Ευλάβεια στις εικόνες
Πόση ευλάβεια πρέπει να έχουμε στις εικόνες!
Ενας μοναχός ετοίμασε μια εικόνα του Αγίου Νικολάου, για να την δώση ευλογία σε κάποιον. Την τύλιξε με καλό χαρτί και την έβαλε σε ένα ντουλάπι, μέχρι να την δώση.
Αλλά, χωρίς να το προσέξη, την έβαλε ανάποδα. Σε λίγο άρχισε να ακούγεται μέσα στο δωμάτιο ένας κρότος. Κοίταζε ο μοναχός από δω-από 'κει, για να δη από που ερχόταν αυτός ο κρότος.
Που να πάη ο νους του ότι ερχόταν από το ντουλάπι!
Ό κρότος συνέχιζε για αρκετή ώρα, «τακ-τακ-τακ»• δεν τον άφηνε να ησυχάση. Τελικά, όταν πήγε κοντά στο ντουλάπι, κατάλαβε ότι ο κρότος έβγαινε από εκεί.
Το ανοίγει και βλέπει ότι ο κρότος έβγαινε από την εικόνα. «Τί να εχη η εικόνα; λέει• για να δω». Μόλις την ξετύλιξε, είδε πως ήταν ανάποδα.
Την έστησε όρθια και αμέσως σταμάτησε ο κρότος.
O ευλαβής ιδιαίτερα ευλαβείται τις εικόνες. Και όταν λέμε «ευλαβείται τις εικόνες», εννοούμε οτι ευλαβείται το εικονιζόμενο πρόσωπο.
Οταν έχη κανείς μια φωτογραφία του πατέρα του, της μάνας του, του παππού του, της γιαγιάς του, του αδελφού του, δεν μπορεί να την σχίση ή να την πατήση, πόσο μάλλον μια εικόνα!
Οι Ιεχωβάδες δεν έχουν εικόνες. Την τιμή που αποδίδουμε στις εικόνες την θεωρούν ειδωλολατρία.
Είπα σε έναν Ιεχωβά μιά φορά: «Εσείς δεν έχετε φωτογραφίες στα σπίτια σας;». «Εχουμε», μου λέει.
«Ε, καλά, η μάνα, όταν το παιδί της λείπη μακριά, δεν φιλάει την φωτογραφία του παιδιού της;».
«Την φιλάει», μου λέει. «Το χαρτί φιλάει ή το παιδί της;». «Το παιδί της», μου λέει.
«Έ, όπως εκείνη, όταν φιλάη την φωτογραφία του παιδιού της, του λέω, φιλάει το παιδί της και οχι το χαρτί, έτσι και εμείς τον Χριστό φιλούμε• δεν φιλούμε το χαρτί ή το σανίδι».
- Γέροντα, και αν ενα σανίδι κάποτε είχε επάνω την εικόνα του Χριστού, της Παναγίας ή κάποιου Αγίου και έσβησαν τα χρώματα από τον καιρό, και πάλι δεν πρέπει να το άσπαζώμαστε;
- Ναι, βέβαια! Όταν ασπάζεται ο άνθρωπος με ευλάβεια και θερμή αγάπη τις άγιες εικόνες, παίρνει τα χρώματα από αυτές και ζωγραφίζονται οι Άγιοι μέσα του.
Οι Άγιοι χαίρονται, όταν ξεσηκώνονται από τα χαρτιά ή από τα σανίδια και τυπώνωνται στις καρδιές των ανθρώπων.
Όταν ασπάζεται ο Χριστιανός με ευλάβεια τις άγιες εικόνες και ζητάη βοήθεια από τον Χριστό, την Παναγία, τους Αγίους, με τον ασπασμό που κάνει με την καρδιά του, ρουφάει μέσα στην καρδιά του όχι μόνον την Χάρη του Χρίστου, της Παναγίας ή των Αγίων, αλλά και τον Χριστό ολόκληρο ή την Παναγία ή τον Άγιο, καί τοποθετούνται πια στο Τέμπλο του Ναού του. «Ναός του Αγίου Πνεύματος είναι ό άνθρωπος»(1).
Βλέπεις, και κάθε Ακολουθία με τον ασπασμό των εικόνων αρχίζει και με τον ασπασμό τελειώνει.
Εάν το καταλάβαιναν αυτό οι άνθρωποι, πόση χαρά θα αισθάνονταν, πόση δύναμη θα έπαιρναν!
- Γέροντα, στην Παράκληση της Παναγίας, σε κάποιο Μεγαλυνάριο γιατί λέει «Άλαλα τα χείλη των ασεβών, των μη προσκυνούντων την εικόνα σου την σεπτήν»;
- Οταν κανείς δεν εχη ευλάβεια και ασπάζεται τις εικόνες, δεν είναι άλαλα τα χείλη του;
Και ο ευλαβής, όταν ασπάζεται τις εικόνες, εύλαλα δεν είναι τα χείλη του;
Είναι μερικοί που, όταν προσκυνούν την εικόνα, ούτε καν ακουμπούν στην εικόνα.
Αλλοι ακουμπούν μόνον τα χείλη τους στην εικόνα, όταν την ασπάζωνται. Να, έτσι (2). Ακούσατε τίποτε;
- Όχι.
- Έμ, τότε «άλαλα» είναι τά χείλη.
Ενώ ο ευλαβής ασπάζεται την εικόνα και ο ασπασμός ακούγεται. Τότε τα χείλη είναι «εύλαλα».
Δεν είναι ότι καταριούνται, όταν λένε «άλαλα»,αλλά εκείνα τα χείλη είναιάλαλα και τα άλλα είναι εύλαλα.
Όταν βλέπουμε τις άγιες εικόνες, πρέπει να ξεχειλίζη η καρδιά μας από αγάπη προς τον Θεό και τους Αγίους και να πέφτουμε να τις προσκυνούμε και να τις άσπαζώμαστε με πολλή ευλάβεια.
Να βλέπατε ένα ευλαβικό γεροντάκι στην Μονή Φιλόθεου, ο γέρο Σάββας, με πόση ευλάβεια, με πόση καρδιά ασπαζόταν την εικόνα της Παναγίας της Γλυκοφιλούσης!
Σ' αυτήν την εικόνα της Παναγίας, επειδή οι Πατέρες την ασπάζονταν στο ίδιο σημείο, έχει σχηματισθή ένα γρομπαλάκι!
Η εικόνα που αγιογραφείται με ευλάβεια ρουφάει από τον ευλαβή αγιογράφο την Χάρη του Θεού και μεταδίδει στους ανθρώπους παρηγοριά αιώνια.
Ό αγιογράφος ζωγραφίζεται, μεταφράζεται στην εικόνα πού φτιάχνει• γι' αυτό παίζει μεγάλο ρόλο η ψυχική του κατάσταση.
Μου έλεγε ο Παπα-Τύχων(3): «Εγώ, παιντί μου, όταν ζωγραφίζω επιτάφια, ψάλλω "Ό ευσχήμων Ιωσήφ, από του ξύλου καφελών..."». Εψαλλε καί έκλαιγε συνέχεια και τα δάκρυα του έπεφταν πάνω στην εικόνα.
Μιά τέτοια εικόνα κάνει ένα αιώνιο κήρυγμα στον κόσμο. Οι εικόνες αιώνες κηρύττουν-κηρύττουν.
Ρίχνει λ.χ. ένας πονεμένος ένα βλέμμα στην εικόνα τού Χριστού ή της Παναγίας καί παίρνει παρηγοριά.
Όλη ή βάση είναι η ευλάβεια. Βλέπεις, άλλος ακουμπά στον τοίχο που ακούμπησε η εικόνα και παίρνει Χάρη, και άλλος μπορεί να έχη την καλύτερη εικόνα, αλλά, επειδή δεν έχει ευλάβεια, δεν ωφελείται.
Ή ένας μπορεί να βοηθηθή από έναν απλό σταυρό, και άλλος να μη βοηθηθή από τον Τίμιο Σταυρό, όταν δεν έχη ευλάβεια.
ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β’
(1) Βλ. Α ' Κορ. 3,16 καί 6, 19.
(2) Ο Γέροντας ασπάσθηκε μια εικόνα, χωρίς να ακουσθή ο ασπασμός.
(3) Βλ. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Άγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα, Σουρωτή Θεσσαλονίκης 1993, σ. 15-40.
