Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Στον ταπεινό αναπαύεται το πνεύμα του Θεού



– Γέροντα, ποιές αρετές πρέπει να έχη ο άνθρωπος, για να τον επισκιάση η Χάρις του Θεού;

– Και μόνον η ταπείνωση φθάνει.

Συχνά με ρωτούν: «Πόσος καιρός χρειάζεται, για να αποκτήση κανείς την θεία Χάρη;».

Μερικοί μπορεί σε όλη τους την ζωή να ζουν δήθεν πνευματικά, να κάνουν άσκηση κ.λπ.,

αλλά να νομίζουν ότι κάτι είναι, και γι᾿ αυτό να μη λαμβάνουν την Χάρη του Θεού.

Και άλλοι σε λίγο χρόνο χαριτώνονται, επειδή ταπεινώνονται.


Αν ο άνθρωπος ταπεινωθή, μπορεί μέσα σε ένα λεπτό να τον λούση η θεία Χάρις, να γίνη άγγελος και να βρεθή στον Παράδεισο.

Ενώ, αν υπερηφανευθή, μπορεί μέσα σε ένα λεπτό να γίνη ταγκαλάκι και να βρεθή στην κόλαση.

Αν θέλη δηλαδή ο άνθρωπος, γίνεται αρνί· αν θέλη, γίνεται κατσίκι.

Τα καημένα τα κατσίκια, και να θέλουν να γίνουν αρνιά, δεν μπορούν·

στον άνθρωπο όμως ο Θεός έδωσε την δυνατότητα να γίνη από κατσίκι αρνί, αρκεί να το θελήση.

Η Χάρις του Θεού πάει μόνο στον ταπεινό και πράο άνθρωπο.

Εκεί αναπαύεται το πνεύμα του Θεού.


Είδες τί λέει ο Προφήτης Ησαΐας; «Επί τίνα επιβλέψω, αλλ᾿ ή επί τον ταπεινόν και ησύχιον;»

Ο Θεός θέλει να έχουμε μόνο λίγη ταπείνωση, για να συγγενεύουμε μαζί Του,

και μετά όλες οι δωρεές Του έρχονται άφθονες η μία μετά την άλλη.

Γιατί ο Θεός χρωστά κατά κάποιον τρόπο στον ταπεινό άνθρωπο πολλή Χάρη και του την δίνει ως δώρο,

χωρίς εκείνος να την ζητήση.

Είναι πνευματικός νόμος αυτό.

«Ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν» δεν λέει το Ευαγγέλιο;

Έτσι τα έχει κανονίσει ο Θεός.


«Είμαι ταπεινός» θα πή: «Έχω θεία Χάρη»!

Πολύ ταπεινός, πολλή Χάρη λαμβάνει από τον Θεό, γιατί ο ταπεινός σαν σφουγγάρι την ρουφάει την θεία Χάρη.

Όποιος σκύβει ταπεινά και δέχεται τα χτυπήματα από τους άλλους, διώχνει τα δικά του εξογκώματα,

ομορφαίνει πνευματικά σαν Άγγελος, και έτσι χωράει από την στενή πύλη του Παραδείσου.

Στον Ουρανό δεν ανεβαίνει κανείς με το κοσμικό ανέβασμα αλλά με το πνευματικό κατέβασμα.

Η ταπείνωση ανοίγει τις πόρτες του Ουρανού και έρχεται στον άνθρωπο η Χάρις του Θεού, ενώ η υπερηφάνεια τις κλείνει.


Ο Παπα-Τύχων έλεγε: «Ένας ταπεινός άνθρωπος έχει περισσότερη Χάρη από πολλούς ανθρώπους μαζί.

Κάθε πρωί ο Θεός ευλογεί τον κόσμο με το ένα χέρι, αλλά, όταν δη κανέναν ταπεινό άνθρωπο, τον ευλογεί με τα δυο Του χέρια.

Εκείνος που έχει μεγαλύτερη ταπείνωση, είναι ο μεγαλύτερος από όλους!».

Όλα από το ταπεινό φρόνημα εξαρτώνται.

Όταν υπάρχη στον άνθρωπο ταπεινό φρόνημα, τότε φυσιολογικά ανταμώνει η γη με τον Ουρανό.

Οι άνθρωποι με την ταπείνωση βρήκαν το κουμπί·

το πατούν και ανεβαίνουν στον «Τρίτο Ουρανό» με το πνευματικό ασανσέρ της αγάπης.

Και ακούς μερικούς να λένε: «Και γιατί ο Θεός θέλει να ταπεινωθούμε;».

Ακούς κουβέντα;

Μά, αν δεν ταπεινωθή ο άνθρωπος, δεν χωράει στον Παράδεισο, αλλά και σ᾿ αυτήν την ζωή δεν έχει ανάπαυση.

Τί είπε ο Χριστός; «Μάθετε απ᾿ εμού ότι πράός ειμι και ταπεινός τη καρδία και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών».



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ησ. 66, 2.
2) Ιακ. 4, 6· Α´ Πέτρ. 5, 5. Βλ. και Παρ. 3, 34.
3) Βλ. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα, Ι. Ησυχ. Ευαγγ. Ιωάννης ο Θεολόγος, Σουρωτή Θεσσαλονίκης, 112005, σ. 31.
4) Βλ. Β´ Κορ. 12, 2.
5) Ματθ. 11, 29.

[XAPA]

Ένας ταπεινός λογισμός κάνει αμέσως την Χάρη του Θεού να ενεργή



Μου έκανε εντύπωση πώς ένας ταπεινός λογισμός κάνει αμέσως την Χάρη του Θεού να ενεργή.

Είχε έρθει στο Καλύβι ένα ξένο γατάκι.

Το καημένο, φαίνεται, κάτι είχε φάει που το πείραξε και ζητούσε βοήθεια.

Χτυπιόταν από τον πόνο και πεταγόταν σαν το χταπόδι, όταν το χτυπούν...

Το λυπόμουν που το έβλεπα σ᾿ αυτήν την κατάσταση, αλλά δεν μπορούσα να κάνω τίποτε.

Το σταύρωνα, το ξανασταύρωνα, τίποτε!

«Βρέ ταλαίπωρε, λέω τότε στον εαυτό μου, βλέπεις τα χάλια σου;

Τόσα χρόνια καλόγερος, ούτε ένα γατί δεν μπορείς να βοηθήσης!».

Μόλις ελεεινολόγησα τον εαυτό μου, εκεί που το γατάκι κόντευε να ψοφήση, αμέσως συνήλθε.

Ήρθε κοντά μου, μου έγλειφε τα πόδια και έκανε χαρούμενο όμορφες τούμπες...

Τί δύναμη έχει η ταπείνωση!

Γι᾿ αυτό λέει: «Εν τη ταπεινώσει ημών εμνήσθη ημών ο Κύριος».

Έχω προσέξει ότι ένας ταπεινός λογισμός κάνει τον άνθρωπο να λάμπη, να ακτινοβολή.

Όταν ο άνθρωπος παίρνη όλο το σφάλμα επάνω του, τον λούζει η Χάρις του Θεού.

Ήρθε προχθές ένας γιατρός που έχει πολλά παιδιά και μου είπε:

«Πάτερ μου, έχω πολλή υπερηφάνεια και γίνεται αιτία η δική μου υπερηφάνεια να κάνουν αταξίες τα παιδιά».

Και το έλεγε αυτό μπροστά στα παιδιά του και τα μάτια του ήταν βουρκωμένα, αλλά το πρόσωπό του έλαμπε!

Το ίδιο πρόσεξα προ ημερών και εδώ.

Ήρθαν μερικές αδελφές να συζητήσουμε.

Είπαμε διάφορα· αναγκάστηκα να τις μαλώσω πολύ.

Μία από αυτές δεν βοηθήθηκε καθόλου· κρύα ήρθε, κρύα έφυγε·

μόνον εκεί πέρα έλεγε τα κουσούρια των άλλων χαρτί και καλαμάρι

– βλέπεις, όποιος δεν κάνει δουλειά στον εαυτό του, έχει αυτό το ...χάρισμα!

Μία άλλη στρυμώχθηκε, μέχρι που έκλαψε.

Ταπεινώθηκε, αλλά μετά έλαμπε το πρόσωπό της.

Βλέπετε τί κάνει ένας ταπεινός λογισμός με συντριβή!

Αμέσως πάνε όλα τα κουσούρια στην άκρη, τακτοποιείται ο άνθρωπος και ακτινοβολεί το πρόσωπό του·

ενώ με έναν λογισμό υπερήφανο ή βλάσφημο σκοτεινιάζει.

Όσο ανεβάζει πνευματικά την ψυχή ένας πολύ ταπεινός λογισμός που θα φέρη για μια στιγμή ο άνθρωπος,

δεν την ανεβάζουν χρόνια ολόκληρα αγώνες υπερφυσικοί.


– Γέροντα, αν κάποιος είναι υπερήφανος και βάλη έναν ταπεινό λογισμό, θα τον βοηθήση ο Θεός;

– Έμ, αν βάλη έναν ταπεινό λογισμό, τότε δεν θα είναι υπερήφανος· θα είναι ταπεινός και θα τον βοηθήση ο Θεός.

Ο άνθρωπος είναι τρεπτός· πάει μια από ᾿δώ-μιά από ᾿κεί, ανάλογα με το τί λογισμό έχει.

Ο υπερήφανος, αν βάλη έναν ταπεινό λογισμό, βοηθιέται.

Και ο ταπεινός, αν φέρη έναν υπερήφανο λογισμό, παύει να είναι ταπεινός.

Είναι κανείς σε καλή πνευματική κατάσταση;

Αν υπερηφανευθή, τον εγκαταλείπει η Χάρις του Θεού και φθάνει σε άσχημη κατάσταση.

Είναι σε άσχημη κατάσταση, γιατί έκανε λ.χ. κάποιο σφάλμα;

Αν συναισθανθή το σφάλμα του και μετανοήση ειλικρινά, έρχεται η ταπείνωση και φθάνει σε καλή κατάσταση,

γιατί η ταπείνωση φέρνει την Χάρη του Θεού.

Αλλά, για να γίνη η ταπείνωση μόνιμη κατάσταση στον άνθρωπο,

ώστε να παραμείνη μέσα του η Χάρις του Θεού, χρειάζεται δουλειά πνευματική.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Ψαλμ. 135, 23.

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Η εργασία για την απόκτηση της ταπεινώσεως

Πώς καλλιεργείται η ταπείνωση


– Με ποιόν τρόπο, Γέροντα, καλλιεργείται η ταπείνωση;

– Η ταπείνωση καλλιεργείται με το φιλότιμο, καλλιεργείται και με την κοπριά των πτώσεων. Ανάλογα.

Ένας φιλότιμος άνθρωπος ό,τι καλό έχει το αποδίδει στον Θεό.

Βλέπει τις πολλές ευεργεσίες του Θεού, καταλαβαίνει ότι δεν έχει ανταποκριθή, ταπεινώνεται και δοξολογεί διαρκώς τον Θεό.

Και όσο ταπεινώνεται και δοξολογεί τον Θεό, τόσο τον λούζει η θεία Χάρις.

Αυτή είναι η εκούσια ταπείνωση.


Ενώ η ταπείνωση που φέρνουν οι διαρκείς πτώσεις είναι η ακούσια ταπείνωση.

Φυσικά η εκούσια ταπείνωση έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από την ακούσια.

Μοιάζει με χωράφι που έχει καλό χώμα και καρπίζουν τα δένδρα, δίχως λίπασμα ή κοπριά, και οι καρποί τους είναι νόστιμοι.

Η ακούσια ταπείνωση μοιάζει με χωράφι που έχει αδύνατο έδαφος καί, για να δώση καρπούς,

πρέπει να ρίξης και λίπασμα και κοπριά, και πάλι οι καρποί του δεν θα είναι τόσο νόστιμοι.


– Γέροντα, μου στοιχίζει, όταν εξαιτίας μιας άσχημης συμπεριφοράς μου πέφτω στα μάτια των άλλων και ταπεινώνωμαι ακούσια.

– Με την ακούσια ταπείνωση εξοφλάς και λίγο από το χρέος των αμαρτιών σου.

Πρέπει όμως να αρχίσης να ταπεινώνεσαι εκούσια.


– Γέροντα, έχω φθάσει σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Έχω σαρκικούς λογισμούς και πέφτω στην λύπη. Φοβάμαι μήπως δεν βγώ ποτέ από αυτήν την κατάσταση.

– Έχε θάρρος, καλό μου παιδί, και ο Χριστός θα νικήση τελικά.

Να ψάλλης: «Εκ νεότητός μου ο εχθρός με πειράζει, ταις ηδοναίς φλέγει με· εγώ δε πεποιθώς εν σοί, Κύριε, τροπούμαι τούτον» (1).

Στην ουσία δεν φταίει πολύ η καημένη η σάρκα, αλλά η υπερηφάνεια.

Είναι αλήθεια ότι έχεις πολλές ικανότητες, τις οποίες φυσικά ο Θεός σού τις έδωσε,

αλλά, επειδή αμελείς λιγάκι και δεν προσέχεις, ο εχθρός βρίσκει ευκαιρία,

τις εκμεταλλεύεται και σε ρίχνει στην υπερηφάνεια.


Κι ενώ θα έπρεπε να λούζης το πρόσωπό σου με δάκρυα αγαλλιάσεως και ευγνωμοσύνης προς τον Θεό,

το λούζεις με πικρά δάκρυα πόνου και στενοχώριας.

Έτσι βγαίνει το εξής συμπέρασμα: Εάν δεν ταπεινωθούμε εκουσίως, θα ταπεινωθούμε ακουσίως,

διότι μας αγαπά ο Καλός Θεός. Θάρρος λοιπόν, παιδί μου, και θα νικήση ο Χριστός.

«Εάν γαρ πάλιν ισχύσητε, και πάλιν ηττηθήσεσθε, ότι μεθ᾿ ημών ο Θεός» (2).

Μπόρα είναι και θα περάση και πολλά καλά θα φέρη.

Θα γνωρίσης πιο καλά τον εαυτό σου, θα ταπεινωθής υποχρεωτικά, και κατά τους πνευματικούς νόμους

υποχρεωτικά θα έρθη σ᾿ εσένα και η Χάρις του Θεού, που προηγουμένως εμποδιζόταν από την υπερηφάνεια.


Δεν γνωρίσαμε τον εαυτό μας.

Αν τον γνωρίσουμε, η ψυχή μας θα χαίρεται και θα ζητά ταπεινά το έλεος του Θεού.

Η γνώση του εαυτού μας γεννά την ταπείνωση.

Γιατί, όσο περισσότερο γνωρίζει ο άνθρωπος τον εαυτό του, τόσο περισσότερο ανοίγουν τα μάτια της ψυχής του

και βλέπει καθαρώτερα την μεγάλη του αδυναμία.

Γνωρίζει την αθλιότητά του και την αχαριστία του, καθώς και την μεγάλη αρχοντιά και την ευσπλαχνία του Θεού,

οπότε συντρίβεται εσωτερικά, ταπεινώνεται πολύ και αγαπάει τον Θεό πολύ.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Πρώτος Αναβαθμός του πλ. Δ´ ήχου.
2) Ωρολόγιον το Μέγα, έκδ. «Αποστολική Διακονίας», Αθήνα 142001, σ. 164. Βλ. και Ησ. 8, 9-10.

[XAPA]

Το πάν είναι η καρδιακή ταπείνωση



– Γέροντα, μπορεί να ταπεινώνεται κανείς σκεπτόμενος λογικά, χωρίς να ταπεινώνεται καρδιακά;

– Παλιά τα μοναστήρια και πολλά σπίτια είχαν πολύ χαμηλές πόρτες

και έπρεπε κανείς να σκύψη, για να περάση·

αν δεν έσκυβε, χτυπούσε το κεφάλι του.

Έτσι το μπόι του καμπτόταν λίγο και το κεφάλι του έβαζε μυαλό,

ώστε να προσέχη άλλη φορά, για να μη σακατεύεται και ρεζιλεύεται.

Μ᾿ αυτό το παράδειγμα θέλω να πω ότι, όταν ταπεινώνεται κανείς με την λογική,

είναι ίσα-ίσα για να μη σπάζη το κεφάλι του και χάνη την υπόληψή του.

Να, προχθές ήρθε μια αδελφή και μου λέει:


«Γέροντα, μου είπε η Γερόντισσα ότι, όταν ψάλλω, καμαρώνω την φωνή μου, και από τότε το έχω στον νού μου και προσπαθώ να ψάλλω πιο ταπεινά».

«Κατάλαβες αυτό που σου είπε η Γερόντισσα; της λέω.

Χρειάζεται να αισθανθής αυτήν την αδυναμία σου και να θελήσης να απαλλαγής από αυτήν.

Γιατί, αν η προσπάθειά σου να μην καμαρώνης την φωνή σου είναι μόνον εξωτερική,

απλώς για να μη σού ξανακάνη παρατήρηση η Γερόντισσα, τότε μπορεί να φθάσης να καμαρώνης όλον τον εαυτό σου».


– Γέροντα, ενώ φέρνω ταπεινούς λογισμούς, στο βάθος, μέσα μου, υπάρχει μια αυτοεκτίμηση. Πώς συμβιβάζονται αυτά;

– Εσύ απλώς φέρνεις στον νού σου ταπεινούς λογισμούς, αλλά αυτοί οι λογισμοί δεν αγγίζουν την καρδιά σου.

Αν άγγιζαν την καρδιά σου, θα σε αλλοίωναν εσωτερικά, με την καλή έννοια, και θα ήσουν άγγελος.

Το πάν είναι η καρδιακή ταπείνωση.

Τί λέει ο Αββάς Ισαάκ;

«Ο αληθινά ταπεινός δεν ψάχνει με τον νού του να βρη τρόπους να ταπεινωθή,

αλλά είναι πραγματικά ταπεινός κατά την καρδίαν» (1)



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος Κ´, σ. 69.

[XAPA]

Ταπείνωση στην πράξη, όχι μόνο στα λόγια



– Γέροντα, αν κανείς ταπεινώνεται μόνος του κατηγορώντας τον εαυτό του: «είμαι λειψός, χαμένος, κ.λπ.», αυτό τον βοηθάει να αποκτήση ταπείνωση;

– Μόνος του εύκολα κατηγορεί κανείς τον εαυτό του, αλλά δύσκολα δέχεται την κατηγορία των άλλων.

Μόνος του μπορεί να λέη: «είμαι ελεεινός, ο πιο αμαρτωλός, ο χειρότερος απ᾿ όλους»,

αλλά έναν λόγο του άλλου να μην τον σηκώνη.

Βλέπεις, όταν κάποιος πέφτη μόνος του και χτυπάη, μπορεί να πονέση, αλλά δεν δίνει και πολλή σημασία.

Ή, όταν τον χτυπήση ένας που τον αγαπάει, λέει: «Έ, δεν πειράζει».

Αν όμως λίγο τον γρατζουνίση ή τον σπρώξη κάποιος που δεν τον συμπαθεί, ώ, τότε να δης!

Θα βάλη τις φωνές, θα κάνη πώς πονάει, πώς δεν μπορεί να περπατήση!


Όταν ήμουν στο Σινά, ήταν εκεί κι ένας λαϊκός – Στρατή τον έλεγαν – που, αν τον φώναζες: «κύριε Στρατή»,

σου έλεγε: «Αμαρτωλό Στρατή, να λες, αμαρτωλό Στρατή».

Όλοι έλεγαν: «Τί ταπεινός που είναι!».

Ένα πρωί τον πήρε ο ύπνος και δεν κατέβηκε στην εκκλησία.

Πήγε λοιπόν κάποιος να τον ξυπνήση.

«Στρατή, του λέει, ακόμη κοιμάσαι; τελείωσε και ο Εξάψαλμος· δεν θα ᾿ρθής στην εκκλησία;».

Οπότε εκείνος βάζει κάτι φωνές...

«Εγώ έχω περισσότερη ευλάβεια από σένα και ήρθες εσύ να μου πης να κατεβώ στην εκκλησία;».

Έκανε σαν τρελλός... Μέχρι που πήρε το κλειδί από την πόρτα – ήταν από εκείνα τα κλειδιά τα μεγάλα –,

για να τον χτυπήση, γιατί θίχτηκε.

Τα έχασαν οι άλλοι που τον άκουσαν έτσι να φωνάζη, γιατί τον είχαν για υπόδειγμα, για πολύ ταπεινό.

Έγινε ρεζίλι. Βλέπεις τί γίνεται;

Μόνος του έλεγε ότι είναι αμαρτωλός, αλλά, μόλις θίχτηκε ο εγωισμός του, έγινε θηρίο!


Ένας άλλος στην Ήπειρο είχε επιδιορθώσει μια εκκλησία.

Μόνος του έλεγε ότι δεν έκανε τίποτε παρά μια ψευτιά.

Όταν όμως του είπα: «όχι και ψευτιά, κάτι έκανες», ώ, πώς θύμωσε!

«Εσύ θα την διόρθωνες καλύτερα την εκκλησία; μου είπε.

Εγώ ξέρω από οικοδομές· δεν είμαι μαραγκός σαν κι εσένα.

Ο πατέρας μου ήταν εργολάβος»!

Θέλω να πώ, μόνος του εύκολα ταπεινώνεται κανείς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχει πραγματική ταπείνωση.


– Γέροντα, ποιά είναι η γνήσια, η πραγματική ταπείνωση;

– Όταν σε ταπεινώνη ο άλλος και το δέχεσαι, τότε έχεις πραγματική ταπείνωση,

γιατί πραγματική ταπείνωση είναι η ταπείνωση στην πράξη, όχι στα λόγια.

Μια φορά ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ρώτησε τους ανθρώπους που είχαν συγκεντρωθή γύρω του:

«Ποιός από σας δεν έχει υπερηφάνεια;». «Εγώ», είπε κάποιος.

«Έλα εδώ εσύ που δεν έχεις υπερηφάνεια, του λέει.

Κόψε το μισό μουστάκι και πήγαινε στην πλατεία».

«Ά, αυτό δεν μπορώ να το κάνω», του απαντά.

«Έ, τότε δεν έχεις ταπείνωση», του λέει (1) .

Ήθελε να πη ο Άγιος ότι χρειάζεται έμπρακτη ταπείνωση.


– Γέροντα, εγώ, όταν με πειράζουν, αντιδρώ.

– Δεν έχεις ταπείνωση, γι᾿ αυτό αντιδράς.

Είδες ο Αββάς Μωυσής τί ταπείνωση είχε;

Όταν τον έκαναν ιερέα, θέλησε ο αρχιεπίσκοπος να τον δοκιμάση και είπε στους κληρικούς:

«Όταν μπή στο Ιερό ο Αββάς Μωυσής, να τον διώξετε και μετά να πάτε από πίσω του να ακούσετε τί θα πη».

Μόλις λοιπόν μπήκε ο Αββάς Μωυσής στο Ιερό, τον έδιωξαν. «Βρε κατάμαυρε, του είπαν, τί ζητάς εδώ;».

«Έχουν δίκαιο, είπε εκείνος· τί δουλειά έχω εδώ μέσα εγώ ο κατάμαυρος;

Αυτοί είναι άγγελοι» (2) ! Δεν πειράχθηκε, δεν θύμωσε.


– Γέροντα, μπορεί κάποιος να είναι πράος και να μην αντιδρά, όταν τον βρίζουν, αλλά να μην έχη ταπείνωση;

– Ο ταπεινός άνθρωπος είναι και πράος.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όσοι είναι πράοι είναι και ταπεινοί.

Στην πραότητα πρέπει να υπάρχη και η ταπείνωση, γιατί, αν δεν υπάρχη, μπορεί να φαίνεται κανείς εξωτερικά πράος,

αλλά μέσα του να είναι γεμάτος από υπερηφάνεια και να λέη: «Αυτοί είναι βλαμμένοι, άσ᾿ τους να λένε!».


Σαν εκείνον τον μοναχό που τον έβλεπαν οι Πατέρες να μην αντιδρά καθόλου,

όταν του έκαναν παρατηρήσεις ή τον μάλωναν, αλλά η όλη ζωή του δεν τους πληροφορούσε.

Γι᾿ αυτό μια φορά τον ρώτησαν: «Καλά, όταν σε μαλώνουμε, τί λογισμό έχεις και δεν μιλάς;».

Και εκείνος τους απάντησε: «Λέω από μέσα μου: "Άσ᾿ τους, ξόανα είναι"» (3)!

Τους περιφρονούσε δηλαδή.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007



1) Βλ. Αρχιμ. Χαραλάμπους Βασιλοπούλου, Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, εκδ. «Ορθοδόξου Τύπου», Αθήναι 1993, έκδοσις ογδόη επηυξημένη, σ. 198-199.
2) Βλ. Το Γεροντικόν, Αββάς Μωϋσής δ´, σ. 72.
3) Το περιστατικό αναζητήθηκε, αλλά δεν εντοπίσθηκε. Παρόμοια διήγηση υπάρχει στις διδαχές του Αββά Δωροθέου. (Βλ. Αββά Δωροθέου, Έργα Ασκητικά, Ζ´Διδασκαλία, παρ. 80, εκδ. «Ετοιμασία», Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Καρέας 2000, σ. 204-207).

[XAPA]

Όταν ζητάμε από τον Θεό ταπείνωση, να δεχώμαστε και τις ταπεινώσεις



– Τί θα με βοηθούσε, Γέροντα, πρακτικά να αποκτήσω ταπείνωση;

– Πώς αποκτά ταπείνωση κανείς;

Όταν του λένε μια κουβέντα, να λέη δύο;

Να μη σηκώνη μύγα στο σπαθί του;

Ευλογημένη, όταν σού δίνεται ευκαιρία για ταπείνωση, να δέχεσαι την ταπείνωση. Έτσι αποκτιέται η ταπείνωση.

Το φάρμακο το δικό σου είναι να κινήσαι απλά, ταπεινά, να δέχεσαι όπως η γη και την βροχή

και το χαλάζι και τα σκουπίδια και τα φτυσίματα, εάν θέλης να ελευθερωθής από τα πάθη σου.

Οι εξωτερικές ταπεινώσεις βοηθούν τον άνθρωπο να ελευθερωθή πολύ γρήγορα από τον παλαιό εαυτό του, όταν τις δέχεται.


– Εγώ, Γέροντα, έχω ανάγκη από πολλή ταπείνωση.

– Να πας να αγοράσης.

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πουλούν την ταπείνωση, και μάλιστα δωρεάν, αρκεί να την θέλης...


– Ποιοί είναι αυτοί, Γέροντα;

– Είναι οι άνθρωποι πού, όταν δεν έχουν καλή πνευματική κατάσταση,

φέρονται αδιάκριτα και με την συμπεριφορά τους μας ταπεινώνουν.

Η ταπείνωση δεν αγοράζεται από τον μπακάλη όπως τα ψώνια.

Όταν λέμε: «δώσ᾿ μου, Θεέ μου, ταπείνωση», ο Θεός δεν θα πάρη την σέσουλα και θ᾿ αρχίση:

«πάρε ένα κιλό ταπείνωση εσύ», «μισό κιλό εσύ», αλλά θα επιτρέψη να έρθη λ.χ. κάποιος άνθρωπος αδιάκριτος

να μας φερθή σκληρά ή θα πάρη από άλλον την Χάρη Του και θα έρθη να μας βρίση.

Έτσι θα δοκιμασθούμε και θα εργασθούμε, εάν θέλουμε να αποκτήσουμε την ταπείνωση.

Αλλά εμείς δεν σκεφτόμαστε ότι ο Θεός επιτρέπει να γίνη ο αδελφός μας κακός,

για να βοηθηθούμε εμείς, και θυμώνουμε με τον αδελφό.

Καί, ενώ ζητάμε από τον Θεό ταπείνωση, δεν δεχόμαστε τις ευκαιρίες που μας στέλνει, για να ταπεινωθούμε, αλλά δυσανασχετούμε.

Κανονικά θα έπρεπε να χρωστάμε ευγνωμοσύνη σ᾿ αυτόν που μας ταπεινώνει, γιατί αυτός είναι ο μεγαλύτερος ευεργέτης μας.

Όποιος ζητάει στην προσευχή του ταπείνωση από τον Θεό,

αλλά δεν δέχεται τον άνθρωπο που του στέλνει ο Θεός, για να τον ταπεινώση, δεν ξέρει τί ζητάει.


Όταν ήμουν στην Μονή Στομίου, ήταν κάτω στην Κόνιτσα ένας παπάς που με αγαπούσε πολύ από λαϊκό ακόμη.

Μια Κυριακή είχα κατεβή να λειτουργηθώ στην Κόνιτσα.

Η εκκλησία ήταν γεμάτη κόσμο.

Την στιγμή που έμπαινα, όπως συνήθιζα, στο Ιερό, είπα μέσα μου:

«Θεέ μου, βάλε όλους αυτούς τους πιστούς στον Παράδεισο κι εμένα, αν θέλης, βάλε με σε μια ακρούλα».

Όταν πλησίασε η ώρα της Θείας Κοινωνίας, ενώ αυτός ο παπάς πάντα με κοινωνούσε μέσα στο Ιερό,

γύρισε προς το μέρος μου και φώναξε δυνατά:

«Βγές από το Ιερό και να κοινωνήσης απ᾿ έξω τελευταίος, γιατί είσαι ανάξιος».

Βγήκα έξω, χωρίς να πω τίποτε.

Πήγα στο αναλόγιο και άρχισα να διαβάζω την ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως.

Ύστερα, καθώς πήγαινα τελευταίος να κοινωνήσω, είπα μέσα μου:

«Ο παπάς φωτίσθηκε από τον Θεό και μου αποκάλυψε ποιός είμαι.

Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ με, το κτήνος».

Μόλις κοινώνησα, αισθάνθηκα μέσα μου μεγάλη γλυκύτητα.

Όταν τελείωσε η Θεία Λειτουργία, με πλησιάζει ο παπάς συντετριμμένος:

«Συγχώρεσέ με! μου λέει. Πώς το έκανα αυτό!

Εγώ μπροστά σου δεν έβαζα ούτε τα παιδιά μου ούτε την παπαδιά, ούτε τον εαυτό μου.

Τί ήταν αυτό που έπαθα!» Έπεφτε κάτω, μου έβαζε μετάνοια, μου ζητούσε συγγνώμη, προσπαθούσε να μου φιλήση τα χέρια.

«Παπά μου, του λέω, μη στενοχωριέσαι. Δεν φταίς εσύ· εγώ φταίω.

Σε χρησιμοποίησε ο Θεός εκείνη την στιγμή, για να δοκιμάση εμένα».

Ο παπάς δεν μπορούσε να καταλάβη τί του έλεγα και τελικά, νομίζω, δεν τον έπεισα.

Όλα αυτά έγιναν εξαιτίας της προσευχής που είχα κάνει.


Κι εσείς, όταν βλέπετε μια αδελφή να παραφέρεται και να σάς μιλάη άσχημα,

να ξέρετε ότι τις περισσότερες φορές αιτία είναι η προσευχή που κάνετε.

Επειδή δηλαδή ζητάτε από τον Θεό να σάς δώση ταπείνωση, αγάπη κ.λπ.,

παίρνει ο Θεός για λίγο την Χάρη Του από την αδελφή και σας ταπεινώνει και σας στενοχωρεί.

Έτσι σάς δίνεται ευκαιρία να δώσετε εξετάσεις στην ταπείνωση, στην αγάπη.

Αν ταπεινωθήτε, θα ωφεληθήτε.

Όσο για την αδελφή, θα λάβη διπλή την Χάρη του Θεού·

και γιατί της πήρε ο Θεός την Χάρη, για να δοκιμάση εσάς,

και γιατί ταπεινώθηκε με το σφάλμα της και ζήτησε συγχώρεση από τον Θεό.

Οπότε και εσείς εργάζεσθε στην ταπείνωση και εκείνη γίνεται καλύτερη.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

[XAPA]

«Σμίκρυνον σεαυτόν εν πάσι» (1)



– Όταν, Γέροντα, κάνω ένα σφάλμα και βλέπω ότι οι άλλοι θα μπορούσαν να με προλάβουν να μην το κάνω,
τους ζητώ τον λόγο.

– Ακόμη και στο να διορθωθούμε, μόνον από τον εαυτό μας πρέπει να έχουμε απαίτηση.

Αλλά εσύ κάνεις σαν τα μικρά παιδιά που έχουν μόνον απαιτήσεις.


– Όμως, Γέροντα, πότε θα μεγαλώσω; πότε θα καταλάβω ότι έχω και υποχρεώσεις;

– Όταν ...μικρύνης! Όταν δηλαδή καλλιεργήσης την ταπείνωση και την αγάπη.


– Γέροντα, ο Αββάς Ισαάκ γράφει: «Σμίκρυνον σεαυτόν εν πάσι προς πάντας ανθρώπους» (2) . Πώς γίνεται αυτό;

– Με την ταπεινή συμπεριφορά.

Σε μια οικογένεια, σε ένα μοναστήρι κ.λπ., όταν υπάρχη αγωνιστικό πνεύμα για την πνευματική καλλιέργεια

και ταπεινώνεται ο ένας στον άλλον, αυτό βοηθάει όλους, όπως στην πρώτη Εκκλησία

που γινόταν δημόσια εξομολόγηση και όλοι βοηθιούνταν.

Όποιος ταπεινώνεται, χαριτώνεται από τον Θεό και μετά βοηθάει και τους άλλους.

Η ταπεινή συμπεριφορά ποτέ δεν πληγώνει τον άλλον, γιατί ο ταπεινός πάντα έχει και αγάπη.


– Γέροντα, τί θα με βοηθήση να νιώθω ότι είμαι κάτω από όλες τις αδελφές;

– Για να νιώθης κατώτερη από όλες τις αδελφές, να σκέφτεσαι τις πολλές δωρεές που σού έδωσε ο Θεός

και δεν τις έχεις διπλασιάσει.

Να λές στον εαυτό σου: «Το τάλαντο (3) έμαθα μόνον να χτυπώ· τα τάλαντά μου δεν μπόρεσα ακόμη να τα διπλασιάσω (4)».

Όταν ο άνθρωπος βλέπη τον εαυτό του κάτω από όλους, κάτω, κάτω..., από ᾿κεί βγαίνει επάνω στον Ουρανό.

Αλλά εμείς τί κάνουμε; Συγκρίνουμε τον εαυτό μας με τους άλλους και βγάζουμε συμπεράσματα ότι είμαστε ανώτεροι από εκείνους.

«Και από εκείνον είμαι καλύτερος, λέμε, και από τον άλλον... Δεν είμαι σαν κι αυτόν...».

Από την στιγμή όμως που έχουμε τον λογισμό ότι ο άλλος είναι κατώτερος από εμάς, δεν μπορούμε να βοηθηθούμε.


– Γέροντα, όταν αναγνωρίζω την αρετή του άλλου, αυτό έχει ταπείνωση;

– Φυσικά, όταν ευλαβήσαι και αγαπάς τον άλλον που έχει αρετή, αυτό δείχνει ότι έχεις ταπείνωση και αγαπάς πραγματικά την αρετή.

Σημάδι πνευματικής προόδου είναι και αυτό: ένα καλό που έχεις δεν το θεωρείς σπουδαίο

και το παραμικρό καλό του άλλου το βλέπεις πολύ ανώτερο από το δικό σου· πάντα δηλαδή εκτιμάς το καλό των άλλων.

Τότε έρχεται άφθονη η θεία Χάρις.

Γι᾿ αυτό, όποιος πιστεύει ότι οι άλλοι είναι ανώτεροί του, αυτός είναι ανώτερος, γιατί έχει την Χάρη του Θεού.

Όλοι οι άνθρωποι έχουν και τις αδυναμίες τους, έχουν και τα καλά τους,

τα οποία ή κληρονόμησαν από τους γονείς τους ή τα απέκτησαν με αγώνα·

άλλος δέκα τοις εκατό, άλλος τριάντα τοις εκατό, άλλος εξήντα τοις εκατό, άλλος ενενήντα τοις εκατό.

Επομένως, όλοι μπορούμε να πάρουμε κάτι καλό από τους άλλους, για να ωφεληθούμε και να ωφελήσουμε.

Αυτό άλλωστε είναι το ορθόδοξο πνεύμα.

Εγώ και από μικρά παιδιά βοηθιέμαι, άσχετα αν δεν το φανερώνω, για να μην υπερηφανευθούν και βλαφθούν.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Του Οσίου πατρός ημών Ισαάκ, Τα ευρεθέντα ασκητικά, Λόγος Ε´, σ. 28.
2) Ό.π.
3) Τάλαντο: Ξύλινο χειροσήμαντρο, το οποίο χτυπάει ο εντεταλμένος μοναχός με ξύλινο σφυράκι,
για να αναγγείλη την έναρξη μιας Ακολουθίας.
4) Βλ. Ματθ. 25, 14-30.

[XAPA]

«Υποκάτω πάσης της κτίσεως» (1)



– Γέροντα, ποιά είναι η ανώτερη πνευματική εργασία για έναν μοναχό;

– Δεν θυμάσαι τί απάντησε ο Αββάς Σισώης σε εκείνον τον μοναχό που του είπε ότι ο νούς του βρίσκεται συνέχεια κοντά στον Θεό;

«Αυτό δεν είναι σπουδαίο· σπουδαίο είναι να έχης τον εαυτό σου ''υποκάτω πάσης της κτίσεως"» (2).


– Πώς μπορεί, Γέροντα, να νιώθη κανείς τον εαυτό του «υποκάτω πάσης της κτίσεως» (3);

– Μια μέρα, εξετάζοντας τον εαυτό μου, προσπαθούσα να βρώ με ποιό ζώο θα μπορούσα

να τον παρομοιάσω και έφθασα στο σκαθάρι.

Όταν όμως πρόσεξα τί κάνει, είδα ότι είμαι χειρότερος από αυτό.

Ξέρεις τί κάνει το σκαθάρι;

Την κοπριά που βρίσκει στον δρόμο την κόβει κομματάκια, την κάνει μπαλάκια,

την κυλάει προς τα έξω και καθαρίζει τον δρόμο (4).

Βλέποντας λοιπόν το έργο του, είπα στον εαυτό μου:

«Είσαι χειρότερος ακόμη και από το σκαθάρι, γιατί αυτό, ένα τόσο μικρό ζωύφιο, καθαρίζει από τις κοπριές τον δρόμο,

ενώ εσύ, που ο Θεός σε έκανε άνθρωπο, με τις αμαρτίες σου μαζεύεις κοπριά στον "Ναό του Θεού" (5)».

Θέλω να πώ, όσο ο άνθρωπος σκέφτεται τις ευεργεσίες του Θεού και βλέπει ότι δεν ανταποκρίνεται,

όλο και πιο ένοχο νιώθει τον εαυτό του και αισθάνεται χειρότερος από όλους τους ανθρώπους,

χειρότερος από όλα τα ζώα, χειρότερος και από αυτόν τον διάβολο ακόμη.

Λέει στον εαυτό του: «Ο διάβολος με τον λογισμό του αμάρτησε μια φορά,

εγώ όμως αμαρτάνω κάθε μέρα και με τον λογισμό και με τις αισθήσεις.

Άρα είμαι χειρότερος και από αυτόν».


– Γέροντα, δεν είναι επικίνδυνο να σκεφθή κάποιος ότι είναι χειρότερος από τον διάβολο;

– Επικίνδυνο είναι μόνο για έναν άνθρωπο που δεν έχει την πνευματική παλληκαριά και απογοητεύεται εύκολα.

Αυτός πρέπει να λέη στον διάβολο: «Ό,τι κι αν είμαι, από σένα καλύτερος είμαι.

Επομένως δεν θα με αφήση ο Χριστός· ελπίζω ότι θα με σώση».

Ένας όμως που έχει παλληκαριά, μπορεί να πή: «Ο διάβολος κάνει καλά την δουλειά του, εγώ όμως τί κάνω;».



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Το Γεροντικόν, Αββάς Σισώης ιγ´, σ. 111.
2) Ό.π.
3) Ό.π.
4) Σκαθάρι (σκαραβαίος ο ιερός): Έντομο το οποίο, για να εκκολαφθούν τα αυγά του, τα τοποθετεί μέσα σε μπαλίτσες από κοπριά ζώων, τις οποίες κυλάει με τα πόδια του και τις βάζει σε μέρος ασφαλισμένο.
5) Βλ. Α´ Κορ. 3, 16· Β´ Κορ. 6, 16.

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Ταπείνωση, η μεγάλη δύναμη της πνευματικής ζωής

Όπου υπάρχει ταπείνωση, δεν έχει θέση ο διάβολος



– Γέροντα, στο βιβλίο «Αγιορείτες Πατέρες» αναφέρετε ότι οι δαίμονες έδειραν τον Γερο-Ευλόγιο (1). Πώς το επέτρεψε ο Θεός;

– Ποιός έφαγε το ξύλο;

– Ο Γερο-Ευλόγιος.

– Όχι, οι δαίμονες έφαγαν το ξύλο!

Και στην περίπτωση που επιτρέπει ο Θεός ένας άνθρωπος να δείρη κάποιον άλλον και αυτός το δέχεται ταπεινά,

τελικά σακατεύεται εκείνος που δέρνει.

Δεν μου λές, ο διάβολος τί φοβάται περισσότερο;

– Την ταπείνωση, Γέροντα.

– Κι εγώ νόμιζα ότι φοβάται την υπερηφάνεια, γιατί νιώθει ...κόμπλεξ!

«Περήφανος εγώ, λέει, περήφανος και αυτός, που θα πάη;»!


Ναί, βρέ παιδί, έτσι είναι, την ταπείνωση φοβάται ο διάβολος· αυτή τον σακατεύει.

Όπου υπάρχει ταπείνωση, δεν μπορεί να σταθή ο διάβολος.

Με την ταπείνωση φωτίζεται ο άνθρωπος και δεν σκοντάφτει ποτέ στην πνευματική του πορεία·

ξεπερνάει όλα τα εμπόδια που του βάζει ο πειρασμός.

Θυμάστε τον Μέγα Αντώνιο που είδε τις παγίδες του διαβόλου απλωμένες σε όλη την γή;

«Ποιός μπορεί να γλυτώση απ᾿ αυτές;», φώναξε.

Και αμέσως άκουσε μια φωνή να του λέη: «Η ταπεινοφροσύνη» (2).


Στο Σινά, το ασκητήριο της Αγίας Επιστήμης, όπου έμενα, ήταν ένα αμπρί (3), που είχε ένα εκκλησάκι και ένα κελλάκι.

Από την πάνω μεριά ήταν το βουνό· από την κάτω ήταν ένας τοίχος, που είχε ύψος τέσσερα με πέντε μέτρα.

Εκεί σε μια άκρη είχα βάλει ένα ξύλο και εκεί πάνω πλάνιζα τα σανιδάκια για τα ξυλόγλυπτα εικονάκια που έκανα.

Μια μέρα λοιπόν εκεί που πλάνιζα λέγοντας την ευχή, ακούω μια φωνή να μου λέη:

«Μπορείς να πέσης κάτω από τον τοίχο και να μην πάθης τίποτε».

Γυρνάω και βλέπω μια μαύρη σκιά με ένα μεγάλο κεφάλι.

«Βρέ το ταγκαλάκι», λέω. Τέλος πάντων, δεν έδωσα σημασία.

Αυτό όμως εκεί! δεν έφευγε.

«Μπορείς να πέσης κάτω και να μην πάθης τίποτε», έλεγε.

Εγώ έκανα πώς δεν άκουγα. Για κανένα τέταρτο επαναλάμβανε το ίδιο.

Απόλαυση ήταν! Οπότε κάποια στιγμή του λέω: «Άντε, θα πετάξω κάτω μια πέτρα».

«Αυτό, μου λέει, ούτε ο Χριστός δεν το σκέφθηκε (4)! Καλύτερα κι απ᾿ τον Χριστό απάντησες!».


Έ, τότε αγανάκτησα. «Ο Χριστός ήταν Θεός, του λέω, δεν ήταν καραγκιόζης σαν κι εμένα που κάθομαι και χαζεύω εσένα.

Άντε από ᾿δώ!». Αυτό ήταν. Αμέσως εξαφανίσθηκε.

Όταν υπάρχη ταπείνωση, ο διάβολος δεν μπορεί να ρίξη την ψυχή.

Ο ταπεινός δεν πέφτει, γιατί βαδίζει χαμηλά.

Ο Γερο-Αββακούμ, όταν ασκήτευε στην έρημο της Βίγλας, τί είχε πάθει!

Μια μέρα που έκανε προσευχή με το κομποσχοίνι επάνω σ᾿ έναν βράχο, του παρουσιάζεται ξαφνικά ο διάβολος ως «άγγελος φωτός» (5) .

«Αββακούμ, του λέει, με έστειλε ο Θεός να σε πάρω στον Παράδεισο, γιατί έγινες πια άγγελος· έλα να πετάξουμε».

«Μά εσύ έχεις φτερά, του λέει ο Γερο-Αββακούμ, εγώ πώς θα πετάξω;».

Και ο δήθεν άγγελος του λέει: «Κι εσύ έχεις φτερά, αλλά δεν τα βλέπεις».

Τότε ο Γερο-Αββακούμ έκανε τον σταυρό του και είπε: «Παναγία μου, τί είμαι εγώ, για να πετάξω;».

Αμέσως ο δήθεν άγγελος έγινε ένα μαύρο παράξενο κατσίκι με φτερά σαν της νυχτερίδας και εξαφανίσθηκε.

Βλέπετε πώς με την ταπείνωση μπορούμε να καταλάβουμε τις παγίδες του διαβόλου;



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Βλ. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα, σ. 41-42.
2) Βλ. Το Γεροντικόν, Αββάς Αντώνιος ζ´, σ. 2.
3) Αμπρί: Καταφύγιο, χαράκωμα που προστατεύει τους στρατιώτες από τις εχθρικές βολές. (Έτσι χαρακτήριζε ο Γέροντας και το κελλί του μοναχού).
4) Αναφέρεται στην απάντηση «ουκ εκπειράσεις Κύριον τον Θεόν σου» (Βλ. Ματθ. 4, 6-7) που έδωσε ο Χριστός στον διάβολο, όταν Του είπε να πέση από την στέγη του ναού του Σολομώντος.
5) Βλ. Β’ Κορ. 11, 14.

[XAPA]

Πνευματική πρόοδος υπάρχει όπου υπάρχει πολλή ταπείνωση



– Γέροντα, πώς ένας άνθρωπος αλλάζει σε έναν μήνα, και άλλος αγωνίζεται χρόνια και προκοπή δεν κάνει;

– Εσείς τί λέτε; Πώς γίνεται αυτό;


– Γέροντα, μου λέει ο λογισμός πώς, αν ο άνθρωπος ταπεινωθή και ζητήση το έλεος του Θεού, τον βοηθάει ο Θεός και προοδεύει.

– Αυτό είναι. Ταπείνωση χρειάζεται.

Πνευματική πρόοδος υπάρχει όπου υπάρχει πολλή ταπείνωση.

Όσοι βρήκαν τον δρόμο της ταπεινοφροσύνης, προχωρούν στην πνευματική ζωή σύντομα, σταθερά και χωρίς κόπο.

Ακόμη δεν έχουμε καταλάβει την ταπείνωση, αυτήν την μεγάλη δύναμη!

Όλη η πρόοδος εκεί βρίσκεται.

Όσο κανείς ταπεινώνεται, τόσο χαριτώνεται από τον Θεό και τόσο πιο πολύ προοδεύει.

Πόση δύναμη έχει η ταπείνωση, και όμως δεν την αξιοποιούν οι άνθρωποι!


– Γέροντα, μια ταπεινή ψυχή έχει πιο εύκολο πνευματικό αγώνα;

– Και βέβαια, γιατί ο ταπεινός με λίγο σπρώξιμο τρέχει πολύ.

Πάρε μια μπίλια· κάν᾿ την έτσι, κυλάει· κάν᾿ την αλλιώς, πάλι κυλάει, γιατί δεν έχει εξογκώματα, για να σκαλώνη.


– Γέροντα, υπάρχει περίπτωση προσπαθώντας κανείς να καλλιεργήση την ταπείνωση να ταπεινώνη συνέχεια τον εαυτό του και τελικά να πέση στην απόγνωση;

– Όχι, γιατί η πραγματική ταπείνωση φέρνει ελπίδα, όχι απελπισία.

Απελπισία φέρνει ο εγωισμός, γιατί ο εγωιστής στηρίζεται στον εαυτό του, ενώ ο ταπεινός ελπίζει στο έλεος του Θεού.

Μέσα από την συντριβή της ταπεινώσεως σιγά-σιγά αναπτύσσεται ο πνευματικός άνθρωπος.

Όλη η ζωή του ανθρώπου μετά είναι ένας μεγάλος και φιλότιμος αγώνας,

αλλά πάντα προχωρεί με μεγάλη ελπίδα στον Θεό, απογοητευμένος από τον εαυτό του με την καλή έννοια,

απογοητευμένος δηλαδή από το εγώ του.


– Γέροντα, την ελπίδα στο έλεος του Θεού την νιώθει και ένας άνθρωπος που δεν έχει καλή πνευματική κατάσταση;

– Και που ξέρει κανείς αν έχει καλή πνευματική κατάσταση;

Ο άνθρωπος ένα μόνον μπορεί να ξέρη: ότι δεν έχει καλή πνευματική κατάσταση.

Ακόμη και να έχη, δεν την βλέπει, επειδή και τότε μόνον την αμαρτωλότητά του βλέπει.

Γιατί όποιος αγωνίζεται για την πρόοδο την πνευματική, ποτέ δεν βλέπει την πρόοδό του· μόνον τις πτώσεις του βλέπει.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007