by Silent » Tue Nov 06, 2012 10:35 pm
Αποφθέγματα του γέροντος Σωφρονίου:
Η «μία και μοναδική» Εκκλησία κατέχει την αλήθεια και το πλήρωμα της Χάριτος του
Θεού:
«Η διδασκαλία της Εκκλησίας, που έλαβε την τελική της μορφή από τις Οικουμενικές Συνόδους, δεν επιδέχεται καμιά αλλαγή. Όλη η μετέπειτα επιστημονική εργασία πρέπει απαραίτητα να συμφωνεί μέ ότι δόθηκε στη Θεία αποκάλυψη και διατυπώθηκε στη διδαχή των Οικουμενικών Συνόδων της Εκκλησίας. Το ίδιο ισχύει και για τη χάρη. Το πλήρωμα της χάριτος μπορεί να κατέχει μόνο η μία και μοναδική Εκκλησία».
«Τρία πράγματα δεν μπορώ να κατανοήσω:
1) Πίστη χωρίς δόγμα.
2) Χριστιανισμό έξω από την Εκκλησία.
3) Χριστιανισμό χωρίς άσκηση.
Και τα τρία αυτά, Εκκλησία, δόγμα και ασκητική, δηλαδή Χριστιανική άσκηση, συνιστούν για μένα ενιαία ζωή»
-Οι Ιουδαίοι προσεύχονταν με την λογική τους. Την ημέρα της Πεντηκοστής δόθηκε στους Αποστόλους το Άγιον Πνεύμα ως πύρινες γλώσσες και κατάλαβαν ένα άλλο είδος προσευχής, την καρδιακή προσευχή. Πρώτη φορά προσεύχονταν με την καρδιά τους. Οι αποκαλύψεις του Θεού στον άνθρωπο είναι στιγμιαίες και ενυπόστατες. Αυτό βλέπουμε στον Παύλο, στον Μωϋσή, στον Φίλιππο. Ο Θεός δεν λέγει πολλά λόγια, αλλ’ έναν ζωηφόρο λόγο. Ο ένας λόγος μεταφέρεται από τον Προφήτη στο λαό με πολλά λόγια.
- Πολλοί θεολόγοι ομιλούν περί θεώσεως αφηρημένα. Το σπουδαίο είναι να τηρούμε τις εντολές του Χριστού και έτσι ερχόμαστε στην θέωση και το Φως. Απάθεια είναι όταν ο Χριστός έλθει μέσα στην ψυχή και στο σώμα μας.
- Ένας Άγιος δεν μπορεί σήμερα να είναι Επίσκοπος, διότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντέξουν τον λόγο του. Γι' αυτό απαιτείται Επίσκοπος με μετριότερη πείρα και να έχει διοικητικές ικανότητες, διότι σήμερα οι πολιτικοί προσπαθούν να πλησιάσουν την Εκκλησία διά της Ιεραρχίας. Και γι' αυτό χρειάζεται να έχει κανείς διοικητικές ικανότητες και πείρα, για να κρατά την Εκκλησία έξω από την πολιτική. Το καλύτερο σήμερα είναι να είναι κανείς ιερεύς...
- Εγώ προτιμώ να με σκοτώσουν οι άνθρωποι του κόσμου, παρά να πάω μαζί τους και να αποκτήσω κοσμικό φρόνημα.
- Ο κόσμος θέλει τον Κληρικό κοντά του, αλλ’ όμως δεν ωφελείται. Η δόξα του Κληρικού δεν είναι στο να αποκτήσει όνομα στον κόσμο, αλλά να ζήσει την κένωση. Ο διωγμός είναι ο κανών της πνευματικής ζωής.
- Για τον Κληρικό δύο είναι, ιδιαιτέρως, μεγάλα πάθη: η φιληδονία και η μνησικακία.
- Είναι δύσκολη η σωτηρία για τους Κληρικούς. Πολύ δυσκολότερη για τους Επισκόπους.
- Όταν παρατηρούμε τον εαυτό μας και γινόμαστε κατάσκοποί του, τότε φεύγει ο νους
από την μετάνοια.
- Διδάσκω τους μοναχούς να μην ομιλούν για τις αδικίες που υφίστανται, αλλά να σιωπούν. Εμείς πρέπει να ζούμε ως εσταυρωμένοι. Αυτό συνιστά η Ορθόδοξη πνευματικότητα.
- Στην Εκκλησιαστική ιστορία φαίνεται ότι διατηρήθηκαν τα Μοναστήρια εκείνα που κτίσθηκαν με κόπο και πόνο των αδελφών, έπειτα διατηρήθηκαν όσα κτίσθηκαν από αυτοκράτορες και στο τέλος όσα κτίσθηκαν από Επισκόπους.
-Ο πόλεμος που δεχόμαστε είναι πολύ μεγάλος. Όλοι είναι εναντίον μας: η επιστήμη και η πολιτική. Δεν είμαι απαισιόδοξος, αλλά νομίζω ότι ζούμε στους τελευταίους καιρούς. Η δική μας στάση πρέπει να είναι μαρτυρική: «Ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη, και ως αμνός άμωμος εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα αυτού» (Ησ. νγ' 7). Όταν εξασκήσουμε βία στην βία, δεν κάνουμε τίποτε. Η μαρτυρική (σιωπηλή) στάση θα
εξασφαλίσει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια νίκης. Εάν εξασκήσουμε και εμείς βία στους άλλους, θα τους εξαναγκάσουμε να προετοιμασθούν για δεύτερη μεγαλύτερη επίθεση.
- Η κίνηση μερικών νέων για την αναρχία είναι μεγαλειώδης. Όμως την έκλεψαν από την Αγία Γραφή και την διέστρεψαν. Κατά την Αγία Γραφή κάθε αρχή και εξουσία θα καταργηθεί στο μέλλον. Μετά την Δευτέρα Παρουσία κάθε άνθρωπος δεν θα έχει ανάγκη ανθρώπων, αλλά οι δίκαιοι θα έχουν κοινωνία με τον Θεό και μεταξύ τους. Θα καταργηθεί κάθε εξουσία. Δεν θα υπάρχει ανάγκη να έχουν γνώση περί του Θεού, αλλά θα έχουν την γνώση του Θεού.
- Αληθινοί θεολόγοι στην Εκκλησία είναι εκείνοι που μισούν τον εαυτό τους (τα πάθη τους). Αν δεν μισήσει κανείς τον εαυτό του έως θανάτου, δεν μπορεί να είναι μαθητής του Χριστού και διδάσκαλος του λαού.
- Να κρατούμε την Ορθόδοξη πίστη. Και, επειδή ζούμε σε δύσκολους καιρούς, θα λάβουμε μισθό περισσότερο από άλλους ανθρώπους που έζησαν τις παλαιότερες εποχές και κράτησαν την πίστη.
- Η θλίψη, ο πόνος, η περιφρόνηση, που δέχεται ο άνθρωπος στην ζωή του, είναι φυσικές καταστάσεις. Είναι στοιχεία γνησιότητας. Στην ζωή μας πρέπει να πονάμε. Εδώ βρίσκεται η διαφορά και με τον Βουδισμό. Οι βουδιστές αποφεύγουν την θλίψη, εμείς την
επιδιώκουμε, γιατί αυτή καθαρίζει την καρδιά από τα πάθη.
- Η κενοδοξία φέρνει σαρκικό πειρασμό. Συμβαίνουν περίεργα πράγματα με την Πρόνοια του Θεού. Μας οδηγεί στην μετάνοια μέσα από όλα τα γεγονότα, ακόμη και από τις πτώσεις, αρκεί να έχουμε ταπείνωση να τα αισθανόμαστε.
- Η κλίμακα της τελειότητας διαγράφεται στους Μακαρισμούς. Ο άνθρωπος αρχίζει από την αίσθηση της αμαρτωλότητος και το πένθος, και φθάνει
στην σύγκρουση με τον κόσμο: «Μακάριοι οι δεδιωγμένοι... » (Ματθ. ε10). Αυτό είναι φυσικό. Τότε ο άνθρωπος θεολογεί. Η αυτάρκεια σταματά κάθε πνευματική πρόοδο.
- Ο νους του ανθρώπου και η καρδιά δεν πρέπει να κολλάνε πουθενά, ούτε σε πρόσωπα ούτε σε πράγματα. Τότε όλα είναι καθαρά. Αν κάπου κολλήσουν, τότε αρχίζει ο στραβός δρόμος.
- Μερικές φορές ο πόνος κατά την διάρκεια της προσευχής, αλλά και η παύση της προσευχής, γίνονται από λογισμό κενοδοξίας. ο Θεός μειώνει την Χάρη της προσευχής. Τότε ο άνθρωπος πρέπει να σταματήσει να κάνει προσευχή με κενοδοξία. Εγώ κάποτε το έπαθα με το Ευαγγέλιο.
Την ώρα που διάβαζα το Ευαγγέλιο, έπεσα κάτω σαν νεκρός. Μετά, για πολλούς μήνες δεν μπορούσα να διαβάσω το Ευαγγέλιο, ενώ για τα άλλα βιβλία δεν υπήρχε πρόβλημα.
- Ο φανταζόμενος νους είναι ανίκανος για την θεολογία. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους. Ο πρώτος, διότι η Θεολογία είναι εμπειρική επιστήμη και όχι καρπός της λογικής και της φαντασίας, αφού η φαντασία είναι μεταπτωτικό φαινόμενο. Ο δεύτερος, διότι ο Θεός είναι πέρα από την λογική, ακατάληπτος, άκτιστος, άναρχος και δεν μπορούμε να τον καταλάβουμε με την λογική. Ο Θεός αποκαλύπτεται σε μας. Γι' αυτό χρειάζεται καθαρή καρδιά. Έτσι, εκείνος που έχει φανταζόμενο νου δεν μπορεί να θεολογήσει.
- Η Παναγία είπε στον αρχάγγελο Γαβριήλ: «Ιδού η δούλη Κυρίου» (Λουκ. α', 38). Αυτό το «ιδού η δούλη Κυρίου» είναι αποδοχή του Σταυρού. Η Παναγία συμμετείχε σε όλη την ζωή της στον Σταυρό του Υιού της.
- Ο λόγος του Αποστόλου Πέτρου ότι η γη κατακαήσεται (θα κατακαεί), σήμερα είναι πιο εύκολο να πραγματοποιηθεί με τα πυρηνικά όπλα. Ζούμε σε αποκαλυπτικούς καιρούς. Σήμερα η ειρήνη είναι πολύ δύσκολη. Το τέλος θα έλθει απότομα, αλλά τότε θα έλθει και η απολύτρωση. Ζούμε στους τελευταίους χρόνους. Μπορεί και τώρα να συμβεί η κρίση. Με την μνήμη του θανάτου έρχεται αμέσως κατάνυξη και απάθεια.
- Ο άνθρωπος είναι μικρόκοσμος. Μετανοεί, αγιάζεται, δέχεται όλο τον κόσμο και έτσι γίνεται μιά μικρή δημιουργία.
- Όλοι, κατά διαφόρους βαθμούς, είμαστε φονείς. Όταν είμαστε συναισθηματικά υπέρ ενός κράτους που πολεμά εναντίον κάποιου άλλου κράτους, τότε συμμετέχουμε και εμείς πνευματικά στους φόνους που γίνονται.
- Η τήρηση των εντολών του Χριστού είναι για όλους τους Χριστιανούς. Η Μοναχική ζωή είναι ένας τεχνικός τρόπος για να οδηγηθούμε στην καλύτερη τήρηση των εντολών του Χριστού. Έτσι, εμείς δεν κηρύττουμε Μοναχισμό, αλλά Χριστιανισμό.
- Δεν μου αρέσει να μιλάω για διαίσθηση, αλλά για αίσθηση και πληροφορία της καρδιάς, που είναι ενέργεια της θείας Χάριτος.
- Δεν πρέπει να αντιστεκόμαστε στον πονηρό με λόγια, διότι η αντίσταση αυξάνει το κακό. Όπως λέγει ο αββάς Δωρόθεος, ο καλός κολυμβητής περνά κάτω από το κύμα.
- Δεν πρέπει να ταπεινώνεται κανείς σ' αυτούς που δεν ταπεινώνονται, γιατί θα το εκλάβουν ως αδυναμία και στην συνέχεια θα τον πνίξουν. Οι αναγεννημένοι εν Πνεύματι, όταν συναντούν έναν ταπεινό, ταπεινώνονται περισσότερο, ενώ οι μη αναγεννημένοι, όταν συναντήσουν έναν ταπεινό, βρίσκουν ευκαιρία να επιβληθούν επάνω σ' αυτόν. Είναι πιο πολύτιμα πέντε λεπτά προσευχής, όταν όλο το Σώμα πονάει, παρά όλη νύκτα προσευχή που γίνεται με την σωματική άνεση. Είναι προτιμότερη λίγη πνευματική εργασία, αλλά να έχουμε ειρήνη στην καρδιά μας,
παρά να επιδιώκουμε πολλά και να χάνουμε την καρδιακή ειρήνη.
-Όλα τα πράγματα και τα πνευματικά και τα υλικά δεν είναι δικά μας, αλλά του Θεού. Δικά μας γίνονται όταν τα προσφέρουμε στον Θεό. Με την προσευχή που κάνουμε προ του φαγητού, αναφέρουμε τα υλικά αγαθά στον Θεό και τότε γίνονται δικά μας, διότι μας τα ξαναδίνει ο Θεός
ως δώρα για να ζήσουμε.
- Ελευθερία δεν είναι η πολιτική ανεξαρτησία, αλλά το να μην έχει κυριαρχία επάνω μας ο πονηρός.
- Όλοι οι άγιοι δεν έλαβαν την ίδια Χάρη από τον Θεό, αλλά όλοι γέμισαν το δοχείο που προσέφεραν στον Θεό.
- Ο θάνατος ενός αθώου ανθρώπου ανεπαισθήτως αλλάζει όλο τον κόσμο προς τοαγαθό, διότι η ενέργεια του αθώου ανθρώπου ωφελεί όλο τον κόσμο, θεραπεύει την αδικία.
-Η αληθινή ελευθερία υπάρχει εκεί «όπου είναι το Πνεύμα Κυρίου» και γι’ αυτό σκοπός της υπακοής, όπως και της Χριστιανικής ζωής εν γένει, είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος. Ο άνθρωπος ο οποίος υποδουλώνει τον αδελφό - συνάνθρωπό του, ή έστω επιβουλεύεται την ελευθερία του, καταστρέφει αναπόφευκτα τη δική του ελευθερία, διότι κάθε τέτοια επιδίωξη αποτελεί από μόνη της πτώση από τη Θεία ζωή της αγάπης, στην οποία κλήθηκε ο άνθρωπος.
-Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν μπόρεσε να οργανώσει τη ζωή του κατά τέτοιο τρόπο ώστε να έχει αρκετή «σχόλη», ελεύθερο χρόνο, για την προσευχή και την
πνευματική θεωρία του Θεού. Και αιτία αυτού είναι το άπληστο πάθος της «φιλοκτημοσύνης». Το πάθος αυτό της πλεονεξίας ο Απόστολος Παύλος ονόμασε
ειδωλολατρία και ο Όσιος Ιωάννης της Κλίμακος «απιστίας θυγατέρα»… Η γνησία Χριστιανική ακτημοσύνη είναι άγνωστη, ακατανόητη στον κόσμο. Και εάν τολμήσουμε να ισχυρισθούμε ότι αυτή επεκτεινόμενη απορρίπτει όχι μόνο κτήσεις υλικές, αλλά και διανοητικές, τότε αυτό θα φανεί στην πλειονότητα των ανθρώπων παραφροσύνη!
Άνθρωποι έχοντες επιστημονικές γνώσεις θεωρούν αυτόν τον πνευματικό τους πλούτο σαν την ουσία της ύπαρξής των, μη υποπτευόμενοι παντελώς ότι υπάρχει άλλη, υψηλότερη γνώση, και θησαυρός αληθινά ασύγκριτος προς τον δικό τους “πλούτο”, που μαζί του φέρει βαθειά ειρήνη.
Με την αναζήτηση της υλικής των άνεσης, οι άνθρωποι έχασαν την πνευματική άνεση και ο σύγχρονος υλικός δυναμισμός ο οποίος δεσπόζει επί των πνευμάτων και των καρδιών του αιώνος τούτου, περιβάλλεται όλο και περισσότερο από δαιμονικό χαρακτήρα. Και αυτό δεν είναι εκπληκτικό, καθ’ όσον τίποτε άλλο δεν εκφράζει παρά την δυναμικότητα της αμαρτίας.
-Πολλοί λένε: «Καλά, αλλά εάν όλοι γίνουν μοναχοί, τότε ο κόσμος θα εκλείψει…» Όχι, δεν θα εκλείψει, αλλά θα έλθει η γενική ανάσταση, και η ιστορία του κόσμου θα λάβει πέρας όχι δια καταστροφής, αλλά δια χαρμοσύνου θριάμβου και με ανώδυνη διάβαση στην αθάνατο ζωή.