Μηνύματα, Μαρτυρίες και Αποκαλύψεις από την Παναγούδα

[XAPA]

Η διάκριση δεν έχει όρια και κανόνες


– Γέροντα, η διάκριση έχει ένα ορισμένο μέτρο;

– Όχι, η διάκριση δεν έχει ορισμένο μέτρο· δεν έχει όρια και κανόνες.

Έχει και το «όχι», έχει και το «ναί»· έχει και το λίγο, έχει και το πολύ.

Σε μια αδελφή που έχει διάκριση δεν χρειάζεται να της πής τί να κάνη ή πώς να μιλήση.

Κινείται πάντοτε σωστά, γιατί πάντοτε σκέφτεται πνευματικά.

Έχει θείο φωτισμό και αισθητήριο πνευματικό.


– Γέροντα, κάποια φορά μου είπατε ότι έχω στενοκεφαλιά. Τί ακριβώς εννοούσατε;

– Βλέπεις στενά τα πράγματα· κοιτάς μόνον τί πρέπει να γίνη και αδιαφορείς για τον άνθρωπο.

Στην Ακολουθία λ.χ. λές: «Η τάδε αδελφή πρέπει να σταθή εκεί και να ψάλη αυτό».

Δεν εξετάζεις αν έχη κουράγιο να σταθή κι αν μπορή να το ψάλη αυτό.

Να βλέπης πρώτα πότε και πώς πρέπει να εφαρμοσθή το «πρέπει» και ύστερα να ζητάς την εφαρμογή.

Δεν έχεις διάκριση, και γι᾿ αυτό τα αντιμετωπίζεις όλα ξερά, τυπικά.

Για να εφαρμόση κανείς σωστά τους κανόνες της Εκκλησίας και να ωφελήση τους ανθρώπους,

πρέπει να έχη πνευματική κατάσταση, για να έχη και πνευματική διάκριση.

Γιατί αλλιώς μένει στο γράμμα του νόμου· το γράμμα του νόμου όμως «αποκτείνει». (1)

Σού λέει ο άλλος: «Το Πηδάλιο (2) έτσι γράφει» καί, όπως τα βρίσκει γραμμένα, τα εφαρμόζει κατά γράμμα·

ενώ θα έπρεπε να εξετάζη την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.


Όπως έχω δεί, σε μια περίπτωση μπορεί να κρύβωνται και άλλες χίλιες περιπτώσεις.

Το επιτίμιο λ.χ. πρέπει να είναι ανάλογο με τον άνθρωπο, με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται,

με το σφάλμα που έκανε, με την μετάνοια που έδειξε και τόσα άλλα· δεν υπάρχει μία συνταγή, ένας κανόνας.

Η διάκριση, ο θείος φωτισμός, είναι το πάν σε όλες τις περιπτώσεις.

Γι᾿ αυτό πάντα εύχομαι, φώτιση-φώτιση να δίνη ο Θεός στον κόσμο.

«Χριστέ μου, λέω, έχουμε χάσει και το σπίτι μας και τον δρόμο που πάει σ᾿ αυτό.

Φώτισέ μας να βρούμε το σπίτι μας, τον Πατέρα μας.

Δώσε μας την θεία γνώση».



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1. Βλ. Β´ Κορ. 3, 6.
2. Συλλογή Κανόνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία περιέχει τους Ιερούς Κανόνες των Οικουμενικών Συνόδων, τους Αποστολικούς Κανόνες, καθώς και τους Κανόνες των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας, με σύντομη ερμηνεία. Την συνέταξαν κατά το 1793 ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και ο μοναχός Αγάπιος.

[XAPA]

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η ΚΑΛΗ ΑΝΗΣΥΧΙΑ


«Όταν δεν ξεχνούμε ότι
ο σκοπός μας εδώ στην γή
είναι η απόκτηση της Βασιλείας του Θεού,
τότε μπαίνει μέσα μας η καλή ανησυχία.
Αυτή η ανησυχία αργά ή γρήγορα θα μεταφέρη
τήν ψυχή μας στον πνευματικό χώρο,
όπου θα βρη άφθονο οξυγόνο,
θά ζωντανέψη και θα πετάξη ψηλά».



Καλή ανησυχία, η καλή αγωνία για τον «καλόν αγώνα» (1)


– Γέροντα, τί είναι η καλή ανησυχία;

– Η καλή ανησυχία είναι η καλή αγωνία για τον «καλόν αγώνα» (2).

Αγωνίζεται κανείς, παρακολουθεί τον εαυτό του, εντοπίζει τί εμποδίζει την πνευματική του πρόοδο,

προβληματίζεται, ζητάει, αν χρειάζεται, βοήθεια, και κάνει εργασία πνευματική.

Βλέπει λ.χ. ότι στην τάδε περίπτωση φέρθηκε υπερήφανα· αμέσως σκέφτεται:

«Πώς χτυπιέται η υπερηφάνεια; Με την ταπείνωση. Ταπείνωση λοιπόν».

Τάκ-τάκ, χτυπάει την υπερηφάνεια με το τσεκούρι.

Με λίγα λόγια ζητάει την εξέλιξη την πνευματική και κάνει εργασία πνευματική.

Βλέπεις, ο μαθητής τελειώνει την πρώτη δημοτικού, πηγαίνει στην δευτέρα,

τελειώνει το δημοτικό, πηγαίνει στο γυμνάσιο, στο λύκειο κ.λπ.

Αν δεν είναι καλός μαθητής, θα ζητήση βοήθεια.

Ή, για να μπή στο Πανεπιστήμιο, κάνει φροντιστήριο.

Μετά, για να πάρη το πτυχίο, διαβάζει εντατικά.

Στην συνέχεια μπορεί να κάνη μεταπτυχιακό, ύστερα διδακτορικό· μπορεί να πάη και στο εξωτερικό για περισσότερες σπουδές.

Και όλα αυτά τα κάνει, για να εξελιχθή σε μια επιστήμη.

Πόσο μάλλον στην πνευματική ζωή, που είναι η πνευματική επιστήμη, πρέπει να έχη κανείς ανησυχία για την πνευματική του εξέλιξη!

Η καλή ανησυχία είναι φτερούγισμα.

Δίνει στην ψυχή λεβεντιά, ζωντάνια· δεν φέρνει άγχος και στενοχώρια, αλλά παρηγοριά·

δεν είναι κόπος, δεν είναι αγωνία, αλλά ζήλος για αγώνα.

Εσείς μερικές φορές παρουσιάζετε μια στασιμότητα.

«Έτσι αγωνίζομαι, λέτε, σ᾿ αυτήν την κατάσταση βρίσκομαι», και μένετε εκεί.

Εντάξει· βρίσκεσθε σ᾿ αυτήν την κατάσταση.

Ένας Άγιος όμως τί θα έκανε σ᾿ αυτήν την περίπτωση;

Δεν υπάρχει αυτό το τίναγμα από μέσα σας· αυτό το φτερούγισμα.

Δεν έχετε αλλοιωθή εσωτερικά, γιατί δεν μπήκε μέσα σας ο μοχλός της καλής ανησυχίας, για να σάς τινάξη.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Α´ Τιμ. 6, 12.
2) Ό.π.

[XAPA]

Να πάρουμε στα ζεστά την σωτηρία της ψυχής μας



– Γέροντα, γράφετε στον βίο του Γέροντα Χατζη-Γεώργη: «Το ενδιαφέρον της σωτηρίας της ψυχής ταπεινώνει το σώμα και νεκρώνει τα πάθη» (1). Σ᾿ εμένα λείπει αυτό το ενδιάφερον;

– Βασικά ο νούς και η καρδιά σου δεν είναι εκεί.

Ο νούς και η καρδιά πρέπει να είναι συνέχεια στο πώς θα φθάσουμε στον προορισμό μας, στην Βασιλεία των Ουρανών.

Όταν πονάη η καρδιά για την σωτηρία της ψυχής, και ο νούς πηγαίνει εκεί που είναι ο πόνος της καρδιάς.

Ο πόνος είναι όλη η υπόθεση.

Και όταν πονάς, δεν θέλεις να φάς, δεν θέλεις να κοιμηθής.

Όποιος έχει καλή ανησυχία, παίρνει τα πράγματα στα ζεστά.

Φαίνεται όμως εσύ δεν έχεις βάλει ακόμη στόχο τον Ουρανό· έχεις στόχο την γή.

Δεν πήρες ακόμη στα ζεστά την σωτηρία της ψυχής σου.

Αλλά, αν δεν πάρουμε στα ζεστά την σωτηρία της ψυχής μας, τί θα πάρουμε;

Δεν μπορούμε να είμαστε αδιάφοροι για την σωτηρία της ψυχής μας.

Πρέπει να μας απασχολή συνέχεια πώς θα σωθούμε.

Αν δεν μας απασχολή αυτό, θα μένουμε δεμένοι με τα γήινα και θα είμαστε συνέχεια βραχυκυκλωμένοι.

Όταν δεν ξεχνούμε ότι ο σκοπός μας εδώ στην γη είναι η απόκτηση της Βασιλείας του Θεού,

τότε μπαίνει μέσα μας η καλή ανησυχία.

Αυτή η ανησυχία αργά ή γρήγορα θα μεταφέρη την ψυχή μας στον πνευματικό χώρο,

όπου θα βρη άφθονο οξυγόνο, θα ζωντανέψη και θα πετάξη ψηλά.

Ο Θεός δεν έδωσε το μυαλό στον άνθρωπο, για να καταγίνεται συνέχεια με το πώς να βρη ταχύτερο μέσο

να πηγαίνη από την μια χώρα στην άλλη, αλλά, για να καταγίνεται πρώτα με το κυριώτερο:

πώς να φθάση στον προορισμό του, κοντά στον Θεό, στην αληθινή χώρα, στον Παράδεισο.



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

1) Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Ο Γέρων Χατζη-Γεώργης, σ. 34.

[XAPA]

«Δίδου σοφώ αφορμήν, και σοφώτερος έσται» (1)



– Γέροντα, τί μπορεί να κεντήση έναν άνθρωπο που είναι αδιάφορος, για να αρχίση να ζη πνευματικά;

– Πολλά μπορούν να τον κεντήσουν, όταν ο ίδιος θέλη να προχωρήση.

Αλλά, αν ο ίδιος δεν θέλη να προχωρήση, απλώς θα γεμίση πληγές από το κέντημα,

σαν μερικά βόδια που τα κεντάς με την βουκέντρα, για να πάνε πιο γρήγορα, αλλά δεν προχωρούν·

μόνον πληγώνονται από την βουκέντρα και δουλειά πάλι δεν βγάζουν.


– Γέροντα, αν κάποιος έχη καλή διάθεση και τον κεντάς, δεν θα βοηθήση και ο Θεός, ώστε κάτι να κάνη;

– Ναί, θα βοηθήση και ο Θεός, αλλά με ένα κέντημα πρέπει να τρέξη.

Αλλιώς κουράζεται κι εκείνος που τον κεντάει.

Όταν σκαλώνη κανείς συνέχεια στα ίδια, γιατί δεν θέλει να διορθωθή,

είναι πολύ κουραστικό για τον άλλον που προσπαθεί να τον βοηθήση.

Αν δεν μπή στον άνθρωπο η καλή ανησυχία, για να παίρνη στροφές και να δουλεύη πνευματικά,

δεν μπορεί να κάνη προκοπή πνευματική· μένει τετράγωνη ρόδα και θέλει κάθε τόσο σπρώξιμο.

Δίνεις μιά, «γκάπ», σταματάει· του ξαναδίνεις μιά, «γκάπ», πάλι σταματάει.

Πώς να πάη έτσι μπροστά;

Αν έχη να κάνη μια μακρινή πορεία, γίνεται με σπρώξιμο να την φέρη σε πέρας;

Και η πνευματική πορεία είναι μακρινή· δεν είναι εκατό ή διακόσια μέτρα, για να τον σπρώξουν και να προχωρήση.


– Γέροντα, πώς προκαλείται η καλή ανησυχία;

– Ας υποθέσουμε, διαβάζω ένα πνευματικό βιβλίο και μου κάνει εντύπωση κάποιο σημείο.

Σταματάω εκεί – σαν να βρίσκω ένα πετράδι και θέλω να δώ τί είναι – και το μελετώ.

Καθρεφτίζω σ᾿ αυτό τον εαυτό μου, ρωτάω μετά αν το κατάλαβα σωστά και προσπαθώ να το εφαρμόσω.

Στην συνέχεια ρωτάω αν το εφάρμοσα σωστά.

Έτσι σιγά-σιγά μαθαίνω να προχωράω σωστά στην πνευματική ζωή.


Ποιός μου είχε μιλήσει εμένα για Αββά Ισαάκ;

Ένας μπακάλης μου τύλιξε μια φορά μια ρέγκα σε ένα φύλλο από το περιοδικό «Αγιορειτική Βιβλιοθήκη».

Όταν την ξετύλιγα, έπεσε το μάτι μου στο κείμενο που ήταν γραμμένο στο χαρτί.

Ήταν από τον Αββά Ισαάκ.

Το πήρα, το στέγνωσα στον ήλιο, το διάβασα και με διέλυσε.

Με την ανάγνωση αυτήν πέρασα έναν χρόνο· το διάβαζα-τό ξαναδιάβαζα, κι έτσι αγάπησα τον Αββά Ισαάκ.

Αναρωτήθηκα αν υπάρχει βιβλίο.

Έψαξα και τρόμαξα να βρώ και να πάρω το βιβλίο στα χέρια μου.


Κι εσείς τόσα και τόσα διαβάζετε· δεν σάς κάνει κάτι εντύπωση;

Αυτό που σάς κάνει εντύπωση να το αντιγράφετε.

Αν το αντιγράψετε και το φέρνετε συχνά στον νού σας, δεν θα το ξεχάσετε εύκολα και θα το εφαρμόσετε.

Σε μερικούς λέω ένα-δυό λόγια και αμέσως γυαλίζουν τα μάτια τους.

Τα σημειώνουν σε ένα τόσο δά χαρτάκι, τα εφαρμόζουν και προχωρούν παραπέρα.

«Δίδου σοφώ αφορμήν, και σοφώτερος έσται» (2), δεν λέει ο Σολομών;


Και άλλοι, αν και έχουν ακούσει ένα σωρό και έχουν βοηθηθή πολύ, δεν κάνουν τίποτε, γιατί δεν μπήκε μέσα τους η καλή ανησυχία.

Έρχονται και μου κάνουν απλώς μια έκθεση της καταστάσεώς τους, χωρίς να έχουν την καλή ανησυχία για να αγωνισθούν.

Αυτό είναι μια ρηχή κατάσταση. Απορώ!

Δεν προβληματίζονται στην πνευματική ζωή; Δεν έχουν ερωτηματικά;

Από την στιγμή που μπαίνει στον άνθρωπο η καλή ανησυχία, παρατηρεί τί του λείπει, ρωτάει πώς θα το αποκτήση και ωφελείται.

Πώς θα μάθη κανείς, άμα δεν ρωτάη;


Ταξίδευα μια φορά με ένα ανδρόγυνο που είχαν μαζί τους και το παιδάκι τους.

Το παιδάκι σε όλη την διαδρομή δεν άφησε ήσυχο τον πατέρα του με τις ερωτήσεις του.

«Μπαμπά, εκείνο τί είναι; μπαμπά, εκείνο γιατί;». «

Πάψε, τον ζάλισες τον πατέρα σου», του λέει η μάνα.

«Άσ᾿ το το παιδί, λέει εκείνος· αν δεν ρωτήση, πώς θα μάθη;».

Έτσι και στα πνευματικά.


Για να καταλάβετε πιο καλά πώς εργάζεται πνευματικά αυτός που έχει καλή ανησυχία,

θα έπρεπε να σάς πω τί θέματα απασχολούν εδώ μια αδελφή.

Την βλέπω και την χαίρομαι.

Σε κάθε ερώτηση που μου κάνει, από καλή ανησυχία και όχι για να βρισκώμαστε σε συζήτηση,

χρειάζεται να γράψω ολόκληρο τετράδιο, για να της απαντήσω.

Έχει μεγάλη καλή ανησυχία, πιάνει πολλά, αγωνίζεται πολύ, γι᾿ αυτό και χαριτώνεται πολύ.

Όταν ο άνθρωπος ψάχνη να βρη που δεν πηγαίνει καλά και προσπαθή να διορθωθή,

ταπεινώνεται, έρχεται η Χάρις του Θεού και από εκεί και πέρα προχωράει κανονικά.


«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007


1) Παρ. 9, 9.
2) Ό.π.

[XAPA]

Η καλή ανησυχία δεν σταματά ποτέ


– Γέροντα, ανησυχώ, μήπως δεν αγωνίζομαι σωστά.

– Έχεις άγχος;

– Όχι, αλλά γιατί έχω αυτήν την ανησυχία;

– Ευλογημένη, υπάρχει η ήσυχη ανησυχία και η ανήσυχη ησυχία.

Η καλή ανησυχία πρέπει πάντοτε να υπάρχη μέσα μας· άγχος να μην υπάρχη.

Όταν κανείς αγωνίζεται σωστά, ποτέ δεν μένει ευχαριστημένος από τον εαυτό του·

έχει συνέχεια μέσα του μια ανησυχία που προέρχεται από την φιλότιμη προσπάθεια που κάνει.


– Γέροντα, φθάνει κάποτε ο άνθρωπος που αγωνίζεται σε σημείο που να μην του χρειάζεται πια η καλή ανησυχία;

– Όχι, γιατί η καλή ανησυχία δεν σταματά ποτέ σ᾿ αυτήν την ζωή.

«Τρέχετε, ίνα καταλάβητε» (1) , λέει ο Απόστολος Παύλος.

Τρέχει ο άνθρωπος, όσο ζή, να βρη τον Χριστό, χωρίς να σταματά ποτέ.

Τρέχει και δεν νιώθει κούραση, αλλά χαρά.

Για να καταλάβετε, θα σας φέρω ένα παράδειγμα:

ένα καλό λαγωνικό, μόλις μυρισθή τον λαγό, δεν κάθεται άλλο κοντά στον κυνηγό·

αρχίζει να ψάχνη, για να βρη τον λαγό.

Τρέχει, σταματά λίγο, μυρίζει αριστερά–δεξιά, αρχίζει ξανά να τρέχη· δεν μπορεί να σταθή.

Ο νούς του είναι πώς να βρη τον λαγό· δεν χαζεύει.

Μεγαλύτερη χαρά έχει, όταν τρέχη, παρά όταν κάθεται.

Το τρέξιμο και το ψάξιμο του δίνει ζωή.

Έτσι κι εμείς αυτήν την εγρήγορση πρέπει να έχουμε.

Ο νούς μας να είναι συνέχεια στον Χριστό, αφού αυτός είναι ο στόχος μας.

Εμείς όμως, ενώ βρήκαμε τα αχνάρια, βρήκαμε τον δρόμο, ξέρουμε από που θα πάμε, για να συναντήσουμε τον Χριστό,

πολλές φορές στεκόμαστε· δεν προχωρούμε.

Αν δεν γνωρίζαμε τον δρόμο, δικαιολογημένα να σταματούσαμε.


Θυμάμαι, ο πατέρας μου στην Κόνιτσα είχε δυο λαγωνικά καλά εκπαιδευμένα.

Ο Γερο-Πρόδρομος ο Κορτσινόγλου, ο ψάλτης του Αγίου Αρσενίου, μια φορά του ζήτησε ένα κουταβάκι καλό από την ίδια ράτσα,

για να φυλάη τα ζώα του, να γαυγίζη δηλαδή, όταν θα πλησίαζε λύκος.

Ο πατέρας μου του έδωσε ένα.

Μια μέρα, ένας γείτονας του Κορτσινόγλου που αγαπούσε πολύ το κυνήγι, ήταν πολύ στενοχωρημένος,

γιατί αρρώστησε το σκυλί του και δεν μπορούσε να πάη να κυνηγήση.

Όταν το άκουσε ο Γερο-Πρόδρομος, του λέει: «Μη στενοχωριέσαι· θα σού δώσω το δικό μου σκυλί, είναι ράτσα Εζνεπίδη (2)».

Χαρούμενος ο γείτονας πήρε το σκυλί και ξεκίνησε για το κυνήγι.

Όταν έφθασε στο δάσος, κούνησε το χέρι του, όπως συνηθίζουν να κάνουν οι κυνηγοί, για να τρέξη το λαγωνικό,

αλλά εκείνο, αντί να τρέξη, γύριζε γύρω του, του έγλειφε τα πόδια και κοιτούσε τα χέρια του μήπως έχει ψωμί!

Βλέπετε, ήταν καλό σκυλί, από ράτσα, αλλά δεν είχε εκπαιδευθή, για να μπορή να πιάνη τον λαγό,

και γύριζε συνέχεια γύρω από τον κυνηγό.

Πιστεύω όμως ότι εσείς, αφού βρήκατε τα αχνάρια του Χριστού, θα τρέχετε συνέχεια να βρήτε τον Χριστό,

για να γεμίση η καρδιά σας τόσο πολύ από τον Χριστό, που να μην μπορήτε να Τον χωρέσετε και να λέτε:

«Φθάνει, Θεέ μου, δεν αντέχω άλλο».



«ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2007

(1) Α´ Κορ. 9, 24.
(2) Το επώνυμο του πατέρα του Γέροντα.

[XAPA]

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ ΣΤ’

ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ


ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ


Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ


«Mακάριοι όσοι έπιασαν επαφή
μέ τον Ουράνιο Σταθμό
καί είναι δικτυωμένοι
μέ ευλάβεια με τον Θεό».



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1


- Η προσευχή είναι συνομιλία με τον Θεό

Μακάριοι όσοι έπιασαν επαφή με τον Ουράνιο Σταθμό



Γέροντα, τί σημαίνει για σας η προσευχή;

– Στέλνω σήμα, ζητώ βοήθεια.

Ζητώ συνεχώς βοήθεια από τον Χριστό, από την Παναγία, από τους Αγίους, για τον εαυτό μου και για τους άλλους.

Αν δεν ζητήσω, δεν θα μου δώσουν.

Θυμάμαι στον ανταρτοπόλεμο μας είχαν κυκλώσει σφιχτά χίλιοι εξακόσιοι αντάρτες.

Εμείς ήμασταν όλοι κι όλοι εκατόν ογδόντα στρατιώτες οχυρωμένοι πίσω από έναν βράχο.

Αν μας έπιαναν, θα μας σκότωναν.


Προσπάθησα να στήσω κεραία, για να πιάσω επαφή με το Κέντρο.

Δεν μπόρεσα· κοβόταν η κεραία από τα πυρά.

Ο λοχαγός φώναζε: «Άφησέ τα αυτά· έλα εδώ, βοήθησε να σβαρνίσουμε κανένα κιβώτιο χειροβομβίδες».

Γυρνούσε εν τω μεταξύ στα πολυβολεία και έκανε επιθεώρηση.

Μόλις έφευγε, έτρεχα πάλι στον ασύρματο.

Μέχρι να δώση αυτός εντολές, προσπαθούσα να στήσω κεραία και ξαναπήγαινα να βοηθήσω, για να μη φωνάζη.


Τελικά με ένα φτυάρι και ένα ξύλο έστησα την κεραία και κατάφερα να πιάσω επαφή.

Είπα δυο λέξεις. Εκείνο ήταν!

Το πρωί ήρθε η αεροπορία και μας έσωσε.

Μικρό πράγμα είναι εκατόν ογδόντα άνδρες να είναι περικυκλωμένοι από χίλιους εξακόσιους, και τελικά να σωθούν;

Από εκεί κατάλαβα την μεγάλη αποστολή του μοναχού, να βοηθάη με την προσευχή.


Λένε οι κοσμικοί:

«Τί κάνουν οι καλόγεροι; Γιατί δεν βγαίνουν στον κόσμο, να βοηθήσουν την κοινωνία;».

Είναι σαν να λένε σε έναν ασυρματιστή:

«Τί κάνεις εκεί με τον ασύρματο; Άφησε τον ασύρματο, πάρε ένα τουφέκι και έλα να πολεμήσης».

Σε τίποτε δεν μας ωφελεί η επικοινωνία με όλους τους σταθμούς όλου του κόσμου,

εάν δεν έχουμε την ουράνια επικοινωνία και επαφή με τον Θεό, για να ζητάμε και να παίρνουμε βοήθεια από Αυτόν.

Είναι μακάριοι όσοι έπιασαν επαφή με τον Ουράνιο Σταθμό και είναι δικτυωμένοι με ευλάβεια με τον Θεό.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

[XAPA]

Ο Χριστός μας δίνει την δυνατότητα να μιλάμε μαζί Του



– Γέροντα, ο καημός και ο πόνος μου είναι το θέμα της προσευχής. Βρίσκομαι πολύ πίσω. Τί να κάνω;

– Να μιλάς αυθόρμητα στον Χριστό, στην Παναγία, στους Αγγέλους, στους Αγίους, όπου κι αν βρίσκεσαι,

και να τους λές ό,τι θέλεις.

«Χριστέ μου, να λές, Παναγία μου, την διάθεσή μου την ξέρεις. Βοήθησέ με!».

Έτσι απλά και ταπεινά να τους μιλάς συνέχεια για ό,τι σε απασχολεί και ύστερα να λές την ευχή:

«Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με».


– Γέροντα, δεν προσεύχομαι συγκεντρωμένα.

– Όταν προσεύχεσαι, να σκέφτεσαι με ποιόν μιλάς.

Μιλάς με τον Θεό! Μικρό πράγμα είναι αυτό;

Σε ένα επίσημο πρόσωπο με πόση προσοχή μιλάει κανείς!

Προσέχει να μην πη καμμιά ανοησία, πότε - πότε μπερδεύεται και η γλώσσα του από συστολή.

Έ, από την στιγμή που προσέχει κανείς τόσο πολύ, όταν μιλάη με έναν άνθρωπο,

πόσο πιο προσεκτικός πρέπει να είναι, όταν μιλάη με τον Θεό;


Βλέπεις, ακόμη και ένα μικρό παιδί, όταν πηγαίνη να μιλήση στον πατέρα του

ή σε έναν ηλικιωμένο, πηγαίνει με συστολή.

Αν πρόκειται να μιλήση στον δάσκαλό του, που τον φοβάται και λίγο, πλησιάζει με πιο μεγάλη συστολή.

Κι εμείς, τώρα, μιλάμε με τον Ίδιο τον Θεό, με την Παναγία, με τους Αγίους, και να μην το καταλαβαίνουμε;


– Πριν έρθω, Γέροντα, στο μοναστήρι, τον Μοναχισμό τον είχα συνδέσει με την προσευχή.
Τώρα όμως δυσκολεύομαι στην προσευχή και την θεωρώ το πιο δύσκολο και κουραστικό έργο.

– Εσύ φιλόλογος δεν είσαι;

Σου αρέσει να μιλάς, και δεν κουράζεσαι να κουβεντιάζης με τους ανθρώπους.

Με τον Χριστό όμως, που καταδέχεται να κουβεντιάση μαζί σου, κουράζεσαι να μιλάς και σού φαίνεται δύσκολο.

Δεν είναι βαρύ αυτό; Σαν να λέη κάποιος:

«Ώχ, τώρα πρέπει να πάω να μιλήσω με τον βασιλιά.

Δεν έχω όρεξη, αλλά τί να κάνω; Θα πάω».

Ο Χριστός μας δίνει την δυνατότητα να μιλάμε συνέχεια δια της προσευχής μαζί Του, κι εμείς να μη θέλουμε;

Είναι φοβερό!

Και το παράξενο είναι ότι Εκείνος θέλει να μιλάμε μαζί Του, για να μας βοηθάη, κι εμείς βαριόμαστε!


– Γέροντα, πέφτω συχνά στην φλυαρία και μετά στενοχωριέμαι.

– Καλύτερα δεν είναι να μιλάς με τον Χριστό;

Όποιος μιλάει με τον Χριστό, ποτέ δεν μετανοιώνει.

Η φλυαρία είναι βέβαια πάθος, αλλά, αν την αξιοποιήσης πνευματικά, μπορεί να γίνη προϋπόθεση για την προσευχή.

Άλλοι βαριούνται και να μιλήσουν.

Εσύ έχεις μια δύναμη μέσα σου και μια ορμή να μιλάς.

Αν το αξιοποιήσης αυτό πνευματικά, θα αγιασθή η ψυχή σου.


Προσπάθησε να λές μόνον τα απαραίτητα με τους ανθρώπους και να μιλάς συνέχεια με τον Χριστό.

Όταν θα αρχίζης μια ταπεινή συζήτηση μαζί Του, δεν θα παίρνης είδηση τί γίνεται γύρω σου·

τόσο ενδιαφέρον και τόση γλυκύτητα θα έχη.

Εμένα ακόμη και οι πνευματικές συζητήσεις με κουράζουν, ενώ στην προσευχή νιώθω μεγάλη ανάπαυση.

Η προσευχή είναι συνομιλία με τον Θεό.


Μακαρίζω καμμιά φορά εκείνους που έζησαν στην εποχή του Χριστού, γιατί έβλεπαν και άκουγαν

τον Ίδιο τον Χριστό και μπορούσαν να Του μιλήσουν.

Αλλά σκέφτομαι ότι εμείς είμαστε σε καλύτερη θέση, γιατί εκείνοι δεν μπορούσαν να απασχολήσουν πολύ

τον Χριστό, ενώ εμείς μπορούμε με την προσευχή να μιλάμε συνέχεια μαζί Του.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2012

[XAPA]

Η λαχτάρα για την προσευχή



– Γέροντα, πώς πρέπει να προσεύχωμαι;

– Να αισθάνεσαι σαν μικρό παιδί, και τον Θεό να Τον αισθάνεσαι Πατέρα σου και να Τον παρακαλάς για ό,τι έχεις ανάγκη.

Μιλώντας έτσι με τον Θεό, δεν θα θέλης μετά να ξεκολλήσης από κοντά Του,

γιατί μόνο στον Θεό βρίσκει κανείς την ασφάλεια,

την παρηγοριά, την ανέκφραστη αγάπη με την θεία στοργή.


Προσευχή είναι να βάλουμε τον Χριστό μέσα στην καρδιά μας, να Τον αγαπήσουμε με όλο μας το είναι.

«Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της ισχύος σου

και εξ όλης της διανοίας σου»(1) , λέει η Αγία Γραφή.


Όταν ο άνθρωπος αγαπήση τον Θεό και έχη επικοινωνία μαζί Του, δεν τον συγκινεί τίποτε το γήινο.

Γίνεται σαν τρελλός.

Βάλε σε έναν τρελλό την καλύτερη μουσική· δεν συγκινείται.

Δείξε τους καλύτερους ζωγραφικούς πίνακες· δεν δίνει καμμιά σημασία.

Δώσε τα καλύτερα φαγητά, τα καλύτερα ρούχα, τα καλύτερα αρώματα·

δεν τα προσέχει, είναι στον κόσμο του.


Έτσι και όποιος έχει επικοινωνία με τον ουράνιο κόσμο, είναι κολλημένος εκεί και δεν ξεκολλάει με τίποτε.

Όπως δεν μπορείς να ξεκολλήσης το παιδί από την αγκαλιά της μάνας,

έτσι δεν μπορείς να ξεκολλήσης από την προσευχή και τον άνθρωπο που έχει καταλάβει το νόημά της.

Τί αισθάνεται το παιδάκι στην αγκαλιά της μητέρας του;

Μόνον όποιος νιώθει την παρουσία του Θεού και τον εαυτό του μικρό παιδί, μπορεί να το καταλάβη αυτό.


Έχω γνωρίσει ανθρώπους πού, όταν προσεύχωνται, νιώθουν σαν μικρά παιδιά.

Και αν τους ακούση κανείς την ώρα που προσεύχονται, θα πη ότι είναι μικρά παιδιά.

Εάν δη και τί κινήσεις κάνουν, θα πη ότι παλάβωσαν!

Όπως το παιδάκι τρέχει, πιάνει τον πατέρα του από το μανίκι και του λέει:

«δέν ξέρω τί θα κάνης, αλλά θα μου το κάνης αυτό που σού ζητώ»,

με τέτοια απλότητα και παρρησία παρακαλούν και αυτοί οι άνθρωποι τον Θεό.


– Γέροντα, η επιθυμία για προσευχή είναι δυνατόν να δημιουργηθή από μια συναισθηματική ανάγκη για επικοινωνία,
για παρηγοριά;


– Κι αν δημιουργηθή από μια καλή συναισθηματική ανάγκη για τον Θεό, καλό δεν είναι;

Φαίνεται όμως ότι εσύ ξεχνιέσαι, και μόνο στην ανάγκη τρέχεις στην προσευχή.

Φυσικά, γι’ αυτό ο Θεός επιτρέπει τις διάφορες ανάγκες και δυσκολίες, για να καταφεύγουμε σ’ Αυτόν,

αλλά πιο καλό είναι από αγάπη να τρέχη το παιδί στον πατέρα ή στην μάνα.


Φαντάζεσαι ένα παιδί που ξέρει πόσο το αγαπούν οι γονείς του,

να το σπρώχνουν με το ζόρι να πάη στην αγκαλιά της μάνας ή του πατέρα του;

Ο Θεός είναι στοργικός Πατέρας και μας αγαπάει.

Γι’ αυτό πρέπει να λαχταράμε πότε θα έρθη η ώρα της προσευχής και να μη χορταίνουμε να μιλάμε μαζί Του.




ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012


(1) Λουκ. 10, 27. Βλ. και Ματθ. 22, 37· Μάρκ. 12, 30.

[XAPA]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2


Η ανάγκη για προσευχή

Να νιώσουμε την προσευχή ως ανάγκη



Γέροντα, δεν έχω μεγάλη πίστη και νιώθω αδύναμη.

– Ξέρεις τί να κάνης;

Να κρεμασθής από τον Θεό, όπως κρεμιέται το παιδάκι από τον λαιμό του πατέρα του,

και να Τον σφίξης έτσι που να μην μπορή να σε απομακρύνη από κοντά Του.

Τότε θα νιώσης σιγουριά και δύναμη.


– Νιώθω, Γέροντα, την ανάγκη να ακουμπήσω στον Θεό, αλλά δυσκολεύομαι.

– Να σηκώνης τα χέρια σου ψηλά· έτσι σιγά-σιγά θα μεγαλώσουν και θα πιασθής από τον Θεό.


– Γέροντα, όταν δεν έχω πολύ χρόνο και βιάζωμαι στην προσευχή, μήπως κλέβω τον χρόνο που πρέπει να δώσω στον Χριστό;

– Ο Χριστός έχει πολλά· όσα και να κλέψης, δεν έχει ανάγκη· εσύ όμως δεν βοηθιέσαι.

Δεν έχει ανάγκη ο Χριστός από την προσευχή μας, αλλά εμείς έχουμε ανάγκη από την βοήθειά Του.

Προσευχόμαστε, γιατί έτσι επικοινωνούμε με τον Θεό που μας δημιούργησε.

Αν δεν το κάνουμε, θα πέσουμε στα χέρια του διαβόλου, και τότε αλλοίμονό μας!

Είδες, τί λέει ο Αββάς Ισαάκ;

«Δεν θα μας ζητήση λόγο ο Θεός γιατί δεν κάναμε προσευχή, αλλά γιατί δεν είχαμε επικοινωνία μαζί Του,

και με αυτόν τον τρόπο δώσαμε δικαιώματα στον διάβολο και μας ταλαιπώρησε» . (1)


– Γέροντα, πώς θα αγαπήσω την προσευχή;

– Να νιώσης την προσευχή ως ανάγκη.

Όπως το σώμα, για να ζήση, χρειάζεται τροφή, έτσι και η ψυχή, για να ζήση, πρέπει να τραφή.

Αν δεν τραφή, αποδυναμώνεται κι έρχεται ο πνευματικός θάνατος.


– Γέροντα, τί μας δυσκολεύει στην προσευχή;

– Δυσκολευόμαστε, μόνον όταν δεν αισθανώμαστε την προσευχή ως ανάγκη.

Όποιος δεν μπή στο νόημα της προσευχής, για να την αισθανθή ως ανάγκη, την θεωρεί αγγαρεία

και μοιάζει με το ανόητο παιδάκι που αποστρέφεται τον μαστό της μητέρας του και όλη την γλυκειά της στοργή,

και έτσι είναι αρρωστιάρικο και κακορρίζικο.



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012


(1) Βλ. Αββά Ισαάκ του Σύρου, Οι Ασκητικοί Λόγοι, Λόγος ΜΒ΄, εκδ. «Αστήρ», Αθήναι 1961, σ. 153.

[XAPA]

Είναι ασφάλεια η προσευχή


– Πώς θα νιώσουμε, Γέροντα, την προσευχή ως ανάγκη;

– Έπρεπε να είχατε πάει στον πόλεμο, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε!

Στον στρατό, εν καιρώ πολέμου, όταν ήμασταν σε συνεχή επαφή και «εν διαρκεί ακροάσει» με το Κέντρο,

είχαμε περισσότερη σιγουριά.

Όταν επικοινωνούσαμε κάθε δύο ώρες, νιώθαμε μία ανασφάλεια.

Όταν επικοινωνούσαμε μόνο δύο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ, τότε νιώθαμε ξεκρέμαστοι.

Το ίδιο συμβαίνει και με την προσευχή.

Όσο περισσότερο προσεύχεται κανείς, τόσο περισσότερη πνευματική σιγουριά νιώθει. Είναι ασφάλεια η προσευχή.

Αν βρισκώμαστε σε συνεχή επαφή και «εν διαρκεί ακροάσει» με τον Θεό, θα προλαβαίνουμε κάθε κακό.


Μια φορά μέσα σε ένα λεωφορείο ήταν ένας μοναχός (1) που προσευχόταν με κλειστά μάτια και

οι άλλοι νόμιζαν ότι κοιμάται.

Κάποια στιγμή ένα φορτηγό που ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση χτύπησε πάνω σε μια κολόνα της ΔΕΗ

και τα αυτοκίνητα που έρχονταν από το ένα και από το άλλο ρεύμα συγκρούστηκαν μεταξύ τους

και έπαθαν μεγάλη ζημιά.

Το λεωφορείο όμως βρέθηκε λίγα μέτρα έξω από τον δρόμο, σαν να το πήρε ένα αόρατο χέρι,

και κανένας από τους επιβάτες δεν έπαθε τίποτε.

Η προσευχή του μοναχού τους έσωσε.


– Γέροντα, συχνά λαϊκοί ρωτούν πώς θα συνηθίσουν να προσεύχωνται.

– Κοίταξε, παλιά, μερικοί που ξεκινούσαν για τον Μοναχισμό και είχαν σκληρό χαρακτήρα, πήγαιναν και

ασκήτευαν σε απόκρημνα βράχια, μέσα σε σπηλιές, σε τάφους ειδωλολατρών ή σε κατοικητήρια δαιμόνων.

Εκεί διέτρεχαν ένα σωρό κινδύνους – έτρεμαν μήπως ξεκοπή ο βράχος, μούγκριζαν οι δαίμονες κ.λπ.

–, και ο φόβος τους ανάγκαζε να φωνάζουν συνέχεια: «Χριστέ μου, Παναγία μου».

Έτσι τους έμενε η καλή συνήθεια της αδιάλειπτης προσευχής.


Σήμερα, με τα ξενύχτια, τα ναρκωτικά κ.λπ., πολλοί από αυτούς που οδηγούν δεν ελέγχουν τον εαυτό τους.

Οπότε ξεκινάει κάποιος να πάη στην δουλειά του και δεν ξέρει αν θα γυρίση ζωντανός στο σπίτι του ή θα

βρεθή σακατεμένος σε κανένα νοσοκομείο.

Αυτό δεν τον αναγκάζει να λέη συνέχεια: «Χριστέ μου, Παναγία μου»;


Αν οι λαϊκοί αξιοποιούσαν τους κινδύνους που διατρέχουν, θα μας είχαν ξεπεράσει εμάς τους μοναχούς στην

προσευχή και θα απέφευγαν και τους κινδύνους.

Ήρθε κάποιος στο Καλύβι πολύ στενοχωρημένος, γιατί από απροσεξία χτύπησε με το αυτοκίνητό του ένα παιδάκι.

«Είμαι ένοχος», έλεγε.

«Προσευχόσουν εκείνη την ώρα;», τον ρώτησα. «Όχι», μου είπε.

«Δεν είσαι τόσο ένοχος που χτύπησες το παιδί, του είπα, όσο είσαι ένοχος, επειδή δεν προσευχόσουν».


Και του ανέφερα ένα άλλο περιστατικό που είχα υπ’ όψιν μου:

Είχα γνωρίσει έναν υπάλληλο που είχε φθάσει σε μεγάλα μέτρα αρετής.

Έλεγε την ευχή συνέχεια, και στην δουλειά του και στον δρόμο, και παντού.

Η προσευχή του είχε γίνει αυτενέργητη (2) και από τα μάτια του έτρεχαν δάκρυα δοξολογίας και αγαλλιάσεως.

Εκεί που εργαζόταν στο γραφείο του, έβρεχε τα χαρτιά με δάκρυα.


Γι’ αυτό σκεφτόταν να φύγη από την δουλειά του με μειωμένη σύνταξη, και ήρθε στο Καλύβι να με ρωτήση τί να κάνη.

«Μη φεύγης, του είπα, καί, όταν σε ρωτούν οι συνάδελφοί σου γιατί κλαίς, να λές:

“Θυμήθηκα τον μακαρίτη τον πατέρα μου”».

Μια μέρα λοιπόν, ενώ οδηγούσε, πετάχτηκε ξαφνικά μπροστά του ένα παιδάκι.

Το πέταξε πέρα σαν σβούρα, αλλά το παιδί δεν έπαθε τίποτε.

Φύλαξε ο Θεός, γιατί εκείνη την ώρα ο άνθρωπος αυτός προσευχόταν



ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ ΣΤ’
ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
2012

(1) Αργότερα διαπιστώσαμε ότι ήταν ο ίδιος ο Γέροντας.
(2) Για την αυτενέργητη ευχή βλ. σ. 167-168.