Μέγας Βασίλειος

[akerm]

Καταγωγή

Ο Μέγας -ανάμεσα στους Αγίους- Βασίλειος, γεννήθηκε περί το 329μ.Χ. από πλούσιους και ευγενείς, ευσεβείς και Ορθόδοξους γονείς. Ο πατέρας του ονομαζόταν επίσης Βασίλειος και καταγόταν από τον Πόντο μας, ενώ η μητέρα του Εμμελεία από την αγιοτόκο Καππαδοκία μας.
Ο Βασίλειος είχε και άλλα αδέλφια: το Γρηγόριο, που έγινε Μητροπολίτης Νύσσης (Άγιος Γρηγόριος Νύσσης), το Ναυκράτιο που έγινε ασκητής και θαυματουργός Άγιος, τον Πέτρο που έγινε Αρχιεπίσκοπος Σεβαστείας και τη Μακρίνα (Οσία Μακρίνα) που το θαυμαστό της βίο τιμούμε στις 19 Ιουλίου! Αυτός όλος ο ευάρεστος και σπουδαίος καρπός, αποδεικνύει ότι είναι μοναδικός ο ρόλος των γονέων στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, διότι “από του καρπού θα γνωρίσετε το δέντρο”...

[akerm]

Σπουδές

Ο μικρός Βασίλειος έμαθε τα χριστιανικά γράμματα από τον ίδιο τον πατέρα του το Βασίλειο, αλλά ζήτησε να σπουδάσει και την αρχαία ελληνική παιδεία όταν μεγάλωσε, την οποία επαινεί ως βοήθημα χρήσιμο ο Άγιος Γρηγόριος Θεολόγος, διότι δεν είναι η γνώση εκείνη που κάνει αιρετικό τον άνθρωπο, αλλά η προαίρεση (χάρη σ΄ αυτή τη θέση των Αγίων Ιεραρχών, διασώθηκε όλη η αρχαία κληρονομιά μας και η ελληνική παιδεία και γλώσσα, που συνέχισε στα χρόνια της Χριστιανικής Αυτοκρατορίας μας την υπέρλαμπρη πορεία της!!!)...
Έτσι ο Άγιος πήγε στο Βυζάντιο (Κωνσταντινούπολη), διότι εκεί ήταν τότε πολλοί σοφοί, αλλά κάτι περισσότερο αναζητώντας ο Βασίλειος, έφτασε τελικά στην Αθήνα, όπου βρίσκονταν οι κορυφαίοι. Τότε μάλιστα σπούδαζαν στην Αθήνα ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Ιουλιανός ο παραβάτης (η προαίρεση που λέγαμε...), ο σοφιστής Λιβάνιος και άλλοι. Υπόδειγμα αρετής εκεί ο Βασίλειος, όσο έμεινε, ούτε κρέας έφαγε, ούτε ψάρι, ούτε κρασί ήπιε, τρώγοντας ψωμί και νερό και λάχανα, περνώντας με σωφροσύνη και εγκράτεια τόση, ώστε και αυτός ο σπουδαίος δάσκαλός στην αρχαία φιλοσοφία, ο Εύβουλος, λέγεται ότι έγινε μαζί του Χριστιανός!

Αφού λοιπόν ο Άγιος σπούδασε την αρχαία γνώση, θέλησε κατόπι να πάει και στα Ιεροσόλυμα, ώστε να πληρώσει και τη Χριστιανική, πρώτον για να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο του Χριστού και δεύτερο για να βαπτισθεί στον Ιορδάνη ποταμό, διότι έτσι γινόταν τότε στα πρώτα βήματα της εκκλησίας την εποχή που σταματούσαν οι διωγμοί και πολλοί είχαν σκοπό της ζωής τους να βαφτιστούν στον Ιορδάνη! Το ίδιο όνειρο είχε και ο Μέγας Κωνσταντίνος. Γι΄ αυτό δεν είχε βαπτισθεί, περιμένοντας να πάει στον Ιορδάνη. Όμως δεν πρόλαβε, αρρώστησε και βαπτίστηκε έτσι στη Μικρασία, λίγο πριν το τέλος του...
Εφ΄ όσον λοιπόν ο Άγιος βαπτίστηκε όπως ήθελε στα τριάντα του χρόνια και επέστρεψε στην Αντιόχεια, χειροτονήθηκε Διάκονος από τον εκεί Πατριάρχη. Τότε λέγεται πως έγραψε ο Βασίλειος την εξήγηση των Παροιμιών του Σολομώντα.

[akerm]

Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας

Στην Αντιόχεια έμαθε ο Διάκονος Βασίλειος ότι ο πατέρας του αρρώστησε και θέλησε να πάει στην πατρίδα του την Καισαρεία, για να λάβει την ευχή των γονιών του και έτσι αναχώρησε. Τότε φάνηκε Άγγελος Κυρίου στον Μητροπολίτη Καισαρείας Ευσέβιο και του είπε:
“Ταύτην την ώρα έρχεται ο άξιος διάδοχος του θρόνου σου. οπότε απέστειλε τους Κληρικούς σου και τους άρχοντες να τον προϋπαντήσουν στην πύλη της πόλεως”!!!
Αμέσως ξεκίνησαν λοιπόν Κληρικοί και Άρχοντες και είδαν πράγματι τον Άγιο Βασίλειο να έρχεται και θαύμασαν την πρόρρηση του Αγγέλου και ευφράνθηκαν που θα αποκτήσουν ως δώρο Θεού τέτοιον ποιμένα και δάσκαλο, περιφανή για την αρετή και τη φήμη που ήδη είχε!
Έτσι μετά από λίγο καιρό, χειροτονήθηκε ο Βασίλειος Ιερέας του Θεού του Υψίστου και όταν θελήματι Κυρίου κοιμήθηκε ο Μητροπολίτης Ευσέβιος, συνάχθηκαν οι Επίσκοποι της επαρχίας και χειροτόνησαν τον Άγιο Βασίλειο Αρχιερέα και ποιμένα τους!
Εάν ως απλός Χριστιανός αγωνιζόταν έτσι ο Βασίλειος, μπορεί ο καθένας να καταλάβει πως αγωνιζόταν ως Αρχιεπίσκοπος! Μόλις που έτρωγε και μόλις που κοιμόταν, πολεμώντας με εγκράτεια και αρετή, με σωφροσύνη, διδάσκοντας και θαυματουργώντας κάθε ημέρα!

[akerm]

Η Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου

Μέχρι τα χρόνια του Αγίου, η Λειτουργία που έκαναν οι Χριστιανοί, ήταν εκείνη που είχε αρχικά γράψει στα εβραϊκά ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, ο και πρώτος Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Η Λειτουργία εκείνη περιελάμβανε ευχές και ικεσίες προς τον Κύριο που τις έγραψε ο Άγιος για να τις λένε οι Ιερείς όταν τελούνταν η θεία Μυσταγωγία, που τους παρέδωσε ο Χριστός κατά το Μυστικό Δείπνο. Αυτή τη Λειτουργία τη μετέφρασε στα Ελληνικά όπως είναι μέχρι τώρα, ο Άγιος Κλήμης - μαθητής του Αποστόλου Πέτρου και μετέπειτα Πάπας Ρώμης - και ενομοθέτησε όπως όλοι οι Χριστιανοί επιτελούν έτσι πια τη Θεία Λειτουργία.
Και έτσι την τελούσαν για τριακόσια πενήντα περίπου χρόνια. Όμως επειδή η ακολουθία του Αγίου Ιακώβου ήταν πολύ μεγάλη σε διάρκεια και άλλοι την αμελούσαν, άλλοι βιαζόταν, άλλοι δεν άντεχαν και από τον κόπο τότε το μεγάλο των χωραφιών, είδε ο Άγιος Βασίλειος την κατάσταση και παρακάλεσε και δέονταν στο Θεό να του δείξει σημείο, για να καταλάβει εάν ήταν θέλημα του Θεού να γίνει μια πιο σύντομη σχετικά Λειτουργία για τον κόσμο!
Μέρες και νύχτες παρακαλούσε το Θεό, με νηστεία και με δάκρυα, διότι έβλεπε τη μεγάλη αταξία που υπήρχε τότε, ώσπου ήρθε σημείο εξ ουρανού. Συγκεκριμένα, μια νύχτα, είδε θαυμαστή οπτασία: ο ίδιος ο Χριστός να κατεβαίνει μαζί με τους Αποστόλους και κατά την Αρχιερατική τάξη - ως Μέγας Αρχιερεύς- να τελεί τη θεία Μυσταγωγία με τους Αγίους Αποστόλους!!! Με μία όμως διαφορά! Ο Κύριος δεν έλεγε τις ευχές όπως ήταν γραμμένες στη Λειτουργία του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, αλλά συντομευμένες, κατά τον τρόπο ακριβώς που τις συνέθεσε κατόπι ο Άγιος Βασίλειος!!!
Ο Άγιος συγκλονισμένος ευχαρίστησε το Θεό που άκουσε τη δέησή του και συνέγραψε τη Θεία Λειτουργία πιο σύντομη, όπως του αποκάλυψε ο ίδιος ο Χριστός!!!


συνεχίζεται...

[nick_the_greek]

Μαζί με τους άλλους δύο Ιεράρχες, Ιωάννη Χρυσόστομο και γρηγόριο θεολόγο είναι προστάτης της παιδείας και των γραμμάτων. Γι'αυτό και στις 30 γενάρη, των τριών ιεραρχών γίνεται σχολική εορτή...

[akerm]

Η ευχή του Αγίου

Κάποτε, ο Διοικητής της Καισαρείας είχε αδικήσει χρηματικά μια χήρα. Και εκείνη προσέτρεξε στον Άγιο Αρχιεπίσκοπο, παρακαλώντας τον να γράψει επιστολή στον άρχοντα για να της αποδώσει το δίκιο της. Πράγματι ο Μητροπολίτης έγραψε στο Διοικητή και εκείνος απάντησε: “δια την αγάπη σου Πάτερ, θέλησα να τη συμπαθήσω, αλλά Δε μπόρεσα, διότι χρωστά πραγματικά χρήματα”. Και ο Μακαριώτατος Βασίλειος ανταπάντησε προφητικά: “Εάν μεν όπως λέγεις, θέλησες να τη συμπαθήσεις και δε μπόρεσες έχει καλώς. Εάν όμως μπορούσες και δε θέλησες, να φέρει και σένα ο Θεός στην τάξη των δεομένων, ώστε όταν έχεις ανάγκη να σε συμπαθήσουν, να μη μπορέσεις”.
Δεν πέρασαν από τότε πολλές ημέρες και τόσο οργίστηκε ο βασιλιάς με εκείνο τον άρχοντα-διοικητή, που έστειλε και τον συνέλαβαν και τον γυρνούσαν σιδηροδέσμιο από πόλη σε πόλη για να πληρώνει τις αδικίες που είχε κάνει. Τότε θυμήθηκε ο άρχοντας την πρόρρηση του Αγίου και τον παρακάλεσε να κάνει δέηση προς τον Θεό, για να τον λυπηθεί ο βασιλιάς. Και ο Άγιος τότε Βασίλειος, γεμάτος καλοσύνη, με μία μονάχα ευχή του προς το Θεό, ημέρωσε την καρδιά του βασιλιά και σε έξι μονάχα ημέρες από τότε, ήρθαν βασιλικά γράμματα που πρόσταζαν να ελευθερωθεί ο άρχοντας από την καταδίκη του!!!

[akerm]

Ταπεινός υπηρέτης

Μια άλλη φορά πάλι έγινε μεγάλη πείνα στην επαρχία του Αγίου και οι πλούσιοι για να κερδίσουν περισσότερα, κρατούσαν το σιτάρι στις αποθήκες και δεν το πουλούσαν στους φτωχούς. Βλέποντας αυτό το απάνθρωπο γεγονός, άρχισε με κάθε τρόπο να τους διδάσκει για την αρετή της ελεημοσύνης, τους νουθετούσε, τους έγραψε λόγους, ώσπου στο τέλος κατάφερε να ανοίξει τις καρδιές και τις αποθήκες τους και να σωθούν οι φτωχοί και να αντιμετωπισθεί η φοβερή πείνα. Και μάλιστα ο ίδιος, ο Δεσπότης Καισαρείας, ο Μέγας Βασίλειος, ως ταπεινός υπηρέτης μόνος διακονούσε στη διανομή του σιταριού, μόνος έβραζε τα όσπρια, μόνος μοίραζε στους φτωχούς το ευλογημένο φαγητό τους, τον άρτο αυτών τον επιούσιον!..

[akerm]

Αναμέτρηση με τον Ιουλιανό

Στα χρόνια που βασίλευε ο Ιουλιανός ο παραβάτης και αποστάτης, που ήθελε να ζωντανέψει την ειδωλολατρία - όπως κάποιοι προσπαθούν να την αναβιώσουν στις ημέρες μας (νεοειδωλολατρία)- και να ξαναχτίσει το Ναό του Σολομώντα (στην προσπάθειά του όμως έβγαιναν φοβερές φλόγες από τον τόπο εκείνο, που κάναν αδύνατο το πλησίασμα!!!), έχοντας σκοπό να τραβήξει για τα μέρη της Περσίας, ήρθε κοντά στην Καισαρεία.
Ο Άγιος γνώριζε τον Ιουλιανό από την Αθήνα, όταν σπούδαζαν και οι δύο εκεί, αλλά τι διαφορετικό δρόμο πήρε ο καθένας... Ο Μητροπολίτης της πόλης λοιπόν έβγαινε τώρα να προϋπαντήσει τον βασιλιά και εκείνος ζήτησε ως δώρο τρεις άρτους από εκείνους που έτρωγε ο Άγιος. Βέβαια ο Άγιος έτρωγε κριθαρένιο ψωμί και από εκείνο ακριβώς πρόσφερε στον Ιουλιανό.
Ο Ιουλιανός δέχθηκε το δώρημα και διέταξε να γίνει ανταμοιβή και να δώσουν εκείνοι στον Άγιο χόρτο από το λιβάδι!
Βλέποντας ο Άγιος την καταφρόνηση αυτή είπε: “Εμείς ω βασιλιά, από εκείνο που τρώγουμε, καθώς εζήτησες, σου προσφέραμε. Και η βασιλεία σου, όπως αρμόζει, μας αντάμειψε τη δωρεά από εκείνο που τρώγεις”...
Μόλις άκουσε αυτά ο βασιλιάς θύμωσε πολύ και λεει απειλητικά στον Άγιο:
“Τώρα δέξου τη δωρεά αυτή και όταν επιστρέψω από τη Περσία νικητής, τότε, την μεν πόλη σου θα κατακάψω, τον δε από σένα απατώμενο μωρό λαό θα αιχμαλωτίσω, διότι τους θεούς τους οποίους εγώ προσκυνώ αυτοί ατιμάζουν, εσύ δε θα λάβεις την πρέπουσα αμοιβή”!
Και αφού ξεστόμισε αυτές τις φρικτές απειλές ο αυτοκράτορας Ιουλιανός, τράβηξε για την Περσία.
Ο δε Άγιος επέστρεψε με τη σειρά του μέσα στην Καισαρεία και κάλεσε όλο τον κόσμο. Αφού τους είπε τις απειλές του βασιλιά για την καταστροφή της πόλης και την αιχμαλωσία, τους συμβούλευσε να μη λυπηθούν τα χρήματά τους, αλλά να φροντίσουν για τη ζωή τους και ό,τι χρήματα έχουν να τα μαζέψουν σε ένα τόπο και όταν μάθουν ότι επιστρέφει ο βασιλιάς, να τα ρίξουν σωρούς στους δρόμους, μην και εκείνος ως φιλοχρήματος βλέποντάς τα ειρηνεύσει και δεν πράξει το κακό που σκέπτεται.
Οι Χριστιανοί πράγματι, πήγαν και έφεραν έναν αμέτρητο πλούτο: χρυσάφι, ασήμι, και πολύτιμους λίθους! Ο Άγιος, τα τοποθέτησε όλα στο Σκευοφυλάκιο, γράφοντας το καθενός το όνομα για να φυλαχτούν, μέχρι να μάθουν για την επιστροφή του Ιουλιανού.

[akerm]

Ο Άγιος Μερκούριος

Όταν λοιπόν μαθεύτηκε ότι επιστρέφει, μάζεψε τους Χριστιανούς με τις γυναίκες και τα παιδιά τους και τους είπε να νηστεύσουν τρεις ημέρες. Έπειτα τους πήρε όλους και ανέβηκαν στο βουνό της Καισαρείας που ονομαζόταν Δίδυμο, επειδή είχε δύο κορυφές. Στο βουνό αυτό υπήρχε Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου, όπου όλοι οι Χριστιανοί σαν έφτασαν, άρχισαν με συντετριμμένη καρδιά να παρακαλούν τον εύσπλαχνο Χριστό και την Υπέραγνη Μητέρα Αυτού, όπως μεταλλάξει την απόφαση του ασεβέστατου βασιλιά. Τότε και ενώ συνεχιζόταν η προσευχή, είδε ο Άγιος Βασίλειος πλήθος στρατιάς ουρανίου να κυκλώνει το όρος και ανάμεσά τους μια γυναίκα να κάθεται σε θρόνο με πολλή δόξα, η οποία είπε στους Αγγέλους που βρισκόταν γύρω της:
“Καλέσατέ μου το Μερκούριο, όπως μεταβεί και φονεύσει τον εχθρόν του Υιού μου Ιουλιανό”!
Είδε τότε ο Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας ότι ήλθε ο Μάρτυς Μερκούριος ενδεδυμένος με τα όπλα του και λαβών προσταγή από τη γυναίκα εκείνη η οποία ήταν η Υπεραγία Θεοτόκος, έφυγε αμέσως!
Έπειτα, η Βασίλισσα των Αγγέλων, η Παναγία, προσκάλεσε τον Άγιο Βασίλειο και του παρέδωσε βιβλίο που περιείχε γραμμένη όλη τη δημιουργία της Κτίσεως και κατόπι τον άνθρωπο πλασμένο υπό του Θεού. Και στην αρχή του βιβλίου ήταν επιγραφή που έλεγε “Ειπέ”, ενώ στο τέλος του βιβλίου όπου και έλεγε για την πλάση του ανθρώπου έγραφε “Τέλος” (αυτό εσήμαινε ότι επειδή ο Άγιος έγραφε ένα βιβλίο ερμηνευτικό στην Εξαήμερο του Μωυσή σχετικά με τη δημιουργία του Κόσμου, το κεφάλαιο περί της πλάσεως του ανθρώπου από το Θεό δε θα το τελείωνε. Το τελείωσε όμως μετά την κοίμησή του, ο αδελφός του Άγιος Γρηγόριος Νύσσσης).

Αυτή την οπτασία αφού είδε ο Άγιος ευθύς εξύπνησε και μαζί με κάποιους Κληρικούς κατέβηκε αμέσως στην πόλη της Καισαρείας, όπου και βρισκόταν Ναός του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μερκουρίου, στον οποίο βρισκόταν το λείψανο και τα όπλα του, επειδή ο Άγιος Μερκούριος είχε μαρτυρήσει εκεί προ εκατό ετών. Σ΄ αυτό το Ναό μπήκε λοιπόν ο Αρχιεπίσκοπος Βασίλειος και μη βρίσκοντας το λείψανο και τα όπλα, ρωτούσε τον Σκευοφύλακα της Εκκλησίας τι απέγιναν. Εκείνος βέβαια δε γνώριζε τίποτα. Τότε κατάλαβε ο Μέγας Βασίλειος ότι ήταν αληθινό το όραμα και ότι κατά τη νύχτα εκείνη εφονεύθη ο ασεβέστατος Ιουλιανός!
Αμέσως, ο Άγιος Μητροπολίτης ξανανέβηκε στο βουνό και λέει στους Χριστιανούς:
“Χαίρετε και αγαλλιάσθε σήμερον, αδελφοί. Εισακούσθηκε η δέησή μας, διότι ο μιαρός βασιλεύς υπέστη την πρέπουσα τιμωρία. Οπότε ευχαριστούντες το Θεό, ας πάμε στην πόλη, για να λάβει ο καθένας τα χρήματα που έδωσε”.
Μόλις άκουσαν αυτά οι Χριστιανοί, είπαν όλοι δυνατά με μια φωνή:
“Σκεφθήκαμε να τα δώσουμε στον ασεβή βασιλιά για τη ζωή μας. Τώρα να μην τα προσφέρουμε στον Βασιλέα του ουρανού και της γης, ο οποίος μας εχάρισε τη ζωή;”...
Ο Άγιος, επαίνεσε τότε την προθυμία τους και όρισε να λάβουν το ένα τρίτο από ό,τι έδωσε ο καθένας και με τα υπόλοιπα να χτίσουν πτωχοτροφεία, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, γηροτροφεία και ορφανοτροφεία (σ.σ. όλα αυτά που απετέλεσαν αργότερα το θαυμαστό χριστιανικό, φιλανθρωπικό συγκρότημα της Βασιλειάδας).

[akerm]

Ο σίδηρος και ο Βασίλειος

Αφού λοιπόν φονεύτηκε ο Ιουλιανός ο Παραβάτης από τον Άγιο Μερκούριο κατά τρόπο θαυματουργικό, βασίλεψε για ένα χρόνο ο θεοσεβής Ιοβιανός και μετά οι Ουαλεντιανός και Ουάλης, ο οποίος και ήταν Αρειανός. Οι Αρειανοί, οπαδοί του Αρείου, πρέσβευαν τη μέγιστη βλασφημία, πώς δήθεν ο Χριστός ήταν “κτίσμα του Θεού”. Το ίδιο πρεσβεύουν εκτός των άλλων σήμερα και οι Ιεχωβάδες, που λένε “Χριστός”, αλλά εννοούν κτίσμα, άγγελο-κτίσμα και όχι Θεό!..
Επόμενο ήταν επομένως να σηκωθεί μεγάλος διωγμός εναντίον των Ορθοδόξων Χριστιανών στην Ανατολή, όπου και βασίλεψε ο Ουάλης. Ο Άγιος Βασίλειος, ο γίγας ο αλύγιστος της Πίστης, παρρησία κήρυττε στον κόσμο της Καισαρείας ότι ο βασιλιάς ήταν αιρετικός! Αυτό όταν το έμαθε ο Ουάλης, θέλησε ο ίδιος να μεταβεί στην Καππαδοκία και καθοδόν έστειλε εμπρός του τον αρχιμάγειρά του Δημοσθένη για να απειλήσει τον Αϊ Βασίλη, αλλά δεν κατάφερε να αλλάξει τη γνώμη του Αγίου και επέστρεψε άπρακτος.
Ο Ουάλης έστειλε τότε ένα σπουδαίο άρχοντά του, τον Μόδεστο, να απειλήσει τον Άγιο με μεγάλες τιμωρίες, εάν δεν δεχθεί την αιρετική γνώμη του βασιλιά! Αλλά και αυτός εν τέλει επέστρεψε άπρακτος, χωρίς να μπορέσει να εκτρέψει τον Αρχιεπίσκοπο από την Ορθοδοξία, λέγοντας χαρακτηριστικά στον βασιλιά:
“Ευκολότερο είναι να μαλάξει κάποιος το σίδηρο, παρά τη γνώμη του Βασιλείου”!!!