Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Το αντίδοτο της λύπης είναι η δοξολογία στον Θεό



– Όταν, Γέροντα, βλέπω μέσα μου υπολείμματα από ένα πάθος, στενοχωριέμαι.

– Πές: «Δόξα σοι ο Θεός, που έφυγαν τα πολλά!».

Αν ήμουν εγώ στην θέση σου, θα έβλεπα τις ολοφάνερες μεγάλες δωρεές του Θεού

και «από φυλακής πρωΐας μέχρι νυκτός» (1) θα έλεγα το «δόξα σοι ο Θεός».

Αν θέλης να ζής παραδεισένια από αυτήν την ζωή, δές κι εσύ τις ευεργεσίες και τις πλούσιες δωρεές

που σού δίνει ο Θεός και άρχισε το «δόξα σοι ο Θεός».

Να δοξάζετε τον Θεό, γιατί σάς βοήθησε και προοδεύσατε έστω και λίγο,

είτε επειδή εσείς κοπιάσατε, είτε επειδή σάς βοήθησαν οι άλλοι.

Όταν ο άνθρωπος λέη «δόξα σοι ο Θεός», βοηθάει ο Θεός, γιατί η ευγνωμοσύνη με το ταπεινό φρόνημα

και με τον φιλότιμο αγώνα τραβάει συνέχεια ουράνιες δυνάμεις και ευλογίες θεϊκές.


– Και όταν, Γέροντα, ξέρω ότι θα ξαναπέσω;

– Δεν ξέρεις· από φοβία σκέφτεσαι έτσι.

Μήν έχετε φοβία μήπως ξανακάνετε το ίδιο σφάλμα, γιατί έτσι κλονίζεται η πίστη σας στον Θεό.

Μήν τα σκαλίζετε τόσο πολύ.

Όταν σάς λέη ο λογισμός ότι δεν πρόκειται να διορθωθήτε και διαλύεσθε από την λύπη,

χρειάζεται να δώσετε ένα ψεύτικο κουράγιο στον εαυτό σας.

«Δόξα σοι ο Θεός, να πήτε, σήμερα είμαι καλύτερα από χθές.

Δόξα σοι ο Θεός χίλιες φορές...».

Αν και φαίνεται ψεύτικο αυτό το κουράγιο, μέσα του όμως κρύβει μια μεγάλη δύναμη, την ελπίδα στον Θεό.

Η ελπίδα στον Θεό είναι ο μοχλός που αναποδογυρίζει την απελπισία,

ελευθερώνει την ψυχή από την λύπη και το άγχος

και τονώνει σιγά-σιγά τις πνευματικές δυνάμεις με την θεία ζωντάνια που δίνει.


– Γέροντα, στενοχωριέμαι γιατί έχω πολλά προβλήματα υγείας.

– Όλα να τα δέχεσαι σαν μεγάλα δώρα του Θεού.

Ο Θεός δεν είναι άδικος.

Στον Ουρανό θα έχης πολλά να απολαύσης· θα έχης σύνταξη μεγάλη, εάν δεν την μειώσης μόνη σου με τον γογγυσμό.


– Πώς, Γέροντα, αφού τώρα δεν νιώθω μέσα μου τον Ουρανό;

– Δεν νιώθεις τον Ουρανό, γιατί δεν δοξολογείς τον Θεό.

Όταν ο άνθρωπος κινήται στον χώρο της δοξολογίας, χαίρεται με όλα.

Υπάρχουν κοσμικοί άνθρωποι που θα μας κρίνουν εμάς τους μοναχούς.

Να δήτε οι Βεδουΐνοι τί ταλαιπωρία περνούν, αλλά ευχαριστούν τον Θεό και είναι χαρούμενοι (2).

Το σιτάρι δεν το καθαρίζουν, για να βγάλουν την πέτρα, αλλά το αλέθουν όπως είναι, και το ψωμί τους είναι όλο πέτρα!

Και οι τροφές τους, φαίνεται, δεν έχουν τα απαραίτητα συστατικά, ασβέστιο κ.λπ., οπότε τα δόντια τους καταστρέφονται τελείως.


Και βλέπεις Βεδουΐνους να έχουν μόνον ένα δόντι και να χαίρωνται σαν να είναι το δόντι μαργαριταρένιο.

Και άλλος του λείπει ένα δόντι και αισθάνεται μειονεκτικά.

Με όλα αυτά που ακούτε, να κινήσθε συνέχεια στην δοξολογία· να δοξάζετε μέρα–νύχτα τον Θεό για τις ευεργεσίες Του.

Μου έλεγε κάποιος επίσκοπος ότι σε έναν ναό, την ώρα που ο διάκος διάβαζε το Ευαγγέλιο της θεραπείας

των δαιμονισμένων των Γεργεσηνών (3), ένας άνθρωπος πολύ απλός στεκόταν πίσω από το δεσποτικό

και έλεγε συνέχεια «δόξα σοι ο Θεός».

Αρχίζει ο διάκος: «Τω καιρώ εκείνω ελθόντι τω Ιησού εις την χώραν των Γεργεσηνών»,

«δόξα σοι ο Θεός», λέει εκείνος, «υπήντησαν αυτώ δύο δαιμονιζόμενοι», «δόξα σοι ο Θεός»·

«χαλεποί λίαν», «δόξα σοι ο Θεός»·

«καί ιδού ώρμησε πάσα η αγέλη των χοίρων... εις την θάλασσαν», «δόξα σοι ο Θεός».

«Κατάλαβα, μου είπε ύστερα ο επίσκοπος, ότι είχε δίκαιο αυτός ο απλός άνθρωπος

που έλεγε "δόξα σοι ο Θεός", γιατί το "δόξα σοι ο Θεός" ρίχνει τους δαίμονες στην θάλασσα».

Κι εσείς πάντα να λέτε «δόξα σοι ο Θεός, δόξα σοι ο Θεός», μέχρι να ορμήση η αγέλη στην θάλασσα...

Η δοξολογία αγιάζει τα πάντα.

Με την δοξολογία διαλύεται ο άνθρωπος από ευγνωμοσύνη, παλαβώνει με την καλή έννοια, πανηγυρίζει τα πάντα.

Και όταν ο άνθρωπος ευχαριστή τον Θεό ακόμη και για τα λίγα,

έρχεται μετά τόσο πλούσια η ευλογία του Θεού,

που δεν μπορεί να την αντέξη· και τότε ο διάβολος δεν μπορεί πια να σταθή και φεύγει.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ψαλμ. 129, 6.
2) Ο Γέροντας αναφέρεται στην εποχή που έμεινε στο Σινά (1962-1964).
3) Βλ. Ματθ. 8, 28-34.

[XAPA]

ΕΝΟΤΗΤΑ ΔΕΥΤΕΡΗ


ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ


«Όποιος έχει την πνευματική ομορφιά
πού δίνει η αρετή, λάμπει από την θεία Χάρη.
Γιατί, όσο αποκτάει ο άνθρωπος αρετές, θεώνεται,
καί επόμενο είναι να ακτινοβολή
καί να προδίδεται από την θεία Χάρη».



Η καλλιέργεια των αρετών


– Πότε φθάνει, Γέροντα, ο άνθρωπος στην θέωση;

– Όταν έρθη μέσα του η θεία Χάρις.


– Τότε έχει χαρά μέσα του;

– Έχει μέσα του όχι μόνο χαρά, αλλά και πολλή αγάπη, ταπείνωση, παρηγοριά, σιγουριά.

Έχει τις ιδιότητες του Θεού και γι᾿ αυτό έρχεται μέσα του η Χάρις του Θεού.


– Γέροντα, τί θα πή: «Θεός θεών» (1);

– «Θεοί εστε και υιοί Υψίστου πάντες»(2) , δεν λέει ο Δαβίδ;

Ο άνθρωπος είναι πλασμένος «κατ᾿ εικόνα» Θεού, άρα ο Θεός είναι Θεός των θεών, δηλαδή των ανθρώπων.

Ο άνθρωπος πρέπει να θεωθή.

«Κατ᾿ εικόνα» Θεού είμαστε όλοι οι άνθρωποι,

αλλά πόσοι βρισκόμαστε στον δρόμο προς το «καθ᾿ ομοίωσιν»;

Όσο απομακρυνόμαστε από τον Θεό, τόσο δεν μοιάζουμε με τον Θεό,

τόσο δηλαδή απομακρυνόμαστε από το «καθ᾿ ομοίωσιν».

Για να ομοιάση ο άνθρωπος με τον Θεό, πρέπει να ζη σύμφωνα με τις εντολές του Θεού κάνοντας δουλειά στον εαυτό του.

Έτσι καθαρίζεται από τα πάθη και αποκτάει αρετές, και τότε δεν είναι μόνον «κατ᾿ εικόνα» Θεού,

αλλά περνά στο «καθ᾿ ομοίωσιν», γιατί ενεργεί μέσα του η Χάρις του Θεού.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ψαλμ. 49, 1.
2) Ψαλμ. 81, 6.

[XAPA]

«Η εργασία της αρετής είναι η τήρηση των εντολών του Θεού» (1)



– Γέροντα, θα ήθελα να δω τον Άγιό μου.

– Εγώ θα ήθελα να προσπαθήσης να πιάσης φιλία με τον Θεό.


– Πώς θα το κατορθώσω αυτό, Γέροντα;

– «Εν τίνι κατορθώσει νεώτερος την οδόν αυτού; Εν τω φυλάξασθαι τους λόγους σου» (2).

Αν ζής σύμφωνα με τις εντολές του Θεού, θα πιάσης φιλία με τον Θεό.

Αν είμαστε παιδιά του Θεού, πρέπει να τηρούμε και τις εντολές Του.

Όταν οι Ιουδαίοι είπαν: «εμείς πατέρα έχουμε τον Αβραάμ», ο Χριστός τους είπε:

«Δεν έχετε πατέρα τον Αβραάμ, αλλά τον σατανά, γιατί, αν ήσασταν παιδιά του Αβραάμ, θα κάνατε και τα έργα του Αβραάμ» (3).


– Γέροντα, τί εννοεί ο Αββάς Ισαάκ, όταν λέη ότι ο Χριστός δεν ζητά την τήρηση των εντολών αλλά την διόρθωση της ψυχής (4);

– Για ποιόν λόγο έδωσε ο Θεός τις εντολές;

Για την διόρθωσή μας δεν τις έδωσε;

Τηρώντας τις εντολές του Θεού εργαζόμαστε την αρετή και αποκτούμε την υγεία της ψυχής.

«Η εργασία της αρετής, λέει ο Αββάς Ισαάκ, είναι η τήρηση των εντολών του Θεού» (5) .


– Γέροντα, ο Αββάς Ησαΐας λέει: «Χρείαν έχει ο άνθρωπος ανδρείας καρδίας και μεγάλης, μεριμνάν εις το φυλάξαι τας εντολάς του Κυρίου» (6) .

– Έτσι είναι.

Για να τηρούμε με ακρίβεια τις εντολές του Θεού, χρειάζεται ανδρεία, παλληκαριά και εγρήγορση.

Γι᾿ αυτό να ψάχνης να βρής σε τί υστερείς και τί ζητά ο Θεός από σένα·

να εξετάζης τί έκανες και τί έπρεπε να κάνης και δεν έκανες.

Να λές στον εαυτό σου: «Καλά, αυτό που κάνω, εμένα με αναπαύει, τον Χριστό όμως Τον αναπαύει;»

και να αγωνίζεσαι να κάνης το θέλημα του Θεού.

«Δια τους λόγους των χειλέων σου εγώ εφύλαξα οδούς σκληράς» (7), λέει στην Αγία Γραφή.

Αξία έχει η αρετή που αποκτιέται με ελευθερία, χωρίς πίεση.


Πρέπει ο άνθρωπος να αισθανθή ως ανάγκη την αρετή και στην συνέχεια να εργασθή, για να την αποκτήση.

Δεν είναι ότι ο Θεός έχει ανάγκη να κάνουμε το θέλημά Του·

εμείς έχουμε ανάγκη να κάνουμε το θέλημα του Θεού, για να ελευθερωθούμε από τον παλαιό μας άνθρωπο.

Όλος ο αγώνας του πιστού πρέπει να έχη στόχο την ακριβή τήρηση των εντολών του Θεού.

Όταν ο άνθρωπος κοιτάζη πώς να γίνη το θέλημα του Θεού, τότε πλησιάζει στον Θεό και τότε,

χωρίς να ζητάη, λαμβάνει την θεία Χάρη·

παίρνει δηλαδή νερό απ᾿ ευθείας από την πηγή.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007



1) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΛΖ´, σ. 140.
2) Ψαλμ. 118, 9.
3) Βλ. Ιω. 8, 39 και 8, 44.
4) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΛΖ´, σ. 140.
5) Ό.π.
6) Αββά Ησαΐου, Λόγοι ΚΘ´, Λόγος ΚϚ´, εκδ. Σωτ. Σχοινά, Βόλος 1962, σ. 171.
7) Ψαλμ. 16, 4.

[XAPA]

Όλες οι αρετές καλλιεργούνται



– Γέροντα, μπορεί κανείς να είναι εκ φύσεως ενάρετος;

– Μπορεί κάποιος από την φύση του να είναι, ας υποθέσουμε, απλός, φιλήσυχος, πράος.

Αυτά όμως είναι φυσικά χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός και πρέπει να τα καλλιεργήση, για να τα αυξήση.

Με τον αγώνα που θα κάνη θα λάβη τα πνευματικά χαρίσματα, τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.


– Γέροντα, η σύνεση είναι χάρισμα από τον Θεό ή είναι αρετή που αποκτιέται σιγά-σιγά με την πνευματική εργασία που κάνει κανείς;

– Κοίταξε να σού πώ: Η σύνεση είναι χάρισμα, αλλά ας πούμε ότι εσύ δεν έχεις αυτό το χάρισμα· έχεις όμως κάποιο άλλο.

Καλλιεργώντας το χάρισμα που έχεις, καλλιεργείς κοντά σ᾿ αυτό και την σύνεση και άλλες αρετές,

κι έτσι αναπληρώνεις τις αρετές που σού λείπουν.

Όταν κανείς αγωνίζεται λ.χ. στην εγκράτεια, συγχρόνως καλλιεργεί την σιωπή,

την προσοχή, την προσευχή, την σύνεση κ.λπ.


Όλες οι αρετές και όλα τα πάθη καλλιεργούνται.

Εξαρτάται από το τί εργασία θα κάνη ο άνθρωπος.

Αν καλλιεργήση τις αρετές, αναπτύσσονται οι αρετές και πνίγουν τα πάθη.

Αν καλλιεργήση τα πάθη, αναπτύσσονται τα πάθη και πνίγουν τις αρετές.

Αν καλλιεργήση και τα δύο, αναπτύσσονται και τα δύο, και βγαίνει ένα μπερδεμένο πράγμα.

Για να το καταλάβετε αυτό, σκεφθήτε έναν κήπο που έχει μέσα και λουλούδια και αγριόχορτα.

Αν καλλιεργηθούν τα αγριόχορτα, θα αναπτυχθούν και θα πνίξουν τα λουλούδια.

Αν καλλιεργηθούν τα λουλούδια, θα αναπτυχθούν και θα πνίξουν τα αγριόχορτα.

Αν καλλιεργηθούν όλα μαζί, δεν θα ξεχωρίζης τα λουλούδια από τα αγριόχορτα.


Για να προκόψη ο άνθρωπος, πρέπει να αναγνωρίση τα πάθη που έχει και να καταβάλη προσπάθεια για να τα κόψη.

Επίσης, να γνωρίση τα χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός και να τα καλλιεργήση.

Αν τα καλλιεργήση ταπεινά, σύντομα θα πλουτήση πνευματικά.

Αν δουλέψη κανείς πνευματικά, γίνεται καλός· αν αδιαφορήση, γίνεται κακός.

Έχω δει ψυχές πού, ενώ το χωράφι τους ήταν γόνιμο, το άφησαν ακαλλιέργητο και γέμισε παλιούρια και πουρνάρια.

Και άλλες ψυχές που το χωράφι τους ήταν γεμάτο παλιούρια και πουρνάρια, τα ξερρίζωσαν, το έσκαψαν και έγινε εύφορο.

Τί μας ωφελεί, αν ο Θεός μας έδωσε καλό χωράφι κι εμείς το αφήσαμε κι έγινε ρουμάνι;

Όταν στο χωράφι μας μπορεί να ευδοκιμήση το ζαχαροκάλαμο,

αλλά εμείς είμαστε ευχαριστημένοι και με τα καλάμια και δεν φροντίζουμε

να τα ξερριζώσουμε και να καλλιεργήσουμε τα ζαχαροκάλαμα, τί να μας κάνη ο Θεός;

Τα καλάμια μόνον καλάθια γίνονται· ζάχαρη δεν βγάζουν...


Ο Θεός θα ζητήση λόγο από τον καθέναν μας, εάν διπλασίασε το χάρισμα που του έδωσε.

Εάν σε κάποιον έδωσε πέντε χαρίσματα, πρέπει να τα κάνη δέκα· το εννιά δεν είναι γι᾿ αυτόν άριστα.

Γι᾿ αυτό, όσο μπορεί κανείς, να αγωνίζεται ταπεινά και με διάκριση για το άριστα,

γιατί ο Θεός θα ζητήση λόγο εάν το ένα τάλαντο το έκανε δύο,

εάν τα δύο τα έκανε τέσσερα, εάν τα πέντε τα έκανε δέκα.

Επομένως όλα, εάν διπλασιασθούν, είναι για τον Θεό το άριστα.

Και εάν κάποιος, από φιλότιμο και όχι από εγωισμό, το ένα τάλαντο το κάνη δέκα,

αυτό συγκινεί όχι μόνον τον Θεό αλλά ακόμη και ανθρώπους που έχουν γρανιτένια καρδιά.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Η αρετή των άλλων αρωματίζει κι εμάς



– Τί βοηθάει, Γέροντα, να αποκτήσης μια αρετή;

– Να συναναστρέφεσαι κάποιον που έχει αυτήν την αρετή.

Όπως, αν συναναστρέφεσαι κάποιον που έχει ευλάβεια, θα μπορέσης σιγά-σιγά να αποκτήσης κι εσύ ευλάβεια,

το ίδιο συμβαίνει και με όλες τις αρετές, γιατί η αρετή των άλλων αρωματίζει κι εμάς.

Όταν καθρεφτίζουμε τον εαυτό μας στις αρετές των άλλων και προσπαθούμε να τις μιμηθούμε, οικοδομούμαστε.

Αλλά και στα ελαττώματά τους όταν καθρεφτίζουμε τον εαυτό μας, πάλι βοηθιόμαστε,

γιατί τα δικά τους ελαττώματα μας βοηθάνε να δούμε τα δικά μας.

Και το μεν χάρισμα του άλλου με παρακινεί να αγωνισθώ, για να το μιμηθώ,

ενώ το ελάττωμά του με κάνει να σκεφθώ μήπως το έχω κι εγώ

και σε τί βαθμό το έχω, για να αγωνισθώ να το κόψω.


Βλέπω λ.χ. κάποιον που έχει εργατικότητα.

Το χαίρομαι και προσπαθώ να τον μιμηθώ.

Βλέπω σε άλλον ότι έχει περιέργεια.

Δεν κατακρίνω τον αδελφό, αλλά ψάχνω να δώ μήπως έχω κι εγώ περιέργεια.

Κι αν δώ ότι έχω, προσπαθώ να την κόψω.

Αν όμως βλέπω μόνον τις δικές μου αρετές και τα ελαττώματα των άλλων,

ενώ τα δικά μου ελαττώματα τα παραβλέπω ή τα δικαιολογώ και λέω:

«είμαι καλύτερος και από αυτόν και από εκείνον και από τον άλλον!», πάει, βούλιαξα.

Ο καθρέφτης μας είναι οι άλλοι.

Στους άλλους καθρεφτιζόμαστε και βλέπουμε τον εαυτό μας,

και οι άλλοι βλέπουν τις μουντζούρες μας και πλενόμαστε με την υπόδειξή τους.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Οι συνταγές των Αγίων στην εργασία της αρετής



– Γέροντα, ποιά είναι τα γνωρίσματα των Αγίων;

– Η αγάπη με την ταπείνωση, η απλότητα και η διάκριση είναι τα γνωρίσματα των Αγίων.

Αν ο άνθρωπος βιάση με διάκριση τον εαυτό του να μιμηθή την ζωή των Αγίων, αγιάζεται και αυτός.

Πολύ θα βοηθηθούμε στην εργασία για την απόκτηση των αρετών, αν έχουμε πρότυπο τους Αγίους.

Συγκρίνοντας τον εαυτό μας με τους Αγίους, βλέπουμε τα πάθη μας, ελεγχόμαστε,

ταπεινωνόμαστε και αγωνιζόμαστε με φιλότιμο και με θείο ζήλο να τους μιμηθούμε.

Δεν δικαιολογούμαστε να μην προχωρούμε, γιατί έχουμε τις συνταγές των Αγίων και την ζωή τους, το άγιο παράδειγμά τους.

Όλοι οι Άγιοι είναι παιδιά του Θεού και βοηθάνε εμάς τα ταλαίπωρα παιδιά του Θεού

δείχνοντάς μας την μέθοδο για να γλυτώνουμε από τις μεθοδίες του πονηρού.

Με την μελέτη των βίων των Αγίων θερμαίνεται η ψυχή μας και παρακινείται να τους μιμηθή

και να προχωρήση με λεβεντιά στον αγώνα για την απόκτηση των αρετών.

Μέσα στους Αγίους βλέπει κανείς την ίδια πνευματική τρέλλα, μόνον που παρουσιάζεται στον καθέναν με άλλη μορφή.

Βλέπει τον έρωτα που είχαν για τον Θεό και ανάβει μέσα του ο θείος ζήλος να τους μιμηθή.


– Γέροντα, το Συναξάρι του Αγίου της ημέρας πόσα χρόνια πρέπει να το διαβάζη κανείς;

– Συνέχεια, σε όλη του την ζωή.

Αν καί, όσα κι αν γράψουν τα Συναξάρια, είναι πολύ λίγα, γιατί από τους Αγίους δεν έχουμε την ζωή τους

αλλά την υπερχείλιση της ζωής τους.

Θα ήταν ανόητοι οι Άγιοι, αν φανέρωναν όσα έζησαν εν τω κρυπτώ.

Φθάνουν όμως και τα λίγα που ξέρουμε από την ζωή τους, για να βοηθηθούμε,

αρκεί να μας κεντούν την καρδιά, για να τα βάζουμε σε εφαρμογή.


– Γέροντα, μου φαίνεται δύσκολο να κάνω κάτι από αυτά που έκαναν οι Άγιοι.

Ας πούμε, η Αγία Συγκλητική (1) τί άσκηση έκανε μέχρι το τέλος της ζωής της, αν και υπέφερε από επώδυνη αρρώστια!

Ή ο Όσιος Βαρσανούφιος (2) πόσα χρόνια κράτησε τέλεια σιωπή!

– Εντάξει, αν θέλης να μιμηθής τον Όσιο Βαρσανούφιο, προσπάθησε τουλάχιστον να μη μιλήσης, όταν σού κάνουν μια παρατήρηση.

Όσο για την άσκηση της Αγίας Συγκλητικής, κι εγώ βλέπω ότι δεν μπορείς να ασκηθής τόσο πολύ σωματικά,

γιατί δεν αντέχεις, αλλά εσωτερικά, νομίζω, μπορείς να την μιμηθής, και εκεί έχεις πολλή δουλειά να κάνης.

Εύχομαι να σού δώση η Αγία λίγα από τα πολλά που είχε η ίδια.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Η μνήμη της εορτάζεται στις 5 Ιανουαρίου.
2) Η μνήμη του εορτάζεται στις 6 Φεβρουαρίου.

[XAPA]

Να λαμπικάρουμε την αρετή μας


– Γέροντα, μερικές φορές μιλάτε για «τοξινωμένη αρετή»· πότε μια αρετή είναι «τοξινωμένη»;

– «Τοξινωμένη» αρετή είναι λ.χ. η καλωσύνη, όταν έχη ανθρωπαρέσκεια, ή η αγάπη, όταν έχη ιδιοτέλεια.

Όταν δεν είναι αγνά τα κίνητρά μας και βάζουμε στην αρετή μας τον εαυτό μας, νοθεύουμε την αρετή μας.

Τότε η αρετή μας είναι σαν ένα άγουρο φρούτο, που έχει βέβαια λίγες βιταμίνες, αλλά συγχρόνως έχει και την στυφάδα του.


– Γέροντα, μπορεί να μην έχω αρετή και ο άλλος να με θεωρή ενάρετη;

– Το κακό είναι να θεωρής εσύ τον εαυτό σου ενάρετο.


– Μπορεί, Γέροντα, να μην καταλαβαίνω την πραγματική πνευματική μου κατάσταση και να νομίζω ότι έχω αρετή;

– Μπορεί, αλλά, αν προσέξης, θα δής ότι δεν έχεις εσωτερική γλυκύτητα, οπότε θα καταλάβης που βρίσκεσαι πνευματικά.

Καμμιά φορά μπορεί να νομίζη κανείς ότι έχει μια αρετή, επειδή έμαθε απλώς κάποια εξωτερικά γνωρίσματά της

και συμμορφώνεται μ᾿ αυτά, για να φαίνεται ενάρετος.

Αυτό όμως δεν είναι πραγματική αρετή και δεν μπορεί να μείνη έτσι· θα κοσκινισθή και κάποτε θα φανή η πραγματικότητα.

Άλλο είναι, ας υποθέσουμε, να αγωνίζεται κανείς να μη μιλάη, για να μην πληγώνη τους άλλους,

και σιγά-σιγά να αποκτήση την αρετή της σιωπής, και άλλο να μη μιλάη, για να φαίνεται ότι έχει την αρετή της σιωπής.

Τότε μπορεί να σιωπά, ενώ με τους λογισμούς του συνέχεια να φλυαρή και να έχη μέσα του ένα σωρό πάθη.

Η εξωτερική συμπεριφορά μπορεί να παρουσιάζη έναν τέλειο άγιο καί, όταν αποκαλυφθή ο εσωτερικός του άνθρωπος, να είναι...


– Γέροντα, με απογοητεύει η πραγματικότητα του εαυτού μου. Και τα καλά που νόμιζα ότι είχα, αποδείχθηκαν σκάρτα.

– Ποιά δηλαδή;


– Νά, το φιλότιμο που νόμιζα ότι είχα αποδείχθηκε ότι είναι τελικά εγωισμός.

– Δεν είναι έτσι, ευλογημένη!

Ένα πέτρωμα έχει μέσα διάφορα μέταλλα.

Μπορεί να έχη πολλή άμμο, αλλά έχει και χαλκό και σίδηρο και λίγο χρυσάφι...

Αν μπή στο χωνευτήρι, θα ξεχωρίση ο χρυσός. «Ο χρυσός εν τω χωνευτηρίω», δεν λέει;




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Βλ. Σοφ. Σολ. 3, 6.

[XAPA]

Κλέφτης των αρετών είναι η υπερηφάνεια



– Γέροντα, κλέβομαι από τα πάθη μου. Άλλοτε με κλέβει η φιλαυτία, άλλοτε η εξωστρέφεια...

– Αν αφήνη κανείς τους κλέφτες να τον κλέβουν, μπορεί ποτέ να πλουτήση;

Κι εσύ, αν αφήνης να σε κλέβουν τα πάθη, μπορείς να κάνης προκοπή;

Πάντα φτωχή θα είσαι, γιατί, όσα μαζεύεις, θα τα χάνης.

Απορώ πώς σε κλέβει το ταγκαλάκι, ενώ εσύ μπορείς να κλέψης τον Παράδεισο!


– Γιατί, Γέροντα, ενώ έχω διάθεση να δουλέψω για μια αρετή, μένω σε μια στάσιμη κατάσταση; τί φταίει;

– Πολλές φορές δεν έχει έρθει και η ωριμότητα γι᾿ αυτήν την αρετή.

Εσύ όμως βλέπω ότι άρχισες να ωριμάζης πνευματικά.

Πρόσεξε λοιπόν, τώρα που έρχεται η εποχή του καλοκαιριού και η αγουρίδα γίνεται σιγά-σιγά μέλι,

να φυλάς καλά τα σταφύλια από τις κουρούνες – τα ταγκαλάκια – ζώντας ταπεινά και αθόρυβα.


– Γέροντα, ό,τι καλό κάνω, τελικά το χάνω, γιατί αμέσως υπερηφανεύομαι.

– Ξέρεις εσύ τί κάνεις;

Φτιάχνεις μέλι και ύστερα αφήνεις το κακό ταγκαλάκι και σου το κλέβει, οπότε μένεις με τον κόπο.

Όπως ο μελισσουργός ζαλίζει τις μέλισσες με καπνό και παίρνει το μέλι,

έτσι κι εσένα σε ζαλίζει το ταγκαλάκι με τον καπνό της υπερηφανείας,

σου κλέβει το πνευματικό μέλι που έφτιαξες και τρίβει τα χέρια του.

Σου κλέβει δηλαδή τα πολύτιμα δώρα του Θεού και ύστερα χαίρεται.

Εσύ είσαι έξυπνη, πώς δεν το πιάνεις αυτό;

Γιατί δεν πιάνεις τον κλέφτη, τον πονηρό, που σε κλέβει;


– Γέροντα, όταν κάποιος νιώθη ότι ένα χάρισμα που έχει είναι του Θεού, πώς είναι δυνατόν να κλέβεται από τον πειρασμό;

– Κλέβεται, γιατί δεν προσέχει.

Ο Θεός προικίζει τον κάθε άνθρωπο με πολλά χαρίσματα, αλλά ο άνθρωπος, ενώ θα έπρεπε να ευγνωμονή γι᾿ αυτά τον Θεό,

πολλές φορές δεν προσέχει, οικειοποιείται τα χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός και καυχάται εσωτερικά.

Τότε ο πονηρός διάβολος, σαν κλέφτης που είναι, πηγαίνει, του κλέβει τα χαρίσματα,

τα δηλητηριάζει με τα δηλητήριά του και έτσι τα αχρηστεύει.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

Η πνευματική ομορφιά



– Γέροντα, πώς θα αποκτήσω την πνευματική ομορφιά;

– Αν αγωνισθής με θείο ζήλο να αποκτήσης αρετές, θα αποκτήσης την πνευματική ομορφιά.

Η Παναγία είχε και την εξωτερική και την εσωτερική ομορφιά· όποιος την έβλεπε αλλοιωνόταν.

Εκείνη η πνευματική απαλάδα που σκορπούσε θεράπευε ψυχές.

Με την εσωτερική της ομορφιά και την δύναμη της Χάριτος τί ιεραποστολή έκανε!

Αλλά και κάθε άνθρωπος, αν εργασθή πνευματικά και σμιλέψη τον χαρακτήρα του, χαριτώνεται και ομορφαίνει η ψυχή του.


– Γέροντα, ο άνθρωπος που έχει την θεία Χάρη, το καταλαβαίνει ο ίδιος;

– Καταλαβαίνει μερικές ενέργειες της Χάριτος.

– Ο άλλος που τον βλέπει μπορεί να διακρίνη ότι έχει την θεία Χάρη;

– Ναί, το διακρίνει, γιατί τον προδίδει η θεία Χάρις.

Βλέπεις, η αρετή δεν κρύβεται, όσο και να θέλη κανείς να την κρύψη,

όπως ο ήλιος δεν κρύβεται με το κόσκινο, γιατί περνούν αρκετές ακτίνες από τις τρυπούλες του.

Όποιος έχει την πνευματική ομορφιά που δίνει η αρετή, λάμπει από την θεία Χάρη.

Γιατί, όσο αποκτάει ο άνθρωπος αρετές, θεώνεται, και επόμενο είναι να ακτινοβολή και να προδίδεται από την θεία Χάρη.

Έτσι φανερώνεται στους ανθρώπους, χωρίς να το θέλη και χωρίς ο ίδιος να το καταλαβαίνη, και δοξάζεται ο Θεός.

Η αποτοξίνωση από τα πάθη και το λαμπικάρισμα της ψυχής διακρίνονται και στην σάρκα,

η οποία λαμπικάρεται και αυτή, γιατί το λαμπικάρισμα ξεκινάει από την καρδιά.

Η καρδιά μεταδίδει με την κυκλοφορία του αίματος την πνευματικότητά της και στην σάρκα, κι έτσι αγιάζεται όλος ο άνθρωπος.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ


- ΜΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΕΤΗ, Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ


«Η ταπείνωση ανοίγει
τίς πόρτες του Ουρανού
καί έρχεται στον άνθρωπο η Χάρις του Θεού».



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

- «Ο Θεός ταπεινοίς δίδωσι χάριν»

Ο ταπεινός έχει όλες τις αρετές


– Γέροντα, πέστε μας κάτι, πριν φύγετε.

– Τί να σας πώ; Τόσα σας είπα!

– Πέστε μας κάτι, για να το δουλέψουμε, μέχρι να ξαναρθήτε.

– Έ, αφού επιμένετε, να σας πω...

Μία είναι η αρετή, η ταπείνωση· επειδή όμως δεν το καταλαβαίνετε, άντε, να σας πω και την αγάπη.

Αλλά, όποιος έχει ταπείνωση, δεν έχει και αγάπη;


– Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ λέει: «Ό,τι είναι το αλάτι για το φαγητό, είναι και η ταπείνωση για την αρετή».

– Δηλαδή χωρίς την ταπείνωση δεν ...τρώγονται οι αρετές!

Θέλει να πη ο Άγιος πόσο απαραίτητη είναι η ταπείνωση στην εργασία των αρετών.


– Γέροντα, αλλού ο Αββάς Ισαάκ λέει ότι η ταπείνωση έρχεται, όταν αποκτήση ο άνθρωπος αρετές

– Μήπως δεν το κατάλαβες καλά;

Αν δεν έχη ο άνθρωπος ταπείνωση, καμμιά αρετή δεν μπορεί να τον πλησιάση.


– Δηλαδή, Γέροντα, όποιος έχει ταπείνωση έχει όλες τις αρετές;

– Έμ βέβαια.

Ο ταπεινός έχει όλα τα πνευματικά αρώματα:

απλότητα, πραότητα, αγάπη χωρίς όρια, καλωσύνη, ανεξικακία, θυσία, υπακοή κ.λπ.

Επειδή έχει την πνευματική φτώχεια, έχει και όλον τον πνευματικό πλούτο.

Είναι επίσης και ευλαβής και σιωπηλός, γι' αυτό συγγενεύει και με την Κεχαριτωμένη Θεοτόκο Μαρία,

η οποία είχε μεγάλη ταπείνωση.

Ενώ είχε μέσα της ολόκληρο τον Θεό σαρκωμένο, δεν μίλησε καθόλου, μέχρι που μίλησε ο Χριστός στα τριάντα Του χρόνια.

Στον ασπασμότου Αγγέλου είπε: «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμά σου».

Δεν είπε: «Εγώ θα γίνω μητέρα του Υιού του Θεού».


Η Παναγία, για την ταπείνωσή της, κατέχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος.

«Χαίροις μετά Θεόν η Θεός, τα δευτερεία της Τριάδος η έχουσα», λέει ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης.

Να είναι δούλη, να είναι και Νύμφη του Θεού!

Να είναι παρθένος, να είναι και μητέρα!

Να είναι πλάσμα του Θεού, να είναι και Μητέρα του Πλάστου!

Αυτά είναι τα μεγάλα μυστήρια, τα παράξενα, που δεν εξηγούνται, αλλά μόνο βιώνονται!


– Γέροντα, ποιά εικόνα της Παναγίας σάς αρέσει περισσότερο;

– Εμένα όλες οι εικόνες της Παναγίας μου αρέσουν.

Και μόνον το όνομά Της να βρώ κάπου γραμμένο, το ασπάζομαι πολλές φορές με ευλάβεια και σκιρτάει η καρδιά μου.

Είναι φοβερό, αν το σκεφθής!

Μικρό κοριτσάκι ήταν και είπε το «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον, ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού».

Μέσα σε λίγες λέξεις τόσα νοήματα!

Πολύ θα βοηθηθής, εάν εμβαθύνης στα λόγια αυτά.

Είναι λίγα και δυνατά.

Αν τα μελετάς, θα αγαπήσης την ταπείνωση· κι αν ταπεινωθής,

θα δής τον Θεό να έρχεται μέσα σου και να κάνη την καρδιά σου Φάτνη της Βηθλεέμ.




«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ιακ. 4, 6· Α´ Πέτρ. 5, 5. Βλ. και Παρ. 3, 34.
2) Η συζήτηση αυτή έγινε στο Ησυχαστήριο τον Φεβρουάριο του 1968 με τις πρώτες αδελφές. Ο Γέροντας την άλλη ημέρα θα έφευγε για το Άγιον Όρος, αφού είχε μείνει στο Ησυχαστήριο δύο μήνες, για να βάλη τα θεμέλια της πνευματικής και κοινοβιακής ζωής.
3) Βλ. Του Οσίου πατρός ημών Ισαάκ, Τα ευρεθέντα ασκητικά, Λόγος ΜΘ´, σ. 203.
4) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος Κ´, σ. 71.
5) Στο χωρίο στο οποίο αναφέρεται η αδελφή ο Αββάς Ισαάκ μιλάει για την ταπείνωση ως τελεία πλέον κατάσταση, ενώ ο Γέροντας αναφέρεται στην ταπεινοφροσύνη που απαιτείται στον αγώνα για την καλλιέργεια των αρετών. («Η ταπείνωσις είναι κρυπτή τις δύναμις, την οποίαν δέχονται οι τέλειοι άγιοι μετά το τέλος πάσης της εαυτών πολιτείας», Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος Κ´, σ. 69).
6) Βλ. Ματθ. 5, 3: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι».
7) Ασπασμός: Χαιρετισμός.
8) Λουκ. 1, 38.
9) Αγίου Ανδρέου Κρήτης, Προσόμοιον πλ. Α´ ήχου. (Θεοτοκάριον, εκδοθέν το πρώτον παρά του Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου του Ναξίου, εκδ. Σωτ. Σχοινά, Βόλος 1991, σ. 107).
10) Βλ. Λουκ. 1, 46-48.