω Θεώ, εσύ διαθέτεις πολλή υπομονή.

Εδώ χαμογέλασε. Συνέχισα:

-Τα παιδιά σου, ποιος σου τα κρατούσε, τις ώρες που εσύ εργαζόσουν;
-Η μητέρα μου. Και ξέρεις πώς τους περνούσα τα μηνύματα για οτιδήποτε ήθελα να αποφύγουν;
-Πώς;

-Τους τα έγραφα σε κασέτα. Από τον καιρό που ήταν μωρά, έγραφα κάθε μέρα κάτι στην κασέτα, την έδινα στη μητέρα μου και της έλεγα να τους βάζει να την ακούνε. Έτσι δεν ένιωθαν πολύ την απουσία μου.
Αυτό γινόταν επί δεκαεπτά χρόνια. Ότι μήνυμα ήθελα να τους περάσω, το παρουσίαζα πως το είχα ακούσει στο κομμωτήριο. Για τα ναρκωτικά, ας πούμε, τους έλεγα πως είχε έρθει μία πελάτισσα στο μαγαζί, που ήταν πολύ πικραμένη, γιατί το παιδί της είχε μπλέξει με κάποιους φίλους, που τον παρέσυραν στα ναρκωτικά" ή άλλοτε πως γνώρισα κάποιο κορίτσι, που έμπλεξε με κάποιο αγόρι και έμεινε έγκυος και από την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη τής προέκυψαν πολλά δυσεπίλυτα προβλήματα.
Όταν μεγάλωσαν, δεν πήγαιναν στη γιαγιά τους, αλλά προτιμούσαν να καθίσουν σπίτι να διαβάσουν. Τους έλεγα πως, όταν έρθει ο πατερούλης, έπρεπε να του σερβίρουν το φαγητό, να τον περιποιούνται, αφού εκείνος αγωνίζεται για μας, γιατί μας αγαπάει πολύ. Έτσι, κάθε μέρα γυρίζοντας από το σχολείο, θα έβαζαν πρώτα να ακούσουν το μήνυμα της μαμάς.
-Συγγνώμη. Όλα αυτά πώς τα άντεχες;

-Σου είπα: Την πίκρα μου τη μοιραζόμουν με το Θεό, γι' αυτό και άντεχα. Αν συζητούσα με κάποια φίλη τα προβλήματά μου, σίγουρα θα είχα χωρίσει. Άκου τη συνέχεια, για να δεις την κατάληξη.
-Είμαι όλη αφτιά! Ακούω.

-Λοιπόν! Επί δεκαεπτά χρόνια, διακοπές πήγαινα μόνη με τα παιδιά μου. Εκείνος δεν ήρθε ποτέ, με όσα παρακάλια κι αν του έκαναν τα παιδιά. Μια χρονιά, γυρνώντας από τις διακοπές μας, βρήκα μια κασέτα στο κομοδίνο μου, που έγραφε πάνω «Σ' αγαπώ». Παραξενεύτηκα! Τι κασέτα ήταν αυτή; Σκέφθηκα πως θα ήταν για τη φιλενάδα του. Όταν το βράδυ κοιμήθηκαν τα παιδιά, έβαλα να την ακούσω. Εδώ γέλασε.
Γιατί γελάτε; τη ρώτησα περίεργα.

-Γιατί η κασέτα ήταν γραμμένη από τον άνδρα μου για μένα!
-Τι έλεγε η κασέτα;

-Πριν σου πω τι έλεγε η κασέτα, θα σου πω τι έκανε πριν.
-Τι έκανε;

-Είχε μαλώσει άσχημα με τη φιλενάδα του και χώρισαν. Πήγε σπίτι και κατευθύνθηκε προς το δωμάτιο των παιδιών. Γνώριζε πως τους γράφω κασέτες, πήρε μια στην τύχη και την άκουσε. Κι ύστερα κι άλλες... Έτσι άκουσε τι έλεγα στα παιδιά και συγκινήθηκε. Πήρε λοιπόν και αυτός μια κασέτα και μου έγραψε:
«Συγχώρεσε με για ότι σου έχω κάνει. Τώρα καταλαβαίνω πόσο πολύ σ' έχω πληγώσει, πόσο πολύ σ' έχω ταπεινώσει. Και εσύ ούτε μία άσχημη κουβέντα δεν είπες ποτέ, πάντα τρυφερή και γλυκιά μαζί μου. Άκουσα μερικές κασέτες σου, που μιλάς στα παιδιά μας. Δεν με κατηγόρησες ποτέ. Μόνο καλά λόγια έβγαιναν από τα χείλη σου. Τώρα κατάλαβα γιατί μ' αγαπούν τόσο πολύ τα παιδιά μας. Σε παρακαλώ, συγχώρεσε με, και σου υπόσχομαι, ότι σου στέρησα όλα αυτά τα χρόνια, να σου τα δώσω απλόχερα από εδώ και πέρα. Θα είσαι η βασίλισσα της καρδιάς μου. Σε παρακαλώ, συγχώρεσε με. Αυτή την ώρα που σου μιλάω, πίστεψέ με πως αισθάνομαι πολλή αγάπη για σένα, μου λείπεις. Σ' αγαπώ».

Ακούγοντάς τα όλα αυτά, ένιωσα όμορφα, δυσκολευόμουν όμως να τα πιστέψω. Στη σκέψη μου ήρθαν, σαν κινηματογραφική ταινία, όσα μου έκανε και όσα μου έλεγε. Έτσι με πήρε ο ύπνος.
Όταν γύρισε το βράδυ, τον άκουσα, μα δεν σηκώθηκα, όπως έκανα πάντα, για να του βάλω φαγητό. Έκανα πως κοιμόμουν. Εκείνος ήρθε και ξάπλωσε δίπλα μου, σιγά-σιγά, για να μη με ξυπνήσει και με πήρε αγκαλιά, για πρώτη φορά στα δεκαεπτά μας χρόνια. Και όχι μια απλή αγκαλιά, αλλά πολύ τρυφερή... Με φίλησε απαλά στην πλάτη και ψιθύρισε: «Συγχώρεσε με, σ' αγαπώ!»
Από εκείνη την βραδιά η ζωή μου άλλαξε τελείως. Ο Δημήτρης έγινε άλλος άνθρωπος... Τρυφερός, στοργικός, δεν μου χάλασε ποτέ χατίρι. Με λίγα λόγια γίναμε οικογένεια.
Να ξέρεις πως στη ζωή, όταν αγωνίζεσαι, θα χάνεις μάχες, μα στο τέλος τον πόλεμο εσύ θα τον κερδίσεις. Και κάτι άλλο: Χωρίς πίστη στον Θεό, δεν έχεις όπλα να παλέψεις!


Πηγή: ΒΙΒΛ. ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ . ΠΟΡΦΥΡΙΑ ΜΟΝΑΧΗ.

[Matina]

Περί υπακοής

Όχι πολλά χρόνια πριν, ένας νέος υποψήφιος μοναχός πήγε να εγκατασταθεί στον Άθωνα. Μιλώντας με τον σεβάσμιο ηγούμενο τής μονής, όπου επιθυμούσε να μείνει, του είπε: «Άγιε πάτερ! Ή καρδιά μου φλέγεται για την πνευματική ζωή, για τον ασκητισμό, για την ακατάπαυστη κοινωνία με τον Θεό, για την υπακοή σε ένα γέροντα.

Καθοδηγήστε με, παρακαλώ, άγιε πάτερ, ώστε να μπορέσω να έχω πνευματική πρόοδο». Πηγαίνοντας στο ράφι, ό ηγούμενος πήρε ένα αντίτυπο του Δαβίδ Κόπερφιλντ του Τσάρλς Ντίκενς. «Διάβασε αυτό παιδί μου», είπε. «Άλλά πάτερ!», αντέδρασε ταραγμένος ό φιλόδοξος, «αυτό είναι μία ετερόδοξη βικτωριανή συναισθηματική συγγραφή, ένα προϊόν τής δυτικής αιχμαλωσίας! Αυτό δεν είναι πνευματικό δεν είναι καν ορθόδοξο! Χρειάζομαι γραπτά πού θα μου διδάξουν την πνευματικότητα!».

Ό ηγούμενος χαμογέλασε, λέγοντας: «Μόνο αν ανακαλύψεις καταρχήν τα κανονικά, ανθρώπινα, χριστιανικά συναισθήματα και μάθεις να βλέπεις τη ζωή όπως έκανε ό μικρός Δαβίδ -με απλότητα, ευγένεια, ζεστασιά και συγχώρηση- τότε όλα τα ορθόδοξα πνευματικά κείμενα θα σε ωφελήσουν λίγο».


Γράφει: Π. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΡΟΟΥΖ
Πηγή: Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ. ΤΟΜΟΣ Γ

[Matina]

«Ὅλους τοὺς πιστοὺς ὀφείλομε νὰ τοὺς βλέπομε σὰν ἕνα καὶ νὰ σκεπτόμαστε ὅτι στὸν κάθε ἕνα ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι ὁ Χριστός. Καὶ νὰ ἔχομε γιὰ τὸν καθένα τέτοια ἀγάπη, ὥστε νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ θυσιάσομε γιὰ χάρη του καὶ τὴν ζωή μας. Γιατί ὀφείλομε νὰ μὴ λέμε, οὔτε νὰ θεωροῦμε κανένα ἄνθρωπο κακό, ἀλλὰ ὅλους νὰ τοὺς βλέπομε ὡς καλούς. Κι ἂν δεῖς ἕναν ἀδελφὸ νὰ ἐνοχλεῖται ἀπὸ πάθη, νὰ μὴν τὸν μισήσεις αὐτόν, μίσησε τὰ πάθη ποὺ τὸν πολεμοῦν. Κι ἂν τὸν δεῖς νὰ τυραννεῖται ἀπὸ ἐπιθυμίες καὶ συνήθειες προηγούμενων ἁμαρτιῶν, περισσότερο σπλαχνίσου τoν, μὴν τυχὸν δοκιμάσεις καὶ σὺ πειρασμό, ἀφοῦ εἶναι ἀπὸ ὑλικὸ ποὺ εὔκολα γυρίζει ἀπὸ τὸ καλὸ στὸ κακό.»

Γράφει: Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος - Τὸ μυστικὸ τῆς ἀγάπης πρὸς τὸν Θεόν(μεταφρασμένο καὶ ἐμπλουτισμένο ἀπὸ τὸν Γέροντα Πορφύριο)

[Matina]

Γέρων Πα'ί'σιος ο Αγιορείτης ....Υπομονή θα πει...



Να πονάς, αλλά να μην καταβάλλεσαι.

Να πονάς, αλλά να μην παραφέρεσαι.

Να πονάς, αλλά να μην μεμψιμοιρείς.

Να πονάς, αλλά να μην γκρινιάζεις.

Να πονάς, αλλά να μην γίνεσαι αντικοινωνικός.

Να πονάς, αλλά να μην γίνεσαι πρόβλημα στο περιβάλλον σου.

Να πονάς, αλλά να μένεις όρθιος.

Να πονάς, αλλά να χαμογελάς.

Να πονάς, αλλά να δοξολογείς.

Να πονάς, αλλά να προσφέρεις.

Να πονάς, αλλά να προσεύχεσαι

[Matina]

Λόγοι σε 150 κεφάλαια - γ΄) Περί υπομονής και διακρίσεως

33. Εκείνους που θέλουν να πειθαρχούν στο λόγο του Θεού και να εργάζονται αγαθό καρπό, τους συνοδεύουν τα εξής σημάδια: στεναγμοί, κλαυθμός, σκυθρωπότητα, ησυχία, κίνηση της κεφαλής, προσευχή, σιωπή, επιμονή, πένθος γεμάτο οδύνη, πόνος καρδίας που προέρχεται από ευσεβή διάθεση. Kαι τα εξής έργα: αγρυπνία, νηστεία, εγκράτεια, πραότητα, μακροθυμία, αδιάλειπτη προσευχή, μελέτη των θείων Γραφών, πίστη, ταπείνωση, φιλαδελφία, υποταγή, κόπος, κακοπάθεια, αγάπη, καλωσύνη, κοσμιότητα, και γενικά, φως, το οποίο είναι ο Κύριος(Ιω. 8, 12). Εκείνων που δεν παράγουν καρπό ζωής, σημάδια είναι τα εξής: ακηδία, μετεωρισμός, περίεργο βλέμμα, απροσεξία, γογγυσμός, κουφότητα. και έργα τα εξής: πολυφαγία, οργή, θυμός, καταλαλιά, έπαρση, ακαιρολογία, απιστία, ακαταστασία, λησμοσύνη, ταραχή, αισχροκέρδεια, φιλαργυρία, ζητοτυπία, φιλονεικία, υπεροψία, φλυαρία, άκαιρο γέλιο, επιδίωξη δόξας, και γενικά σκότος, το οποίο είναι ο σατανάς.



34. Κατά θεία οικονομία, δεν παραπέμφθηκε ευθύς ο πονηρός στη γέεννα την οποία ο ίδιος διάλεξε, αλλά αφέθηκε για δοκιμασία και έλεγχο του ανθρώπου και του αυτεξουσίου του. Και αυτό για να κάνει χωρίς να θέλει πιο άξιους και δίκαιους τους Αγίους με την υπομονή και να γίνει αίτιος μεγαλύτερης δόξας γι' αυτούς. Στον εαυτό του πάλι με την εθελοκακία του και τις κατά των Αγίων πανουργίες του, να κάνει δικαιότερη την κόλαση. Και για να εκδηλωθεί, όπως λέει ο Απόστολος, η αμαρτία σε όλη της την αμαρτωλότητα(Ρωμ. 7, 13).


35. Αφού εξαπάτησε ο εχθρός τον Αδάμ(Γεν. 3, 1-6) και κυριάρχησε πάνω του, του αφαίρεσε την εξουσία και ονομάστηκε ο ίδιος "άρχοντας του κόσμου τούτου"(Ιω. 12, 31). Άρχοντας όμως του κόσμου τούτου και κύριος των ορατών αρχικά ήταν ο άνθρωπος, ορισμένος από τον Κύριο(Γεν. 1, 26). Γιατί ούτε η φωτιά ήταν πιό δυνατή απ' αυτόν, ούτε το νερό τον βύθιζε, ούτε θηρίο τον έβλαπτε, ούτε το δηλητήριο του φιδιού τον επηρέαζε. Αφού όμως υποχώρησε στην απάτη του διαβόλου, παρέδωσε σ' αυτόν την αρχή που είχε. Απ' αυτή την αιτία, μάγοι και αγύρτες, με διαβολική ενέργεια και κατά παραχώρηση του Θεού, γίνονται θαυματοποιοί. Δηλαδή εξουσιάζουν και φαρμακερά φίδια και αψηφούν το νερό και τη φωτιά, όπως οι σύντροφοι του Ιαννή και Ιαμβρή, που αντιστάθηκαν στον Μωυσή(Εξ. 7, 11-12· Β΄ Τιμ. 3,8), και όπως ο μάγος Σίμων που αντιτάχθηκε στον κορυφαίο Απόστολο Πέτρο(Πράξ. 8, 18-19).


36. Νομίζω ότι όταν ο εχθρός είδε την προπτωτική δόξα του Αδάμ να λάμπει εξίσου στο πρόσωπο του Μωυσή(Εξ. 34, 29-30), θα πληγώθηκε πολύ, βλέποντας σ' αυτό την απόδειξη για την κατάργηση της βασιλείας του. Δεν εμποδιζόμαστε να ερμηνεύσομε με την ίδια έννοια το ρητό του Αποστόλου: «Ο θάνατος βασίλεψε από τον Αδάμ μέχρι το Μωυσή, ακόμη και σ' αυτούς που δεν αμάρτησαν»(Ρωμ. 5, 14). Γιατί μου φαίνεται ότι το λαμπρό πρόσωπο του Μωυσή ήταν τύπος και υπόδειγμα του πρώτου ανθρώπου που δημιουργήθηκε με τα χέρια του Θεού. Αυτό το πρόσωπο όταν είδε ο θάνατος, δηλαδή ο αίτιος του θανάτου διάβολος, υποπτεύθηκε τότε ότι θα εκπέσει από τη βασιλεία του, πράγμα που έπαθε στ' αλήθεια αργότερα από τον Κύριο. Αυτή λοιπόν τη λαμπρότητα τη φορούν από τώρα οι αληθινοί Χριστιανοί, και καταργείται μέσα τους ο θάνατος, δηλαδή τα πάθη της ατιμίας, επειδή δεν μπορούν να ενεργούν, καθώς οι ψυχές τους ελλάμπονται από τη λαμπρότητα του Πνεύματος με κάθε αίσθηση και πληρότητα. Κατά δε την ανάσταση θα καταργηθεί τελείως ο θάνατος(Α΄ Κορ. 15, 26).

37. Ο εχθρός εξαπάτησε τον Αδάμ με τη γυναίκα, δηλαδή με κάτι όμοιό του, και του αφαίρεσε τη λαμπρότητα με την οποία τον είχε ντύσει ο Θεός. Κι έτσι βρέθηκε γυμνός και είδε την ασχημοσύνη του, την οποία πρωτύτερα δεν έβλεπε, επειδή είχε το φρόνημά του να εντρυφά στα ουράνια κάλλη(Γεν. 3, 1-7). Γιατί μετά την παράβαση τα νοήματά του έγιναν γήινα και χαμηλά και το απλό και αγαθό φρόνημά του αναμείχθηκε με το σαρκικό φρόνημα της κακίας. Το ότι κλείσθηκε στον Αδάμ ο Παράδεισος και ανατέθηκε στο Χερουβείμ με τη φλόγινη ρομφαία να του εμποδίζει την είσοδο(Γεν. 3, 24), πιστεύομε πως αποτελεί ορατό γεγονός, όπως έχει λεχθεί. Είναι όμως και κάτι που συμβαίνει, χωρίς να το καταλαβαίνομε, και σε κάθε ψυχή. Γύρω δηλαδή από την καρδιά απλώνεται το κάλυμμα του σκότους, εννοώ τη φωτιά του κοσμικού πνεύματος, το οποίο δεν αφήνει ούτε το νου να πλησιάσει το Θεό, ούτε την ψυχή να προσευχηθεί ή να πιστέψει ή να αγαπήσει τον Κύριο, όπως θέλει. Όλων αυτών διδάσκαλος είναι η πείρα σ' εκείνους που εμπιστεύθηκαν αληθινά τον εαυτό τους στον Κύριο, τόσο με την επίμονη,προσευχή, όσο και με την ορμητική επίθεση κατά του διαβόλου.


38. Ραβδί παιδαγωγικό και λουρί μαστιγώσεως είναι ο άρχοντας του κόσμου τούτου σ' εκείνους που είναι πνευματικά νήπιοι. Σ' αυτούς, όπως και προηγουμένως είπαμε, προξενεί μεγάλη δόξα και περισσότερη τιμή με τις θλίψεις και τους πειρασμούς. Απ' αυτά δηλαδή αποκτούν αυτοί και την τελειότητα. Στον εαυτό του όμως ετοιμάζει περισσότερη και σκληρότερη κόλαση. Μέσω του διαβόλου οικονομείται ένα πολύ μεγάλο θείο σχέδιο· όπως είπε κάποιος, το κακό συνεργεί στο αγαθό, με όχι βέβαια καλή προαίρεση. Γιατί στις αγαθές και καλοπροαίρετες ψυχές, κι εκείνα που θεωρούνται λυπηρά καταλήγουν σε καλό, όπως είπε και ο Απόστολος: «Σ' αυτούς που αγαπούν το Θεό, όλα συνεργούν στο αγαθό»(Ρωμ. 8, 28).

39. Γι' αυτό αφέθηκε ελεύθερο αυτό το παιδαγωγικό ραβδί, για να γίνουν μ' αυτό τα σκεύη πιο στερεά, σαν να ψήνονται στο καμίνι, και να ξεχωρίσουν τα ακατάλληλα, τα οποία ως εύθραυστα δε θα αντέξουν στην πύρωση. Επειδή και ο διάβολος είναι δούλος και κτίσμα του Θεού, δεν πειράζει κατά την κρίση του, ούτε επιφέρει θλίψεις όσο θέλει, αλλά όσο του επιτρέψει κατά παραχώρηση ο Θεός. Γιατί ο Κύριος γνωρίζει ακριβώς την κατάσταση του καθενός και πόση δύναμη έχει ο καθένας, και τόση δοκιμασία παραχωρεί, όπως φρονεί και ο Απόστολος που λέει: «Ο Θεός κρατάει τις υποσχέσεις Του και δε θα αφήσει να δοκιμάσετε πειρασμό που να ξεπερνά τις δυνάμεις σας, αλλά, όταν έρθει πειρασμός, θα δώσει μαζί και τη διέξοδο, ώστε να μπορέσετε να τον υπομείνετε»(Α΄ Κορ. 10, 13).

40. Εκείνος που ζητά και χτυπά την θύρα και αιτεί μέχρι τέλους(Ματθ. 7, 8), σύμφωνα με το λόγο του Κυρίου, επιτυγχάνει τα αιτήματά του. Μόνο ας έχει θάρρος να ζητά αδιάλειπτα με το νου και με το στόμα, και να επιμένει ανένδοτα στη σωματική λατρεία του Θεού, χωρίς να περιπλέκεται στα κοσμικά πράγματα, ούτε να ευχαριστείται με τα πάθη της κακίας.

Γιατί είναι αψευδής Εκείνος που είπε: «Κάθε τι που θα μου ζητήσετε στην προσευχή με πίστη, θα το λάβετε»(Ματθ. 21, 22). Εκείνοι τώρα που λένε ότι και αν κάνει κανείς όλα τα διαταγμένα, αλλά δε λάβει τη θεία χάρη σ' αυτόν τον κόσμο, δεν ωφελήθηκε τίποτε, νομίζουν και λένε εσφαλμένα και ασύμφωνα με τις θείες Γραφές.

Γιατί δεν είναι άδικος ο Θεός, ώστε όταν εμείς κατορθώσομε ό,τι απαιτείται από μας, Αυτός να μην κάνει ό,τι αφορά Εκείνον. Φρόντιζε μονάχα τότε, όταν η ψυχή θα χωρίζεται από το άθλιο αυτό σώμα, να βρεθείς αγωνιζόμενος, γεμάτος σπουδή κι απαντοχή της θείας υποσχέσεως, καρτερικός, γεμάτος πίστη, και να ζητάς με διάκριση.

Και εγώ σου λέω, και πίστεψέ το, ότι θα φύγεις από τη ζωή με χαρά, θα έχεις παρρησία και θα αποδειχθείς άξιος της βασιλείας. Γιατί ένας τέτοιος άνθρωπος βρίσκεται ήδη σε κοινωνία με το Θεό ανεπαίσθητα, με την πίστη δηλαδή και την προθυμία. Όπως δηλαδή εκείνος που βλέπει μιά γυναίκα με πονηρή επιθυμία, ήδη έχει διαπράξει μέσα του μοιχεία μ' αυτήν(Ματθ. 5, 28), και μ' όλο που δε μολύνθηκε στο σώμα, θεωρείται ήδη μοιχός, έτσι και εκείνος που αποστράφηκε με την καρδιά του τα πονηρά και συνδέεται με τον Κύριο με πόθο και αναζήτηση, με επιμονή και θεοφιλή διάθεση, βρίσκεται ήδη κάπως σε κοινωνία με το Θεό, και έχει λάβει μεγάλο δώρο από Αυτόν το να επιμένει στην προσευχή και στον καλό ζήλο και στη φιλάρετη ζωή. Αν ακόμη και ένα ποτήρι κρύο νερό που δίνομε δε μένει χωρίς μισθό(Ματθ. 10, 42), πόσο περισσότερο δε θα δώσει ο Θεός ό,τι υποσχέθηκε σ' εκείνους που είναι προσηλωμένοι σ' Αυτόν μέρα και νύχτα και τον παρακαλούν;


Γράφει: Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος

Πηγή: Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών, μεταφρ. Αντώνιος Γαλίτης, εκδ. Το περιβόλι της Παναγίας, 1986, γ΄τόμος, σελ. 261-274

[Matina]

Λόγοι σε 150 κεφάλαια - γ΄) Περί υπομονής και διακρίσεως

41. Σ' εκείνους που απορούν λέγοντας ότι «έρχεται μέρα που και μίσος έχω κατά του αδελφού, ή και άλλα κακά μού έρχονται στο νου, τα οποία μου συμβαίνουν και χωρίς να θέλω», πρέπει να ειπωθούν τα εξής: Όλος ο αγώνας και η επιμέλεια του ανθρώπου ας είναι να αντιστέκεται στον πονηρό και στους πονηρούς λογισμούς.

Είναι όμως αδύνατον, όπου είναι το σκοτάδι των παθών και ο θάνατος, δηλαδή το σαρκικό φρόνημα, να μην παρουσιάζεται και κάποιος ιδιαίτερος καρπός της κακίας, κρυφά ή φανερά. Ένα τραύμα που υπάρχει στο σώμα, μέχρις ότου γιατρευθεί τελείως, είναι αδύνατο να μη βγάζει έστω και λίγο πύον, ή να μην είναι υγρό και να σαπίζει, ή να μη φουσκώνει και να πρήζεται, παρ' όλο που του γίνεται θεραπεία και δεν παραλείπεται τίποτε απ' όσα συντελούν στην περιποίησή του· αν μάλιστα παραμεληθεί, φέρνει σήψη και καμιά φορά τέλεια καταστροφή σε όλο το σώμα.

Κατά τον ίδιο τρόπο εννόησε ότι και τα πάθη της ψυχής, αν και απορροφούν πολλή φροντίδα μας, εντούτοις επιμένουν να σιγοκαίνε εσωτερικά. Αλλά με την επίμονη επιμέλεια, με τη χάρη και τη βοήθεια του Χριστού, θεραπεύονται εντελώς. Γιατί υπάρχει ένας κρυφός ρύπος και ένα πυκνό σκοτάδι των παθών, το οποίο παρά την καθαρή φύση του ανθρώπου διείσδυσε κρυφά με την παράβαση του Αδάμ σ' όλη την ανθρωπότητα, και αυτό θολώνει και καταμολύνει και το σώμα και την ψυχή.

Αλλά καθώς το σίδερο καθαρίζεται όταν πυρώνεται και σφυροκοπιέται, ή όταν ο χρυσός ανακατωθεί με χαλκό ή σίδερο, μόνο με τη φωτιά ξεχωρίζεται, έτσι και η ψυχή καθαρίζεται από κάθε πάθος και κάθε αμαρτία όταν πυρώνεται και χτυπιέται από το αγαθό πνεύμα με τα άχραντα πάθη του Σωτήρα.


42. Όπως πολλά λυχνάρια, ενώ ανάφθηκαν με το ίδιο λάδι και την ίδια φωτιά, δεν βγάζουν το ίδιο φως, έτσι και τα χαρίσματα που προέρχονται από διάφορα κατορθώματα, έχουν διαφορετική λάμψη του αγαθού Πνεύματος. Ή όπως σε μιά πόλη όπου είναι πολλοί και τρώνε το ίδιο ψωμί και πίνουν το ίδιο νερό, άλλοι είναι άνδρες, άλλοι νήπια, άλλοι παιδιά και άλλοι γέροντες, και έχουν μεταξύ τους μεγάλες διαφορές· ή όπως το σιτάρι που είναι σπαρμένο στο ίδιο χωράφι, δίνει διαφορετικά στάχυα, ωστόσο μαζεύεται στο ίδιο αλώνι και αποθηκεύεται στην ίδια αποθήκη, έτσι κατά την ανάσταση των νεκρών θα είναι και η διαφορά της δόξας εκείνων που θα αναστηθούν, οι οποίοι θα δοξάζονται και θα γνωρίζονται ανάλογα με την αξία των κατορθωμάτων τους και ανάλογα με τη μέθεξη του θείου Πνεύματος που θα έχει ήδη κατοικήσει από εδώ σ' αυτούς. Και αυτό σημαίνει το: «Αστέρι από αστέρι διαφέρει στη λάμψη»(Α΄ Κορ. 15, 41).


43. Αν και υπάρχουν άστρα μικρότερα από άλλα, ωστόσο λάμπουν με το ίδιο φως. Η εικόνα λοιπόν είναι φανερή. Τούτο μόνο να φροντίζει ο καθένας, αφού γεννηθεί από το Άγιο Πνεύμα, να ξεπλυθεί από την αμαρτία που βρίσκεται μέσα του. Γιατί και αυτή η γέννηση που γίνεται από το Άγιο πνεύμα, έχει βέβαια μια μερική τελειότητα, και στη μορφή και στην αρτιμέλεια, όχι όμως και στη δύναμη ή στο νου ή στην ανδρεία.

Και εκείνος που φτάνει στην πλήρη ανάπτυξη του τέλειου άνδρα(Εφ. 4, 13), καταργεί φυσικά τους τρόπους του νηπίου(Α΄ Κορ. 13, 11). Και αυτό είναι που λέει ο Απόστολος: «Οι γλώσσες κάποτε θα πάψουν να υπάρχουν, το ίδιο και οι προφητείες»(Α΄Κορ. 13, 8). Όπως δηλαδή εκείνος που έγινε ήδη άνδρας, δεν καταδέχεται πλέον να τρώει και να μιλά σαν παιδί, αλλά αυτό το θεωρεί ανάξιό του, γιατί άλλαξε πλέον συμπεριφορά, έτσι και εκείνος που προχωρεί στην τελείωση των ευαγγελικών κατορθωμάτων, αφήνει τη νηπιότητά του και καταλήγει στην τελειότητα. Όπως λέει πάλι ο θείος Απόστολος: «Όταν έγινα άνδρας, κατάργησα τους τρόπους του νηπίου»(Α΄ Κορ. 13, 11).


44. Εκείνο που γεννιέται από το πνεύμα είναι κατά κάποιο τρόπο τέλειο, καθώς δείξαμε· όπως ένα νήπιο το λέμε τέλειο, όταν έχει αρτιμέλεια. Πλήν όμως ο Κύριος δεν δίνει το πνεύμα και τη χάρη για να περιπέσει κανείς σε αμαρτίες. Οι άνθρωποι μόνοι τους γίνονται αίτιοι των κακών στους εαυτούς των, γιατί δεν ακολουθούν τη χάρη και γι' αυτό κυριεύονται από τα κακά. Επειδή μπορεί και από δικούς του και φυσικούς λογισμούς να γλιστράει ο άνθρωπος, από αμέλεια ή καταφρόνηση ή και από υψηλοφροσύνη.

Άκου τι λέει ο Παύλος: «Για να μην υπερηφανεύομαι, μου δόθηκε ένα αγκάθι στο σώμα, ένας άγγελος του σατανά»(Β΄ Κορ. 12, 7). Βλέπεις ότι και εκείνοι που έφτασαν σε τέτοια υψηλά μέτρα έχουν ανάγκη προφυλάξεως; Εξάλλου, αν δε δώσει ο άνθρωπος αφορμή στο σατανά, δεν μπορεί αυτός να κυριαρχήσει πάνω του με τη βία. Γι' αυτό το λόγο κανείς δεν είναι με βεβαιότητα του Χριστού ή του σατανά· αλλά αν παραμείνει με τη χάρη ως το τέλος, πηγαίνει με το μέρος του Χριστού, ενώ αν δεν κάνει έτσι, τότε ακόμη και αν γεννήθηκε από το πνεύμα κι αν έγινε μέτοχος του Αγίου Πνεύματος, θα ακολουθήσει το θέλημα του σατανά με δική του ευθύνη. Γιατί αν είτε ο Κύριος, είτε ο σατανάς έπαιρναν μαζί τους τον άνθρωπο με τη βία, αυτός δε θα ήταν αίτιος ούτε στην κόλαση να ριχτεί, ούτε τη βασιλεία να κερδίσει.


45. Ο φίλος της αρετής πρέπει να έχει πολλή διάκριση, ώστε να γνωρίζει καλά τη διαφορά του καλού και του κακού και να ελέγχει και να κατανοεί τα ποικίλα τεχνάσματα του πονηρού, ο οποίος συνηθίζει να εξαπατά τους περισσότερους με αληθοφανείς φαντασίες. Πλην όμως η επιφύλαξη είναι πάντοτε ωφέλιμη.

Όπως δηλαδή κανείς που θέλει να βεβαιωθεί για τη σωφροσύνη της γυναίκας του, πηγαίνει σ' αυτήν νύχτα σαν ξένος, και αν δει ότι τον διώχνει, χαίρεται που είναι απλησίαστη και επιδοκιμάζει την επιφυλακτικότητά της, έτσι πρέπει κι εμείς να είμαστε επιφυλακτικοί κατά τις επισκέψεις των νοερών δυνάμεων.

Γιατί αν απωθήσεις τους ουρανίους, περισσότερο θα ευχαριστηθούν και θα σε ετοιμάσουν να μετάσχεις σε περισσότερη χάρη και θα σε γεμίσουν πνευματική απόλαυση, με το να πάρουν απόδειξη από τη στάση σου για την προς τον Κύριο αγάπη σου. Μη λοιπόν από διανοητική ελαφρότητα ανοίγεσαι αμέσως σε νοερές επισκέψεις, ακόμη και αν είναι οι ουράνιοι Άγγελοι, αλλά μένε σταθερός και υπόβαλέ τα όλα αυτά σε αυστηρό έλεγχο.

Και έτσι, δεχόμενος το καλό και απωθώντας το κακό, θα κάνεις να αυξηθούν μέσα σου οι εκδηλώσεις της χάρης, τις οποίες η αμαρτία, όσο και αν υποκρίνεται το πρόσωπο του αγαθού, δεν μπορεί διόλου να δώσει. Γιατί, όπως λέει ο Απόστολος, γνωρίζει ο σατανάς να μετασχηματίζεται σε φωτεινό άγγελο(Β΄ Κορ. 11, 14), για να εξαπατήσει· αλλά και αν παρουσιαστεί με λαμπρή εμφάνιση, δεν μπορεί, όπως είπαμε, να δώσει αγαθή ενέργεια, και από αυτό φανερώνεται το ψεύτικο προσωπείο του.

Ούτε δηλαδή αγάπη στο Θεό ή στον πλησίον, ούτε πραότητα, ούτε ταπείνωση, ούτε χαρά, ούτε ειρήνη, ούτε καθαρότητα λογισμών, ούτε μίσος του κόσμου, ούτε ανάπαυση πνευματική, ούτε επιθυμία των ουρανίων μπορεί να προξενήσει, ούτε να καταστείλει τις ηδονές και τα πάθη. Όλα αυτά είναι ολοφάνερα ενεργήματα της χάρης· όπως λέει και ο Απόστολος, οι καρποί του Πνεύματος είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη κλπ.(Γαλ. 5, 22).

Αντίθετα, ίσως και έπαρση και υψηλοφροσύνη είναι πολύ επιτήδειος και ικανός να προκαλέσει. Από την ενέργεια λοιπόν θα καταλάβεις αν το φως που έλαμψε στην ψυχή σου είναι από το Θεό ή από το σατανά. Αλλά και αυτή η ίδια η ψυχή, αν έχει δυνατή διάκριση, ευθύς από τη νοερή αίσθηση αναγνωρίζει τη διαφορά. Όπως το ξύδι και το κρασί στην όραση είναι τα ίδια, μετά τη γεύση όμως τα διακρίνει ο λάρυγγας, έτσι και η ψυχή από αυτή τη νοερή αίσθηση και ενέργεια μπορεί να διακρίνει τα χαρίσματα του Πνεύματος και τα φαντάσματα του σατανά.


46. Είναι ανάγκη η ψυχή να παρατηρεί και να βλέπει άριστα μπροστά της μην τυχόν και στο ελάχιστο κυριευθεί από τη δύναμη του εχθρού. Όπως όταν κάποιο ζώο πιαστεί στην παγίδα από το ένα πόδι, αναγκαστικά λυγίζει όλο και πέφτει στα χέρια των κυνηγών, έτσι συμβαίνει συνήθως και στην ψυχή από τους δαίμονες. Και αυτό το φανερώνει ο Προφήτης λέγοντας: «Ετοίμασαν παγίδα στα πόδια μου και λύγισαν την ψυχή μου»(Ψαλμ. 56, 7).


47. Εκείνος που θέλει να μπει από τη στενή πύλη(Ματθ. 7, 13) στο σπίτι του ισχυρού διαβόλου και να αρπάξει τα σκεύη του(Ματθ. 12, 29), δεν πρέπει να επιθυμεί τη μαλθακότητα και τον όγκο του σώματος, αλλά να ενδυναμώνεται από το αγαθό πνεύμα και να θυμάται πάντοτε Εκείνον που είπε ότι «σάρκα και αίμα δε θα κληρονομήσουν τη βασιλεία του Θεού»(Α΄ Κορ. 15, 50). Πώς πρέπει όμως να ενδυναμωθούμε από το Πνεύμα; Ας προσέξομε τον Απόστολο, που λέει ότι η σοφία του Θεού θεωρείται μωρία από τους ανθρώπους(Α΄ Κορ. 1, 23-24).

Επίσης και ο Προφήτης λέει: «Είδα τον Υιό του ανθρώπου, και η μορφή του ήταν χωρίς καμιά τιμή, καταφρονεμένη όσο κανενός άλλου ανθρώπου»(Ησ. 53, 3). Πρέπει λοιπόν εκείνος που θέλει να γίνει υιός του Θεού, να υποστεί πρώτα την ίδια ταπείνωση, να θεωρηθεί μωρός και άτιμος, να μην αποστρέφει το πρόσωπό του από φτυσίματα(Ησ. 50, 6), να μην κυνηγά ούτε δόξα, ούτε ομορφιά ή κάτι παρόμοιο αυτού του κόσμου, να μην έχει που να γείρει το κεφάλι(Ματθ. 8, 20), να ονειδίζεται και να εξουθενώνεται, να τον έχουν όλοι για περιφρόνηση και παραγκωνισμό, να αντιμετωπίζει κρυφό και φανερό πόλεμο, ακόμη και νοερό.

Και τότε ο ίδιος ο Υιός του Θεού, Εκείνος που είπε: «Θα κατοικήσω μέσα σας και θα βαδίσω μαζί σας»(Λευϊτ. 26, 12), θα φανερωθεί στην καρδιά του και θα του δώσει δύναμη και ισχύ, ώστε να δέσει τον ισχυρό και να αρπάξει τα σκεύη του, και να πατήσει πάνω στην ασπίδα και στο βασιλίσκο(Ψαλμ. 90, 13), και πάνω σε σκορπιούς και φίδια(Λουκ. 10, 19).


48. Δεν είναι μικρός ο αγώνας που χρειάζεται για να συντρίψομε το θάνατο. Λέει βέβαια ο Κύριος: «Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας»(Λουκ. 17, 21), βρίσκεται όμως κατά κάποιο τρόπο και ο θάνατος μέσα μας, ο οποίος μας πολεμά και μας αιχμαλωτίζει. Ας μην υποχωρεί λοιπόν διόλου η ψυχή, μέχρις ότου νεκρώσει εκείνον που την αιχμαλωτίζει. Και τότε θα φύγει κάθε πόνος, λύπη και στεναγμός(Ησ. 35, 10), γιατί θ' αναβλύσει νερό στη διψασμένη γη και η έρημος θα γεμίσει πηγές υδάτων(Ησ. 41, 18).

Επειδή ο Κύριος υποσχέθηκε να γεμίσει την έρημο-καρδιά με ζωντανό νερό· πρώτα διά μέσου του Προφήτη που λέει: «Εγώ θα δώσω νερό σ' εκείνους που βαδίζουν στην κατάξερη έρημο και διψούνε»(Ησ. 44, 3), έπειτα και με όσα λέει ο Ίδιος: «Όποιος πίνει από το νερό που εγώ θα του δώσω, δε θα διψάσει στον αιώνα»(Ιω. 4, 14).


49. Η ψυχή που είναι ευάλωτη από την ακηδία, είναι φανερό ότι κατέχεται και από την απιστία· γι' αυτό αναβάλλει από μέρα σε μέρα και δε δέχεται το λόγο του Θεού. Πολλές φορές μάλιστα δίνει φτερά στον εαυτό της με όνειρα, και δεν εννοεί τον πόλεμο που συμβαίνει μέσα της, γιατί την έχει κυριέψει η οίηση. Η οποία οίηση είναι αναπηρία της ψυχής, που δεν την αφήνει καθόλου να δει την αδυναμία της.


50. Όπως το νεογέννητο βρέφος είναι εικόνα του τέλειου άνδρα, έτσι ακριβώς και η ψυχή είναι εικόνα του Θεού που την έπλασε. Όπως λοιπόν το παιδί όσο μεγαλώνει, τόσο γνωρίζει τον πατέρα του, και όταν φτάσει σε ηλικία, τότε φαίνονται καθαρά τα χαρακτηριστικά του πατέρα στο γιο και του γιου στον πατέρα, και του φανερώνεται η πατρική περιουσία, έτσι και η ψυχή πριν από την παρακοή, έμελλε να προοδεύει και να φτάσει σε τέλειο άνδρα(Εφ. 4, 13). Εξαιτίας όμως της παρακοής βυθίστηκε σε πέλαγος λησμοσύνης και σε βυθό πλάνης και κατοίκησε στις πύλες του άδη.

Αφού λοιπόν απομακρύνθηκε σε τόσο μεγάλη απόσταση η ψυχή από το Θεό, δεν μπορούσε πιά να πλησιάσει και να γνωρίσει ορθά τον Πλάστη. Ο Θεός όμως την καλούσε να επιστρέψει κοντά Του, και την οδηγούσε στην επίγνωσή Του, αρχικά διά μέσου των Προφητών, και στο τέλος αφού ήρθε ο ίδιος. Αφαίρεσε τότε τη λησμοσύνη και την πλάνη.

Κατόπιν, αφού έσπασε και τις πύλες του άδη, μπήκε στην πλανεμένη ψυχή, δίνοντας σ' αυτήν παράδειγμα τον εαυτό Του, μέσω του Οποίου θα της είναι δυνατό να φτάσει στην πλήρη ωριμότητα και στην τελειότητα του Πνεύματος. Υποβάλλεται λοιπόν σε πειρασμό ο Λόγος του Θεού από τον πονηρό(Ματθ. 4, 1) κατ' οικονομίαν.

Έπειτα υπομένει ονειδισμούς, εξευτελισμούς, ύβρεις, ραπίσματα από εκείνους τους θρασείς, και τέλος δέχεται ακόμη και σταυρικό θάνατο(Ματθ. 27, 26-30), για να μας υποδείξει, όπως είπαμε, ποιά διάθεση πρέπει να έχομε προς εκείνους που μας ονειδίζουν, μας εξευτελίζουν ή επιδιώκουν ακόμη και το θάνατό μας. Να γίνει δηλαδή απέναντί τους και ο άνθρωπος σαν κουφός και άλαλος, χωρίς να ανοίγει το στόμα του(Ψαλμ. 37, 14), ώστε βλέποντας την ενέργεια και την επιδεξιότητα της πονηρίας, και σαν να είναι καρφωμένος στο σταυρό, να φωνάξει με πολύ δυνατή φωνή σ' Εκείνον που μπορεί να τον λυτρώσει από τον θάνατο(Εβρ. 5, 7), και να πει: «Καθάρισέ με από τα κρυμμένα πάθη μου· αν αυτά δεν κυριαρχήσουν πάνω μου, τότε θα είμαι άμεμπτος»(Ψαλμ. 18, 13-14).

Τότε λοιπόν, αφού γίνει άμεμπτος, βρίσκει Εκείνον που διέταξε στην εξουσία του τα πάντα(Ψαλμ. 8, 6), και βασιλεύει και αναπαύεται μαζί με το Χριστό(Β΄ Τιμ. 2, 12). Εξαιτίας της παρακοής έχουν καταπιεί την ψυχή υλικοί και ακάθαρτοι λογισμοί και έγινε σαν να μην έχει λογικό. Ώστε χρειάζεται όχι λίγος κόπος για να σηκωθεί πάνω από αυτό το σωρό και να εννοήσει καλά την επιδεξιότητα της πονηρίας, και ξεφεύγοντάς την να συγκραθεί με τον άναρχο νου.

συνεχίζεται...