ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3
Η φοβερή πλάνη
Άσκηση και πλάνη
- Γέροντα, φοβάμαι την πλάνη.
- Καλά κάνεις.
Όποιος φοβάται την πλάνη, δεν πλανιέται, γιατί προσέχει και λέει όλους τους λογισμούς του. δεν κρύβει τίποτε, κι έτσι βοηθιέται.
- Γέροντα, τί είναι η προδιάθεση πλάνης;
- Προδιάθεση πλάνης είναι να έχης την ιδέα ότι κάτι είσαι και να δείχνης στους άλλους ότι κάτι κάνεις.
Να νομίζης ότι εσύ έφθασες σε πνευματικά μέτρα, επειδή κάνεις λ.χ. κάποια άσκηση,
ενώ οι άλλοι δεν έχουν ακόμη συλλάβει το νόημα της πνευματικής ζωής, και να φέρεσαι υπερήφανα.
Το να ζορίζη κανείς τον εαυτό του εγωιστικά στην άσκηση, για να φθάση στα μέτρα ενός Άγιου
και να τον θαυμάζουν οι άλλοι, αυτό είναι αρχή πλάνης.
Άλλο βία και άλλο ζόρισμα. Είχα πει σε κάποιον: «Πρόσεξε μην πλανηθής, με την τακτική που ακολουθείς. δεν πας καλά».
«Εγώ να πλανηθώ; μου λέει. Εγώ ούτε κρέας τρώω».
Ούτε για εξομολόγηση πάει. Στην εικόνα λέει τις αμαρτίες του.
«Ορθόδοξος είσαι εσύ ή Προτεστάντης; του λέω. Πού το βρήκες αυτό γραμμένο; ».
«Γιατί, μου λέει, ο Χριστός δεν με ακούει; ». Ακου εκεί κουβέντα!
- Γέροντα, βοηθάει η σωματική άσκηση στον αγώνα κατά των παθών;
- Αν χρησιμοποιήται γι' αυτόν τον σκοπό, βοηθάει.
Ταπεινώνεται το σώμα και υποτάσσεται η σάρκα στο πνεύμα.
Η ξερή όμως άσκηση (1) δημιουργεί ψευδαισθήσεις, γιατί καλλιεργεί τα ψυχικά πάθη, φουσκώνει την υπερηφάνεια,
αυξάνει την αυτοπεποίθηση και οδηγεί στην πλάνη.
Βγάζει τότε κανείς συμπεράσματα για την πνευματική του πρόοδο από την ξερή άσκηση πού κάνει.
«Εγώ κάνω εκείνο κι εκείνο, ενώ ο τάδε χωλαίνει. έφθασα εκείνον τον Αγιο, πέρασα τον άλλον»
και δώσ' του νηστείες και αγρυπνίες.
Πάνε όμως όλα χαμένα, γιατί δεν τα κάνει με σκοπό την εκκοπή των παθών, αλλά για να ικανοποιηθή εγωιστικά.
Είχα γνωρίσει έναν μοναχό που έκανε άσκηση από υπερηφάνεια και του έλεγε ο λογισμός ότι είναι μεγάλος ασκητής.
Είχε γίνει χάλια. δεν έτρωγε, δεν πλενόταν κιόλας και ήταν μέσ' στην βρωμιά...
Τα ρούχα του από την λέρα είχαν λειώσει. Τα πήρα να τα πλύνω, αλλά τι να πλύνης! Είχαν σαπίσει.
Μιά φορά μου λέει: «Τον Οσιο Ιωάννη τον Καλυβίτη τον ξεπέρασα».
«Βρε, του λέω, από την λέρα άγιασε ο Όσιος Ιωάννης ο Καλυβίτης; ».
Μετά από λίγες μέρες που ξαναήρθε, μου λέει: «Τον Όσιο Μάξιμο τον Καυσοκαλυβίτη τον ξεπέρασα».
«Δηλαδή, πώς τον ξεπέρασες; », τον ρωτάω. «Να, όλο το Αγιον Όρος, μου λέει, το γύρισα σβούρα».
«Βρε, ο Όσιος Μάξιμος, του λέω, είχε εξαυλωθή και πετούσε, δεν γυρνούσε σαν κι εσένα».
Αρχισε μετά να κάνη και μνήμη θανάτου και έλεγε με τον λογισμό του:«Τώρα είμαι στην κόλαση».
Έπειτα από λίγο, τάχα για να ταπεινωθή, άρχισε να λέη:
«τώρα είμαι διάβολος, σατανάς, και θα πάω να μαζέψω οπαδούς», οπότε έφθασε στην πλάνη.
- Γέροντα, έχετε πει ότι πρέπει να αποφεύγουμε κατά την ώρα της προσευχής να φέρνουμε στον νου μας διάφορες εικόνες από την ζωή του Χριστού κ.λπ. Γιατί;
- Για να μη μας πλανέση ο διάβολος με φαντασίες.
Η φαντασία είναι καλή, είναι μεγάλη δύναμη, αν αξιοποιηθή.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί λ.χ. να δουν τώρα ένα τοπίο και μετά από έναν χρόνο να το θυμούνται ακριβώς
όπως είναι και να το ζωγραφίσουν.
Αυτό είναι μιά ικανότητα που την δίνει ο Θεός στον άνθρωπο, αλλά ο διάβολος την εκμεταλλεύεται.
Εκείνοι που πλανιούνται, ό,τι βλέπουν ή διαβάζουν, το φαντάζονται όπως θέλουν και ύστερα αυτήν
την φανταστική εικόνα την πιστεύουν για πραγματικότητα.
Για να βοηθηθούν, χρειάζονται πολλή παρακολούθηση οι καημένοι, γιατί συνέχεια τους ξεγελάει ο διάβολος.
Γι' αυτό, όποιος έχει εκ φύσεως φαντασία, πρέπει να προβληματίζεται, όταν του λένε ότι δεν σκέφτεται σωστά,
και να βάζη ερωτηματικά στον λογισμό του.
Είχα γνωρίσει μία απλή γυναίκα, που προσευχόταν συνέχεια και παρακαλούσε τον Χριστό να Τον δη εδώ σ' αυτήν την ζωή,
μιά που δεν θα Τον έβλεπε, καθώς έλεγε, στην άλλη ζωή.
Ο Χριστός πράγματι της παρουσιάσθηκε την ώρα της Θείας Κοινωνίας μέσα στο Αγιο Ποτήριο ως βρέφος,
με ματωμένα μαλλάκια, και ύστερα χάθηκε, και έτσι μπόρεσε να κοινωνήση.
Μετά από αυτό το γεγονός άρχισε να την δουλεύη ο εχθρός με τον λογισμό ότι κάτι είναι.
Από 'κει και πέρα την δούλευε με την φαντασία και της παρουσίαζε συνέχεια κινηματογραφικές ταινίες.
Όταν βγήκα μιά φορά στον κόσμο, την είχα βρει σε ένα σπίτι και άκουσα τις φαντασίες
που έλεγε σε άνδρες και γυναίκες που είχαν συγκεντρωθή εκεί.
Τρόμαξα να την φέρω σε λογαριασμό.
Η μόνη λύση ήταν να της δώσω ένα γερό ξεσκόνισμα μπροστά σε όλους, για να γίνουν γνωστές οι πλάνες της και να ταπεινωθή.
- Φαντασία της ήταν;
- Φαντασία και πλάνη.
- Γέροντα, δεν τα έλεγε αυτά στον πνευματικό της;
- Ξέρεις τί γίνεται; Ο σατανάς τους ξεγελάει με αυτά που βλέπουν, δεν προβληματίζονται και δεν σκέφτονται
ότι πρέπει να τα πουν στον πνευματικό.
Τί τεχνίτης είναι ο διάβολος!
Φοβερό!
Αν δεν προσέξη κανείς την φαντασία του, ο πειρασμός μπορεί να εκμεταλλευτή ακόμη και ένα απλό,
φυσικό, γεγονός και να τον πλανέση.
Στην Μονή Στομίου, όταν διάβαζα τον εσπερινό τον χειμώνα, άναβα την σόμπα.
Οι γυναίκες που ανέβαιναν καμμιά φορά στο μοναστήρι είχαν παρατηρήσει ότι η εικόνα της Παναγίας στο τέμπλο,
την ώρα του εσπερινού, έκανε κρακ-κρακ -εγώ δεν το ειχα προσέξει - και έλεγαν η μία στην άλλη:
«Την ώρα που διαβάζει ο καλόγερος τον εσπερινό, η εικόνα της Παναγίας κάνει κρακ-κρακ».
Όταν το άκουσα, είπα: «Για να δω την εικόνα που κάνει κρακ-κρακ».
Όχι ότι δεν πιστεύω σε θεία γεγονότα. πιστεύω ότι η Παναγία και παρουσιάζεται και μιλάει και την βλέπουν
όσοι έχουν πνευματική κατάσταση, αλλά χρειάζεται προσοχή.
Ανεβαίνω λοιπόν σε μιά καρέκλα και κοιτάζω. Τί συνέβαινε; Η εικόνα ήταν παλιά και είχε τρέσα (2) χωνευτά.
Όταν άναβε η σόμπα, ζεσταινόταν το τρέσο και με την διαστολή έκανε κρακ-κρακ.
'Έβαλα ένα καρφάκι και σταμάτησε ο θόρυβος.
Ύστερα ρώτησα τις γυναίκες: «Ακούτε τώρα τίποτε; ».
«Όχι», μου είπαν. «Ε, μη δίνετε σημασία», τις είπα. θέλει προσοχή, γιατί, αν καλλιεργηθή σιγά σιγά η φαντασία,
όλη η ζωή του άνθρωπου πάει χαμένη.
- Γέροντα, πώς καταλαβαίνει κανείς αν ένα γεγονός είναι πράγματι από τον Θεό ή αν είναι από τον διάβολο; - Φαίνεται αυτό.
Αν δεν είναι από τον Θεό, του φέρνει ο διάβολος λογισμούς υπερήφανους.
Ύστερα, όσα κάνει ο διάβολος είναι χοντρά. φθάνει σε βλάσφημα πράγματα.
Είχε έρθει μιά φορά στο Καλύβι ένας πλανεμένος και δαιμονισμένος. Του είπα μερικά πράγματα και τον βοήθησα.
Ξέρετε τί μου είπε; «Πρώτη φορά τα ακούω αυτά! Ούτε στο Ευαγγέλιο δεν τα έχω διαβάσει! ».
Δηλαδή σαν να μου έλεγε: «Τα είπες καλύτερα από τον Χριστό».
Κατάλαβες τί κάνει ο διάβολος, για να σου φέρη υπερήφανο λογισμό;
Πάντως, αν δεν καταλάβη ο άνθρωπος ότι τίποτε δεν μπορεί να κάνη με την δική του δύναμη, αλλά, ό,τι κάνει,
το κάνει με την δύναμη του Χριστού, και χίλια δαιμόνια να βγάλη από δαιμονισμένους, πάλι τίποτε δεν κάνει.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Γ’
(1) ο Γέροντας χαρακτηρίζει ως ξερή την άσκηση που γίνεται αυτοσκοπός και δεν χρησιμοποιείται ως μέσο για την κάθαρση της καρδίας και την εν Χριστω τελείωση.
(2) Μικρά επιμήκη σανίδια που τοποθετούνται σε εγκοπή, η οποία γίνεται στο πίσω μέρος ενός μεγάλου σανιδιού, για να μην κύρτωση το σανίδι.
