Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Υποστηρικτής των παθών είναι η υπερηφάνεια



– Γέροντα, όταν μια ψυχή αγωνίζεται χρόνια και δεν βλέπη πρόοδο, τί συμβαίνει;

– Όταν δεν βλέπουμε πρόοδο στον αγώνα μας, σημαίνει ή ότι δεν έχουμε εγρήγορση

ή ότι ο Θεός δεν επιτρέπει να προχωρήσουμε περισσότερο, για να μην υπερηφανευθούμε και βλαφθούμε.


– Γέροντα, όπως βλέπω τον εαυτό μου, κάθε μέρα γίνομαι χειρότερη, τί θα γίνη;

– Κοίταξε, ευλογημένη, υπάρχουν τρία στάδια.

Στο πρώτο στάδιο,ο Θεός δίνει καραμέλες και σοκολάτες, γιατί βλέπει την ανάγκη και την αδυναμία της ψυχής.

Στο δεύτερο, παίρνει λίγο την Χάρη Του για παιδαγωγία, για να καταλάβη ο άνθρωπος ότι χωρίς την βοήθειά Του

δεν μπορεί να κάνη το παραμικρό, ώστε να ταπεινωθή και να αισθανθή την ανάγκη να καταφύγη σ᾿ Αυτόν.

Και το τρίτο στάδιο είναι μια μόνιμη και σταθερή καλή πνευματική κατάσταση.

Εσύ βρίσκεσαι ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο στάδιο.

Προχωράς λίγο, μετά ξεχνάς την αδυναμία σου, παίρνει ο Χριστός την Χάρη Του,

απογυμνώνεσαι από την θεία Χάρη, βλέπεις ξανά την αδυναμία σου και συνέρχεσαι.

Αν μου έλεγες ότι, όσο προχωράς, είσαι καλύτερα, θα φοβόμουν, γιατί θα έβλεπα ότι έχεις υπερηφάνεια.

Τώρα όμως που λές ότι όλο και πιο χάλια βλέπεις τον εαυτό σου, εγώ χαίρομαι, γιατί βλέπω ότι είσαι καλά.

Μη φοβάσαι. Όσο προχωράει κανείς, τόσο περισσότερο βλέπει τις ελλείψεις του και τις ατέλειές του και αυτό είναι πρόοδος.


– Γέροντα, υπάρχει, περίπτωση να μη με ακούη ο Θεός, όταν Του ζητάω να με βοηθήση να απαλλαγώ από ένα πάθος;

– Τί, Βάαλ (1) είναι ο δικός μας ο Θεός; Ο Θεός ακούει και μας βοηθάει

Ίσως να μη νιώθης την βοήθειά Του· αιτία όμως δεν είναι ο Θεός,

αλλά εσύ η ίδια που διώχνεις την βοήθειά Του με την υπερηφάνεια.

Αν δεν υπάρχη κίνδυνος να το πάρουμε επάνω μας και να υπερηφανευθούμε, είναι αδύνατο να μη βοηθήση ο Θεός.

Ο Καλός Θεός θέλει να απαλλαγούμε από τα πάθη μας, αλλά, αν έχουμε υπερηφάνεια ή προδιάθεση υπερηφανείας,

δεν μας βοηθάει να απαλλαγούμε, γιατί θα νομίζουμε ότι το κατορθώσαμε χωρίς την δική Του βοήθεια.

Γι᾿ αυτό, όταν παρακαλούμε τον Θεό με όλη την καρδιά μας να μας βοηθήση να απαλλαγούμε από ένα πάθος

και δεν μας βοηθάη, πρέπει αμέσως να καταλάβουμε ότι πίσω από αυτό το πάθος κρύβεται άλλο μεγαλύτερο,

και αυτό είναι η υπερηφάνεια.

Επειδή δηλαδή δεν βλέπουμε την υπερηφάνεια, αφήνει ο Θεός να παραμένη το πάθος που βλέπουμε,

π.χ. η γαστριμαργία, η φλυαρία, ο θυμός κ.λπ., για να ταπεινωνώμαστε.

Όταν σιχαθούμε πια τα πάθη μας από τις συνεχείς πτώσεις μας, γνωρίσουμε την αδυναμία μας και ταπεινωθούμε,

τότε μας βοηθάει ο Θεός και ανεβαίνουμε δύο-δύο τα πνευματικά σκαλιά.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Βλ. Γ´ Βασ. 18, 26.

[XAPA]

Τα πάθη ξερριζώνονται εύκολα, όσο είναι «τρυφερά»



– Γέροντα, βλέπω ότι έχω πολλά πάθη.

– Ναί, έχεις πολλά πάθη, αλλά και νειάτα έχεις και παλληκαριά έχεις, για να δουλέψης

και να βγάλης από το περιβόλι σου τα αγκάθια και να βάλης κρίνα, ζουμπούλια, τριαντάφυλλα

και να αγάλλεσαι μετά μέσα στο περιβόλι σου.

Τώρα που είσαι νέα, τα πάθη είναι «τρυφερά» και εύκολα ξερριζώνονται.

Βλέπεις, και τα αγριόχορτα – και αγκάθια να είναι –,

όταν είναι ακόμη τρυφερά, εύκολα ξερριζώνονται·

ενώ, όταν μεγαλώσουν, σκληραίνουν

και δύσκολα μπορείς να τα πιάσης, για να τα ξερριζώσης.

Και η τσουκνίδα, όταν βγάζη τα πρώτα φύλλα, δεν διαφέρει στην απαλάδα από τον βασιλικό·

μπορείς να την πιάσης και να την μυρίσης, γιατί είναι τρυφερή.

Γι᾿ αυτό να προσπαθήσης να ξερριζώσης τα πάθη σου, όσο είσαι νέα,

γιατί, αν τα αφήσης, θα αιχμαλωτισθή η ψυχή σου σε διάφορες επιθυμίες

και θα είναι δύσκολο να ελευθερωθής από αυτές.

Όσοι από νέοι δεν ξερριζώνουν τα πάθη τους, υποφέρουν πολύ στα γεράματα,

διότι γερνάνε με τα πάθη, τα οποία γίνονται «παλιά κακά» δυσκολοθεράπευτα.

Όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, αρχίζει να αγαπά τα πάθη του.

Έρχεται η ηλικία της αγάπης, της στοργής και γίνεται πιο επιεικής στον εαυτό του.

Εξασθενεί και η θέληση, και ο αγώνας κατά των παθών γίνεται πιο δύσκολος.

Ο νέος έχει ζωντάνια· εάν αξιοποιήση αυτήν την ζωντάνια στο ξερρίζωμα των παθών, προκόβει.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Πώς θα απαλλαγούμε από τα πάθη



– Γέροντα, γιατί πέφτω συνέχεια στην γαστριμαργία;

– Γιατί εκεί έχεις αδυναμία.

Ο διάβολος πολεμάει το φυλάκιο που είναι αδύνατο· τα άλλα που είναι οχυρωμένα καλά δεν τα χτυπάει.

«Αν καταλάβω αυτό το φυλάκιο, λέει, εύκολα θα καταλάβω ένα-ένα και όλα τα άλλα φυλάκια».

Γι᾿ αυτό, το αδύνατο φυλάκιο πρέπει να οχυρώσης καλά.


– Γέροντα, πελαγώνω, όταν βλέπω τα πάθη μου.

– Να μην πελαγώνης ούτε να δειλιάζης.

Με θάρρος να παίρνης ένα–ένα τα πάθη σου, αρχίζοντας τον αγώνα σου από το πιο μεγάλο.

Στην αρχή βοηθάει να μην τα λεπτολογής, αλλά να χτυπάς και να ξερριζώνης τα πιο χοντρά που βλέπεις.

Και καθώς θα αχρηστεύωνται οι ρίζες των μεγάλων παθών, θα ξεραίνωνται και οι λεπτές ρίζες από τα μικρότερα πάθη.

Επομένως, όταν ξερριζώσης ένα μεγάλο πάθος, μαζί με αυτό θα ξερριζωθούν και άλλα μικρότερα.


– Γιατί, Γέροντα, ενώ παίρνω πολλές αποφάσεις να αγωνισθώ με ζήλο κατά των παθών μου, τελικά δεν τις πραγματοποιώ;

– Γιατί παίρνεις πολλές αποφάσεις μαζί.

Τα πάθη, όπως και οι αρετές, αποτελούν μια αλυσίδα.

Το ένα πάθος είναι συνδεδεμένο με το άλλο και η μία αρετή είναι συνδεδεμένη με την άλλη,

όπως τα βαγόνια του τραίνου είναι ενωμένα το ένα με το άλλο και όλα ακολουθούν το πρώτο.

Αν λοιπόν αποφασίσης να αγωνισθής για αρκετό διάστημα, για να κόψης ένα συγκεκριμένο πάθος

και να καλλιεργήσης την αντίστοιχη αρετή, θα το πετύχης.

Και μαζί μ᾿ αυτό το πάθος που θα κόψης, θα απαλλαγής και από άλλα πάθη και θα αναπτυχθούν οι αντίστοιχες αρετές.

Ας πούμε ότι ζηλεύεις· αν αγωνισθής να μη ζηλεύης, θα καλλιεργήσης την αγάπη, την καλωσύνη,

και συγχρόνως θα απαλλαγής από τον θυμό, από την κατάκριση, από την κακία, από την λύπη.


– Γέροντα, ένα πάθος ή μία κακή συνήθεια είναι καλύτερα να τα κόψης μια και έξω ή σιγά-σιγά;

– Αν μπορής να τα κόψης μια και έξω, είναι καλύτερα, γιατί διαφορετικά αφήνουν... δέκατα.

Δεν χρειάζεται καθυστέρηση.

Όταν περνάη κανείς ένα ποτάμι, ιδίως χειμώνα καιρό, προσπαθεί να το περάση όσο πιο γρήγορα μπορεί, γιατί θα παγώση.

Αν το περάση γρήγορα, μέχρι να κρυώση, θα ζεσταθή πάλι.

Βλέπεις, και τα άλογα, όταν τα δένουν, αν θέλουν να ελευθερωθούν, κόβουν το σχοινί απότομα.

Με τον πειρασμό θέλει απότομα κόψιμο το σχοινί.


– Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ λέει: «Απάθεια είναι, όχι το να μην αισθάνεται κανείς τα πάθη, αλλά το να μη δέχεται αυτά» (1) . Μπορεί και ο απαθής να έχη προσβολή από πάθη;

– Μπορεί· αλλά, ό,τι και να του πετάξη ο διάβολος, καίγεται από την θεία φλόγα που έχει ανάψει μέσα του.

Ο διάβολος δεν παύει να προσβάλλη τον άνθρωπο, αλλά, όταν ο άνθρωπος δεν δέχεται τις προσβολές του εχθρού,

τότε καθαρίζει η καρδιά του και κατοικεί πια μέσα του ο Χριστός.

Η καρδιά του μετατρέπεται σε καμίνι, σε «βάτο καιομένη» (2), καί, ό,τι και αν πέση μετά μέσα, καίγεται.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΠΑ´, εκδ. «Αστήρ», Αθήναι 1961, σ. 273.
2) Βλ. Έξ. 3, 2-3.

[XAPA]

Αξίζει να πεθάνουμε ηρωικά, παρά να νικηθούμε από τα πάθη



– Γέροντα, μόνον η ευγνωμοσύνη στον Θεό φθάνει για να μας παρακινήση στον αγώνα κατά των παθών;

– Μόνον η ευγνωμοσύνη στον Θεό δεν φθάνει· χρειάζεται και καλή διάθεση,

αναγνώριση της αμαρτωλότητός μας και φιλότιμη άσκηση.


– Γέροντα, η μνήμη του θανάτου βοηθάει στην εσωτερική εργασία;

– Ναι, πολύ βοηθάει.

Αν έχουμε μνήμη θανάτου με ελπίδα στον Θεό, θα γνωρίσουμε την ματαιότητα αυτού του κόσμου

και θα βοηθηθούμε πνευματικά.

Γι᾿ αυτό να φέρνουμε στον νού μας το κριτήριο του Θεού και να μην ξεχνούμε

ότι θα κριθούμε για τις αμαρτίες που κάναμε και δεν μετανοήσαμε.

«Τί κάνω; Πώς ζώ με τόση αμέλεια; να σκεφθώ.

Αν πεθάνω αυτήν την στιγμή, που θα πάω;

Μήπως έκανα κανένα συμβόλαιο με τον θάνατο;

Πεθαίνουν και μικροί και μεγάλοι». Αν σκέφτωμαι ότι ο Θεός μπορεί σε λίγο να με πάρη, τότε δεν θα αμαρτάνω.

Για να πεθάνουν τα πάθη, πρέπει να σκεφτώμαστε τον θάνατο, την μέλλουσα Κρίση,

και να πάθουμε κι εμείς από φιλότιμο για τον Χριστό που πολλά έπαθε, για να μας λυτρώση.

Ο αγώνας κατά των παθών είναι ένα διηνεκές γλυκό μαρτύριο για την τήρηση των εντολών, για την αγάπη του Χριστού.

Αξίζει να πεθάνουμε ηρωικά, παρά να νικηθούμε από τα πάθη και να πληγώσουμε τον Χριστό.


– Στρυμώχνομαι, Γέροντα, στον αγώνα μου.

– Ένα αγκαθάκι βγάζεις από το δάκτυλό σου και πονάς, πόσο μάλλον να ξερριζώσης από μέσα σου ένα πάθος!

Ύστερα να ξέρης ότι, όταν ο άνθρωπος καταβάλλη προσπάθεια να κόψη ένα πάθος του,

τότε ο πειρασμός βάζει εμπόδια και στρυμώχνεται ο άνθρωπος, όπως στρυμώχνεται και ο δαιμονισμένος,

όταν του διαβάζουν εξορκισμούς, γιατί γίνεται αγώνας, παλεύει με τον διάβολο· έπειτα όμως ελευθερώνεται.

Το καθάρισμα του εαυτού μας δεν γίνεται χωρίς κόπο, πατώντας κουμπιά.

Δεν κόβονται αμέσως τα πάθη, όπως και ο κορμός του δένδρου δεν κόβεται αμέσως με μια πριονιά.

Το πριόνι κόβει για πολλή ώρα, μέχρι να κοπή πέρα-πέρα ο κορμός. Και δεν τελειώνει εδώ η δουλειά.

Για να γίνη ο κορμός έπιπλο, πόσος κόπος χρειάζεται!

Πρέπει πρώτα να πελεκηθή, να γίνη σανίδες και μετά να τις πάρη ο επιπλοποιός, για να τις κάνη χρήσιμο έπιπλο.


– Κι άν, Γέροντα, δεν καταλαβαίνω ότι αυτός ο κόπος είναι απαραίτητος;

– Τότε θα μείνης κούτσουρο και θα σε ρίξουν στην φωτιά.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Πρέπει να σπείρουμε, για να δώση ο Θεός



– Γέροντα, κάθε μέρα λέω: «Από αύριο θα προσέχω, θα διορθωθώ», αλλά και πάλι πέφτω στα ίδια.

– Να βάζης τον Θεό μπροστά· να λές: «μέ την δύναμη του Θεού, θα προσπαθήσω να διορθωθώ»,

ώστε να βοηθήση ο Θεός.

Το ότι θέλεις να διορθωθής, αυτό σημαίνει ότι δέχεσαι βοήθεια.

Ζητάς και από τον Θεό να σε βοηθήση και ρίχνει ο Θεός το βλέμμα Του επάνω σου.

Κάνεις και την μικρή σου προσπάθεια και προχωρείς.

Ποιός, όταν δη ένα μικρό παιδάκι να προσπαθή με τα χεράκια του να κυλήση μια κοτρώνα,

δεν θα τρέξη να το βοηθήση, για να μην παιδεύεται;

Έτσι και ο Θεός, όταν δη την μικρή σου προσπάθεια, θα σε βοηθήση να νικήσης.


Μερικοί, ενώ δεν καταβάλλουν καμμιά προσπάθεια να διορθωθούν, λένε: «Χριστέ μου, έχω αυτά τα πάθη.

Εσύ, μπορείς να με απαλλάξης· απάλλαξέ με». Έ, πώς να βοηθήση τότε ο Θεός;

Για να βοηθήση ο Θεός, πρέπει να καταβάλη ο άνθρωπος την προσπάθεια που μπορεί.

Δηλαδή είναι μερικά πράγματα που πρέπει να κάνη ο ίδιος ο άνθρωπος, για να βοηθήση μετά ο Θεός.

Σε καμμιά περίπτωση δεν βοηθιέται, αν δεν θέλη να βοηθήση ο ίδιος τον εαυτό του.

Εμείς μερικές φορές πάμε να αποκτήσουμε την Χάρη και τα χαρίσματα του Θεού με έναν μαγικό τρόπο.

Νομίζουμε πώς χωρίς αγώνα θα αποκτήσουμε μια αρετή ή ακόμη και θα αγιάσουμε.

Για να δώση όμως ο Θεός, πρέπει να σπείρουμε.

Πώς θα δώση ο Θεός χωρίς να εργασθούμε;


Τί λέει το τροπάριο; «Της ερήμου το άγονον εγεώργησας» (1).

Ο Θεός ρίχνει-ρίχνει βροχή, μαλακώνει το χώμα, αλλά και εμείς πρέπει να «γεωργήσουμε» το χωράφι μας.

Το χώμα είναι έτοιμο, αλλά πρέπει να βάλουμε το υνί στο χωράφι και να το σπείρουμε· και ό,τι σπείρουμε, θα θερίσουμε.

Αν όμως δεν οργώσουμε, πώς θα σπείρουμε; Κι αν δεν σπείρουμε, τί θα θερίσουμε;

Γι᾿ αυτό να μη ρωτάτε μόνον τί μπορεί να κάνη ο Θεός,

αλλά να ρωτάτε και τον εαυτό σας τί μπορείτε να κάνετε κι εσείς.

Η τράπεζα του Χριστού δίνει πολύ μεγάλο τόκο.

Αλλά, αν δεν κάναμε κατάθεση στην τράπεζα, πώς θα κάνουμε ανάληψη;



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Από το Απολυτίκιο των Οσίων: «Ταις των δακρύων σου ροαίς».

[XAPA]

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ


– ΦΙΛΑΥΤΙΑ Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΩΝ ΠΑΘΩΝ


«Όποιος έχει φιλαυτία,
δέν μπορεί να έχη ανάπαυση, ειρήνη ψυχής,
γιατί δεν είναι εσωτερικά ελεύθερος».


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1


- Η φιλαυτία και οι συνέπειές της


Από την φιλαυτία γεννιούνται όλα τα πάθη



– Γέροντα, τί είναι φιλαυτία;

– Το να κάνης τα χατίρια του παλαιού σου ανθρώπου, να αγαπάς δηλαδή τον παλαιό σου άνθρωπο.

Και η γαστριμαργία και ο εγωισμός και το πείσμα και η ζήλεια πρακτορείο τους έχουν την φιλαυτία.

Και βλέπεις, άλλος από φιλαυτία ζητάει το βόλεμά του, την ανάπαυσή του, και δεν λογαριάζει κανέναν.

Άλλος φροντίζει σχολαστικά για το φαγητό του, για τον ύπνο του, μην τυχόν και πάθη τίποτε η υγεία του.

Άλλος ζητά να τον υπολογίζουν, να τον εκτιμούν· λίγο να μην του δώσουν σημασία, να μην κάνουν το θέλημά του, αντιδράει.

Σού λέει: «Γιατί δεν με υπολόγισαν; Θα τους δείξω εγώ». Πα-πα, φοβερό πράγμα η φιλαυτία!


– Γέροντα, πως μπορεί να λέη κανείς: «Ένεκά σου θανατούμεθα όλην την ημέραν» (1);

– Αν θυσιάζη το θέλημά του για χάρη του άλλου.

Το θέλημα έχει τον εαυτό μας μέσα, έχει φιλαυτία.

Όποιος δεν εξετάζει αν αυτό που αναπαύει τον εαυτό του αναπαύη και τον άλλον και αρχίζει με μια απαίτηση:

«θέλω εκείνο, θέλω το άλλο» ή «γιατί δεν μου το έκανες εκείνο, γιατί δεν μου έδωσες το άλλο;»,

αυτός τελικά θα κανοναρχήται από τον διάβολο.


– Μερικοί, Γέροντα, όταν δεν γίνεται αυτό που θέλουν, δεν μπορούν να ησυχάσουν.

– Πώς να ησυχάσουν, αφού έχουν τον εαυτό τους μέσα σ᾿ αυτό που θέλουν;

Αν κανείς έχη τον εαυτό του σε ό,τι θέλει, μπορεί να έχη και τον Χριστό;

Όταν όμως δεν έχη τον εαυτό του και έχη το ένα, το κυριώτερο, δηλαδή τον Χριστό, τότε τα έχει όλα.

Όταν δεν έχη τον Χριστό, τίποτε δεν έχει.

Αν ο άνθρωπος πετάξη τον εαυτό του, ο Θεός του τα δίνει όλα κατά τρόπο θαυμαστό.


– Γέροντα, εγώ, όταν μας μιλάτε για το πέταμα του εαυτού μας, αισθάνομαι έναν φόβο, μήπως δεν αντέξω.

– Έ, τί πάθαμε! Είναι σαν να λες: «Αν πετάξω τα πάθη, τί θα έχω μετά;».

Γιατί, όταν λέω να πετάξουμε τον εαυτό μας, εννοώ να πετάξουμε τα πάθη μας, να απεκδυθούμε τον παλαιό μας άνθρωπο.

Για τον μεγάλο που έχει επίγνωση είναι λιγάκι βαρύ να πή: «Δεν μπορώ να πετάξω τον εαυτό μου».

Αν σού πούν: «πάρε το βαριό και γκρέμισε αυτόν τον τοίχο» κι εσύ είσαι μαθημένη με την πέννα, δικαιολογείται να πης «δέν μπορώ».

Αλλά για την απέκδυση του παλαιού ανθρώπου δεν χρειάζονται δυνάμεις σωματικές· ταπείνωση χρειάζεται.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Ψαλμ. 43, 23.

[XAPA]

Από το άνοστο να γεύεσθε Χριστό



Φιλαυτία είναι και η επιθυμία να φάη ή να ξεκουρασθή κανείς παραπάνω από όσο του είναι απαραίτητο.

Κανονικά πρέπει να δίνουμε στο σώμα μόνον αυτό που έχει ανάγκη.

Άλλο επιθυμία και άλλο ανάγκη.

Άλλο είναι να θέλω να ευχαριστήσω το σώμα και άλλο να δώσω στο σώμα αυτό που έχει ανάγκη.

Ας υποθέσουμε ότι έχω μπροστά μου δύο φαγητά ίδια σε βιταμίνες, αλλά το ένα είναι πιο νόστιμο από το άλλο.


Αν προτιμήσω το νοστιμότερο, αυτό έχει φιλαυτία.

Αν όμως έχω ανορεξία, επειδή είμαι φιλάσθενος, και προτιμήσω το νοστιμότερο,

για να μπορέσω να το φάω, αυτό έχει διάκριση.

Μπορεί το σώμα, ο «κακός τελώνης» (1), όπως το λέει ο Αββάς Μακάριος, να ζητάη παραπάνω,

γιατί και ο οργανισμός είναι όπως τον συνηθίση κανείς.

Όταν ο άνθρωπος έχη το στομάχι περιορισμένο, τότε εύκολα μπορεί να κάνη μια εγκράτεια·

διαφορετικά γίνεται δούλος στο στομάχι του, γιατί και το στομάχι μετά έχει ανάγκη να γεμίζη.

Να, πάρε έναν που είναι πολύ χονδρός· αυτός, τόση αποθήκη που έχει κάνει,

θέλει να βάλη τουλάχιστον μισό μοσχάρι μέσα, για να χορτάση, και να πιή μετά και δυο μπετόνια νερό!


– Παλιά, Γέροντα, οι άνθρωποι είχαν πιο δυνατό οργανισμό ή βίαζαν τον εαυτό τους;

– Είχαν φυσικά και λίγο πιο δυνατό οργανισμό, αλλά βίαζαν και τον εαυτό τους.

Ο Χατζη-Γεώργης στα καλογέρια του έδινε κάθε μέρα λίγο μέλι και καρύδια (2).

Και ήταν παιδιά δεκαπέντε χρονών, πάνω στην ανάπτυξη, αλλά είχαν την πνευματική ανάπτυξη!

Σήμερα μπαίνει μια κοσμική λογική: «να μη νηστέψουν τα παιδιά, για να μην αρρωστήσουν,

να μη λείψη τίποτε από τα παιδιά, για να μη δυσκολευθούν»,

και τελικά ζουν κακομοιριασμένα και θέλουν μπριζόλες συνέχεια,

αλλά και αυτό πάλι δεν τα βοηθάει σε τίποτε.

Αν χαίρεται κανείς, όταν δεν τρώη για την αγάπη του Χριστού, τότε τρέφεται.

Αν προτιμάη το άνοστο από το νόστιμο για την αγάπη του Χριστού, τότε από το άνοστο γεύεται Χριστό.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Βλ. Παλλαδίου, Επισκόπου Ελενοπόλεως, Λαυσαϊκή Ιστορία, Φιλοκαλία των Νηπτικών και Ασκητικών, τόμος 6, εκδ. «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1996, σ. 124.
2) Η συνοδία του Γέροντα Χατζη-Γεώργη είχε το τυπικό της συνεχούς νηστείας. (Βλ. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Ο Γέρων Χατζη-Γεώργης, Ι. Ησυχ. Ευαγγ. Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 82005).

[XAPA]

Η αγάπη του εαυτού μας νικά την αγάπη προς τον πλησίον μας



– Γέροντα, σήμερα ένα γεροντάκι δυσκολευόταν να ανεβή τις σκάλες της εκκλησίας καί,
ενώ περνούσαν πολλοί από ᾿κεί, κανένας δεν πήγαινε να το βοηθήση.

– «Και ιερεύς ιδών αυτόν αντιπαρήλθε... και λευΐτης ιδών αυτόν αντιπαρήλθεν». (1)

Έχουν δίκαιο... Δεν ξέρουν..., δεν άκουσαν ποτέ το Ευαγγέλιο του καλού Σαμαρείτη!...

Τί να πώ; Αγαπάμε τον εαυτό μας, δεν αγαπάμε τους άλλους.

Η αγάπη του εαυτού μας νικά την αγάπη προς τον πλησίον μας, γι᾿ αυτό κινούμαστε έτσι.

Όποιος όμως αγαπά τον εαυτό του περισσότερο από τους άλλους, δεν ζη σύμφωνα με το πνεύμα του Ευαγγελίου.

Και ο Χριστός, αν σκεφτόταν τον Εαυτό Του, θα καθόταν στον Ουρανό·

δεν θα ερχόταν στην γη να ταλαιπωρηθή, να σταυρωθή, για να μας σώση.


Σήμερα, λίγο-πολύ, στους περισσότερους ανθρώπους υπάρχει φιλαυτία· δεν υπάρχει το πνεύμα της θυσίας.

Έχει μπή το πνεύμα: «νά μην πάθω εγώ κακό».

Ξέρετε πόσο πονάω, όταν βλέπω τί κόσμος υπάρχει!...

Τώρα που ήμουν στο Νοσοκομείο, (2) μια μέρα χρειάσθηκε να σηκώσουν έναν άρρωστο κατάκοιτο,

για να τον μεταφέρουν σε άλλο θάλαμο.

Ήταν ένας νοσοκόμος πού, ενώ αυτή ήταν η δουλειά του, δεν πήγε να βοηθήση καθόλου.

«Δεν μπορώ, μου πονάει η μέση», είπε με μια αδιαφορία!

Πά-πά, βλέπεις άνθρωπο απάνθρωπο!

Και να δής, μια νοσοκόμα, που είχε δύο παιδάκια και περίμενε και τρίτο,

ζορίστηκε η καημένη μαζί με μια άλλη και τον σήκωσαν.

Τον εαυτό της δεν τον σκέφθηκε καθόλου.

Ξέχασε ότι ήταν σε τέτοια κατάσταση κι έτρεξε να βοηθήση τον άρρωστο!

Όταν βλέπω έναν άνθρωπο να δυσκολεύεται, να μην έχη κουράγιο και να γίνεται θυσία,

για να εξυπηρετήση τους άλλους, ξέρετε τί χαρά μου δίνει;

Ώ, μεγάλη χαρά! Η καρδιά μου σκιρτάει.

Νιώθω να έχω συγγένεια μαζί του, γιατί και αυτός έχει συγγένεια με τον Θεό.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


(1) Λουκ. 10, 31-32.
(2) Το 1987 ο Γέροντας υποβλήθηκε σε εγχείρηση κήλης.

[XAPA]

Τσιμέντο να γίνουν οι άλλοι!



– Γέροντα, σήμερα, ενώ πολύς κόσμος περίμενε να σας δη, κάποιος νεαρός δεν περίμενε στην σειρά του·
τους προσπέρασε όλους.

– Ναι, ήρθε και μου είπε: «Είναι ανάγκη να σε δώ.

Πήγα στο Άγιον Όρος και δεν σε βρήκα και ήρθα εδώ».

«Καλά, του λέω, δεν βλέπεις τί κόσμος περιμένει; να σταματήσουν όλοι, για να ασχοληθώ τώρα μ᾿ εσένα;».

«Ναί, Πάτερ», μου λέει. Ακούς κουβέντα;

Και να είναι οι άλλοι στις σκάλες όρθιοι, στρυμωγμένοι, μεγάλοι, άρρωστοι,

γυναίκες με μικρά παιδιά..., κι εκείνος να επιμένη.

Και δεν ήταν ότι είχε κανένα σοβαρό θέμα· χαζομάρες ήταν αυτά που ήθελε να μου πη.

Κατάλαβες; Τσιμέντο να γίνουν οι άλλοι!

Να σκεφθήτε, έρχονται μερικοί και μου λένε: «Πάτερ, σήμερα να κάνης προσευχή μόνο για μένα, για κανέναν άλλον».

Τέτοια απαίτηση! Είναι σαν να λένε: «Μ᾿ αυτήν την αμαξοστοιχία θα ταξιδέψω μόνον εγώ· να μην μπή μέσα κανένας άλλος».

Αφού πάει και πάει το τραίνο, γιατί να μην μπούν και άλλοι μέσα;


– Γέροντα, ποιό νόημα έχει αυτό που είπε ο Χριστός: «Ός αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν» (1);

– Εννοεί να «απολέση» ο άνθρωπος την ζωή του, με την καλή έννοια.

Να μην υπολογίζη την ζωή του, να θυσιάζη την ζωή του για τον άλλον.

«Μηδείς το εαυτού ζητείτω αλλά το του ετέρου έκαστος»(2), λέει ο Απόστολος Παύλος.

Όλη η βάση στην πνευματική ζωή εδώ είναι: να ξεχνάω τον εαυτό μου με την καλή έννοια

και να σκέφτωμαι τον άλλον, να συμμετέχω στον πόνο, στην δυσκολία του άλλου.

Να μην κοιτάζω πώς να ξεφύγω την δυσκολία, αλλά πώς να βοηθήσω τον άλλον, πώς να τον αναπαύσω.


– Πώς θα καταλαβαίνω, Γέροντα, τί αναπαύει τον άλλον, για να το κάνω;

– Αν έρχεσαι στην θέση του άλλου, τότε θα καταλαβαίνης τί αναπαύει τον άλλον.

Αν όμως μένης κλεισμένη στο καβούκι σου, πώς θα καταλάβης τί αναπαύει τον άλλον;

Στην εποχή μας οι πιο πολλοί κοιτάζουν πώς να πάρουν την θέση του άλλου

και όχι πώς να έρθουν στην θέση του άλλου, για να τον καταλάβουν.


Παρατηρώ καμμιά φορά πώς μερικοί, ακόμη και όταν πάνε να κοινωνήσουν, δεν περιμένουν στην σειρά τους.

Καθένας λέει: «εγώ έχω δουλειά και βιάζομαι» και δεν σκέφτεται:

«άραγε είμαι άξιος να κοινωνήσω;» ή «μήπως ο άλλος είναι πιο βιαστικός από μένα;».

Τίποτε! κοινωνούν και φεύγουν.

Εδώ, ακόμη και να στερηθής την Θεία Κοινωνία για χάρη του άλλου, πρέπει να χαίρεσαι.

Κι αν ο ιερεύς έχη μία μόνο μερίδα, μόνον έναν μαργαρίτη, και βρεθή κάποιος άρρωστος που είναι ετοιμοθάνατος

και χρειάζεται να κοινωνήση, τότε πρέπει να χαρής που δεν θα κοινωνήσης εσύ, για να κοινωνήση ο άρρωστος.

Αυτό θέλει ο Χριστός. Έτσι έρχεται ο Χριστός μέσα στην καρδιά και πλημμυρίζει κανείς από χαρά.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ματθ. 16, 25.
2) Α’ Κορ. 10, 24.

[XAPA]

Το βάσανο του βολέματος


– Γέροντα, με δυσκολεύει μια αδελφή.

– Ξέρεις τί γίνεται; Πολλοί βλέπουν σε τί τους δυσκολεύουν οι άλλοι,

και όχι σε τί δυσκολεύουν εκείνοι τους άλλους.

Απαιτήσεις έχουν μόνον από τους άλλους, όχι από τον εαυτό τους.

Η λογική όμως της πνευματικής ζωής

είναι να εξετάζης σε τί δυσκολεύεις εσύ τους άλλους

και όχι σε τί σε δυσκολεύουν οι άλλοι·

να βλέπης τί αναπαύει τον άλλον και όχι τί αναπαύει εσένα.

Για ανάπαυση ήρθαμε σε αυτήν την ζωή; για βόλεμα;

Σ᾿ αυτόν τον κόσμο δεν ήρθαμε για να καλοπεράσουμε·

ήρθαμε να ξεσκονισθούμε και να ετοιμασθούμε για την άλλη ζωή.

Αν σκεφτώμαστε μόνον τον εαυτό μας και κάνουμε μόνον αυτό που αναπαύει εμάς,

θέλουμε μετά να μας σκέφτωνται οι άλλοι, θέλουμε όλοι να μας εξυπηρετούν,

θέλουμε όλοι να μας βοηθούν..., συνέχεια δηλαδή θέλουμε, και καταλήγουμε στο βόλεμα του εαυτού μας.

«Εμένα έτσι με βολεύει» ο ένας, «εμένα αλλιώς με βολεύει» ο άλλος,

και τελικά ο καθένας αναπαύεται σ᾿ αυτό που τον βολεύει, αλλά ανάπαυση δεν βρίσκει,

γιατί η πραγματική ανάπαυση έρχεται από την ανάπαυση του άλλου.


Στην Κατοχή, το 1941, επειδή οι Γερμανοί έμπαιναν στα χωριά, έβαζαν φωτιές και σκότωναν,

είχαμε φύγει από την Κόνιτσα και είχαμε ανεβή στο βουνό.

Την ημέρα που οι Γερμανοί μπήκαν στην Κόνιτσα, τα δύο αδέλφια μου είχαν πάει νωρίς το πρωί

κάτω στον κάμπο, στο χωράφι που είχαμε καλαμπόκια, να σκαλίσουν.

Μόλις άκουσα ότι έφθασαν οι Γερμανοί, λέω στην μητέρα μου: «Θα πάω στο χωράφι να τους ειδοποιήσω».

Εκείνη δεν μ᾿ άφηνε, γιατί όλοι της έλεγαν: «Οι άλλοι έτσι κι αλλιώς είναι χαμένοι.

Μην το αφήνης κι αυτό να πάη, γιατί θα χαθή κι αυτό».

Που να ακούσω εγώ! Φοράω τα άρβυλα και τρέχω κάτω στον κάμπο.

Από την βία μου όμως δεν τα έδεσα καλά καί, καθώς περνούσα μέσα

από ένα ποτισμένο χωράφι, κόλλησαν τα άρβυλα στην λάσπη.

Τα αφήνω και τρέχω ξυπόλυτος μέσα από την ποταμιά που ήταν γεμάτη τριβόλια .(1)

Περίπου μία ώρα, καλοκαίρι μέσα στην ζέστη, έτρεχα ξυπόλυτος πάνω στα τριβόλια, αλλά ούτε καν καταλάβαινα πόνο.

Φθάνω στο χωράφι μας, πάω κοντά στα αδέλφια μου εκεί που σκάλιζαν.

«Ήρθαν οι Γερμανοί, τους λέω, πάμε να κρυφτούμε».

Οπότε βλέπουμε τους Γερμανούς να έρχωνται με τα όπλα.

«Συνεχίστε, τους λέω, να σκαλίζετε με τις τσάπες κι εγώ θα κάνω πώς αραιώνω τα καλαμπόκια και ξεβοτανίζω».

Πέρασαν λοιπόν οι Γερμανοί και δεν μας πείραξαν· δεν μας είπαν τίποτε.

Ύστερα είδα ότι τα πόδια μου από τα τριβόλια είχαν γίνει όλο πληγές· μέχρι τότε δεν είχα καταλάβει τίποτε.

Εκείνο το τρέξιμο είχε χαρά! Είχε την χαρά της θυσίας.

Να άφηνα τα αδέλφια μου;

Αν δεν έτρεχα και πάθαιναν κάτι, μετά θα ήταν για μένα βάσανο.

Και ασυνείδητος να ήμουν, θα είχα μετά το βάσανο του βολέματος.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Τριβόλι: Αγριόχορτο με πολλά αγκάθια.